1 08/2010 MONITOR BANKOWY PENGAB - wartości trendu cyklu Sierpniowy sondaż w placówkach bankowych został przeprowadzony w dniach 5-10 bm. W telefonicznym badaniu wspomaganym komputerowo (CATI) wzięło udział 200 placówek bankowych z całego kraju, reprezentujących wszystkie typy banków krajowych. Powrót do trendu wzrostowego Ustabilizował się popyt na akcje, nieznacznie spadło natomiast zainteresowanie lokowaniem środków w obligacje. Prawdopodobnie rynek akcji niedługo odbije się. Zainteresowanie jednostkami TFI nieznacznie wzrosło. W niewielkim stopniu zwiększył się także popyt na polisy życiowe. Spadła liczba nowo otwieranych ROR-ów, oczekuje się jednak, że to zjawisko przejściowe. Ponownie nieco spadły oczekiwania inflacyjne (obecnie wynoszą 3,46%. W porównaniu ze stanem sprzed miesiąca oczekuje się umocnienia naszej waluty – zwłaszcza w odniesieniu do dolara. Poziom zaufania do sektora bankowego wśród samych bankowców jest wyższy niż jeszcze rok temu. Nie ma jednak zgody w postrzeganiu ogólnego zaufania ze strony opinii publicznej: połowa badanych sądzi, że nie zmieniło się w ciągu minionego roku, reszta głosów jest równo podzielona między tych, którzy uważają, że zaufanie do sektora wzrosło, a tych, którzy obserwują większy dystans do branży. Zawirowania na rynkach finansowych obnażyły natomiast poziom niewiedzy klientów odnośnie do finansów osobistych. Bankowcy uważają, że poziom kompetencji klientów jest przeciętny, jednocześnie jednak obserwują rokroczny wzrost świadomości w tej dziedzinie. Odnośnie do przejęcia BZ WBK przez PKO BP widać polaryzację opinii : zwolennikami są częściej przedstawiciele banków z przewagą kapitału krajowego, przeciwnicy rekrutują się natomiast w dużej części z banków z przewagą kapitału zagranicznego. Oczekiwania. Wzrostu stanów lokat a vista ogółem spodziewa się 48 proc. placówek (wzrost o 2 pkt. w porównaniu z wynikiem z lipca), spadek przewiduje 9 proc. (-3), a 43 proc (+1) nie oczekuje zmiany. Wzrostu aktywności deponentów indywidualnych oczekuje 46 proc. (+2), korporacyjnych – 39 proc. (=); spadek przewiduje 7 proc. (-6) podmiotów indywidualnych i 14 proc. (+1) gospodarczych. Saldo prognozy dla lokat łącznie wynosi 39 pkt. (+5), gospodarstw domowych 39 pkt. (+8) oraz podmiotów gospodarczych 25 pkt. (-2). Poprawy sytuacji w zakresie depozytów terminowych ogółem spodziewa się 49 proc. oddziałów (+4), spadek przewiduje 11 proc. (-3), a 40 proc. (-1) nie oczekuje zmiany sytuacji. Wzrostu aktywności deponentów indywidualnych oczekuje 49 proc. (+6), a instytucjonalnych 34 proc. (=); pogorszenia - odpowiednio 10 proc. (-4) i 14 proc. (+1). Salda prognozy wynoszą: ogółem 38 pkt. (+8), depozyty ludności 39 pkt. (+10), natomiast podmiotów gospodarczych 20 pkt. (-1). DEPOZYTY ZŁOTOWE Oceny. Wkłady na rachunkach bieżących ogółem rosły w 39 proc. placówek (w stosunku do lipca – spadek o 2 punkty): ludności – w 38 proc. (-3), a podmiotów gospodarczych w 29 proc. (-2). Spadek aktywności deponentów wystąpił łącznie w 16 proc. placówek (+2); ludności 14 proc. (+1), podmiotów gospodarczych 17 proc. (=). Salda ocen informujące o różnicy między odsetkiem placówek stwierdzających wzrost i spadek wynoszą: dla łącznych lokat bieżących 24 punkty (-3), klientów indywidualnych 24 punkty (-4) oraz korporacyjnych 12 punktów (-2). Lokaty terminowe rosły łącznie w 48 proc. placówek (wzrost o 8 punktów w stosunku do lipca). W segmencie gospodarstw domowych wzrastały w 43 proc. placówek (+6), a podmiotów gospodarczych w 30 proc. placówek (+3). Spadki wystąpiły łącznie w 12 proc. oddziałów (-8); ludności 12 proc. (-7), a podmiotów gospodarczych w 15 proc. (-2). Wskaźniki netto, czyli salda ocen, wynoszą: dla depozytów terminowych ogółem 36 pkt. (+17); gospodarstw domowych 31 pkt. (+13) oraz podmiotów gospodarczych 15 pkt. proc. (+5). Indeks koniunktury bankowej Pengab wzrósł w stosunku do lipca o 1,2 pkt. i wynosi obecnie 30,8 pkt.. Wzrost swój zawdzięcza istotnej poprawie wskaźnika wyprzedzającego (indeks prognozy wzrósł o 3,9 pkt.). Wskaźnik bieżący obniżył się o 1,4 pkt.. Poprawie Pengaba towarzyszy wzrost wskaźnika ogólnej sytuacji ekonomicznej, który wynosi 44,0 pkt. i jest o 4,2 pp. wyższy niż przed miesiącem W porównaniu z lipcem znacznie pogorszyła się ocena sytuacji w bankach z przewagą kapitału zagranicznego, natomiast w bankach krajowych odnotowano pewną poprawę. Klienci banków tracili zainteresowanie depozytami złotowymi a vista, za to popularniejsze stały się depozyty terminowe. Oczekuje się, że w najbliższym czasie zwiększy się aktywność depozytowa zwłaszcza klientów indywidualnych. W przypadku depozytów walutowych bieżących – segment klientów indywidualnych był stabilny, nieco wzrósł natomiast segment korporacyjny. Rynek depozytów terminowych notował spadki, ale rosną oczekiwania na najbliższe miesiące. Akcja kredytowa złotowa osłabiła się w porównaniu z lipcem; bankowcy liczą jednak, że zjawisko ma charakter przejściowy, przynajmniej w segmencie klientów indywidualnych. Udzielono mniej kredytów konsumenckich i mieszkaniowych podmiotom prywatnym – w przypadku tego drugiego rynku jest to być może zapowiedź większej fazy spadkowej. Spadki odnotowano w odniesieniu do kredytów o wartości do miliona euro dla firm, w przyszłości należy spodziewać się zastoju na tym rynku. Spadkowy był także rynek kredytów walutowych. Ceny kredytów utrzymywały się na stabilnym poziomie. Przejściowy okazał się odnotowany w zeszłym miesiącu gwałtowny wzrost wartości kredytów zagrożonych.

2 Monitor Bankowy – ZBP/Pentor 08'2010 DEPOZYTY WALUTOWE Oceny. Wkłady na rachunkach bieżących ogółem rosły w 15 proc. placówek (+2); w segmencie ludności w 10 proc. (-1) i podmiotów gospodarczych 11 proc. (+2). Malały natomiast: ogółem w 11 proc. (+2), ludności 13 proc. (+3) oraz firm 9 proc. (=). Saldo oceny w odniesieniu do wkładów ogółem wynosi 4 punkty (=), lokat ludności -3 punkty (-4) i depozytów podmiotów gospodarczych 2 punkty (+2). Depozyty terminowe ogółem rosły w 11 proc. placówek (=), jednocześnie malejąc w 16 proc. (+5) i nie ulegając zmianie w 73 proc. (-5). Depozyty ludności wzrosły w 10 proc. (-2), podmiotów gospodarczych w 8 proc. (=), malejąc odpowiednio w 15 proc. (+5) i 13 proc. (+3). Salda oceny kształtują się następująco: dla lokat ogółem -5 proc. (-6), lokat klientów indywidualnych -5 punktów (-7) oraz korporacyjnych -6 pkt. (-4). Oczekiwania. Przewidywania wzrostowe dla wkładów a vista ogółem formułuje 14 proc. placówek (-7), spadkowe 8 proc. (=), a 78 proc. (+7) nie oczekuje zmiany sytuacji. Wzrostu aktywności deponentów indywidualnych oczekuje 12 proc. placówek (-6), a podmiotów gospodarczych 11 proc. (-8). Spadek przewiduje odpowiednio 7 proc. (-1) i 8 proc. (+2). Salda prognoz są następujące: lokaty ogółem 6 punktów (-7), gospodarstwa domowe 6 punktów (-4) oraz firmy i instytucje 4 punkty (-9). Wzrostu aktywności deponentów terminowych ogółem spodziewa się 16 proc. placówek (-2), spadku 6 proc. (-3), a 78 proc. nie przewiduje zmiany (+5). Wzrost depozytów terminowych ludności przewiduje 15 proc. (-2), a podmiotów gospodarczych 9 proc. (-5); spadek odpowiednio 6 proc. (-2) i 5 proc. (-3). Salda prognoz wynoszą: lokaty ogółem 10 punktów (+1), ludności 9 punktów (=) oraz podmioty gospodarcze 4 punkty (-2). KREDYTY ZŁOTOWE Oceny. Akcja kredytowa ogółem rosła w 67 proc. placówek (-7), malała w 12 proc. (+5) i nie zmieniła się w 22 proc. (+3). Wzrost kredytów dla ludności odnotowało 68 proc. placówek (-3), a na cele gospodarcze 50 proc. oddziałów (-11); spadek wystąpił odpowiednio w 10 proc. (+4) i 14 proc. (+5). Saldo ocen dla kredytów ogółem wynosi 56 punktów (-11), dla kredytów ludności 58 punktów (-7) oraz podmiotów gospodarczych 36 punktów (-16). Oczekiwania. Rozwoju akcji kredytowej ogółem spodziewa się 80 proc. placówek (+2), dla ludności 74 proc. (-2) i 66 proc. dla klientów korporacyjnych (-4). Spadek akcji kredytowej ogółem przewiduje 3 proc. (-2), kredytów dla ludności 3 proc. (-2), a podmiotów gospodarczych 3 proc. (=). Salda prognoz wynoszą: w odniesieniu do kredytów ogółem 77 punktów (+4), ludności 72 punkty (+2), podmiotów gospodarczych 63 punkty (-5). OPROCENTOWANIE KREDYTÓW Oprocentowanie kredytów pozostało bez zmian w 81 proc. (+4), w 5 proc. wzrosło (=), a w 15 proc. zmalało (-2). Utrzymania ceny kredytu na obecnym poziomie spodziewa się 80 proc. (-2), zmniejszenia 8 proc. (-3), a wzrostu 13 proc. (+6).

. 3 Monitor Bankowy – ZBP/Pentor 08'2010 KREDYTY NIEREGULARNE (ZAGROŻONE) Kredyty nieregularne dla ludności wzrastały w 24 proc. placówek (-11), jednocześnie malejąc w 9 proc. (+1) i nie zmieniając się w 66 proc. (+10). Saldo oceny odnotowano na poziomie 15 punktów (-13). Wzrost wartości kredytów nieregularnych przewiduje 28 proc. placówek (+2), spadek 9 proc. (=), a 62 proc. (-2) nie przewiduje zmiany. Saldo prognozy wyniosło 19 pkt. (-2). KREDYTY WALUTOWE Kredyty walutowe rosły w 15 proc. placówek (=), malały w 20 proc. (+7), a w 64 proc. (-9) nie wystąpiły zmiany. Saldo oceny jest na poziomie -5 punktów proc. (-7). Wzrostu akcji kredytowej w walutach obcych spodziewa się 19 proc. (+4), spadku 18 proc. (+8), a 63 proc. (-12) nie spodziewa się zmiany. Saldo prognozy wynosi 1 pkt. proc. (-4). KREDYTY O WARTOŚCI DO 1 MLN EURO UDZIELANE PRZEDSIĘBIORSTWOM Wzrost liczby kredytów o wartości do 1 mln euro wystąpił w 33 proc. placówek (-2), spadek w 10 proc. (+5), a w 57 proc. nie nastąpiły zmiany (-2). Wskaźnik oceny netto wyniósł 23 pkt. proc. (-7). Wzrost liczby kredytów o wartości do 1 mln euro przewiduje 44 proc. (-1), spadek 3 proc. (=), a 53 proc. nie przewiduje zmiany (+1). Wskaźnik prognozy wynosi 42 pkt. (=). KREDYTY KONSUMENCKIE DLA OSÓB PRYWATNYCH Wzrost kredytów konsumenckich dla osób prywatnych wystąpił w 62 proc. placówek (-7), spadek w 8 proc. (+2), a w 30 proc. kredyty oceniono na niezmienionym poziomie (+4). Wskaźnik netto wynosi 53 pkt. proc. (-10). Kredyty konsumenckie dla osób prywatnych wzrosną według 70 proc. placówek (+1), zmaleją według 4 proc. (-1), a 26 proc. nie przewiduje zmiany (=). Wskaźnik prognozy wynosi 67 pkt. (+2). KREDYTY MIESZKANIOWE DLA OSÓB PRYWATNYCH Wzrost kredytów mieszkaniowych dla osób prywatnych wystąpił w 62 proc. placówek (-10), spadek w 8 proc. (+5), a w 30 proc. kredyty oceniono na niezmienionym poziomie (+5). Wskaźnik oceny netto wyniósł 53 pkt. proc. (-16). Kredyty mieszkaniowe dla osób prywatnych wzrosną według 68 proc. placówek (-8), zmaleją według 4 proc. (+1), a 27 proc. nie przewiduje zmiany (+6). Wskaźnik prognozy wynosi 64 pkt. (-9). AKCJE I OBLIGACJE Wzrost popytu na akcje stwierdzono w 19 proc. placówek (-3), spadek w 9 proc. (-4), brak zmian w 72 proc. (+6). Saldo oceny wynosi 10 pkt. (+1). Wzrost popytu na obligacje odnotowało 10 proc. placówek (-5), spadek 8 proc. (-3), a 82 proc. nie stwierdziło zmiany popytu (+8). Saldo oceny wyniosło 2 pkt. (-3). Wzrostu popytu na akcje spodziewa się 25 proc. (+1), spadku 5 proc. (-6), a 69 proc. (+4) nie przewiduje zmiany. Saldo prognozy wynosi 20 punktów (+7). Wzrost popytu na obligacje przewiduje 17 proc. (-5), spadek 5 proc. (-3), a 78 proc. (+8) spodziewa się stabilizacji popytu na obecnym poziomie. Saldo prognozy wynosi 12 pkt. (-2).

4 Monitor Bankowy – ZBP/Pentor 08'2010 JEDNOSTKI FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH Wzrost popytu na jednostki funduszy inwestycyjnych zaobserwowało 28 proc. placówek (+2), spadek 12 proc. (-2), a w 60 proc. nie stwierdzono zmian (=). Saldo wynosi 16 pkt. (+4). Wzrost popytu przewiduje 40 proc. (+3), spadek 4 proc. (-4), a 56 proc. (+1) nie spodziewa się zmiany. Saldo prognozy wynosi 35 pkt. (+6). POLISY UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE Wzrost popytu na polisy zaobserwowało 27 proc. placówek (+2), spadek 7 proc. (=) i brak zmian w 65 proc. (-3). Saldo oceny wynosi 20 pkt. (+3). Wzrost popytu na polisy przewiduje 26 proc. (-2), spadek 5 proc. (-2), a 69 proc. nie spodziewa się zmiany (+4). Saldo prognozy wyniosło 21 pkt. (=). RACHUNKI OSZCZĘDNOŚCIOWO-ROZLICZENIOWE Liczba nowo otwieranych ROR-ów rosła w 41 proc. placówek (-4), malała w 13 proc. (+5) i nie zmieniła się w 47 proc. (=). Saldo oceny wyniosło 28 punktów (-10). Wzrostu liczby nowo otwieranych rachunków spodziewa się 62 proc. placówek (+9), spadku 4 proc. (=), a 34 proc (-9) nie przewiduje zmiany. Saldo prognozy wyniosło 57 pkt. (+9). OGÓLNA SYTUACJA EKONOMICZNA (WOKKB 44,0) O poprawie ogólnej sytuacji ekonomicznej informuje 41 proc. placówek (-1). Pogorszenie wystąpiło w 6 proc. (+2), a 53 proc. oddziałów nie odnotowało zmiany sytuacji (-1). Saldo oceny wyniosło 35 punktów (-3). Poprawa kondycji ekonomicznej wystąpiła w 49 proc. banków spółdzielczych (+8), w 42 proc. oddziałów banków z przewagą kapitału krajowego (+4), w 40 proc. banków giełdowych (-11) i w 37 proc. banków z przewagą kapitału zagranicznego (-10). Poprawy sytuacji ekonomicznej spodziewa się 56 proc. ankietowanych placówek (+13), pogorszenia 3 proc. (+1), a 42 proc. nie przewiduje zmiany (-13). Wskaźnik prognozy netto wyniósł 53 pkt. (+12). Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury (WOKKB), obliczany jako średnia arytmetyczna sald odpowiedzi na oba pytania dotyczące ogólnej sytuacji ekonomicznej – tzn. obecnej i przewidywanej – wzrósł w stosunku do wyniku z lipca o 4,2 pkt. i wynosi 44,0 proc. WSKAŹNIK KONIUNKTURY BANKOWEJ – 30,8 pkt. Indeks PENGAB traktowany jako syntetyczny wskaźnik koniunktury w placówkach bankowych wzrósł o 1,2 pkt. w stosunku do lipca (z 29,6 do 30,8). Skumulowany wskaźnik ocen wyniósł 24,7 pkt. i jest niższy od poprzedniego o 1,4 pkt., natomiast skumulowany wskaźnik prognoz wzrósł o 3,9 pkt., z poziomu 33,1 do 37,0 pkt. Indeks PENGAB w grupie banków spółdzielczych wzrósł z 36,3 do 36,7 pkt. (o 0,4 pkt.), w grupie banków giełdowych – z 29,6 do 30,4 pkt. (o 0,8 pkt.), z przewagą kapitału zagranicznego – z 28,1 do 29,6 pkt. (o 1,5 pkt.), z przewagą kapitału krajowego – z 28,5 do 29,5 pkt. (o 1,0 pkt.). STOPY PROCENTOWE Placówki przewidują następujące oprocentowanie (dane uśrednione): kredytu lombardowego – 5,11 proc. (+0,03 pkt.) redyskonta weksli – 3, 86 proc. (+0,03 pkt.) kredytu na cele gospodarcze – 12,44 proc. (+0,04 pkt.) lokaty trzymiesięcznej – 4,55 proc. (+0,08 pkt.) INFLACJA Bankowcy przewidują, że w 2010 roku (w okresie od grudnia 2009 do grudnia 2010) inflacja wyniesie 3,46 proc. (dane uśrednione). Oznacza to spadek o 0,14 pkt. w porównaniu z inflacją przewidywaną przed miesiącem. Mediana wynosi 2,99 proc. Reprezentanci banków spółdzielczych szacują stopę inflacji na 3,52 proc., banków z przewagą kapitału zagranicznego – 3,50 proc., banków giełdowych 3,47 proc, zaś banków z przewagą kapitału krajowego – 3,36 proc. KURS DOLARA I EURO Oczekiwania kursowe wobec dolara i euro według przewidywań (uśrednionych) na koniec 2010 roku wynoszą dla ceny dolara – 3,05zł (mediana – 3,00), a dla euro – 4,00zł (mediana 3,99). Oznacza to korektę oczekiwań wobec złotego w porównaniu z lipcem: umocnienie o 4 gr. w stosunku do euro i 10 gr. w odniesieniu do dolara.

Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy Pana(i) osobiste zaufanie do polskiego sektora bankowego …:? 5 Monitor Bankowy - ZBP/Pentor PYTANIA DODATKOWE Zaufanie do sektora bankowego Opinie bankowców o sektorze wyrażające się osobistym zaufaniem do niego poprawiły się w porównaniu ze stanem sprzed roku. Wówczas przeszło co piąty respondent deklarował, że jego zaufanie do polskiej branży bankowej zmniejszyło się, obecnie takie zdanie podziela 3% badanych. 88% bankowców twierdzi, że poziom ich zaufania do sektora nie zmienił się w ciągu ostatniego roku, blisko co dziesiąty badany ufa mu bardziej niż jeszcze przed rokiem. Bankowcy nie są zgodni w ocenie zmian stopnia zaufania do sektora ze strony opinii publicznej: przeszło jedna czwarta (27%) uważa, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy poziom zaufania od banków zwiększył się, niewiele mniejsza grupa (24%) jest przeciwnego zdania, w opinii połowy bankowców w ciągu minionego roku nie zaszły natomiast zmiany w tej materii. Kompetencje finansowe klientów Na przeciętnym poziomie utrzymuje się ocena wiedzy i umiejętności klientów banków w dziedzinie finansów osobistych. Dwie trzecie bankowców ocenia kompetencje klientów jako średnie. Co dziesiąty badany uważa, że są na wysokim poziomie, co czwarty badany ma przeciwne zdanie i sądzi, że są niskie. W porównaniu z zeszłorocznymi wynikami zmniejszył się nieco odsetek bankowców postrzegających wiedzę i umiejętności finansowe klientów jako małe. Wyniki wyraźnie pogorszyły się w porównaniu ze stanem z 2008 roku, co można wiązać ze zmianą perspektywy oceny sytuacji wynikającą z gwałtownych zmian na rynkach finansowych notowanych w ciągu minionych dwóch lat. Najniższy poziom średnich ocen odnotowano wśród przedstawicieli banków notowanych na giełdzie: przeciętnie oceniają poziom kompetencji finansowych klientów banków na 2,7 na 5-stopniowej skali. Dla porównania, pracownicy banków z przewagą kapitału krajowego oraz banków spółdzielczych uważają, że umiejętności klientów kształtują przeciętnie na poziomie 2,9. Przedstawiona dynamika zjawiska nie obrazuje jednak w pełni sytuacji. Gdy pytać bankowców o kierunek zmian zakresu wiedzy klientów, w zdecydowanej większości odpowiadają, że kompetencje ludzi poszerzają się. Zestawienie odpowiedzi na te dwa pytania sugeruje, że zawirowania w działaniu sektora finansowego obnażyły faktyczny poziom kompetencji finansowych klientów. Może jednak cieszyć, że poziom wiedzy i umiejętności z zakresu finansów osobistych stopniowo się poprawia. Przemiany in plus są najszybsze w opinii przedstawicieli banków spółdzielczych (średnia ocena rzędu 4,1 na 5-stopniowej skali); inni bankowcy tempo zmian oceniają przeciętnie na 3,8-3,9. ŚREDNIA: 2,8 3,1 A czy, w Pana(i) przekonaniu, zaufanie opinii publicznej do polskiego sektora bankowego w ciągu ostatnich 12 miesięcy …? N=200 ŚREDNIA 3,0 Jak ocenił(a)by Pan(i) kompetencje finansowe (tj. wiedzę i umiejętności w zakresie finansów osobistych) osób korzystających z usług banków? ŚREDNIA: 3,0 2,8 2,8 N=200 Czy w porównaniu z okresem sprzed roku lub dwóch ostatnich lat kompetencje finansowe większości osób korzystających z usług banków …? ŚREDNIA: N=200

Przejęcie BZ WBK przez PKO BP Bankowcy są spolaryzowani w ocenie przejęcia BZ WBK przez PKO BP: 45% popiera to posunięcie, 44% uważa je za złe rozwiązanie. Podziały są silne w całym środowisku, przejęciu zdają się jednak sprzyjać przede wszystkim przedstawiciele banków z przewagą kapitału krajowego (52% zwolenników, 40% przeciwników), jego przeciwnikami są natomiast w przeważającej części bankowcy z instytucji z przewagą kapitału zagranicznego (36% zwolenników, 52% przeciwników). 6 Monitor Bankowy - ZBP/Pentor Czy osobiście jest Pan(i) za czy przeciw przejęciu BZ WBK przez PKO BP? N=200