TRANSFORMACJA ZAWODOWA NAUCZYCIELA BIBLIOTEKARZA Opracowała: mgr Irena Zalewska Konferencja dla nauczycieli bilbliotekarzy sierpień 2007

Nowy słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN, 2002, s.1042 TRANSFORMACJA proces przemiany; przeobrażenie, przekształcenie Nowy słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN, 2002, s.1042

Społeczeństwo XXI wieku – to społeczeństwo informacyjne

Społeczeństwo informacyjne występuje wtedy, kiedy człowiek ma zagwarantowany dostęp do każdej informacji niezbędnej w jego życiu zawodowym, społecznym, politycznym oraz w realizowaniu własnych potrzeb i zainteresowań. (A. Lempa: Pedagogika mas mediów. Łódź 1998.)

My, nauczyciele-bibliotekarze XXI wieku musimy uczyć korzystać z szeroko pojętej informacji, w końcu wychowujemy młode pokolenie informacyjne

Główne zadanie współczesnej szkoły nauczyć swych uczniów sposobów uczenia się przez całe życie, szczególnie poprzez efektywne samokształcenie

Tradycyjna biblioteka szkolna powinna przekształcić się w ośrodki informacji (multimedialne centrum informacji albo centrum dydaktyczne)

Co wyróżnia nowoczesne szkolne centrum multimedialne? różnorodność gromadzonych dokumentów: -piśmiennicze, -audiowizualne, -multimedialne, -elektroniczne;

zbiory i pomieszczenia centrum dydaktycznego są wykorzystywane do prowadzenia zajęć przez nauczycieli różnych przedmiotów oraz do samodzielnej pracy uczniów.

uczniowie i nauczyciele mają dostęp do wszystkich dokumentów: zautomatyzowanego warsztatu informacyjnego biblioteki, baz komputerowych innych bibliotek, urządzeń powielających, komputerów multimedialnych;

Jakie są cele i zadania centrum multimedialnego? wdrażanie uczniów i nauczycieli do korzystania z różnych źródeł informacji, pomocnych w kształceniu lub pracy zawodowej; rozwijanie kultury czytelniczej uczniów; umożliwienie tworzenia nowych informacji przez uczniów i nauczycieli;

powstanie banku informacji o dokumentach zgromadzonych w szkole oraz o możliwościach korzystania z innych placówek informacyjnych i kulturalnych; stworzenie warunków do rozwijania własnych zainteresowań.

W szkolnych centrach informacji bibliotekarz powinien: tworzyć zbiór informacyjny biblioteki (w formie tradycyjnej i elektronicznej); tworzyć podręczny zbiór multimedialnych programów edukacyjnych do wszystkich przedmiotów; opracować katalog komputerowy;

tworzyć kartoteki zagadnieniowe w odpowiednio dobranym programie bibliotecznym (np. MOL, BIBLIOTEKA); tworzyć bibliograficzne i tematyczne bazy danych dla potrzeb uczniów i nauczycieli; umieć redagować zestawienia tematyczne, biuletyny informacyjne biblioteki; prowadzić stronę WWW centrum informacyjnego szkoły;

kształcić umiejętności informacyjne uczniów i nauczycieli, głównie w zakresie wyszukiwania informacji elektronicznej; prowadzić różne formy pracy pedagogicznej;

prowadzić nadzór merytoryczny nad realizacją treści przekazywanych przez różnych nauczycieli w ramach ścieżki edukacja czytelnicza i medialna; prowadzić zajęcia z edukacji czytelniczej i medialnej.

Współczesna biblioteka to centralna interdyscyplinarna pracownia szkoły, w której nauczyciel bibliotekarz uczestniczy w pełnieniu podstawowych funkcji szkoły

Podstawowe funkcje szkoły: funkcja kształcąco- wychowawcza; funkcja diagnostyczno-prognostyczna; funkcja opiekuńczo-wychowawcza; funkcja kulturalno-rekreacyjna.

Funkcja kształcąco-wychowawcza stworzenie dogodnych warunków nauczycielom i uczniom do realizacji programów dydaktycznych i wychowawczych; zmiana metod nauczania na takie, które pozwolą uczniowi na własną aktywność, samodzielne poszukiwania i poznawanie rzeczywistości; odchodzenie od encyklopedycznego magazynowania wiedzy na rzecz umiejętnego korzystania z informacji

Funkcja diagnostyczno-prognostyczna rozpoznanie zainteresowań, uzdolnień, pasji oraz potrzeb edukacyjnych zarówno nauczycieli jak i uczniów; pozyskanie, jako czytelników, uczniów mających trudności w nauce, którzy doświadczyli porażek i odsunęli się od szkoły ( nauczyciel bibliotekarz powinien posiadać odpowiednie kompetencje psychologiczno-pedagogiczne)

Funkcja opiekuńczo-wychowawcza większa szansa na rozpoznanie osobistych problemów uczniowskich stosowanie metod i technik biblioterapii

Funkcja kulturalno-rekreacyjna organizowanie przy współpracy innych nauczycieli zajęć pozalekcyjnych proponowanie wykorzystania różnorodnych mediów i multimediów tak, aby w przyjemny sposób wyzwalały twórcze możliwości uczniów, nauczycieli i rodziców

Współczesny nauczyciel bibliotekarz to osoba, która: stale pogłębia i poszerza swoją wiedzę w zakresie: bibliotekoznawstwa i bibliotekarstwa, metodyki nauczania, psychologii i pedagogiki, technologii informacyjnej, wiedzy o mediach, komputeryzacji biblioteki szkolnej itp.

udziela porad innym nauczycielom; świadczy pomoc merytoryczną; przekazuje wskazówki dotyczące rozwiązywania zadań i problemów; prowadzi szkolenia, prezentacje, konsultacje; wzbudza do twórczej aktywności oraz innowacji pedagogicznych w szkole; jest dobrym menadżerem.

Nowoczesny nauczyciel bibliotekarz to osoba kreatywna, otwarta na zmiany, efektywnie wykorzystująca w swej pracy różnorodne media i multimedia

„Jeśli szkoła chce być nowoczesna, twórcza, inspirująca, musi dawać szanse wszystkim i każdemu” Tadeusz Pilch

Bibliografia: Batorowska H., Kamińska-Czubała B.: Szkolne centrum informacji. Kraków: Wydaw. Zakonu Pijarów, 2002.ISBN 83-7629-102-9 Bogacz M.: Vademecum skomputeryzowanego nauczyciela bibliotekarza. Warszawa: Agencja „SUKURS”, 2005. ISBN 83-904529-9-5 Globan-Klas T., Skienicz P.: Społeczeństwo informacyjne: szanse, zagrożenia, wyzwania. Kraków 1999, s. 45 Juhanowicz U., Wejcht T., Witecki W.: Poradnik nauczyciela bibliotekarza. Wyd. 4 uzup. Warszawa: Wydaw. Programowanie Komputerów Konstancie, 2007, s.8 Nowy słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN, 2002, s.1042 Żarów A.: Internetowe centrum informacji multimedialnej w praktyce. „Biblioteka w Szkole” 2006, nr 11, s. 3-4