"Od źródła do ujścia górskiego potoku" Cele: Poznanie hydrologicznej charakterystyki potoku górskiego Zbadanie gradientu dla poszczególnych czynników w trzech różnych punktach potoku Zbadanie i analiza wpływu miasta Maków Podhalański na czystość płynącej w nim wody Uwrażliwienie uczniów na problem ochrony czystości wody pitnej oraz na konieczność mądrego korzystania z jej zasobów Poznanie historii górskiego potoku (powódź, zasiedlanie)

Miejsca, w których przeprowadziliśmy badania: Mapa Makowa z zaznaczonym Potokiem Księży

ETAP I 08.11.2006 Badania terenowe i pobranie próbek wody i dna w trzech miejscach: Blisko źródła Na ulicy Źródlanej (centrum Makowa) W pobliżu ujścia do Skawy Średnica obiektu dna 20-200mm >200mm Struktura organiczna dna Detrytus Detrytus, mulisto-błotne Charakter dna Muł, piasek, żwir, głazy Głazy Muł, piasek, żwir Rodzaj brzegu Naturalny Regulowany Temperatura wody 7˚C (g. 1230) 10,1˚C (g. 1200) 7,5˚C (g. 1100) Zapach Świeży Brak zapachu Roślinny Stopień przejrzystości Przejrzysta Barwa Bezbarwna Prędkość 0,25 m/s ok. 1 m/s 0,5 m/s

Ulica Źródlana (centrum Makowa) ETAP II 14.11.2006 Uczniowie Klubu Przyrodniczego pod kierunkiem pracownika Babiogórskiego Parku Narodowego wykonali badanie wody z pobranych próbek za pomocą odczynników chemicznych Blisko źródła Ulica Źródlana (centrum Makowa) Przy ujściu do Skawy Zawartość tlenu 9,2 mg/l 8,4 mg/l 10 mg/l Zasadowość 135 mg CaCO3/l 150 mg CaCO3/l 180 mg CaCO3/l Kwasowość 15 mg CaCO3/l Poziom CO2 9 mg CO2/l 11 mg CO2/l 19 mg CO2/l Twardość wody 198 mg CaCO3/l 204 mg CaCO3/l

Wartości graniczne w klasach I-V Tabela klas czystośći wody Lp. Wskaźnik jakości Jednostka Wartości graniczne w klasach I-V   wody I II III IV V Wskaźniki fizyczne 1 Temperatura wody °C 22 24 26 28 >28 2 Zapach krotność 3 10 20 >20 Barwa mg Pt/l 5 50 >50 Wskaźniki tlenowe 4 Tlen rozpuszczony mg O2/l 7 6 <4 Zasadowość ogólna mg CaCO3/l >200 100 <10

PODSUMOWANIE: Prosta analiza fizykochemiczna wody w Potoku Księży wykazała, że woda w nim jest czysta (I lub II klasa czystości) zarówno blisko źródła, w jego środkowym odcinku jak również w pobliżu ujścia do rzeki Skawy. Zaobserwowano gradient wartości dla poszczególnych czynników – począwszy od źródła do ujścia potoku wzrastają: szybkość przepływu poziom CO2 twardość wody zasadowość Miasto Maków Podhalański nie ma większego wpływu na jakość wody w Potoku Księży przy jego ujściu do rzeki Skawy, prawdopodobnie związane jest to ze skanalizowaniem centralnej części miasta. Aby potwierdzić nasze wyniki należałoby zbadać wodę metodami biologicznymi. Podczas badań chemicznych skorzystaliśmy z pomocy pracownika Babiogórskiego Parku Narodowego. W analizie wyników badań otrzymaliśmy wsparcie pracowników Powiatowej Stacji Sanitarni-Epidemiologicznej oraz Rejonowej Oczyszczalni Ścieków. Dziękujemy również Pani M. Wiciarz oraz Panu P. Melzerowi za udostępnienie materiałów dokumentacyjnych o powodzi.