Problemy rozwojowe miast województwa łódzkiego: sytuacja gospodarcza Spotkanie podsumowujące w dniu 24.04.2015 r. Opracowanie: AGERON Polska Grudzień, 2014 Działanie współfinansowane przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013

Konkurencyjność Cel główny badania – rozpoznanie poziomu konkurencyjności gospodarczej wszystkich miastach województwa łódzkiego. Atrakcyjność Adaptacyjność Konkurencyjność KONKURENCYJNOŚĆ można utożsamiać z prowadzeniem polityki, która ma na celu wspieranie lokalnego rozwoju gospodarczego, przy zachowaniu konkurencji z innymi jednostkami KONKURENCYJNOŚĆ jest sumą potencjału jakim jest atrakcyjność inwestycyjna jednostki terytorialnej oraz jego rzeczywistego wykorzystania świadczącego o adaptacyjności – zdolności przystosowania się gospodarki do zmieniających się warunków gospodarowania i rozwoju w długiej perspektywie czasowej

Atrakcyjność Adaptacyjność ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA może być utożsamiana z możliwościami zaspokojenia oczekiwań inwestorów dokonujących inwestycji w danym regionie ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA jest zależna od kombinacji korzyści lokalizacji możliwych do osiągnięcia w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej i wynikających ze specyficznych cech obszaru, w którym działalność ma miejsce ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA poszczególnych miast zostanie oceniona w następujących zakresach: dostępność komunikacyjna, zasobność rynku pracy, dostępność terenów inwestycyjnych, otoczenie biznesu. ADAPTACYJNOŚĆ GOSPODARKI – umiejętności wykorzystania posiadanego potencjału w sposób bardziej efektywny niż w przypadku innych jednostek terytorialnych o analogicznym potencjale ADAPTACYJNOŚĆ GOSPODAREK poszczególnych miast zostanie określona poprzez charakterystykę: dynamiki gospodarczej, dynamiki inwestycyjnej, dynamiki rynku pracy.

Miasta woj. łódzkiego Aleksandrów Łódzki Łódź Tomaszów Mazowiecki Opoczno Bełchatów Tuszyn Ozorków Biała Rawska Uniejów Pabianice Błaszki Warta Pajęczno Brzeziny Wieluń Piotrków Trybunalski Drzewica Wieruszów Działoszyn Poddębice Wolbórz Głowno Przedbórz Zduńska Wola Kamieńsk Radomsko Zelów Koluszki Rawa Mazowiecka Zgierz Konstantynów Łódzki Złoczew Rzgów Żychlin Krośniewice Sieradz Kutno Skierniewice Łask Stryków Łęczyca Sulejów Łowicz Szadek

Przeprowadzone badania Analiza danych zastanych Wywiady pogłębione IDI z ekspertami Badanie CATI z 44 urzędnikami Badanie CATI z 64 przedsiębiorcami

Charakterystyka czynników rozwoju lokalnego miast regionu

Zakresy tematyczne – analiza wskaźnikowa Ocena atrakcyjności i adaptacyjności miast: 25 wskaźników – 16 do oceny atrakcyjności inwestycyjnej, a 9 adaptacyjności gospodarczej Zakresy odnoszące się do adaptacyjności (nazwane „dynamiką”) odnoszą się do dziedzin analogicznych jak w przypadku atrakcyjności, jednak wzięta pod uwagę została ich zmienność w czasie W ramach każdej dziedziny przeprowadzono szereg analiz, które bezpośrednio bądź pośrednio (jako zarysowanie tła) przyczyniły się do określenia konkurencyjności gospodarczej miast regionu KONKURENCYJNOŚĆ dynamika gospodarcza dynamika inwestycyjna dynamika rynku pracy otoczenie biznesu dostępność terenów inwestycyjnych dostępność komunikacyjna zasobność rynku pracy

Analiza wskaźnikowa do oceny atrakcyjności inwestycyjnej

Analiza wskaźnikowa do oceny atrakcyjności inwestycyjnej

Analiza wskaźnikowa do oceny adapcyjności inwestycyjnej

Zasada konstrukcji wskaźników 1. Obliczenie wartości wskaźników bazowych 2. Standaryzacja wartości wskaźników bazowych 3. Obliczenie wartości wskaźników cząstkowych jako średniej arytmetycznej zestandaryzowanych wskaźników bazowych (wchodzących w skład poszczególnych zakresów) 4. Standaryzacja wartości wskaźników cząstkowych 5. Obliczenie wartości wskaźników syntetycznych jako średniej arytmetycznej zestandaryzowanych wskaźników cząstkowych 6. Standaryzacja wskaźników syntetycznych 7. Obliczenie wskaźnika konkurencyjności gospodarczej jako sumy wskaźników syntetycznych - atrakcyjności inwestycyjnej i adaptacyjności gospodarczej

Konkurencyjność miast regionu

Atrakcyjność inwestycyjna miast regionu na podstawie wskaźników Analiza wykonana na odstawie 16 wskaźników z czterech obszarów tematycznych: Dostępność komunikacyjna, Zasobność rynku pracy, Dostępność terenów inwestycyjnych, Otoczenie biznesu. Miasta o najwyższej wartości wskaźnika: Łódź Rzgów Skierniewice Kutno Radomsko Miasta o najniższej wartości wskaźnika: Działoszyn Warta Sulejów Przedbórz Drzewica

Atrakcyjność inwestycyjna miast regionu na podstawie wskaźników Ranking atrakcyjności inwestycyjnej miast województwa łódzkiego

Adaptacyjność gospodarcza miast regionu według wskaźników Analiza wykonana na odstawie 9 wskaźników z trzech obszarów tematycznych: Dynamika gospodarcza Dynamika inwestycyjna Dynamika rynku pracy Miasta o najwyższej wartości wskaźnika: Stryków Kutno Biała Rawska Wolbórz Działoszyn Miasta o najniższej wartości wskaźnika: Piotrków Trybunalski Tuszyn Bełchatów Poddębice Pabianice

Adaptacyjność gospodarcza miast regionu według wskaźników Ranking adaptacyjności gospodarczej miast województwa łódzkiego

Konkurencyjność – analiza wskaźnikowa Wskaźnik konkurencyjności gospodarczej przyjmuje wartości na skali od 0 do 200 (jako suma atrakcyjności i adaptacyjności) Najwyższą wartością wskaźnika konkurencyjności odznacza się miasto Stryków (157,9) oraz Łódź (154,2). Kolejnymi miastami z najwyższymi wartościami wskaźnika konkurencyjności są: Rzgów (140,7), Kutno (138,9) Radomsko (122,6) i Biała Rawska (104,6). Najniższe wartości uzyskały takie miasta, jak: Złoczew, Krośniewice, Przedbórz, Poddębice i Błaszki Miasta o najwyższej konkurencyjności skoncentrowane są głównie w centralnej (bliskie sąsiedztwo Łodzi), północnej i północno-wschodniej części województwa. Miasta, które w zestawieniu wypadły najsłabiej położone są głównie na peryferiach województwa, ze szczególnym uwzględnieniem części zachodniej i południowo-wschodniej

Macierz konkurencyjności gospodarczej Analiza wskaźnika konkurencyjności gospodarczej w ramach dwuwymiarowej przestrzeni wyznaczanej przez wartości wskaźników atrakcyjności inwestycyjnej (oś pozioma) i adaptacyjności gospodarczej (oś pionowa) pozwala na klasyfikacje analizowanych miast zarówno ze względu na generalny poziom konkurencyjności gospodarczej jak i wzajemnego stosunku jego składowych – atrakcyjności inwestycyjnej i adaptacyjności gospodarczej. Tak zbudowana klasyfikacja przewiduje 9 potencjalnych klas konkurencyjności miast

Konkurencyjność gospodarcza miast regionu – analiza wskaźnikowa Do kategorii miast o bardzo wysokiej konkurencyjności zaliczyło się jedynie Kutno ze względu na wysoką wartość obu elementów składowych wskaźnika – adaptacyjności i atrakcyjności Stryków oraz Łódź mimo najwyższych wartości wskaźnika konkurencyjności przyporządkowane zostały do kategorii miast o wysokiej konkurencyjności, z przewagą kolejno adaptacyjności i atrakcyjności Do grupy miast o wysokiej konkurencyjności zaliczyły się również Rzgów, Radomsko i Biała Rawska Najwięcej miast województwa łódzkiego (13 miast) zaliczonych zostało do grupy miast o niskiej konkurencyjności z przewagą atrakcyjności gospodarczej Do grupy, której konkurencyjność oceniono jako bardzo niską należy 11 miast województwa łódzkiego

Konkurencyjność gospodarcza miast regionu – wywiady z ekspertami Podstawą wniosków są dwa pogłębione wywiady indywidualne (IDI) z ekspertami zajmujących się profesjonalnie badaniem zagadnień związanych z tematyką rozwoju gospodarczego miast województwa łódzkiego (pracownicy naukowi Uniwersytetu Łódzkiego) oraz pogłębiony wywiad grupowy z przedstawicielami kierownictwa Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej WNIOSKI z wywiadów: Dysproporcja pomiędzy Łodzią (czy też w szerszym ujęciu aglomeracją łódzką) a resztą województwa Brak spójności funkcjonalnej i kulturowej poszczególnych części województwa, ze względu na historyczne uwarunkowania („ziemia łódzka” w obecnym kształcie praktycznie nigdy nie istniała) Zmiany zachodzące w ostatnich latach zwłaszcza w szeroko rozumianych dziedzinach komunikacji i transportu przyczyniają się do pozytywnych zmian w zakresie integracji poszczególnych miast w ramach województwa, jak i ich komunikacji z innymi częściami kraju (autostrady i drogi ekspresowe, Łódzka Kolei Aglomeracyjna) Rozbudowa sieci komunikacyjnej i skrócenie czasu przejazdów może przyczynić się do odpływu wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, (np. do Warszawy) Atuty województwa – położenie w centrum kraju, dostępność komunikacyjna oraz dostępność relatywnie taniej siły roboczej Otwartość, aktywność i zaangażowanie władz lokalnych w proces pozyskiwania i obsługi inwestorów Niska dostępność pracowników z wykształceniem zawodowym Efektywne działania niektórych instytucji otoczenia biznesu, zwłaszcza ŁSSE oraz Łódzkiego Parku Naukowo-Technologicznego Brak koordynacji działań oraz ujednoliconego podejścia wśród instytucji zajmujących się wspieraniem rozwoju gospodarczego oraz promocją gospodarczą Umiarkowany poziom współpracy między firmami, brak ugruntowanej tradycji współpracy

Konkurencyjność gospodarcza miast regionu – opinie urzędników Atrakcyjność inwestycyjna (skala 1-5) Najlepiej oceniana dostępność transportowa miasta w wymiarze regionalnym i ponadregionalnym (krajowym) – średnia ocena 4,6 Najniżej oceniona dostępność oferty inkubatorów przedsiębiorczości – średnia ocena 1,9 i dostępność parków naukowo-technologicznych – średnia ocena 2,0 Średnia ocena atrakcyjności inwestycyjnej wśród urzędników wyniosła 3,5 najwyższe oceny atrakcyjności inwestycyjnej miasta przyznali przedstawiciele miast o przeciętnej konkurencyjności z przewagą atrakcyjności (średnia ocen 4) Wśród urzędników z miast o bardzo wysokiej konkurencyjności ocena atrakcyjności inwestycyjnej wypadła prawie najniżej (średnia ocen 3,2) Adaptacyjność gospodarcza (w badaniu nazwana oceną sytuacji gospodarczej) (skala 1-5) Najlepiej oceniana atrakcyjność pod względem prowadzenia działalności gospodarczej (klimat dla przedsiębiorczości) – średnia ocena 4,1 Najniżej ocenione tempo rozwoju lokalnej gospodarki (przyrost bądź spadek liczby przedsiębiorstw) – średnia ocena 3,2 Średnia ocena adaptacyjności gospodarczej wśród urzędników wyniosła 3,7 Adaptacyjność gospodarczą najwyżej ocenili pracownicy urzędów z miast o wysokiej konkurencyjności z przewagą atrakcyjności (średnia ocen 4,4)

Konkurencyjność gospodarcza miast regionu – opinie przedsiębiorców Atrakcyjność inwestycyjna Najlepiej oceniana dostępność transportowa miasta w wymiarze regionalnym i ponadregionalnym (krajowym) – średnia ocena 3,8 Najniżej oceniona dostępność ośrodków naukowo-badawczych– średnia ocena 2,2 i dostępność parków naukowo-technologicznych – średnia ocena 2,4 Średnia ocena atrakcyjności inwestycyjnej wśród urzędników wyniosła 2,9 Najwyższe oceny pod kątem atrakcyjności inwestycyjnej przyznali przedstawiciele miast o bardzo wysokiej konkurencyjności (średnia ocen 3,6) Adaptacyjność gospodarcza (w badaniu nazwana oceną sytuacji gospodarczej) Najlepiej oceniana atrakcyjność pod względem prowadzenia działalności gospodarczej (klimat dla przedsiębiorczości) – średnia ocena 3,1 Najniżej oceniana atrakcyjność pod względem pozyskiwania nowych inwestorów zagranicznych – średnia ocena 2,6 Średnia ocena adaptacyjności gospodarczej wśród urzędników wyniosła 2,9 Adaptacyjność gospodarczą swoich miast najwyżej oceniali przedsiębiorcy z miast o wysokiej konkurencyjności z przewagą adaptacyjności (średnia ocen 3,4)

Konkurencyjność gospodarcza miast regionu – opinie urzędników i przedsiębiorców Atrakcyjność inwestycyjna Urzędnicy wyżej niż przedsiębiorcy oceniają atrakcyjność inwestycyjną miasta Najwyższe oceny dali przedstawiciele miast o przeciętnej konkurencyjności z przewagą atrakcyjności Najniżej oceniali przedstawiciele miast o bardzo niskiej konkurencyjności Adaptacyjność gospodarcza (w badaniu nazwana oceną sytuacji gospodarczej) Urzędnicy uważają ogólną sytuacje swoich miast za bardziej korzystną niż przedsiębiorcy Najwyższe oceny dali reprezentanci miast o wysokiej konkurencyjności z przewagą adaptacyjności oraz atrakcyjności Najniżej oceniali reprezentanci miast o bardzo niskiej konkurencyjności W ogólnym rozrachunku urzędnicy dawali wyższe oceny, niż przedsiębiorcy

Macierz konkurencyjności gospodarczej miast regionu – opinie urzędników i przedsiębiorców URZĘDNICY PRZEDSIĘBIORCY Pozytywne oceny wśród przedsiębiorców, negatywne wśród urzędników Pozytywne oceny wśród urzędników, negatywne wśród przedsiębiorców Pozytywne oceny wśród przedsiębiorców, urzędników i na podstawie analizy wskaźnikowej Pozytywne oceny wśród przedsiębiorców i urzędników, a negatywne w analizie wskaźnikowej

Konkurencyjność gospodarcza miast regionu – PODSUMOWANIE Miastami o najwyższej konkurencyjności wśród miast województwa łódzkiego są – Łódź, Kutno oraz Stryków Podkreślić należy wysoką pozycję miast Rzgów, Radomsko i Biała Rawska we wskaźnikowej analizie konkurencyjności. Macierz powstała na podstawie danych statystycznych przedstawia zestawienie obiektywnych wskaźników, natomiast wyniki uzyskane na podstawie ankiet wśród reprezentantów miast dają subiektywny obraz konkurencyjności miasta Pozycja pozostałych miast pod względem konkurencyjności różni się w zależności od przyjętej metodyki oceniania jej poziomu Wyniki statystyczne częściej znajdują odzwierciedlenie w ocenach urzędników, rzadziej przedsiębiorców W przypadku większości miast ich konkurencyjność została określona jako przeciętna Z kolei wśród miast o najniższej konkurencyjności najczęściej znajduje się miasto Błaszki Ponadto niskie wartości wskaźnika konkurencyjności uzyskały takie miasta, jak: Złoczew, Krośniewice, Przedbórz i Poddębice

Analiza możliwości realizacji RIS dla Województwa Łódzkiego LORIS 2020+ przez miasta województwa łódzkiego

Inteligentne specjalizacje w miastach woj. łódzkiego - PODSUMOWANIE Większość z przyjętych inteligentnych specjalizacji ma realną szansę rozwoju na terenie pojedynczych miast Dominuje przeświadczenie, że branże zdefiniowane jako inteligentne specjalizacje mają potencjał w zasadzie wyłącznie tam, gdzie są one już ugruntowane Na podstawie analizy danych zastanych, ankiet wśród urzędników oraz wywiadów z ekspertami w zakresie rozwoju gospodarczego województwa łódzkiego wyróżniono miasta o największym potencjale rozwoju inteligentnych specjalizacji regionu

Dziękujemy za uwagę! Jeśli macie Państwo komentarze odnośnie dzisiejszego spotkania, prosimy o kontakt: j.walaszek@ageron.pl