Eksploatacja zasobów informatycznych przedsiębiorstwa

Cz.3 Analiza efektywności informatyzacji Zarządzanie finansowe IT Cz.3 Analiza efektywności informatyzacji

Dlaczego inwestuje się w IT? Wymuszenie rozwoju technologii i zastosowań IT przez konkurencję, Wymuszenie rozwoju przez kooperantów, Nacisk ze strony klientów: Bezpośredni, Pośredni. … „Niekończąca się inwestycja” …

Szerokie spojrzenie na inwestowanie w IT Bezwzględnie konieczne, Poprawiające (jakość, ilość), Innowacyjne (wzrost przewagi konkurencyjnej), Związane z infrastrukturą, Badawcze (umożliwiające rozwój metod projektowania i produkowania).

Dlaczego inwestycje w IT są specyficzne? Najczęściej inwestowane są duże środki pieniężne (bezwzględnie i względnie), Bardzo często trudno je powiązać z generowaniem przychodów i zysku, Trudno o dokładną specyfikację wymagań, Istotna część nakładów podlega kapitalizacji, Wymagana jest wysoka jakość eksploatacji, a co się z tym wiąże wymagana jest dokładna specyfikacja usług informatycznych.

Efektywność IT Efektywność IT – relacje między całkowitymi nakładami a efektami, gdzie efekty są wyrażane użytecznością (rozumianą jako stopień spełnienia potrzeb informacyjnych użytkowników i decydentów) [Kisielnicki 1993], Efektywność IT – poszukiwanie sposobności redukcji kosztów wykonania zadań (procesów) przez wykorzystanie techniki informacyjnej. [Fitzgerald 1998].

Outsourcing informatyczny (1) Outsourcing jest obecnie bardzo popularną metodą współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, To wykorzystanie zewnętrznych wykonawców i ich zasobów do realizacji zadań przedsiębiorstwa, zamiast obciążania własnych zasobów, Istotą stosowania outsourcingu jest dążenie usługobiorcy do obniżenia kosztów własnych działalności, ale niekiedy jest narzucony przez uwarunkowania organizacyjne czy technologiczne.

Outsourcing informatyczny (2) Wykorzystanie zasobów zewnętrznych: Ludzi, Sprzętu, Wiedzy i umiejętności, Częściowy (np. serwisowanie, szkolenia, wykorzystanie obcego sprzętu, itd.), Całkowity – oddanie całości systemu IT firmie zewnętrznej.

Outsourcing informatyczny (3) Jednym z wariantów jest przeniesienie części zasobów sprzętowych przedsiębiorstwa do lokalizacji usługodawcy, Obecnie usługi kolokacji zasobów stają się coraz bardziej powszechne, Powstają duże centra komputerowe oferujące wszystkie usługi związane z wykorzystaniem zasobów serwerów usługobiorcy, Centra takie nazywane są Data Center i są dostępne praktycznie w każdej lokalizacji na świecie.

Metody oceny efektywności (1) Ocena związana jest ze spojrzeniem oceniającego na system informacyjny

Metody oceny efektywności (2) Metody ocen jednoznacznych: Model linii kodu (np. COCOMO Constructive Cost Model), Metoda Punktów Funkcyjnych, Metody finansowe, Metody wielokryterialne: Tradycyjne metody (stosowane do oceny kosztów i korzyści trudno mierzalnych) finansowe modyfikowane i rozszerzane, Model TCO (Total Cost of Ownership), Metoda Zrównoważonego Systemu Miar (Strategiczna Karta Wyników).

COCOMO COCOMO umożliwia ocenę kosztów oprogramowania, Na podstawie odpowiednich cech ustala się profil tworzonego projektu, Zdefiniowano wyznaczniki: [Boehm] PM: Person-Months – nakład pracy, KDSI: K delivered source insctructions – liczba tysięcy instrukcji kodu źródłowego, TDEV: Time of Developement – czas wykonania oprogramowania.

COCOMO - CECHY Cechy: Zrozumienie celów produktu, Doświadczenie w pracy z podobnymi systemami, Dostosowanie do ustalonych wymagań, Dostosowanie do zewnętrznego interfejsu, Rozwój równoległy z nowym sprzętem i procedurami operacyjnymi, Innowacja struktur danych i algorytmów, Premia za wcześniejsze zakończenie, Wielkość produktu.

COCOMO COCOMO umożliwia ocenę kosztów oprogramowania, Na podstawie odpowiednich cech ustala się profil tworzonego projektu - klasę, Zdefiniowano wyznaczniki: [Boehm] PM: Person-Months – nakład pracy, KDSI: K delivered source insctructions – liczba tysięcy instrukcji kodu źródłowego, TDEV: Time of Developement – czas wykonania oprogramowania.

COCOMO - KLASY Trzy klasy projektów: Organiczne (Organic) Małe zespoły, znane środowisko, niskie koszty, Częściowo oddzielone (Semidetached) Zespół mieszany (doświadczeni i niedoświadczeni), ograniczone doświadczenie z podobnymi projektami, Wbudowane (Embedded) Wymagana duża wiedza i doświadczenie, dotyczą rozbudowanych, skomplikowanych systemów, które mają funkcjonować w złożonym środowisku.

COCOMO - Projekty CECHA Organiczne Częściowo oddzielone Wbudowane Zrozumienie celów produktu Kompletne Znaczne Ogólne Doświadczenie w pracy z podobnymi systemami Obszerne Umiarkowane Dostosowanie do ustalonych wymagań Podstawowe Pełne Dostosowanie do zewnętrznego interfejsu Rozwój równoległy … Niektóre Umiarkowany Innowacja struktur danych i algorytmów, Minimalna Znaczna Premia za wcześniejsze zakończenie Niska Średnia Wysoka Wielkość produktu <50 KDSI <300 KDSI Dowolna

Metoda Punktów Funkcyjnych Umożliwia ocenę produktywności prac projektowych i rozbudowy oprogramowania. Elementy: Wejścia zewnętrzne – dane (użytkownik), Wyjścia zewnętrzne – informacje (system), Logiczne zbiory wewnętrzne, Zewnętrzne zbiory komunikacyjne, Polecenia zewnętrzne, Elementom nadaje się wagi.

Metoda Punktów Funkcyjnych Wagami są wielkości stałe ustalone przez twórcę metody (A.J. Albrecht z IBM), Suma ważonych typów dla danego systemu daje całkowity wynik metody, Wynik poddawany jest korekcie i otrzymuje się wynik ostateczny, Powstała w wyniku przekształceń ostateczna liczba punktów funkcyjnych jest podstawą określenia produktywności prac tworzenia oprogramowania.

Metody oceny finansowej (1) Metody finansowe pozwalają na wybór inwestycji z uwzględnieniem maksymalizacji korzyści inwestora, Systemy informacyjne są odmiennym „zjawiskiem” niż inwestycje kapitałowe, Niemierzalność lub trudnomierzalność inwestycji w IT, Sprzeczność: metody finansowe koncentrują się na zysku, a najczęstszym celem inwestycji w IT nie jest zysk???

Metody oceny finansowej (2) Dwie grupy metod: Statyczne, Dynamiczne – uwzględniające dyskonto, Powszechnie znane: Prosta stopa zwrotu, Wskaźnik rentowności inwestycji (ROI), Księgowa stopa zwrotu (ARR), Okres zwrotu, Okres zdyskontowanego zwrotu, Zaktualizowana wartość netto (NPV), Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR).

Metody oceny finansowej (3) Do oceny efektywności informatyzacji zaleca się stosowanie metody Analizy Rachunku Sald (ARS) [Kisielnicki 1993], Metoda oparta na ocenie zwrotu nakładów ponoszonych na wdrażanie postępu naukowo-technicznego oraz analizie kosztów projektowania, wdrażania i utrzymania systemu informacyjnego, Dla każdego okresu rozliczeniowego wyznacza się saldo (S) zgodnie z założeniem: Si = Ei - Ki Ki – całkowity koszt poniesiony w okresie i, Ei – efekt otrzymany dzięki informatyzacji w okresie i, i bada się, w którym okresie Si > 0.

Metoda Ekonomiki Informacji (1) Metoda uwzględnia zarówno korzyści finansowe jak i inne korzyści – trudno mierzalne, Funkcjonuje zgodnie ze schematem: Jest to rozszerzona formuła ROI W efekcie do ROI należy dodać jeszcze:

Metoda Ekonomiki Informacji (2) Wartość łączenia – metoda oceny efektów pośrednich dla innych działów i korzyści synergicznych. Wartość intensyfikacji – metoda oceny korzyści przyspieszenia operacji przetwarzania informacji. Wartość restrukturyzacji – metoda pomiaru wzrostu produktywności pracy w rezultacie zmian struktur organizacyjnych, ról i procesów biznesowych. Ocena innowacji – metoda oceny korzyści z zastosowania nowych unikalnych technik informatycznych.

Metody wielokryterialne (1) Najczęściej spotykana metoda wielokryterialna to implementacja modelu TCO. Kategorie kosztów w TCO: Bezpośrednie: Sprzęt i oprogramowanie, Zarządzanie, Pomoc techniczna, Projektowanie, Opłaty telekomunikacyjne, Pośrednie: Koszty użytkownika, Czas przestoju systemu.

Metody wielokryterialne (2) Ocenę generuje się dla następujących faz przedsięwzięcia: Faza przygotowania przedsięwzięcia informatyzacji, Faza wdrożenia systemu informacyjnego, Faza eksploatacji i rozwoju systemu informacyjnego.

Metoda Zrównoważonego Systemu Miar (1) Procedura przełożenia celów strategicznych organizacji na zbiór wskaźników: finansowych, klienta, wewnętrznych procesów biznesu, rozwoju wiedzy.

Metoda Zrównoważonego Systemu Miar (2) Poprawne zastosowanie metody wymaga spełnienia założeń: Zaangażowanie pracowników wszystkich szczebli, Opracowanie hierarchii celów ekonomicznych, Szkolenia i system motywowania pracowników, Systematyczna ocena wykonania pracy, Koordynacja pomiarów działania systemu i ustalenie odpowiedzialności za błędy i awarie, Demonstracja potrzeb usprawnień systemu, wdrażanie idei organizacji uczącej się.