Nadzór dyrektora szkoły nad realizacją wskazań zawartych w orzeczeniach i opiniach poradni p-p oraz planowanie pracy z dzieckiem o specyficznych potrzebach edukacyjnych.

Barbara Łaska st. wizytator Kuratorium Oświaty w Łodzi barla@kuratorium.lodz.pl 042 637 70 59 042 637 70 55

Zespół Szkół Zawodowych Specjalnych nr 2 w Łodzi Dyrektor Jolanta Wojciechowska

Strona internetowa KO

Pytania Czas spotkania 2x90 min Kolejne spotkania

działalność diagnostyczno-oceniająca działalność wspomagająca Nadzór pedagogiczny działalność diagnostyczno-oceniająca działalność wspomagająca Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz. U. Nr 235, poz. 1703)

mail z dnia 2 kwietnia 2009 r. … chciałabym zadać pytanie, które bezpośrednio dotyczy mnie i mojego dziecka - ubiegłorocznego maturzysty. U mojego syna stwierdzono dysleksję rozwojową. … Sama tylko wiem, co przechodziłam przez całą edukację mojego dziecka - jego zniechęcenie, bunt, nerwowość, rzucanie książkami, czy też wykrzykiwanie, że jego koledzy nie muszą się tyle uczyć, a mają lepsze oceny, nie pomagali też nauczyciele (chociaż ja sama też jestem nauczycielką, tylko, że ja rozumiem co przeżywa takie dziecko), a w szkole średniej mój syn, kiedy powiedział, że ma dysleksję, usłyszał wręcz od jednej z pań profesor, że liceum jest dla normalnych dzieci, a jak ktoś jest upośledzony, to jego miejsce jest w szkole specjalnej (w opinii z poradni wpisano - rozwój intelektualny na poziomie bardzo wysokim). W dniu rozdania świadectw Mateusz powiedział mi, że wreszcie jest szczęśliwy …

„Wszyscy ludzie mają jedną wspólną cechę – – są różni „Wszyscy ludzie mają jedną wspólną cechę – – są różni.”  ------------------------------------------- „Postawa dyrektora szkoły w znaczący sposób wpływa na postawę nauczycieli, pracowników, uczniów i rodziców”

Co jest potrzebne, aby skutecznie pełnić nadzór pedagogiczny? Trzeba chcieć Poświęcić czas Posiadać wiedzę Rozwijać empatię Należy współpracować

Współpraca - z kim? z: nauczycielami, rodzicami, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, kuratorium oświaty, organem prowadzącym, innymi dyrektorami (np. szk. specjalnych), stowarzyszeniami, instytucjami działającymi na rzecz dzieci z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi oraz ośrodkami doskonalenia nauczycieli.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 21 maja 2001 r ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, z 2002 r. Nr 10, poz. 96, z 2003 r. Nr 146, poz. 1416, z 2004 r. Nr 66, poz. 606, z 2005 r. Nr 10, poz. 75 oraz z 2007 r. Nr 35, poz. 222)

§ 14. 1. Nauczyciele prowadzący zajęcia w danym oddziale tworzą zespół, którego zadaniem jest w szczególności ustalenie zestawu programów nauczania dla danego oddziału oraz jego modyfikowanie w miarę potrzeb. 2. Dyrektor szkoły może tworzyć zespoły wychowawcze, zespoły przedmiotowe lub inne zespoły problemowo-zadaniowe. Pracą zespołu kieruje przewodniczący powoływany przez dyrektora szkoły, na wniosek zespołu.

Pytania diagnostyczne Czy zespół nauczycieli uczących w danym oddziale omawia problemy dziecka posiadającego opinię lub orzeczenie? Czy wypracowano zasady pracy z dzieckiem i współpracy między nauczycielami-obowiązujące wszystkich nauczycieli? Czy ustalono sposób kontaktowania się z rodzicami? Czy na spotkanie zespołu zaproszono psychologa/pedagoga z poradni p-p? Co ustalił zespół? …..?

Aby radzić sobie z problemami, ważne jest: 1 Aby radzić sobie z problemami, ważne jest:   1.   diagnozowanie sytuacji szkolnej uczniów (rozwój, zainteresowania, zdolności, możliwości, trudności szkolne – w nauce, zachowaniu), 2.   analiza kontaktów rówieśniczych, 3.   monitorowanie sytuacji domowej uczniów . Stałe zainteresowanie nauczycieli, czyli poświęcanie uczniom czasu, w zakresie tych trzech sfer funkcjonowania poszczególnych uczniów pozwoli na szybką diagnozę ewentualnych problemów. Omawianie problemów uczniów w zespole nauczycieli uczących dziecko (lub w czasie spotkań Rady Pedagogicznej), pozwoli na ujednolicenie działań zmierzających do ich rozwiązania.

W czasie pracy Zespołu należy określić: cel, do jakiego nauczyciele będą dążyć chcąc rozwiązać problem, zadania, jakie w związku z ustalonym celem nauczyciele będą podejmować, przewidywane efekty, jakie nauczyciele chcą uzyskać realizując zadania, osobę, która będzie realizowała zadania i osobę, która będzie monitorowała (kontrolowała) jakość realizowanych zadań – np.: pedagoga, wychowawcę, wicedyrektora, dyrektora, termin kolejnego spotkania, w celu analizy efektów i zaplanowania dalszych działań.

O kim będziemy mówić? W świetle przepisów prawa: o dzieciach i młodzieży posiadających opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej (publicznej lub niepublicznej), o dzieciach i młodzieży posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz. 46

§ 4 ust. 1. Poradnia wydaje opinie w sprawach: § 2. Korzystanie z pomocy udzielanej przez poradnie jest dobrowolne i nieodpłatne. § 4 ust. 1. Poradnia wydaje opinie w sprawach: 4)  dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom;

Art. 71b ust 3a ustawy oso Opinie w sprawie dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom, wydają również niepubliczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym niepubliczne specjalistyczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne założone zgodnie z art. 82 oraz zatrudniające pracowników posiadających kwalifikacje określone dla pracowników publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych.

Podstawowe terminy związane z opiniowaniem i orzecznictwem Uczniowie o specyficznych trudnościach w uczniu się to uczniowie z dysleksją rozwojową (dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia). Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych to dzieci i młodzież niepełnosprawna lub niedostosowana społecznie, wymagająca stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy

Podstawowe terminy związane z opiniowaniem i orzecznictwem Zasoby dziecka potencjalne możliwości rozwojowe w zakresie rozwoju ruchowego, sprawności intelektualnej, procesów poznawczych, funkcji językowych, uczenia się, kształtowania osobowości (normy, postawy, system wartości, zachowanie). Odchylenia (opóźnienia) rozwojowe indywidualne opóźnienia rozwoju w stosunku do ustalonych norm, nie będące jednak zaburzeniami z uwagi na niewielkie nasilenie objawów, ograniczony zakres i czas trwania. (M. Bogdanowicz).

Podstawowe terminy związane z opiniowaniem i orzecznictwem Zaburzenia rozwojowe Klasa zaburzeń dziecięcych, charakteryzujących się poważnym zniekształceniem funkcjonowania społecznego, poznawczego, ruchowego i językowego, przypadki głębszego stopnia odchyleń od normy. Przypadki głębszego stopnia odchyleń od normy (M. Bogdanowicz) – rodzaj, rozległość, głębokość, dynamika, etiologa. Zaburzenia rozwoju rozpoznaje się w odniesieniu do norm rozwojowych.

Podstawowe terminy związane z opiniowaniem i orzecznictwem Dysfunkcja w szerokim i powszechnym rozumieniu: każde zakłócenie normalnego funkcjonowania narządu lub zachowania Deficyty rozwojowe „braki” w rozwoju somatycznym bądź określonych funkcji psychicznych. Dysharmonie rozwojowe – tzw. nieharmonijny rozwój.

§ 4 ust. 2. Opinię wydaje się na pisemny wniosek rodziców dziecka § 4 ust. 2. Opinię wydaje się na pisemny wniosek rodziców dziecka. Na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka poradnia przekazuje kopię opinii do przedszkola, szkoły lub placówki, do której uczęszcza dziecko.

§ 4 ust. 5. Opinia poradni zawiera: 1) oznaczenie poradni wydającej opinię, 2) dane ucznia, 3) stanowisko poradni w sprawie, której dotyczy opinia, oraz szczegółowe jego uzasadnienie, 4) wskazanie odpowiedniej formy pomocy, w szczególności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej w przedszkolu, szkole lub placówce, stosownie do potrzeb, oraz szczegółowe uzasadnienie wskazanej formy pomocy. § 4 ust. 6. Opinię podpisuje dyrektor poradni.

Badanie Wrzesień 2007 r. - teren objęty działaniem jednej Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej. Badaniem objęci zostali dyrektorzy szkół oraz pedagodzy szkolni na poziomie szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej. Łącznie reprezentowali oni 43 placówki (21 szkół podstawowych, 12 gimnazjów, 10 Zespołów Szkół Ponadgimnazjalnych) obejmujące 15 680 uczniów.

Czytelność opinii i orzeczeń Czytelność opinii i orzeczeń. Użyteczność wskazań zawartych w opiniach i orzeczeniach. - 2 : bardzo mała - 1 : mała 0 : nie mam zdania 1 : duża 2 : bardzo duża

Czytelność opinii i orzeczeń

Użyteczność wskazań zawartych w opiniach i orzeczeniach

ROZPORZĄDZENIE MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r ROZPORZĄDZENIE MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 i Nr 130, poz. 906 oraz z 2008 r. Nr 3, poz. 9 i Nr 178, poz. 1097)

§ 6. 1. Nauczyciel jest obowiązany, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.

§ 6. 2. Dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 4 ust § 6. 2. Dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom, następuje także na podstawie opinii niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym niepublicznej poradni specjalistycznej, o której mowa w art. 71b ust. 3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.

§ 6. 3. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia może nastąpić na podstawie tego orzeczenia.

§ 4. 1. Nauczyciele na początku każdego roku szkolnego informują uczniów oraz ich rodziców (prawnych opiekunów) o: 1) wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania;

Wymagania edukacyjne Treści Metody Formy pracy Zasady Środki dydaktyczne

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. Nr 173, poz. 1072)

Rodzaje orzeczeń orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanej społecznie, wymagającej stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy,

Art. 71b. ust. 1 uoso Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież, o których mowa w art. 1 pkt 5 i 5a, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy.

Art. 1 uoso System oświaty zapewnia w szczególności: 5) możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami, 5a) opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych,

Art. 71b. ust. 1 uoso Kształcenie specjalne może być prowadzone w formie nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych i ośrodkach (SOS-W, SOW, OR-W, MOW, MOS)

Art. 71b ust 2 uoso W zależności od rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia upośledzenia umysłowego, dzieciom i młodzieży, o których mowa w ust. 1, organizuje się kształcenie i wychowanie, które stosownie do potrzeb umożliwia naukę w dostępnym dla nich zakresie, usprawnianie zaburzonych funkcji, rewalidację i resocjalizację oraz zapewnia specjalistyczną pomoc i opiekę.

Art. 71b ust. 7 pkt 2 Minister właściwy ds Art. 71b ust. 7 pkt 2 Minister właściwy ds. oświaty i wychowania określi w drodze rozporządzenia: warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży, o których mowa w ust. 1, w tym warunki przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów oraz ich formy, w przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych oraz w ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5, uwzględniając szczególne potrzeby psychofizyczne i edukacyjne tych dzieci i młodzieży;

Art. 71b ust. 7 pkt 3 Minister właściwy ds Art. 71b ust. 7 pkt 3 Minister właściwy ds. oświaty i wychowania określi w drodze rozporządzenia; warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży, o których mowa w ust. 1, w tym warunki przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów oraz ich formy, w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych oraz przedszkolach i szkołach lub oddziałach integracyjnych, uwzględniając w szczególności konieczność dostosowania programów nauczania oraz metod pracy do koncepcji programowej i organizacyjnej kształcenia w formach integracyjnych, a także zatrudnienie specjalistów dla jej realizacji.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. z 2005 r. Nr 19, poz. 166)

niesłyszących, słabo słyszących; niewidomych, słabo widzących; SZKOŁY specjalne organizuje się dla dzieci i młodzieży: niesłyszących, słabo słyszących; niewidomych, słabo widzących; z niepełnosprawnością ruchową; z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym; z autyzmem; ze sprzężonymi niepełnosprawnościami; z chorobami przewlekłymi, z zaburzeniami psychicznymi (dotyczy szkół przyszpitalnych); niedostosowanych społecznie, zagrożonych niedostosowaniem społecznym, zagrożonych uzależnieniem; z zaburzeniami zachowania,

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. (Dz. U. z 2005 r. Nr 19, poz. 167)

Rodzaje orzeczeń orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dla dzieci, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub oddziału przedszkolnego zorganizowanego w szkole podstawowej

Rodzaje orzeczeń orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dla dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły,

Pytania diagnostyczne Czy indywidualne obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolnego lub indywidualne nauczanie jest realizowane przez nauczycieli zgodnie z organizacją dyrektora? (kwalifikacje) Czy indywidualne obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolnego lub indywidualne nauczanie jest realizowane przez nauczycieli zgodnie z wytycznymi rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. Nr 175, poz. 1086)?

Pytania diagnostyczne Czy nauczyciele realizują zajęcia zgodnie z planem? Czy zajęcia są często „przekładne-odwoływane”? Czy realizowane są wszystkie zajęcia obowiązkowe? Jak nauczyciele planują pracę z dzieckiem? Czy nauczyciele występowali o zgodę dyrektora na odstąpienie od realizacji niektórych treści wynikających z podstawy programowej wychowania przedszkolnego lub treści nauczania objętych obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi, stosownie do możliwości psychofizycznych dziecka/ucznia oraz warunków miejsca, w jakim jest realizowane IORPP lub NI? Jak przebiega integracja dziecka/ucznia? ……. ?

Wspieranie W przypadku ucznia szkoły ogólnodostępnej posiadającego jednocześnie orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania i orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego niezbędne jest umożliwienie nauczycielowi kontaktu ze specjalistami, np. w poradni p-p, w szkole specjalnej, w ośrodku doskonalenia nauczycieli, ….

Rodzaje orzeczeń orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim

Rodzaje opinii - orzecznictwo opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole (wydawane przez zespoły orzekające w publicznych poradniach p-p lub przez zespoły opiniujące działające w niepublicznych poradniach p-p)

Art. 64 ust. 1. uoso Podstawowymi formami działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły są: 1) obowiązkowe zajęcia edukacyjne; 2) dodatkowe zajęcia edukacyjne; 3) zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów mających trudności w nauce oraz inne zajęcia wspomagające rozwój dzieci i młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi;

Rozporządzenie MENiS w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych

§ 3 ust. 2 W szkolnym planie nauczania należy dodatkowo uwzględnić dla uczniów niepełnosprawnych, w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności, następujące zajęcia rewalidacyjne: 1) korekcyjne wad postawy, 2) korygujące wady mowy, 3) orientacji przestrzennej i poruszania się, 4) nauki języka migowego (…), 5) inne, wynikające z programów rewalidacji.

§ 3 ust. 7 Dla uczniów niepełnosprawnych oraz uczniów szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich można przedłużyć okres nauki na każdym etapie edukacyjnym co najmniej o jeden rok, zwiększając proporcjonalnie liczbę godzin zajęć edukacyjnych. Decyzję o przedłużeniu uczniowi okresu nauki podejmuje dyrektor szkoły w uzgodnieniu z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia, nie później niż do końca lutego roku poprzedzającego ostatni rok nauki w danej szkole, na podstawie szczegółowej analizy osiągnięć edukacyjnych ucznia dokonanej przez radę pedagogiczną.

Pytania diagnostyczne Jakie były cele pracy z uczniem? Jakie są efekty pracy z uczniem? - w zakresie nauczanych przedmiotów - w zakresie kontaktów społecznych - w zakresie indywidualnej rewalidacji, resocjalizacji Ewaluacja indywidualnych programów edukacyjnych lub indywidualnych planów pracy z dzieckiem posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego

Kształcenie uczniów niepełnosprawnych jest prowadzone nie dłużej niż do ukończenia przez ucznia: - 18 roku życia - w przypadku szkoły podstawowej; - 21 roku życia - w przypadku gimnazjum; - 24 roku życia - w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. (Dz. U. z 2005 r. Nr 19, poz. 167) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. z 2005 r. Nr 19, poz. 166)

Szkoły ogólnodostępne, integracyjne, specjalne zapewniają: realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego; odpowiednie warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne; udzielanie pomocy rodzicom (prawnym opiekunom) dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie, w zakresie doskonalenia umiejętności niezbędnych we wspieraniu ich rozwoju; integrację ze środowiskiem rówieśniczym;

Zadanie dyrektora – diagnoza w zakresie: rodzaju niepełnosprawności, zalecanych zajęć rewalidacyjnych, zalecanych sposobów postępowania nauczycieli wobec ucznia, specjalnych potrzeb eudkacyjnych ucznia - warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, zakresu pomocy rodzicom, koniecznych działań integrujących ucznia ze środowiskiem, zakresu wsparcia dla nauczycieli.

Szkoły ogólnodostępne, integracyjne zapewniają: realizację programu nauczania i wychowania z wykorzystaniem odpowiednich form i metod pracy; zajęcia rewalidacyjne;

Szkoły specjalne zapewniają: realizację programu wychowania przedszkolnego, programu nauczania, programu wychowawczego i programu profilaktyki, odpowiednich dla danego rodzaju niepełnosprawności i stopnia upośledzenia umysłowego, z wykorzystaniem odpowiednich form i metod pracy dydaktycznej i wychowawczej; wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia dokonywaną na danym etapie edukacyjnym, nie rzadziej niż raz w roku, przez nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem, będącą podstawą opracowania i modyfikowania indywidualnego programu edukacyjnego przygotowanie do samodzielności w życiu dorosłym.

§ 5. 1.  W przedszkolach i szkołach, o których mowa w § 1 pkt 2 i 3, zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w odpowiednich typach i rodzajach specjalnych przedszkoli i szkół oraz odpowiednich specjalistów, w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego.

§ 1. Rozporządzenie określa warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie, wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, w: 1)  przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych; 2)  przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi; 3)  przedszkolach i szkołach integracyjnych.

Dotyczy szkół integracyjnych lub z oddziałami integracyjnymi Nauczyciele zatrudnieni dodatkowo, posiadający kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w odpowiednich typach i rodzajach specjalnych przedszkoli i szkół i specjaliści:

rozpoznają potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie;

współorganizują zajęcia edukacyjne i pracę wychowawczą w formach integracyjnych, w szczególności:

wspólnie z nauczycielami prowadzącymi zajęcia edukacyjne wybierają lub opracowują programy wychowania przedszkolnego i programy nauczania,

dostosowują realizację programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania, programu wychowawczego i programu profilaktyki do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie,

w zależności od indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie, wspólnie z nauczycielami prowadzącymi zajęcia edukacyjne, opracowują dla każdego ucznia i realizują indywidualne programy edukacyjne określające zakres zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów oraz rodzaj zajęć rewalidacyjnych lub zajęć socjoterapeutycznych prowadzonych z uczniem,

Indywidualny program edukacyjny Cele pracy z uczniem, wynikające z zapisów orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego i obserwacji funkcjonowania ucznia w szkole i środowisku: Sposoby osiągania celów na poszczególnych zajęciach - zadania: Polski …………. Matematyka ………… Inne przedmioty …………… Rewalidacja indywidualna …………….. Podpisy: nauczycieli i rodziców Poziom osiągnięcia celów (ewaluacja):

uczestniczą w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez innych nauczycieli;

prowadzą zajęcia rewalidacyjne lub zajęcia socjoterapeutyczne; udzielają pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne w doborze metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi oraz niedostosowanymi społecznie;

prowadzą lub organizują różnego rodzaju formy pomocy pedagogicznej i psychologicznej dla dziecka i jego rodziny.

Dotyczy szkół specjalnych lub z oddziałami specjalnymi § 5. Nauczyciele prowadzący zajęcia edukacyjne oraz nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia rewalidacyjne lub zajęcia socjoterapeutyczne, we współpracy z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia:

1) rozpoznają potrzeby rozwojowe i możliwości edukacyjne dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie;

2) organizują i prowadzą zajęcia edukacyjne i pracę wychowawczą, w szczególności: a) wybierają lub opracowują programy wychowania przedszkolnego i programy nauczania, b) opracowują dla każdego ucznia i realizują indywidualne programy edukacyjne, uwzględniając dostosowanie realizacji programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania, programu wychowawczego i programu profilaktyki do indywidualnych potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży, c) przygotowują i prowadzą zajęcia rewalidacyjne lub zajęcia socjoterapeutyczne;

3) prowadzą lub organizują różnego rodzaju formy pomocy psychologicznej i pedagogicznej dla dziecka i jego rodziny.

Pytania diagnostyczne Kto ma dostęp do opinii lub orzeczenia? Jaki jest poziom wiedzy nauczyciela o dziecku posiadającym opinię lub orzeczenie? Jak przebiega rozwój ww. ucznia? Co wskazuje na rozwój? Jak nauczyciel realizuje zalecenia poradni? Jak nauczyciel zdiagnozował środowisko ucznia? Jakie są wnioski z tej diagnozy? Jak nauczyciel współpracuje z rodzicami ucznia? Jak nauczyciel ocenia ucznia posiadającego opinię lub orzeczenie? Sposób zadawania pracy domowej?

Pytania diagnostyczne Z kim nauczyciel współpracuje? Jak współpracuje z pedagogiem/psychologiem szkolnym? Jak przebiega jego doskonalenie zawodowe? Czy nauczyciel poprosił o pomoc pedagoga/psychologa szkolnego lub z poradni p-p? Pomoc w zakresie własnej postawy wobec dziecka. Superwizja. Jaką nauczyciel wychowania fizycznego posiada wiedzę o dzieciach z opiniami lub orzeczeniami? ……

Pytania diagnostyczne Jak nauczyciele prowadzący zajęcia specjalistyczne współpracują z rodzicami? Jakie wytyczne do pracy z dzieckiem przekazują rodzicom? Czy nauczyciele znają preferencje w uczeniu się dzieci posiadających opinię lub orzeczenie? ……

Zadania dyrektora Analiza dokumentacji pracy nauczycieli (wychowawcy, nauczycieli przedmiotów, psychologa/pedagoga). Analiza wniosków z posiedzeń zespołu nauczycieli uczących w danym oddziale, w którym uczy się dziecko posiadające opinię lub orzeczenie. Analiza udziału ucznia w zajęciach wyrównawczo-dydaktycznych lub specjalistycznych.

Zadania dyrektora Określenie celów hospitacji nastawionych na kontrolę pracy nauczycieli z dzieckiem posiadającym opinię lub orzeczenie. Sposób realizacji zaleceń poradni. Stosowane formy, metody pracy, zakres udzielanego wsparcia? Efekty? Formułowanie wniosków. Organizowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli pod kątem podwyższania kompetencji w pracy z dzieckiem posiadającym opinię lub orzeczenie. ……

Zadania dyrektora Nawiązanie współpracy z poradnią p-p – ustalenie form pomocy uczniom posiadającym orzeczenie lub opinię, realizowanych w szkole lub w poradni. Poznanie oferty poradni p-p. Zgłoszenie poradni potrzeb szkoły. Ustalenie zasad współpracy z poradnią. Poddanie się superwizji. Kształtowanie umiejętności udzielania nauczycielom informacji zwrotnej. Nawiązanie współpracy z innymi placówkami.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. Nr 52, poz. 467 i Nr 212, poz. 1767) (SOS-W)

§ 26. Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy umożliwia:   1)  udział w indywidualnych lub grupowych zajęciach specjalistycznych w zakresie terapii pedagogicznej, zajęciach rewalidacyjnych, usprawniających ruchowo, profilaktyki społecznej i resocjalizacji, przygotowujących dzieci i młodzież do samodzielności w życiu społecznym;

§ 29. 3. Jeżeli specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy dysponuje wolnymi miejscami, za zgodą organu prowadzącego, na zajęcia, o których mowa w § 26, może być przyjęty wychowanek, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.  

Art. 22 ust 2. ustawy oso Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi ponadto, w drodze rozporządzenia: 11) zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach, które powinny tworzyć warunki dla zaspokajania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, w szczególności wspomagać rozwój uczniów i efektywność uczenia się;

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114) NIE DOTYCZY PORADNI P-P OPRÓCZ § 2 ust. 2

§ 2. ust. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna polega w szczególności na: 1) diagnozowaniu środowiska ucznia; 2) rozpoznawaniu potencjalnych możliwości oraz indywidualnych potrzeb ucznia i umożliwianiu ich zaspokojenia; 3) rozpoznawaniu przyczyn trudności w nauce i niepowodzeń szkolnych; (…)

5) organizowaniu różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej; (…) 10) wspieraniu nauczycieli i rodziców w działaniach wyrównujących szanse edukacyjne ucznia;

11) udzielaniu nauczycielom pomocy w dostosowaniu wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych przez nich programów nauczania do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom; 12) wspieraniu rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych;

13) umożliwianiu rozwijania umiejętności wychowawczych rodziców i nauczycieli; 14) podejmowaniu działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych.

§ 2. ust 2 ww. rozporządzenia 2. Zadania, o których mowa w ust. 1, są realizowane we współpracy z: 1) rodzicami; 2) nauczycielami i innymi pracownikami przedszkola, szkoły lub placówki; 3) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi; 4) innymi przedszkolami, szkołami i placówkami; 5) podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.

§ 15 ust. 3 Do zadań pedagoga należy w szczególności: 1) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych; 2) określanie form i sposobów udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb; 3) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli;

4) podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach, w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli; 5) wspieranie działań wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli, wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach;

6) planowanie i koordynowanie zadań realizowanych przez szkołę na rzecz uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu, w przypadku gdy w szkole nie jest zatrudniony doradca zawodowy; 7) działanie na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.

§ 15 ust 4 Do zadań psychologa należy w szczególności: 1) prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących uczniów, w tym diagnozowanie potencjalnych możliwości oraz wspieranie mocnych stron ucznia; 2) diagnozowanie sytuacji wychowawczych w celu wspierania rozwoju ucznia, określenia odpowiednich form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym działań profilaktycznych, mediacyjnych i interwencyjnych wobec uczniów, rodziców i nauczycieli; 3) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli;

4) zapewnienie uczniom doradztwa w zakresie wyboru kierunku kształcenia i zawodu; 5) minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy wychowawczej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym ucznia; 6) wspieranie wychowawców klas oraz zespołów wychowawczych i innych zespołów problemowo-zadaniowych w działaniach wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach.

Zadania dyrektora Zorganizowanie warsztatu pracy specjalistom zatrudnionym w szkole (np. narzędzia do diagnozy dla psychologa) Określenie zadań pedagoga/psychologa szkolnego i szczegółowe zapoznanie z tymi zadaniami wszystkich nauczycieli. Wspólne z pedagogiem/psychologiem planowanie jego pracy. Ustalenie zakresu zadań związanych z pomocą p-p w aspekcie pracy z uczniami, naczycielami i rodzicami dzieci posiadających OlubO.

Zadania dyrektora Monitorowanie realizacji zadań przez pedagoga/psychologa szkolnego. Nagradzanie nauczycieli za sukcesy w pracy z „trudnymi” uczniami i współpracę z innymi nauczycielami. Umożliwienie specjalistom, pedagogom/psychologom zatrudnionym w szkole specjalistycznego doskonalenia. Rada: W planowaniu nadzoru pedagogicznego w zakresie realizacji zaleceń poradni p-p proponuję stosować zasady „małych kroków” i konsekwencji. Czytelnie i realnie określać wymagania wobec nauczycieli. ……

§ 3. Korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest dobrowolne i nieodpłatne.

§ 4. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu, szkole lub placówce może być udzielana na wniosek: 1) ucznia; 2) rodziców; 3) nauczyciela, w szczególności nauczyciela uczącego ucznia i nauczyciela prowadzącego zajęcia specjalistyczne, 4) pedagoga; 5) psychologa; 6) logopedy; 7) doradcy zawodowego; 8) poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej.

§ 5. 2. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole jest organizowana w szczególności w formie: 1) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; 2) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; 3) klas wyrównawczych, z zastrzeżeniem ust. 3; 4) klas terapeutycznych, z zastrzeżeniem ust. 4; 5) zajęć psychoedukacyjnych dla uczniów; 6) zajęć psychoedukacyjnych dla rodziców; 7) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu; 8) porad dla uczniów; 9) porad, konsultacji i warsztatów dla rodziców i nauczycieli. Punkty 2, 6 i 9 dotyczą przedszkola.

§ 5. 3. Klas wyrównawczych nie organizuje się w szkołach ponadgimnazjalnych i szkołach ponadpodstawowych oraz w szkołach specjalnych. § 5. 4. Klas terapeutycznych nie organizuje się w szkołach specjalnych.

§ 5 ust. 6. Objęcie ucznia zajęciami dydaktyczno-wyrównawczymi, zajęciami specjalistycznymi, zajęciami psychoedukacyjnymi oraz nauką w klasie wyrównawczej lub klasie terapeutycznej wymaga zgody rodziców.

§ 6. 1. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze organizuje się dla uczniów, którzy mają znaczne trudności w uzyskaniu osiągnięć z zakresu określonych zajęć edukacyjnych, wynikających z podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego. Zajęcia prowadzone są przez nauczyciela właściwych zajęć edukacyjnych. Liczba uczestników zajęć wynosi od 4 do 8 uczniów. § 6. 2. Za zgodą organu prowadzącego szkołę lub placówkę liczba uczestników zajęć dydaktyczno-wyrównawczych może być niższa od określonej w ust. 1.

§ 7. 1. Zajęcia specjalistyczne: 1) korekcyjno-kompensacyjne organizuje się dla uczniów, u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające uzyskanie osiągnięć wynikających z podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego; zajęcia prowadzą nauczyciele posiadający przygotowanie w zakresie terapii pedagogicznej; liczba uczestników zajęć wynosi od 2 do 5 uczniów;

§ 7. 2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, za zgodą organu prowadzącego przedszkole, szkołę lub placówkę, zajęcia specjalistyczne mogą być prowadzone indywidualnie.

§ 10. 1. Udział ucznia w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych, zajęciach specjalistycznych oraz nauka w klasach wyrównawczych i klasach terapeutycznych trwa do czasu zlikwidowania opóźnień w uzyskaniu osiągnięć edukacyjnych wynikających z podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego lub złagodzenia bądź wyeliminowania zaburzeń stanowiących powód objęcia ucznia daną formą pomocy.

§ 10. 2. O zakończeniu udzielania pomocy w formie określonej w ust § 10. 2. O zakończeniu udzielania pomocy w formie określonej w ust. 1 decyduje dyrektor przedszkola, szkoły lub placówki na wniosek rodziców lub nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze lub zajęcia specjalistyczne, a w przypadku klas wyrównawczych i klas terapeutycznych - na wniosek wychowawcy klasy.

§ 13. Porad dla uczniów, rodziców i nauczycieli oraz konsultacji dla rodziców i nauczycieli udzielają, w zależności od potrzeb, pedagog, psycholog, doradca zawodowy, nauczyciel posiadający przygotowanie w zakresie logopedii lub logopedii szkolnej oraz inni nauczyciele posiadający przygotowanie do prowadzenia zajęć specjalistycznych.

Uczeń posiadający opinię lub orzeczenie Szkoła - Dyrektor Planowanie Nadzór pedagogiczny Poznanie potrzeb uczniów z OlubO Powołanie zespołu nauczycieli Określenie zasad współpracy Określenie zadań specjalistów Rozpoznanie potrzeb n-li w zakresie doskonalenia Nawiązanie współpracy z poradnią p-p Określenie celów nadzoru Gromadzenie informacji o efektach pracy nauczycieli Hospitowanie Analiza dokumentacji Obserwacja zachowań uczniów Monitorowanie współpracy nauczycieli Wspieranie Wnioski

Dziękując za uwagę życzę wytrwałości.