Główne kierunki socjologii postmodernizm – najnowszy kierunek myśli współczesnej; w ciągu ponad 100 lat rozwoju socjologii ukształtowały się różne kierunki; do badań dobiera się wykorzystywane teorie i narzędzia badawcze do opisywanego problemu.

Główne kierunki socjologii Główne kierunki socjologii funkcjonalizm; teoria wymiany; interakcjonizm symboliczny; teoria konfliktu; teoria dramaturgiczna; socjobiologia; postmodernizm – najnowszy kierunek myśli współczesnej; w ciągu ponad 100 lat rozwoju socjologii ukształtowały się różne kierunki; do badań dobiera się wykorzystywane teorie i narzędzia badawcze do opisywanego problemu.

Funkcjonalizm jedna z najstarszych koncepcji socjologii; przekonanie, że społeczeństwo to system, w którym działania pełnią istotną funkcję; twórca funkcjonalizmu - Herbert Spencer: porównywał społeczeństwo do organizmu; każdy narząd pełni ważną funkcję; Durkheim – koncepcja organicznej solidarności; polski pozytywizm - hasło pracy organicznej: społeczeństwo polskie jako organizm.

Funkcjonalizm – Bronisław Malinowski polski antropolog Bronisław Malinowski badania na wyspach Oceanii; metoda obserwacji uczestniczącej zamiast gabinetowej antropologii opartej na cudzych relacjach; badacz powinien być uczestnikiem nie może stosować stereotypów ani poglądów własnej kultury

Funkcjonalizm – Bronisław Malinowski najgłośniejsze prace: Argonauci Zachodniego Pacyfiku Życie seksualne dzikich w północno- zachodniej Melanezji opis obrzędów kula (ceremonialny sposób wymiany darów, zwyczaj tubylców z 18 wysepek skomplikowane obyczaje poza Europą w społeczeństwach określanych jako dzikie; wyjaśnienie funkcji ceremonii;

Funkcjonalizm – krytyka zarzuty wobec funkcjonalizmu: funkcjonalizm nie dostrzega zmiany społecznej; jeśli utrzymują się stałe funkcje, nie ma powodów do zmian; funkcjonalizm nie uwzględnia roli jednostek: skoro wypełniają one tylko funkcje, są jedynie bezwolnymi wykonawcami;

Teoria wymiany teoria wymiany powstała w reakcji na funkcjonalizm; główny przedstawiciel George Homans; poglądy redukcjonistyczne: skomplikowane zjawiska dadzą się zredukować do prostych elementów składowych; wymiana obejmuje czynniki: materialne; niematerialne; wymiana przypomina transakcje na rynku;

Interakcjonizm symboliczny twórca interakcjonizmu symbolicznego: George Herbert Mead; najważniejsza jest wymiana symboli;

Erving Goffman

Koncepcja dramaturgiczna Erving Goffman – autor koncepcji dramaturgicznej; czerpał inspirację z symbolicznego interakcjonizmu; relacje między ludźmi przypominają spektakl, świat jest teatrem; wiele pojęć socjologicznych nawiązuje do sceny: człowiek=aktor, okreslenie "rola społeczna”;

Koncepcja dramaturgiczna W życiu społecznym jesteśmy aktorami i publicznością; w koncepcji Goffmana aktor zarządza wrażeniami - potrafi kontrolować publiczność; W życiu społecznym istnieje dekoracja: Mundur, sutanna - to kostiumy aktorów społecznych gotowe role przygotowane dla aktorów;

Koncepcja dramaturgiczna Aktorzy są skłonni do dramatyzacji działalności; działania zostają przesadnie wyeksponowane; Aktorzy pilnują by nie zostać przyłapanym na nieudonym graniu roli; przyłapanie na kłamstwie dyskwalifikuje; podział na jawną scenę i kulisy zamknięte dla publiczności, aby zachować wiarygodność aktorów; Za kulisami możliwe zachowania niedopuszczalne wobec publiczności;

Koncepcja dramaturgiczna troska by publiczność nie wniknęła w sekrety przykłady mafijnej solidarności uczciwy który ujawni nadużycia lub kierujący się własnym sumieniem który ośmieli się ujawnić błędy - są skończeni w swoim środowisku; aktorzy boją się ujawnienia sekretów tworzą system znaków mający służyć tajemnicy (np. używanie łaciny);

Koncepcja dramaturgiczna aby spektakl się udał, aktor nie może wypaść z roli (zespół będzie go krył) niektóre grupy dostarczają przykładów tuszowania wstydliwych spraw (np. policjanci, księża, wojskowi i lekarze) aktorzy grają role w zespole; spektakle kierują się regułami; jednostki nie mają trwałej tożsamości; Goffman twórcą koncepcji instytucji totalnej;

Teoria konfliktu teoria konfliktu sięga antycznej Grecji: wszelki rozwój za sprawą kryzysów; kryzys źródłem zmiany; gdy nie dochodzi do kryzysów trwa stagnacja; Kryzys wybucha gdy zmiany ilościowe prowadzą do skokowej zmiany jakościowej; przedstawiciel teorii konfliktu - Karol Marks: społeczeństwo rozdarte przez konflikt pomiędzy klasami wyzyskującymi i wyzyskiwanymi na tle nierównego dostępu do dóbr;

Teoria konfliktu Lewis Coser "Funkcje konfliktu społecznego”: konflity pełnią istotną rolę, prowadząc do przemian; konflikty realistyczne konflikty nierealistyczne (są zastępczymi sporami) w celu uniknięcia sporu wykorzystywane są wentyle bezpieczeństwa -pozwalają na rozładowanie agresji

Socjobiologia Socjobiologia czerpie inspirację z koncepcji Darwina Ci, którzy się nie przystosują, są eliminowani – umierają Ci, którzy się nie przystosują, są eliminowani – umierają i nie przekazują genów potomstwu, dobre przystosowanie sprzyja sukcesowi i przekazaniu genów potomstwu; Samolubny gen” Richarda Dawkinsa: ludzie stanowią „opakowanie” dla genów – geny decydują, o zachowaniach, agresywności lub jej braku, altruizmie lub egoizmie, doborze partnera.

Krytyka socjobiologii: Socjobiologia Krytyka socjobiologii: analogie między zachowaniami ludzkimi i zwierzęcymi budzą sprzeciw zarzut lekceważenia kultury i jej wpływu na ludzkie zachowania. przekonanie o genetycznym uwarunkowaniu ludzkich cech, w tym inteligencji, może sprzyjać postawom rasistowskim. socjobiolodzy argumentują, że nauka ma obowiązek dociekania prawdy.