Systemy Automatyzacji Budynków Systemy Zabezpieczenia i Ochrony Mienia

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Regulacje prawne Ustawa z dnia 22.08.1997 r. o ochronie osób i mienia Dz. U. Nr 114 poz. 740, 1997 r. wraz z późniejszymi postanowieniami Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28.03.1994 r. w sprawie stosowania norm branżowych Normy: PN-93E-08390 np.: zasilacze, czujki, transmisje alarmowe, próby środowiskowe, itp.

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Trzy grupy użytkowników Użytkownik chce zastosować system ochrony i zabezpieczenia Użytkownik musi zastosować system ochrony z powodu wymagań ubezpieczyciela >> system wg określonej klasyfikacji (certyfikacja) Użytkownik musi zastosować system z powodu przepisów

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Kategoryzacja zagrożonych wartości mienie małej wartości, które można wymienić lub zastąpić Z2 mienie średniej wartości, które można wymienić lub zastąpić dokumenty lub przedmioty i wartości zabytkowej bądź muzealnej ale występujące w powtarzalnych egzemplarzach, lub które można odtworzyć dokumenty zawierające tajemnicę służbową Z3 mienie dużej wartości dokumenty i przedmioty o wartości zabytkowej niepowtarzalne dokumenty o dużej wartości, których zniszczenie bądź kradzież mogą przynieść duże straty życie ludzkie związane z wartościami wymienionymi powyżej Z4 mienie o bardzo dużej wartości > 300 mln. zł przedmioty zabytkowe stanowiące dziedzictwo kultury światowej dokumenty, których kradzież lub ujawnienie zagraża porządkowi społecznemu, osłabieniu obronności lub egzystencji państwa życie wielu ludzi

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Rodzaj mienia – definicja N – średni roczny dochód pracownika w pięciu działach gospodarki narodowej publikowane przez GUS (Gospodarczy Urząd Statystyczny) N ≤ 10 – wartość mienia mała – domy jednorodzinne, mieszkania 10<N ≤100 – wartość mienia średnia (3 mln. zł) 100<N≤1000 – wartość mienia duża 1000<N – wartość mienia bardzo duża

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Klasyfikacja systemów alarmowych wg załącznika do rozp. MSWiA z dn. 14.10.1998 (Dz. U. Nr 129 poz. 858) systemy alarmowe włamania i napadu telewizyjne systemy dozorowe (CCTV) systemy kontroli dostępu systemy alarmowe osobiste – radiowe (noszone przy sobie) systemy alarmowe mieszane i systemy alarmowe zintegrowane (SAWiN + SSD), systemy transmisji alarmu System alarmowy – def. – instalacja elektryczna do wykrywania i sygnalizowania nienormalnych warunków wskazujących na istnienie niebezpieczeństwa System alarmowy włamania i napadu – def. – system alarmowy do wykrywania i sygnalizacji obecności albo próby wejścia lub wyjścia osoby nieuprawnionej do/z dozorowanego obiektu oraz wysyłanie i odbieranie sygnału alarmowego o napadzie na osobę zagrożoną

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Klasyfikacja systemów alarmowych Kryteria klasyfikacji stopień zagrożenia zdrowia i życia ludzkiego wielkość istniejącego ryzyka i szkód zdolność ochrony w warunkach oddziaływania otoczenia (np. wpływ mrozu – na czujce jest napisane, czy może być stosowana na zewnątrz) Składniki systemów mające wpływ na klasyfikację: własności czujek tory transmisji alarmu (czujka <-> centrala) odporność na warunki środowiska, w tym na oddziaływania elektromagnetyczne własności przekazywania sygnału do alarmowego centrum odbiorczego sposób ochrony przed dostępem osób niepowołanych sposób kontroli poprawności działania systemu

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Cztery klasy systemów alarmowych SA1 – do zabezpieczenia obiektów o małym ryzyku szkód oddalonych od urządzeń elektrycznych dużej mocy, warunki klimatyczne typowe dla danej lokalizacji nieodporne na wpływ pól magnetycznych (powierzchnie mieszkalne i gospodarcze) SA2 – system o średnim ryzyku szkód do zabezpieczania obiektów oraz obiektów, w których pracują urządzenia większej mocy (np. winda, hydrofor, lżejsze maszyny produkcyjne), bardziej odporne na zakłócenia elektromagnet. SA3 – do zabezpieczania obiektów o dużym ryzyku szkód oraz gdzie pracują duże maszyny elektryczne (wytwarzające wibracje, urządzenia dużej mocy oraz obiektów, w których dopuszcza się wyłączenie od zasilania w dni wolne od pracy – system musi mieć własne zasilanie SA4 – do zabezpieczania obiektów o bardzo dużym ryzyku szkód lub takich, w których występują nietypowe warunki (np. radiostacje)

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Składniki systemu AWiN (1/3) centrala alarmowa – funkcje: odbieranie i rozróżnianie sygnałów z czujek alarmowych rodzaje rozróżnianych sygnałów zadziałanie czujki (naruszenie linii dozorowej) odcięcie czujki zwarcie linii stan normalny

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Składniki systemu AWiN (2/3) czujki i urządzenia do wykrywania stanu alarmowania w odpowiedzi na wykrycie nienormalnych warunków czujki ruchu: pasywne czujki podczerwieni aktywne czujki podczerwieni, światła widzialnego czujki mikrofalowe czujki dualne (mikrofalowe+pasywne podczerwieni) czujki wykrywające zjawisko Doppler’a (ultradźwiękowe lub mikrofalowe) czujki stykowe i kontaktronowe czujki zbicia szyby – paski przewodzące naklejone na szybie, czujki elektroniczne z analizą dźwięku czujki drgań (wibracji) czujniki przemieszczenia, zmiany geometrii przestrzeni (pojemnościowe, indukcyjne)

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Składniki systemu AWiN (3/3) interfejs sygnalizacyjny – urządzenie do przekazywania sygnałów alarmowych z centrali do centrum odbiorczego, lokalne sygnalizatory i manipulatory

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Telewizyjny system nadzoru (CCTV) Zespół telewizyjnych środków technicznych oraz programowych przeznaczonych do obserwacji, wykrywania i sygnalizowania, rejestrowania zagrożenia Składniki systemu (występują w wersjach analogowych i cyfrowych): kamery monitory przełączniki wizji i dzielniki obrazu urządzenie archiwizacyjne (magnetowid poklatkowy) cyfrowe krosowanie sygnałów wizyjnych centrale wizyjne

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia System sterowania dostępem (System kontroli dostępu) – zespół urządzeń i oprogramowania mający za zadanie: identyfikację osób lub pojazdów uprawnionych do przekraczania obszaru zastrzeżonego oraz umożliwienia mu wejścia lub wyjścia niedopuszczenie do przejścia przez osoby nieuprawnione wytwarzanie sygnału alarmowego informujące o próbie nieuprawnionego przejścia

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Składniki systemu kontroli dostępu Kontrolery przejść (sterowniki) (montowane po stronie chronionej) Czytniki identyfikatorów: karty chipowe karty magnetyczne identyfikatory radiowe (karty zbliżeniowe) czytniki biometryczne odciski palca siatkówka oka obraz twarzy geometria dłoni Mechaniczne urządzenia blokujące drzwi, bramki, kołowroty blokady magnetyczne blokady elektromechaniczne (elektrozaczepy, elektrorygle)

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Własności składników systemów alarmowych dla poszczególnych klas (1/4) Czujki SA1 – spełnia podstawowe wymagania funkcjonalne dotyczące obecności lub prób przedostania się SA2 = SA1 + nie jest możliwa neutralizacja działania bez narzędzi lub za pomocą narzędzi ogólnodostępnych SA3 = SA2 + manipulowanie za pomocą narzędzi specjalistycznych przy próbie manipulowania wywołują alarm (w obudowie czujki jest styk mający wykryć manipulacje) SA4 = SA3 + układy samokontroli lub zdalnego sterowania

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Własności składników systemów alarmowych dla poszczególnych klas (2/4) Tory transmisji sygnału SA1 – nie wymagają samoczynnego wykrywania toru uszkodzeń, wymagane jest okresowe sprawdzanie ich działania nie rzadziej niż co 3 miesiące SA2 – tory monitorowane pod kątem wystąpienia przerwy, wykryte uszkodzenia sygnalizowane < 30 sek. SA3 – styki normalnie zamknięte – jeśli jest pętla to znaczy, że jest OK, jeżeli oporność=0 to wystąpiło zwarcie, tory monitorowane pod kątem przerwy i zwarcia testowane przez centralę nie rzadziej niż co 1 sek., wykrywanie uszkodzenia w czasie < 30 sek. SA4 – monitorowane są wszystkie możliwe zakłócenia toru pomiarowego czujnika z centralą nie rzadziej niż co 1 sek., sygnalizuje uszkodzenie w czasie < 20 sek.

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Własności składników systemów alarmowych dla poszczególnych klas (3/4) Odporność systemu na zakłócenia elektromagnetyczne PN-IEC 801-2 def. wykonania urządzeń: W0, W1 PN-IEC 801-4 W0 – obudowa plastikowa W1 – klatka Faradaya SA1 – mała – wykonanie W0 wg wzoru SA2 – normalna – wykonanie W1 wg wzoru SA3 – podwyższona – wg wzoru SA4 – np. zabezpieczenie generatora w elektrowni – wynikające z uzgodnienia między użytkownikiem a producentem dostosowania do określonych warunków środowiska

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Własności składników systemów alarmowych dla poszczególnych klas (4/4) Przekazywanie sygnałów alarmowych do centrum odbiorczego (monitorującego alarmy) SA1 – nie wymagane SA2 – może się odbywać torem nie monitorowanym, np. przez komutowane połączenie modemowe (dial-up) SA3 – powinno odbywać się torem monitorowanym, np. jeśli centrala może monitorować i kontrolować stan centrali poprzez komutowane linie modemowe lub przez łącze wydzielone SA4 – powinno odbywać się przez dwa niezależne tory transmisji, z których co najmniej jeden jest wydzielony i monitorowany

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy Kontroli Dostępu Cel: Uporządkowanie ruchu osobowego w obiekcie Ograniczenie dostępu do pomieszczeń lub grup pomieszczeń (stref) Rejestracja i ewidencja ruchu osobowego Rejestracja i ewidencja pracy (RCP)

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy Kontroli Dostępu Środki techniczne: mechaniczne drzwi + zamki, tzw. okucia kołowroty (np. metro) elektroniczne i elektrotechniczne sterowniki kontroli dostępu czytniki identyfikatorów „zamki” elektromagnetyczne czujniki otwarcia drzwi

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy Kontroli Dostępu Drzwi brak klamki (od strony niechronionej) lewe czy prawe (zamki elektromagnetyczne) kontaktron (czujnik otwarcia drzwi – 3cm) czujnik elektromagnetyczny w zamku (wykrywanie zamknięcia drzwi) karta kredytowa ;) (do „słabych” drzwi, uda się otworzyć jeśli w futrynie będzie naprawdę duużo zakamarków)

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy Kontroli Dostępu Przejście kontrolowane jednostronne czytnik identyfikatorów na zewnątrz otwieranie od wewnątrz: klamka przycisk otwarcia dwustronne czytnik identyfikatorów po obu stronach drzwi

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy Kontroli Dostępu Zaczep elektromagnetyczny bez czujnika zamknięcia drzwi z czujnikiem zamknięcia drzwi odblokowany przy przepływie prądu (zwykły) zablokowany przy przepływie prądu (rewersyjny – odwrotnego działania) – wymaga zasilania podtrzymującego – przepisy pożarowe zalecają stosowanie rewersyjnych (tam gdzie klamka od wewnątrz nie ma znaczenia czy elektro-zaczep jest rewersyjny), jest droższy od zwykłego ponieważ wymaga ciągłego przepływu prądu, daje możliwość zdefiniowania godzin normalnego otwarcia drzwi ceny: zwykły elektro-zaczep – 25 zł rewersyjny elektro-zaczep + czujki elektromagnetyczne + dostęp pożarowy – 650 zł

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy Kontroli Dostępu Rygiel elektromagnetyczny na zewnątrz – drzwi na futrynie (drzwi do ochrony przeciwpożarowej – z atestem) – nie można w nich stosować elementów naruszających konstrukcję, a więc m. in. elektro-zaczepów na futrynie (rygiel wchodzi do jarzma) zwora elektromagnetyczna – przewody + blacha, zamontowane w drzwiach np. 300 kg – siła trzymania drzwi: E=Y×n (n – ilość zwojów)

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy Kontroli Dostępu Rodzaje drzwi „zwykłe” ewakuacyjne – normalnie zamknięte otwierane w czasie zagrożenia przeciwpożarowe – wzmocniona odporność na ogień stale otwarte – mają się zamknąć w czasie pożaru, ale można je otworzyć klamką, jednocześnie nie mogą być otwierane przez przeciągi, nie blokujące się (atest) normalnie zamknięte – polegające na kontroli dostępu oddymiające – otwierane automatycznie w przypadku pożaru

Elementy składowe (1/3): Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy telewizji dozorowej (CCTV) Elementy składowe (1/3): kamery analogowe cyfrowe rozdzielczość 320 – 650 linii czarno-białe kolorowe światłoczułość (ew. podczerwień) stacjonarne obrotowe zakres obrotu

Elementy składowe (2/3): Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy telewizji dozorowej (CCTV) Elementy składowe (2/3): obiektywy stała ogniskowa zmienna ogniskowa ustawiana ręcznie ustawiana zdalnie parametry do ustawiania ogniskowa obwody zewnętrzne (z ogrzewaniem) wewnętrzne atrapy

Elementy składowe (3/3): Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Systemy telewizji dozorowej (CCTV) Elementy składowe (3/3): tor rejestracji sygnałów wizyjnych Z Rejestrator grube druty, aby nie powstawały różnice potencjałów na wspólnej masie (spadki napięć) ochrona przed przepięciami w torach transmisji stosować odgromniki w torach transmisji (pogorszenie sygnału i nie zawsze skuteczna ochrona) stosować izolację galwaniczną na obu końcach toru albo stosować transmisję światłowodową

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Wytyczne do projektowania (1/3) Zapoznanie się z dokumentacją techniczną budynku architektura i topologia budynku, pomieszczeń przyszłe umeblowanie, funkcje pomieszczeń wyposażenie techniczne, inne systemy itp. występowanie stropów podwieszanych, podłóg podwieszonych, pustek konstrukcyjnych drogi ewakuacyjne wytyczne ochrony przeciwpożarowej scenariusz pożarowy Wytyczne użytkownika (najlepiej na piśmie) Zapoznanie się z wytycznymi i oczekiwaniami głównego projektanta obiektu

Opracowanie analizy zagrożeń Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Wytyczne do projektowania (2/3) Opracowanie analizy zagrożeń lista występujących zagrożeń określenie miejsc ich występowania i prawdopodobieństwa wystąpienia oszacowanie ewentualnych strat określenie słabych punktów i wytycznych do ich zabezpieczenia

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Wytyczne do projektowania (3/3) Opracowanie koncepcji zabezpieczenia obiektu wskazanie sposobów i środków neutralizacji zjawisk uznanych w analizie zagrożeń za niebezpieczne wytyczne do branży mechanicznej wytyczne do branży organizacji ochrony fizycznej obiektu wytyczne do innych branż, np. oświetlenia terenu, CCTV

Systemy Zabezpieczania i Ochrony Mienia Metodyka projektowania SAB Zapoznanie się z projektem architektonicznym (szukamy kart pomieszczeń) Uwzględnienie z inwestorem/użytkownikiem pomieszczenia funkcjonalności pomieszczeń, ustalenie zasad automatyki i systemów bezpieczeństwa Uzgodnienie z projektantami branżowymi wymagań użytkownika Zapoznanie się z projektami branżowymi – karty pomieszczeń, wszystkie instrukcje technologiczne Wykonanie projektu (najlepiej zgodnie z normą EN 16484-3)