Cztery estetyki sytuacji edukacyjnych propozycja Lecha Witkowskiego

Bycie tym PIERWSZYM Posiadanie racji podstawowej i ostatecznej, z dostępem do mechanizmów, środków egzekwowania tej racji Prawo i obowiązek, a przynajmniej zadanie utrzymania poziomu autorytetu, stopnia asymetrii relacji, stopnia powagi, skupienia uwagi i skupienia środków oceny… Walory mistrzostwa i autorytetu Wmontowanie w strategię pożądanych i preferowanych zachowań uczniów/studentów postawy silnej rywalizacji, w najlepszym wypadku zorientowanej na indywidualne postrzegane i nagradzane mistrzostwo w odgrywaniu zadanej roli

Bycie tym DRUGIM Bycie kimś ważnym, uznawanym za istotny punkt odniesienia, tym dopełniającym, brakującym, potrzebnym, cenionym Bycie znaczącym innym, czyli bycie uznanym za mającego coś do powiedzenia, zasługującego na uwagę Autorytet rozumiany jako „zdolność do przedstawienia akceptowalnych racji” (Carl Friedrich) Zdolność do angażowania, aranżowania, pobudzania wyobraźni Bycie znaczącym, życiodajnym intelektualnie i emocjonalnie partnerem, a nie dominującym strażnikiem jakiegoś kanonu

Bycie tym TRZECIM Bycie katalizatorem negocjacji i porozumienia Tłumacz – proponuje pewne treści nie będąc równocześnie strażnikiem ich mocy, egzekutorem ich dominacji, czy prawodawcą ustanawiającym ich hegemonię i kanoniczność Pośrednik między nadawcą a odbiorcą pewnych treści Bertold Brecht – aktor nie musi identyfikować się z postacią – prezentując pewne treści gramy rolę bez przejmowania ich na własność Umiejętne operowanie mechanizmem niepokojenia, burzenia zbyt wygodnego komfortu i poczucia racji Nie chodzi o to, aby przekonywać do pewnych racji, ale żeby w ich świetle zmusić do pogłębienia własnych uzasadnień

Bycie tym CZWARTYM Gotowość, w zakresie kompetencji, do robienia czegoś, co może kiedyś okazać się potrzebne Gotowość do włączenia się na zasadzie dopełnienia Zdolność do zgrywania się z innymi podług ich rytmu Umiejętność znalezienia się w zaskakujących sytuacjach „czwarty do brydża”

Nauczyciel Ujęcie psychologiczne – struktura idealnych cech Ujęcie technologiczne – kwalifikacje zawodowe jako struktura kompetencji Ujęcie humanistyczne – prymat indywidualności nauczyciela Ujęcie socjologiczne – wyznaczone rolą zawodową

Cechy lidera Stogdill (1948): inteligencja, uważność, przenikliwość, odpowiedzialność, inicjatywa, wytrwałość, wiara w siebie, towarzyskość Mann (1959): inteligencja, męskość, dobre przystosowanie, dominacja, ekstrawersja, konserwatyzm Stogdill (1974): osiągnięcia, wytrwałość, przenikliwość, inicjatywa, wiara w siebie, odpowiedzialność, zdolność do współpracy, tolerancja, wywieranie wpływu, towarzyskość Lord, de Vader i Alliger (1986): inteligencja, męskość, dominacja Kirkpatrick i Locke (1991): energia, motywacja, integralność, pewność siebie, zdolności poznawcze, wiedza o zadaniach

Działanie pedagogiczne nauczyciela efektywnego (Combs): Raczej inspiruje, niż precyzyjnie określa, co ma być zrobione, raczej organizuje i ułatwia pracę, niż kontroluje Zajmuje się istotnymi problemami, a nie szczegółami Widzi wydarzenia w szerszej perspektywie Jest skłonny ujawniać swoje uczucia, braki – jako coś co go określa Jest zaangażowany w to, co robi, jest mu obca obojętność Bardziej interesuje go proces odkrywania wiedzy niż samo osiąganie celów. Widzi swoje zadanie jako pomoc i usprawnianie uczniów do wysiłku niż bezkompromisowe dążenie do osiągnięcia celu