funduszy sekurytyzacyjnych Krzysztof Matela Prezes Zarządu EGB Investments SA Prezes Zarządu Polskiego Związku Windykacji Perspektywy rozwoju funduszy sekurytyzacyjnych

Rozwój sekurytyzacji na świecie Pierwsze programy sekurytyzacji przeprowadzone zostały w USA w połowie lat 70-tych XX wieku przez agencje rządowe, m.in. Government National Mortgage Association i Federal Home Loan Mortgage Corp Pierwszymi aktywami poddawanymi sekurytyzacji były wierzytelności zabezpieczone hipoteką - w tym sektorze przodował bank inwestycyjny Salomon Brothers, który emitował pierwsze konwencjonalne certyfikaty udziałowe oparte o pożyczki hipoteczne W Europie transakcje sekurytyzacyjne stały się popularne w połowie lat 80-tych - pierwotnie dotyczyły one głównie wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz kredytów konsumpcyjnych W chwili obecnej sekurytyzacja rozwija się dynamicznie na całym świecie, w szczególności w Republice Południowej Afryki, gdzie w ciągu zaledwie 4 lat rynek sekurytyzacji rozwinął się do poziomu, którego osiągnięcie zajęło USA i Europie 20 lat  przyczyniły się do tego m.in.: nowe regulacje prawne dotyczące transakcji sekurytyzacyjnych niedobór rządowych obligacji i papierów wartościowych o stałym dochodzie poszukiwanie alternatywnych źródeł finansowania

Czynniki wpływające na wzrost popularności sekurytyzacji w Europie Historycznie niskie stawki stóp procentowych utrzymywane przez Europejski Bank Centralny Aprecjacja europejskiej waluty Pojawianie się nowych typów powszechnie akceptowanych na rynku certyfikatów z grupy CDO (collateralized debt obligations) Wzrost wiarygodności kredytowej europejskich dłużnych papierów wartościowych Rosnąca płynność oraz przejrzystość rynku Rozwój wiarygodnych i rzetelnych narzędzi analitycznych pozwalających na wszechstronną ocenę rynku sekurytyzacji oraz emitowanych na nim certyfikatów Żródło: „ESF Securitisation market outlook 2005”

Czynniki wpływające na rozwój rynku CLO 1988r, Basel Capital Accord (Bazylejska Umowa Kapitałowa) – zestaw zaleceń dotyczących podstawowych wymogów zabezpieczenia kapitałowego banków przed ryzykiem kredytowym i rynkowym, w szczególności metodyki jego oceny i reguł tworzenia rezerw na pokrycie potencjalnych strat Lata 90-te – wzrost nacisków na banki w zakresie poprawienia wskaźnika ROE (rentowność kapitału własnego), który zarówno w Europie, jak i USA spadł do szczególnie niskiego poziomu (np. w kontynentalnej Europie - 11%) Lata 90-te – wzrost przekonania wśród komercyjnych kredytodawców o wyższej niż banki efektywności instytucjonalnych inwestorów w wycenie oraz zarządzaniu ryzykiem kredytowym Żródło: www.creditmag.com

Sekurytyzowane aktywa Przedmiotem sekurytyzacji może stać się wszystko, co ma jakąkolwiek wartość i może w przyszłości przynosić dochody odsetkowe W praktyce – emitent dążąc do ograniczenia ryzyka oraz kosztów wybiera tylko te aktywa, które spełniają określone, ścisłe kryteria, m.in.: regularne generowanie prognozowalnych przepływów pieniężnych, możliwość wydzielenia z bilansu, wielkość i jakość puli umożliwiająca osiągnięcia korzyści skali* Prócz transakcji opartych na typowych aktywach, coraz częściej (głównie w Europie) pojawiają się operacje, w których zabezpieczenie emisji ABS (asset-backed securities) stanowią aktywa „niestandardowe”  dokonano m.in. sekurytyzacji: tantiem z płyt Davida Bowie, wpływów ze sprzedaży biletów do muzeum Madame Tissaud, biletów na zawody Formuły I, wpływów ze sprzedaży szampana we Francji * W Europie wartość typowej transakcji sekurytyzacyjnej przekracza zazwyczaj 100 mln USD, w USA – waha się w przedziale 100 do 500 mln USD

Najczęściej sekurytyzowane aktywa na rynku europejskim Żródło: „Understanding securitisation”, Rand Merchant Bank, 2005

Emisja dłużnych papierów wartościowych opartych na sekurytyzowanych wierzytelnościach (struktura wg typów zabezpieczenia) 4 3 2 1 1. RMBS (residential mortgage-backed securities) - instrumenty oparte na zobowiązaniach osób fizycznych 2. CDO (collateralized debt obligations) - instrumenty sekurytyzacji oparte na długu, do których należą: CBO (collateralized bond obligations) – papiery wartościowe oparte na obligacjach CLO (collateralized loan obligations) – papiery wartościowe oparte o kredyty hurtowe 3. Włączając kredyty lewarowe, konsumpcyjne, handlowe oraz inne 4. CMBS (commercial mortgage-backed securities) - instrumenty oparte na komercyjnych kredytach hipotecznych Żródło: „ESF Securitisation Data Report Autumn 2005”

Rating dłużnych papierów wartościowych opartych na sekurytyzowanych wierzytelnościach Ocena dłużnych papierów wartościowych dokonywana przez specjalistyczne agencje ratingowe pomaga inwestorom oszacować ryzyko oraz dokonać porównań pomiędzy poszczególnymi papierami emitowanymi na rynku Rating jest niezależną oceną dokonaną w oparciu o złożone i sprawdzone metodologie Większość dłużnych papierów wartościowych emitowanych podczas sekurytyzacji posiada standard inwestycyjny 70% certyfikatów otrzymuje notę ratingową AAA Żródło: „Understanding securitisation”, Rand Merchant Bank, 2005

Dostawcy wierzytelności na rynek sekurytyzacji Podstawowym inicjatorem (aranżerem) czyli podmiotem decydującym się poddać sekurytyzacji posiadane aktywa, są banki  wpływa na to m.in.: dysponowanie odpowiednimi pulami aktywów pionierskie wprowadzanie na rynek nowych narzędzi i technik finansowych Kredyty hurtowe są typowo „bankowymi” aktywami poddawanymi sekurytyzacji  w oparciu o nie emitowane są CLO (collateralized loan obligations) – „najmłodsze” instrumenty sekurytyzacji aktywów Pierwsza emisja CLO miała miejsce w roku 1996 w Wielkiej Brytanii (National Westminster Bank PLC, sekurytyzacja portfela 200 międzynarodowych kredytów korporacyjnych o łącznej wartości 5mld EURO) Żródło: „Understanding securitisation”, Rand Merchant Bank, 2005

Emisja dłużnych papierów wartościowych na rynku europejskim Emisja dłużnych papierów wartościowych na rynku europejskim* w latach 2000 - 2005 * Emisja ABS oraz MBS zarówno na rynku europejskim, jak i rynkach krajowych, które posiadają zabezpieczenia pochodzące z Europy ABS – asset-backed securities – papiery wartościowe oparte na sekurytyzowanych aktywach MBS – mortgage-backed securities – papiery wartościowe oparte na kredytach hipotecznych

Emisja dłużnych papierów wartościowych na rynku europejskim Emisja dłużnych papierów wartościowych na rynku europejskim* w latach 1996 - 2005 * Emisja ABS oraz MBS zarówno na rynku europejskim, jak i rynkach krajowych, które posiadają zabezpieczenia pochodzące z Europy Żródło: „ESF Securitisation Data Report Winter 2006”

Udział krajów europejskich w rynku sekurytyzacji w 2005r Proporcje pól obrazujących strukturę kategorii „inne” nie pokrywają się z rzeczywiście istniejącymi relacjami Żródło: „ESF Securitisation Data Report Winter 2006”

Najwięksi gracze na rynku sekurytyzacji w Europie W 2005r łącznie 87% rynku należało do grupy 5 krajów: Wielka Brytania, Hiszpania, Holandia, Włochy i Niemcy Na koniec 2005r łączna wartość rynku wyniosła 319,58 mld EURO i była o 32% wyższa niż rok wcześniej (241,20 mld EURO) Żródło: „ESF Securitisation Data Report Winter 2006”

Udział pozostałych krajów w rynku sekurytyzacji Na koniec 2005r wartość wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych w Niemczech, Turcji i Grecji była trzy razy wyższa niż rok wcześniej Największy spadek - o ponad 75% - zanotowano w Rosji Żródło: „ESF Securitisation Data Report Winter 2006””

Rynek sekurytyzacji w Polsce Olbrzymi potencjał rozwoju głównie ze względu na brak takich transakcji w systemie bankowym w latach ubiegłych - zasoby o wartości co najmniej 16 mld zł (wobec osób fizycznych i podmiotów gospodarczych, całkowicie i częściowo stracone) Stopniowa ewolucja typów transakcji spowodowana naturalną konsekwencją rozwoju rynku - wierzytelności stracone (pozabilansowe), wierzytelności zagrożone, wierzytelności częściowo zagrożone, wierzytelności mogące być zagrożone, wierzytelności przyszłe Wyraźne rozwarstwienie typów transakcji ze względu na rodzaj wierzytelności - wierzytelności wobec osób fizycznych, korporacyjne, zabezpieczone, niezabezpieczone, hipoteczne Rosnące znaczenie współpracy między funduszami sekurytyzacyjnymi a bankami: kanał pozwalający na pozbycie się nieatrakcyjnych aktywów oraz rynek certyfikatów funduszy Stopniowy wzrost znaczenia transakcji o charakterze niebankowym, m.in. sprzedaż (sekurytyzacja) przyszłych wierzytelności handlowych

Europejski rynek sekurytyzacji - prognoza Wzrost emisji większości typów dłużnych papierów wartościowych  najszybsza stopa wzrostu - rynek CMBS (commercial mortgage-backed securities) 43% Niemcy - najszybciej rozwijający się rynek ze względu na wzrost portfela komercyjnych kredytów hipotecznych Wielka Brytania - utrzymanie pozycji lidera, pomimo spowolnienia tempa wzrostu; spodziewane nasycenie rynku w sektorze RMBS (residential mortgage-backed securities) Szybki rozwój rynku sekurytyzacji w krajach Europy Wschodniej * w mld EURO ** Consumer ABS - kredyty samochodowe i karty kredytowe Żródło: „ESF Securitisation market outlook 2006”

Zapraszam do zadawania pytań