Młodzież na świętokrzyskim rynku pracy Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Młodzież na świętokrzyskim rynku pracy Cezary Mielczarz Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach Kielce, 30.09.2013 r.

Liczba bezrobotnych w kraju LICZBA BEZROBOTNYCH ORAZ STOPA BEZROBOCIA Województwa Liczba bezrobotnych (w tys.) Liczba bezrobotnych w kraju 2 109,1 1 Mazowieckie 281,1 2 Śląskie 208,7 3 Małopolskie 160,9 4 Dolnośląskie 153,4 5 Łódzkie 152,4 6 Podkarpackie 145,8 7 Kujawsko – Pomorskie 8 Wielkopolskie 145,4 9 Lubelskie 128,6 10 Pomorskie 112,9 11 Warmińsko – Mazurskie 107,4 12 Zachodniopomorskie 105,1 13 Świętokrzyskie 84,2 14 Podlaskie 68,0 15 Lubuskie 58,5 16 Opolskie 50,4 LICZBA BEZROBOTNYCH ORAZ STOPA BEZROBOCIA NA KONIEC CZERWCA 2013 ROKU WG WOJEWÓDZTW POLSKA – 13,2% Stopa bezrobocia to: wyrażony w procentach udział liczby bezrobotnych do liczby ludności aktywnej zawodowo

Zmiany w strukturze bezrobotnych według wieku od 2002 roku do czerwca 2013 roku   18-24 25-34 35-44 45-54 55 i powyżej 2002 28,2% 28,9% 22,2% 18,4% 2,3% 2003 26,7% 29,2% 21,7% 19,5% 2,9% 2004 25,4% 30,0% 20,5% 20,6% 3,5% 2005 23,9% 19,9% 21,8% 4,4% 2006 29,7% 19,7% 23,0% 5,9% 2007 29,5% 7,4% 2008 20,9% 29,6% 18,8% 22,6% 8,1% 2009 21,9% 30,6% 18,5% 20,7% 8,3% 2010 22,3% 31,2% 18,1% 19,1% 9,3% 2011 31,1% 18,7% 18,2% 10,1% 2012 20,8% 30,9% 19,6% 17,7% 11,0% czerwiec 2013 30,8% 17,8% 12,2%

Zmiany w strukturze bezrobotnych według wykształcenia od 2002 roku do czerwca 2013 roku   gimnazjalne i poniżej zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe 2002 26,2% 37,0% 6,8% 24,3% 5,7% 2003 36,9% 7,0% 23,7% 6,2% 2004 25,3% 35,0% 7,7% 24,7% 7,3% 2005 25,6% 33,3% 8,6% 7,8% 2006 25,9% 31,9% 9,3% 8,2% 2007 30,8% 10,0% 24,2% 8,8% 2008 24,6% 29,3% 11,1% 10,4% 2009 22,8% 29,5% 11,3% 11,7% 2010 21,8% 28,8% 11,2% 24,9% 13,3% 2011 21,1% 28,2% 25,2% 14,3% 2012 21,0% 28,4% 10,8% 14,5% czerwiec 2013 21,2% 28,1% 14,1%

Stopa bezrobocia wśród młodych (do 25 roku życia) w krajach Unii Europejskiej Źródło: EUROSTAT Dane: czerwiec 2013

Bezrobotni do 25 roku życia według województw na koniec czerwca 2013 roku Lp. Województwa osoby udział % 1 Małopolskie 36 061 22,4 2 Lubelskie 27 022 21,0 3 Podkarpackie 30 182 20,7 4 Wielkopolskie 29 958 20,6 5 Podlaskie 13 584 20,0 6 Świętokrzyskie 16 397 19,5 7 Kujawsko - Pomorskie 28 076 19,3 8 Warmińsko - Mazurskie 20 178 18,8 9 Pomorskie 20 855 18,5   KRAJ 385 179 18,3 10 Opolskie 8 861 17,6 11 Mazowieckie 47 854 17,0 12 Lubuskie 9 656 16,5 13 Łódzkie 24 725 16,2 14 Śląskie 32 780 15,7 15 Zachodniopomorskie 16 294 15,5 16 Dolnośląskie 22 696 14,8

Bezrobotni do 25 roku życia według powiatów na koniec czerwca 2013 roku Lp. Powiaty osoby udział % 1 kazimierski 670 32,6 2 pińczowski 479 27,5 3 staszowski 909 24,8 4 buski 715 5 włoszczowski 740 6 opatowski 1 223 24,4 7 sandomierski 1 057 23,3 8 jędrzejowski 1 238 23,2 9 kielecki 3 036 21,6   Województwo 16 397 19,5 10 konecki 1 303 18,4 Kraj 385 179 18,3 11 ostrowiecki 1 510 17,1 12 starachowicki 1 168 16,8 13 skarżyski 1 046 14,2 14 m. Kielce 11,1

BEZROBOTNI DO 25 ROKU ŻYCIA NA ŚWIĘTOKRZYSKIM RYNKU PRACY Na koniec czerwca 2013 roku w rejestrach pozostawało 16.397 osób do 25 roku życia, czyli 19,5% ogółu bezrobotnych, w tym 7.896 kobiet (tj. 48,2%). W porównaniu do czerwca 2012 roku omawiana grupa bezrobotnych zmniejszyła się o 166 osób (tj. o 1,0%) W rejestrach urzędów pracy na koniec czerwca 2013 roku pozostawało 911 osób, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia, tj. 1,1% ogółu, z tego większość stanowiły kobiety.

Badanie przeprowadzono na próbie 917 pracodawców z województwa świętokrzyskiego (ogółem zgłoszonych zostało1.010 wolnych miejsc pracy). Źródło: Badanie własne WUP Zapotrzebowanie na zawody i kwalifikacje w województwie świętokrzyskim do 2014 roku.

ZGODNOŚĆ WYKONYWANEJ PRACY Z WYUCZONYM ZAWODEM WEDŁUG ABSOLWENTÓW Projekt pn. „Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego” ZGODNOŚĆ WYKONYWANEJ PRACY Z WYUCZONYM ZAWODEM WEDŁUG ABSOLWENTÓW Absolwentów, którzy pracują lub pracowali po ukończeniu szkoły poproszono o dokonanie oceny, czy wykonywana przez nich praca jest zgodna z zawodem wyuczonym w szkole. Co drugi z badanej grupy absolwentów (51,5%) podjął pracę całkowicie niezgodną z wyuczonym zawodem. Co piąty (20,9) ma pracę częściowo zgodną z wyuczonym zawodem. Natomiast w swoim zawodzie pracuje ok. 28% absolwentów, którzy podjęli pracę. Trudno nie skomentować smutnej rzeczywistości, kiedy na wyuczony zawód i związane z nim kwalifikacje nie ma zapotrzebowania na rynku pracy. Świadczy to na niedoskonałości oferty edukacyjnej niedostosowanej do potrzeb rynku pracy. Źródło: Centrum Doradztwa Strategicznego w Krakowie

OCENA SZANS NA ZNALEZIENIE PRACY W ZAWODZIE Projekt pn. „Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego” OCENA SZANS NA ZNALEZIENIE PRACY W ZAWODZIE Spośród uczniów objętych badaniem ankietowym 41,6% nie zamierza szukać w przyszłości pracy w zawodzie. Źródło: Centrum Doradztwa Strategicznego w Krakowie

ELEMENTY POMOCNE W ZNALEZIENIU PRACY WEDŁUG UCZNIÓW Projekt pn. „Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego” ELEMENTY POMOCNE W ZNALEZIENIU PRACY WEDŁUG UCZNIÓW Źródło: Centrum Doradztwa Strategicznego w Krakowie

MOTYWY WYBORU SZKOŁY UCZNIÓW SZKÓŁ ZAWODOWYCH Projekt pn. „Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego” MOTYWY WYBORU SZKOŁY UCZNIÓW SZKÓŁ ZAWODOWYCH Wybór szkoły, zwłaszcza kształcącej w danym zawodzie, w dużym stopniu może determinować i określać ścieżkę kariery młodych ludzi. W badaniu wśród uczniów szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego zadano im pytanie o to, co zadecydowało o wyborze obecnej szkoły. Spośród zaproponowanych najważniejszych powodów respondenci mogli wybierać trzy, które ich zdaniem miały w chwili podejmowania decyzji kluczowy charakter. Jak widać w tabeli najczęściej wskazywano na dwa powody: chęć „zdobycia konkretnego zawodu” ( 53.8%) oraz ze względu na zainteresowania (49,4%). . Pokazuje to iż, połowa z przebadanych uczniów sposób przemyślany określiła oczekiwany w przyszłości charakter aktywności zawodowej. Niestety, z drugiej strony, spora liczba uczniów kierowała się przy wyborze szkoły między innymi prozaicznym powodem „bliskość szkoły i łatwość dojazdu” (41,7%). Można to interpretować jako „ przestrzenne przypisywanie” ucznia do szkoły, która znajduje się blisko miejsca zamieszkania. Co piąty uczeń wskazywał również, „że dobra opinia o szkole” miała wpływ na dokonany wybór (28,7%), ale najmniej ważny był „wpływ kolegów znajomych”(26,4%). Niepokojąca jest ilość wskazań 26,5% na wariant odpowiedzi „po prostu trzeba było coś wybrać”. Takie podejście na starcie kształcenia musi wpływać demotywująco. Źródło: Centrum Doradztwa Strategicznego w Krakowie

Świadomy wybór nauki w szkole zawodowej „Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę” Świadomy wybór nauki w szkole zawodowej Wg badania uczniów ostatnich klas szkół zawodowych: Tylko 1% uczniów wybrał kierunek kształcenia na podstawie rozmowy z doradcą zawodowym, 3% wskazało doradcę jako jedno ze źródeł informacji o przyszłej szkole, 44% zadeklarowało, że dokonało wyboru szkoły ze względu na zainteresowania. Jednocześnie osoby deklarujące wybór szkoły ze względu na zainteresowania nie znają wymagań wiążących się z kształceniem w danym zawodzie. Wg pracodawców aż 60% absolwentów mówi, że „wybór szkoły był przypadkowy, to była pomyłka.”

Młodzież na rynku pracy Pracodawcy (szczególnie MŚP) oczekują, aby szkolnictwo zawodowe dostarczało im pracowników w pełni przygotowanych do konkretnych stanowisk pracy, posiadających określone kwalifikacje, umiejętności i kompetencje zawodowe. Pracodawców interesują efekty nauczania i uczenia się, tj. co faktycznie absolwent szkoły, uczelni potrafi.

Współpraca szkoły z pracodawcami „Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę” Współpraca szkoły z pracodawcami Opiera się głównie na nieformalnych kontaktach kadry zarządzającej i nauczycieli i ogranicza się do organizowania obowiązkowych praktyk w przedsiębiorstwach. 81% uczniów oceniło praktyki zawodowe jako przydatne, niżej oceniają je nauczyciele. Przyczyny niskiej jakości praktyk: Niewielkie zaangażowanie pracodawców - brak motywacji finansowej. Brak świadomości pracodawców wpływu praktyk zawodowych na jakość wykształcenia przyszłych pracowników oraz dostosowania ich umiejętności do swoich potrzeb. Niedostateczna komunikacja między szkołami a pracodawcami w zakresie tworzenia programów praktyk.

Współpraca szkoły z instytucjami naukowymi „Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę” Współpraca szkoły z instytucjami naukowymi 71% szkół zadeklarowało, iż kontaktowało się z uczelniami, ale tylko w ograniczonym zakresie. Formy współpracy obejmowały: przekazywanie szkołom wyposażenia i materiałów dydaktycznych, dokształcanie uczniów, doradztwo edukacyjne, zwiedzanie specjalistycznych pracowni, zajęcia z wykorzystaniem innowacyjnego sprzętu, zajęcia wyrównawcze czy kursy przygotowujące do matury.

Współpraca międzynarodowa szkół „Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę” Współpraca międzynarodowa szkół Formy współpracy obejmowały: wymianę uczniów w ramach programów, praktyki u zagranicznych pracodawców. Korzyści tego rodzaju współpracy: dla szkoły i kadry pedagogicznej: - poznanie nowych rozwiązań, metod pracy, dla uczniów: - potwierdzone formalnie doświadczenie pracy lub nauki za granicą, - nabycie kompetencji kluczowych, - lepsza znajomość danego języka, - wzrost samooceny i pewności siebie. Możliwości finansowania współpracy międzynarodowej w ramach konkretnych programów dają szansę korzystania z tej formy mniej zamożnym osobom.

Działania priorytetowe: (wspólne ustalenia przedstawicieli: organów prowadzących szkoły, kadry zarządzającej i pedagogicznej szkół, urzędów pracy biorących udział w badaniu) zapewnienie uczniom możliwości korzystania z poradnictwa zawodowego na poziomie szkoły gimnazjalnej, a nawet podstawowej, badanie indywidualnych predyspozycji i cech osobowości, prezentacja specyfiki danego zawodu, praca z rodzicami obejmowanego wsparciem ucznia, nawiązanie współpracy szkoły z wyspecjalizowanymi instytucjami: poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, urzędami pracy (współpraca o długotrwałym charakterze, cykliczne spotkania doradców zawodowych z uczniami zarówno w formie indywidualnej, jak i grupowej). „Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę”

Młodzież na rynku pracy Dzisiejsi absolwenci szkół w ciągu swojego życia zawodowego będą prawdopodobnie zmuszeni zmieniać swój zawód co najmniej 3 razy. Pracę, zmieniać będą jeszcze częściej. Według prognoz niektórych niezależnych instytutów badawczych, nawet 12 razy. Sukcesami zawodowymi w przyszłości będą cieszyć się ci pracownicy, którzy zmienią swoje nastawienie z „mieć etat” na „mieć pracę do wykonania”. Są podstawy do twierdzenia, że w przyszłości pojawią się nowe zawody, których dzisiaj nie jesteśmy w stanie nazwać. W literaturze ocenia się, że w ciągu 20 lat powstanie co najmniej 10-20% nowych zawodów uprzednio nie zidentyfikowanych.

Największy przyrost zatrudnienia w okresie do 2025 roku: branża usług komputerowych (700 tys. osób), służba zdrowia (620 tys. osób), gastronomia i bary (345 tys. osób), przemysł wysokich technologii (200 tys. osób), badania i rozwój (170 tys. osób), usługi hotelarskie (160 tys. osób). Źródło: Zespół Doradców Strategicznych Premiera, opr. Michał Boni

Publikacje Wojewódzkiego Urzędu Pracy Analiza i ocena sytuacji na rynku pracy w województwie świętokrzyskim Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie świętokrzyskim Młodzież na rynku pracy w województwie świętokrzyskim Badanie zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje w województwie świętokrzyskim Aktywny na rynku pracy. Poradnik dla poszukujących pracy Wyznaczaj, planuj, działaj, o skutecznym osiąganiu celów zawodowych Kształcenie ustawiczne i jego rola w rozwoju zawodowym człowieka Ulotki tematyczne dla osób poszukujących pracy

adres: ul. Witosa 86, 25-561 Kielce, WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KIELCACH adres: ul. Witosa 86, 25-561 Kielce, tel. (41) 36-41-600, fax. (41) 36-41-666 e-mail: wup@wup.kielce.pl www: http://www.wup.kielce.pl

Wojewódzkiego Urzędu Pracy Dziękuję za uwagę Cezary Mielczarz Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach