Wykład 2. Pojęcie procesów informacyjnych Procesy informacyjne w zarządzaniu Wykładowca: Prof. Anatoly Sachenko

Przegląd Wykładu Proces informacyjny Określenia Normalizacja funkcji procesów informacyjnych Funkcje procesu informacyjnego Generowanie informacji Gromadzenie informacji Przechowywanie danych/informacji Przetwarzanie informacji Interpretacja informacji Wykorzystywanie informacji Sposoby wykorzystywanie informacji

Proces informacyjny - określenia Proces, jest to celowy ciąg czynności (aktywności) Proces informacyjny Jest to proces, który realizuje jedną z następujących funkcji: generowanie (produkcja informacji), gromadzenie (zbieranie) informacji, przechowywanie (pamiętanie, magazynowanie, archiwowanie) I, przekazywanie (transmisja) informacji, przetwarzanie (przekształcanie, transformacja, translacja) informacji, udostępnianie (upowszechnianie informacji). interpretacja informacji, wykorzystywanie (użytkowanie informacji) System informatyczny jak całokształt procesów informacyjnych może być dowolną zorganizowaną kombinacją ludzi, HW, SW, sieci komunikacyjnych i zasobów danych żeby zbierać, przetwarzać i rozpowszechniać informacje w organizacji

Proces informacyjny - określenia Każda z wymienionych funkcji ma swoją warstwę semiotyczną, ekonomiczną i technologiczną: Funkcja procesu informacyjnego Warstwa semiotyczna Przepływ Przepływ Warstwa ekonomiczna Warstwa technologiczna Rys. 2.1 Model warstwowy funkcji procesu informacyjnego 4

Proces informacyjny-model procesu informacyjnego Generowanie Generowanie Gromadzenie Przechowywanie Przekazywanie Przetwarzanie Udostępnianie Sterowanie, dane Interpretacja Użytkowanie Czas 5

Proces informacyjny - określenia Pomiędzy funkcjami procesu zachodzą związki o charakterze przyczynowo – skutkowym. W zależności od rodzaju procesu (prosty – pojedyncza wiadomość, złożony – wiele wiadomości), jego celu, mogą wystąpić różne przebiegi procesu Zestaw faz procesu informacyjnego zależy od potrzeb użytkownika. Często poszczególne fazy wykonują różne podmioty jaki mają własne cele Gdy cele są niespójne (sprzeczne), mogą wystąpić zakłócenia procesu informacyjnego

Proces informacyjny - normalizacja funkcji procesów informacyjnych W każdym państwie (strukturze ponadpaństwowej), w gospodarce narodowej, działają określone reguły, tworzące ład informacyjny. Reguły te, istniejące w postaci norm prawnych lub norm etyki zawodowej, określają zasady funkcjonowania procesów i systemów informacyjnych. Normy te dotyczą: wybranych rodzajów informacji, systemów społeczno – gospodarczych, procesów informacyjnych (PI), systemów informacyjnych. Normy określają w szczególności dobór funkcji i sposób realizacji PI , nakładając ograniczenia na dobór funkcji i sposób ich realizacji w procesie. Łamanie norm prowadzi do zagrożenia ładu informacyjnego (manipulowania informacją).

Funkcje procesu informacyjnego - generowanie informacji Informacja ma postać wiadomości (komunikatu), zestawionej określonym języku. Generatorem (źródłem) I może być człowiek lub maszyna. Typy źródeł informacji: pierwotne, wtórne, pochodne Generator danych (informacji pierwotnej): postrzega cechy (wartości atrybutów) obiektów lub procesów świata zewnętrznego, odwzorowuje je w postaci znaków wybranego języka. Dane powstaje w wyniku procedury generowania : wyodrębnienie obiektu/ procesu (selekcja lub preselekcja), określenie atrybutów obiektu / procesu (selekcja), ustalenie wartości atrybutów (metoda). Odbiorca danych wraz z nimi winien otrzymać kryteria selekcji i metody ustalania wartości atrybutów. Ograniczenia : dostępność źródła, wiedza, język.

Funkcje procesu informacyjnego - gromadzenie informacji Polega na zbieraniu wiadomości, generowanych w określonym procesie Procedura gromadzenia informacji: Identyfikowanie miejsc generowania I i jej nośników, Zebranie i przemieszczenie nośników z miejsc generowania do miejsc gromadzenia, Kontrola kompletności i jakości nośników danych, selekcja, eliminacja wiadomości, Kontrola kompletności i jakości danych zawartych w wiadomościach, selekcja , eliminacja danych, strukturalizacja zgromadzonych danych (struktura, postać) Wiadomość posiada warstwy: semiotyczną (treść) i materialną (nośnik). Kryteria klasyfikacyjne zbiorów informacji: miejsce , czas, technologia i język

Funkcje procesu informacyjnego - przechowywanie danych / informacji Jest przekazywaniem danych / informacji w czasie. Ludzie zapamiętują i zapominają informację Systemy techniczne i społeczne przechowują dane/informacje w urządzeniach technicznych, na nośnikach Kryteria jakości przechowywania informacji: aktualność, integralność, wiarygodność, użyteczność, adekwatność, bezpieczeństwo, dostępność

Funkcje procesu informacyjnego –przetwarzanie informacji Polega na generowaniu informacji na podstawie innej informacji według określonej procedury / algorytmu. Proces przetwarzania ma charakter semiotyczny (dotyczy treści). Procedura przetwarzania: Podział zbioru na części (wiadomości), Selekcja Translacja, Generowanie nowej informacji, Eliminacja pewnych fragmentów. Restrukturyzacja informacji

Funkcje procesu informacyjnego - interpretacja informacji Jest procesem polegającym na przypisaniu treści (znaczenia) nośnikom I – danym (znakom, symbolom). Przypisania dokonuje odbiorca informacji. Jest procesem odwrotnym do generowania informacji. Warunki prawidłowej interpretacji informacji: Identyfikacja języka (branżowy, propagandy, żargonu zawodowego,..) Identyfikacja systemu (społecznego, ekonomicznego, …), którego iinformacja dotyczy. Identyfikacja systemu informacyjnego powstawania informacji (w wyniku badań naukowych, w księgowości przedsiębiorstwa) Wybór języka w jakim informacja będzie interpretowana. Zidentyfikowanie systemu, w którym interpretowana informacja będzie wykorzystywana

Funkcje procesu informacyjnego - wykorzystywanie informacji Użytkownik końcowy I to osoba lub podmiot (grupa osób) wykorzystujący dane /I – wynik procesu informacyjnego. Użytkownik działa celowo, przy czym cel określa: zakres i sposób interpretacji danych i wykorzystania informacji. Procedura identyfikacji użytkownika końcowego: identyfikacja osób lub podmiotów, określenie czasu ich aktywności jako użytkowników końcowych, określenie ich potrzeb informacyjnych, identyfikacja celów identyfikacja sposobów interpretacji danych, określenie zbiorów towarzyszących, wykorzystywanych łącznie z informacjami z danego procesu, określenie technologii i organizacji służących do wykorzystania informacji

Funkcje procesu informacyjnego – sposoby wykorzystywanie informacji Wyróżnia się: tworzenie zasobów wiedzy (kolekcja, zapamiętywanie wyselekcjonowanej informacji), aktualizacja zasobów wiedzy reinterpretacja informacji podejmowanie decyzji (generowanie nowej informacji na podstawie: sygnału inicjalnego, modelu sytuacji decyzyjnej, algorytmu generowania decyzji, zasobów wiedzy odbiorcy sterowanie (reklama, propaganda, …), konsumpcja.

Bibliografia Dr inż. Mirosław Loręcki, WSB, Posnań. James A. O'Brien, George M. Marakas. Management Information Systems: Managing Information Technology in the Business Enterprise. Eighth Edition. McGraw-Hill/Irwin. 2007. – 628 p. www.roz6.polsl.pl/asachenko/index.html P. Beynon Davies, Inżynieria systemów informacyjnych, WNT, Warszawa, 2005.