PRACA DOMOWA JAKO ELEMENT PROCESU DYDAKTYCZNEGO
PRACA DOMOWA forma obowiązkowych, wykonywanych zwykle w domu, zajęć szkolnych uczniów, których celem jest rozszerzenie, pogłębienie i utrwalenie ich wiedzy oraz wdrożenie do samodzielności w posługiwaniu się wiedzą, w zbieraniu informacji, w dokonywaniu obserwacji, rozwiązywaniu zagadnień oraz pisemnym ich opracowywaniu (W. Okoń)
FUNKCJE PRACY DOMOWEJ kształtowanie nawyku systematycznego i dokładnego podejmowania zadań opanowanie oraz utrwalenie materiału nauczania pobudzenie uczniów do aktywności rozwijanie zdolności twórczych rozwój inicjatywy, pomysłowości uczniów rozwój samodzielnego myślenia oraz działania rozwój sprawności uczenia się wzbudzanie pozytywnego stosunku do nauki wzbudzanie pozytywnych emocji oraz wiary w swoje możliwości wzbudzenie chęci przyswajania wiedzy, uczenia się zaspokojenie zainteresowań uczniów lub ich pobudzenie
RODZAJE PRACY DOMOWEJ Podział J. Zborowskiego zadania utrwalające opracowany na lekcji materiał zadania pogłębiające i rozszerzające horyzont wiedzy lekcyjnej zadania pogłębiające, częściowo lub w całości, materiał potrzebny do nowej lekcji oraz prace o charakterze twórczym
ZADANIA UTRWALAJĄCE OPRACOWANY NA LEKCJI MATERIAŁ Zadania tego typu mogą przybrać dwojaką postać: dosłownego zapamiętania przy uczeniu się na pamięć wiersza, czy też logicznego ujęcia treści omówionej w klasie czytanki, lub takiego utrwalenia nabytych wiadomości, które przybiera postać operatywną, dając uczniowi możność zastosowania tych wiadomości w rozwiązywaniu nowych zadań.
ZADANIA POGŁĘBIAJĄCE I ROZSZERZAJĄCE HORYZONT WIEDZY LEKCYJNEJ Ten rodzaj pracy pomaga utrwalić wyniesioną z zajęć wiedzę, wdraża uczniów do jej samodzielnego rozszerzenia i pogłębienia ZADANIA POGŁĘBIAJĄCE, CZĘŚCIOWO LUB W CAŁOŚCI, MATERIAŁ DO NOWEJ LEKCJI ORAZ PRACE O CHARAKTERZE TWÓRCZYM Ten rodzaj pracy domowej nie tylko rozwija samodzielność ucznia i jego zdolności poznawcze, lecz budzi zainteresowania, rozwija talenty, czyli kształtuje twórczą postawę niezbędną dla pełnego rozwoju osobowości ucznia
Błędy popełniane najczęściej przez nauczycieli zwiazane z zadawaniem Schematyzm zadań Brak precyzji w formułowaniu poleceń Błędy popełniane najczęściej przez nauczycieli zwiazane z zadawaniem pracy domowej Nieuwzględnienie możliwości czasowych bądź intelektualnych uczniów lub ich zainteresowań Bezplanowość pracy domowej
ZADAWANIE PRACY DOMOWEJ POWINNO: być celowe i dokładne wiązać naukę szkolną i domową w jednolity proces nauczania stanowić dokładnie zaplanowaną część zajęcia przygotowywać ucznia do samodzielnego wykonania zleconej pracy mieć na uwadze zasadę indywidualizacji, czyli dostosowania wymagań do sił i możliwości uczniów
Każda praca domowa powinna być sprawdzona , poprawiona i oceniona Każda praca domowa powinna być sprawdzona , poprawiona i oceniona. Systematyczne sprawdzanie prac domowych jest istotne zarówno dla nauczyciela jak i dla ucznia UCZEŃ NAUCZYCIEL Dowiaduje się, które partie materiału już opanował, a które wymagają powtórzenia Mobilizuje się do starannego i sumiennego odrabiania zadań Może się dowiedzieć, co uczniowie już opanowali, a do czego jeszcze należy wrócić Może rozpoznać zdolności i zainteresowania uczniów Może ocenić całokształt pracy dziecka
ZNACZENIE PRACY DOMOWEJ W PROCESIE DYDAKTYCZNYM Praca domowa traktowana jest w teorii nauczania jako druga po lekcji ważna forma pracy dydaktyczno–wychowawczej. Stanowi ona nie tylko integralny składnik tradycyjnego systemu szkolnego, lecz również jego podporę. Praca domowa przyczynia się do utrwalania wiedzy ucznia, doskonalenia nabytych sprawności, rozwoju umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, do samokontroli i stosowania nabytej wiedzy w praktyce. Uczeń pracując w domu pozbawiony jest fachowej pomocy nauczyciela i często zdany tylko na siebie. Dzięki temu nabiera wiary we własne możliwości i uczy się pokonywania przeszkód.
ZNACZENIE PRACY DOMOWEJ W PROCESIE DYDAKTYCZNYM Oprócz tego uczeń pracując samodzielnie rozwija swoje zainteresowania i zdolności. Wyrabia w sobie też nawyki organizacyjne, mianowicie uczy się tego, jak właściwie organizować swoją pracę, jak rozłożyć ją w czasie, jak zorganizować warsztat pracy. Wartość pracy domowej można rozpatrywać też ze względów wychowawczych. Dzięki temu , że uczeń pokonuje pewne trudności, rozwijają się u niego takie cechy charakteru jak: wytrwałość w dążeniu do celu, odwaga, pilność, systematyczność i dokładność.
BIBLIOGRAFIA Bereźnicki F., Dydaktyka ogólna w zarysie, Koszalin 1994. Godlewski M., Pedagogika, Warszawa 1978. Kozak H., Organizacja pracy domowej uczniów klas początkowych, Warszawa 1984 Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1977. Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1975. Wujek T., Praca domowa i wypoczynek ucznia, Warszawa 1969. Zborowski J., Nauka domowa ucznia, Warszawa 1975. Zborowski J., Proces nauki domowej ucznia, Warszawa 1961.