ATLAS.ti Wszystko zostaje w Rodzinie A najważniejsza jest Sieć
Słowo wstępu Podobnie jak Kody organizują zestawy cytatów (istotnych dla analizy fragmentów danych – PD), tak Rodziny organizują same dokumenty (PD), kody i notatki. Jedną z istotnych funkcji Rodziny jest zapanowanie nad dużymi zbiorami obiektów, poprzez klasyfikowanie ich w podzbiory. Rodzina (jak to rodzina) składać się musi ze „swojaków” - czyli w ramach Rodziny klasyfikowane mogą być wyłącznie obiekty jednego typu. Niemniej jednak, jeden obiekt może być członkiem kilku Rodzin.
Rodzina jako filtr Łatwo sobie wyobrazić, że Rodzina może pełnić rolę efektywnego filtra: Grupując np. Podstawowe Dokumenty ze względu na istotne cechy wspólne (lokalizacja, wiek, pozycja zawodowa, płeć) Ograniczając poszukiwania w ramach Kwerendy do zbioru konkretnie zdefiniowanych PD Grupując Kody w wygodne do wstępnej analizy podzbiory
Menedżer Rodziny (FM) Ogólna funkcjonalność menedżerów wszystkich typów Rodzin jest taka sama. Okno menedżera składa się z: Panelu listy Rodzin (górne okno) Panelu dostępnych obiektów (prawe środkowe okno) Klawiszy przypisania (środkowe dwie ikony < >) Panelu obiektów przypisanych do danej Rodziny (lewe środkowe okno) Okna dodatkowego komentarza (dolne okno), gdzie można opisać charakterystykę Rodziny
Czas na zabawę w gronie rodzinnym Proszę stworzyć nową Rodzinę wybranych Dokumentów Podstawowych (PD) Documents/Edit Families/Open Family Manager Proszę stworzyć nową Rodzinę wybranych Kodów Codes/Edit Families/Open Family Manager Proszę stworzyć nową Rodzinę wybranych Notatek Memos/Edit Families/Open Family Manager Proszę przypisać do stworzonych Rodzin po jednym dodatkowym obiekcie Proszę usunąć jedną stworzoną przez siebie Rodzinę
Filtrowanie za pomocą Rodziny Wystarczy uruchomić Menedżera Rodziny i podwójnie kliknąć na wybranej Rodzinie, którą chce się użyć jako filtra Jeżeli planujemy powrót do ustawienia bez filtra – należy operację tę raz jeszcze powtórzyć, dokładnie krok po kroku Procedura ta dotyczy każdego rodzaju Rodziny – można więc filtrować notatki, PD czy Kody
Czas na zabawę – z nami czy przeciwko nam Proszę wybrać konkretną Rodzinę Kodów jako filtr i obserwować, jak zmienia się zawartość marginesu z kodami w głównym oknie programu. Proszę uruchomić Kwerendę i narzucić warunek ograniczenia wg Rodziny PD (np. wg wieku). Proszę uruchomić Kwerendę i narzucić warunek ograniczenia wg Rodziny PD (np. wg wieku i płci).
Rodzina PD jako zmienna Każda Rodzina Podstawowych Dokumentów z definicji jest zmienną dychotomiczną – dany PD należy albo nie należy do danej Rodziny. Jednak na potrzeby ewentualnej analizy ilościowej w zewnętrznym oprogramowaniu można łatwo stworzyć Rodziny będące zmiennymi wielokategoryjnymi (a nawet porządkowymi): WIEK::PONIŻEJ 25 LAT WIEK::25-45 LAT WIEK::45-65 LAT WIEK::POWYŻEJ 65 LAT
Łączenie Rodzin w Super Rodziny W oknie Menedżera Rodziny wybrać ikonę SR Okno tego narzędzia wygląda jak zredukowane okno Kwerendy (ach, ta użyteczność i intuicyjność) Po lewej stronie wyświetlone są Rodziny, po prawej, od góry są: Okno komendy Okno wsparcia Okno rezultatu Operatory ograniczone są do logicznych – zasada wydawania komend dokładnie jak w Kwerendzie!
Poziom konceptualny SIECI
Tytułem wstępu Warto pamiętać, że w przeciwieństwie do linearnego tekstu, to właśnie SIEĆ jest funkcjonalnie znacznie bardziej zbliżona do działania ludzkiej pamięci. ATLAS.ti używa sieci do reprezentowania i badania konceptualnych struktur. Węzły – obiekty w sieci Linki – powiązania pomiędzy węzłami Relacje – określone/konkretne powiązania Program dostarcza predefioniowane, ale można tworzyć własne
Predefiniowane relacje cytatów „Po tym następuje”: >>>> „Zaprzecza”: X> „Krytykuje”: ->| „Dyskutuje/podważa”: :> „Poszerza”: ? „Wyjaśnia”: ?> „Osądza: !> „Wspiera/popiera”: *>
Predefiniowane relacje kodów „Jest powiązane z”: == „Jest częścią”: [] „Jest przyczyną”: => „Zaprzecza”: <> „Jest”: Isa „Nieokreśona”: „Jest własnością/Należy do”: *}
Węzłami mogą być: Podstawowe Dokumenty Rodziny PD Cytaty Kody Rodziny Kodów Notatki Rodziny Notatek Jednak naturalnym budulcem Sieci w Atlas.ti są Cytaty i Kody – dla tych dwóch elementów relacje zostały predefiniowane
Podstawowe procedury Sieci Aby stworzyć nowy widok sieci: Networks/New Network View Należy jej nadać konkretną nazwę Zaimportować Węzły, najlepiej: Nodes/Import nodes Zaaranżować Węzły Zapisać Nowy Widok Sieci Każdy unikatowy widok sieci dostępny jest do dalszych procedur
Aranżacja Węzłów Zaznaczenie jednego Węzła: Najechać kursorem i kliknąć LPM Zaznaczenie więcej niż jednego Węzła: Wcisnąć Ctrl Ustawić kursor w prawym górnym rogu pola z Węzłami Wcisnąć LPM i przesuwając w prawo-dół Stworzyć kwadrat zaznaczenia Jeżeli Węzły są połączone, to można wybrać „sąsiadów” Ctrl + n – aż będą zaznaczone wszystkie w podsieci
Aranżacja Węzłów Aby zaznaczyć Linki („zaznaczalne” są wyłącznie silne – czyli pomiędzy Kodami lub Cytatami): Kursor na etykietę Linka Wcisnąć LPM Aby przesunąć jeden Węzeł: Zasada przeciągnij i upuść Aby przesunąć kilka Węzłów: Trzymając wciśnięty Ctrl przeciągnąć i upuścić Aby przesunąć kilka Węzłów z Linkami: Użyć kwadratu zaznaczenia Trzymając wciśnięty Ctrl przesuwać strzałkami
Ważne Określona w Sieci relacja między Węzłami (Kody lub Cytaty), nie jest wyłącznie „kosmetyką” - wprowadza istotne zmiany w całej HU Relacja taka nie jest określona raz na zawsze – można ją modyfikować: Wystarczy zaznaczyć etykietę Linka PPM – wybrać opcję Change Relation Możliwe jest też usuwanie zarówno Węzłów jak i Linków z Sieci
Procedury układu Sieci Układ semantyczny – po określeniu relacji pomiędzy Węzłami możliwe jest dostosowanie układu fizycznego Węzłów i Linków do siatki okna Widoku Sieci. Program dostosowuje fizyczny układ do zadanych formuł – np. jeżeli to tylko możliwe, to relacja „Isa” przebiega od dołu do góry i tak właśnie program będzie się starał ustawić Węzły i Linki Fizyczny przebieg relacji można oczywiście modyfikować w oknie Edycji Relacji
Procedury układu Sieci Układ topologiczny – po określeniu relacji pomiędzy Węzłami możliwe jest także zastosowanie układu topologicznego, którego idea polega na analizie liczby zależności. W lewym górnym roku ustawione zostaną Węzły z najmniejszą liczbą zależności, a w prawym dolnym Węzły z największą liczbą zależności Układ ten jest linearny – pokazuje „jedyną sensowną” drogę realizacji aktywności. Lepszy raczej do zarządzania projektem.
Zakończenie Przedstawiona w materiale wiedza jest wypadkową własnych prób i błędów podczas praktycznego „przegryzania się” przez program, przeplatanego od czasu do czasu lekturą podręcznika, dostarczonego przez Twórców. Zdecydowanie jest to podstawowy poziom korzystania z programu, umożliwiający sprawne zapanowanie nad obszernym zbiorem danych, ale w schemacie „narzuconym” przez program. Po pewnym czasie pojawia się głód dostosowania narzędzia do własnych potrzeb, ale to już inna historia