Optymalizacja tworzenia i stosowania prawa Prof. SGH dr hab. Artur Nowak-Far Warszawa, 9 października 2006 roku
Optymalizacja tworzenia i stosowania prawa tam, gdzie jest to konieczne tak dalece, jak to konieczne subsydiarnie i proporcjonalnie chroniąc/równoważąc uzasadnione interesy
Po co w ogóle regulacje prawne? skłanianie ludzi do zachowań kooperatywnych i ekonomicznie efektywnych zapewnianie zmniejszenia kosztów transakcyjnych (ale tylko wtedy, gdy bez ingerencji prawa takie koszty są wystarczająco duże) modyfikacja wyjściowej (rynkowej) siły przetargowej stron – ochrona stron słabszych zapewnienie systemu świadczeń w systemie zakłóceń mechanizmu rynkowego
Normatywna teoria Coase: Należy tworzyć takie prawo, aby usunąć wszelkie bariery do zawierania przez ludzi umów Normatywna teoria Hobbesa: Należy tworzyć takie prawo, aby zminimalizować szkody wynikające z niewykonania lub niewłaściwego wykonania zobowiązań wynikających z zawartych umów
Podstawowy wybór prawny: lubricate or allocate = skłoń do modyfikacji zachowań albo zastosuj system odszkodowań modyfikacja zachowań lepsza gdy koszty transakcyjne małe (np. tylko dwie strony) odszkodowania lepsze gdy koszty transakcyjne duże (np. większa liczba stron).
Stworzenie systemu internalizacji kosztów zewnętrznych u tych, którzy powodują te koszty
W stosunkach kontraktowych: efektywne skłanianie stron do wykonania zobowiązań = neutralizacja korzyści wynikających z niewykonywania lub niewłaściwego wykonania zobowiązań
W stosunkach deliktowych: minimalizacja całkowitej szkody społecznej
Model Calabresiego (1970)