Polityka handlowa i protekcjonizm
Narzędzia polityki handlowej taryfowe i pozataryfowe. Ekonomiczne skutki polityki handlowej. Wolny handel i protekcjonizm. Argumenty na rzecz protekcjonizmu. Polityka dostosowawcza.
Taryfowe narzędzia handlowe cła ad valorem cła fiskalne taryfa celna
Średnie stawki celne w % (średnia nieważona)
Pozataryfowe narzędzia handlowe Bezpośrednie Pośrednie fiskalne administracyjne
Bezpośrednie ograniczenie ilościowe (kwoty, kontyngenty); licencje importowe i eksportowe embargo kontyngenty celne; dobrowolne ograniczenia eksportu (VER); zmienne opłaty; subwencje eksportowe; dyskryminacyjne zamówienia rządowe; handel państwowy podatek graniczny; obowiązkowe procedury celne
Pośrednie subwencje regionalne; subwencje produkcyjne; subsydiowanie przedsiębiorstw państwowych; opodatkowanie pośrednie dóbr importowych; zwolnienie z podatków dóbr eksportowych.
Administracyjne regulacje dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa, normy, wymogi sanitarne, wymogi w zakresie pakowania i znakowania; standardy pracy; przepisy chroniące konkurencję; reguły pochodzenia towaru; ograniczenia dewizowe; dumping i procedury dumpingowe.
dumping sporadyczny wyniszczający trwały cła anty-dumpingowe procedury anty-dumpingowe
Skutki polityki handlowej AGJC=a; CJM=b; MJHN=c; NHB=d.
Skutki ceł Po nałożeniu cła: strata konsumenta: a+b+c+d; dochody z cła: c; wzrost dochodów producenta: a; strata netto: b+d
skutki ceł cd. efekt importowy; efekt konsumpcyjny; efekt produkcyjny; efekt fiskalny; efekt redystrybucyjny.
Nominalna i efektywna stopa protekcji nominalna: procentowa wysokość cła; efektywna: a – procentowa zawartość dóbr pośrednich importowanych np..: t= 0,1; a = 0,8; ti = 0 g = 0,5 ti = 0,05 g = 0,3 ti = 0,1 g = 0,1
Argumenty na rzecz protekcjonizmu: ogólne ochrona industrializacji; cło optymalne; groźba zniszczenia rynku krajowego; ochrona bilansu płatniczego i krajowego zatrudnienia; podział dochodów; krajowe zakłócenia na rynku czynników produkcji; argumenty pozaekonomiczne (obronność, bezpieczeństwo)
Argumenty na rzecz protekcjonizmu: sektorowe gałęzie przechodzące restrukturyzację i upadające; ochrona nowopowstających gałęzi; strategiczna polityka handlowa: nowe technologie i korzyści zewnętrzne; problemy wspierania sektorów wysokich technologii; niedoskonała konkurencja i strategiczna polityka handlowa
Model Brandera i Spencer
Model Brandera i Spencer cd.
Argumenty „nowej ekonomii politycznej” teoria wyboru publicznego: tworzenie się grup interesów (splot interesu gospodarczego i politycznego) teoria „szukania rent”; rola działań nieformalnych (korupcja); znaczenie argumentów politycznych na rzecz protekcjonizmu.
Polityka dostosowawcza Warunki zewnętrzne: wielostronna liberalizacja handlu i przepływów kapitału; globalizacja rynków; zmiana struktury protekcjonizmu; zmiana układu sił; postępująca integracja regionalna; Wsparcie dostosowań do wymienionych procesów: wspieranie badań naukowych i rozwojowych; wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw; wspieranie usług na rzecz gospodarki(konsulting, usługi finansowe, marketingowe itp.. )
Polityka dostosowawcza cd. Przyspieszanie dostosowań automatycznych: tworzenie środowiska gospodarczego i społecznego sprzyjającego prywatnej przedsiębiorczości: stabilne prawo; stabilizacja makroekonomiczna; reguły konkurencji; harmonizacja norm i standardów.
Polityka dostosowawcza cd. Spowalnianie procesów dostosowawczych: klasyczne instrumenty protekcjonizmu; restrykcje hamujące przepływy kapitału; subwencje eksportowe i produkcyjne; podtrzymywanie zatrudnienia (hutnictwo, górnictwo, przemysł włókienniczy, stoczniowy itp..); utrzymywanie „sztywności” rynku pracy. Potrzeba budowy kompleksowej strategii