Baterie a środowisko

Czy wiesz, że? Jedna bateria zegarkowa zawierająca srebro „skutecznie” skaża od 5000 do 50 000 litrów wody. Jedna bateria typu "paluszek" zanieczyszcza trwale 1 metr sześcienny ziemi. Jedna bateria w kompostowni powoduje zatrucie całej partii kompostu.

Czy wiesz, że? W swym składzie baterie zawierają wiele metali ciężkich - nikiel, kadm, rtęć, srebro itd. Nieprawidłowo składowane zużyte baterie zatruwają glebę i wodę. Dlatego zużyte baterie trzeba zbierać oddzielnie, by w śmieciach nie trafiały na wysypiska odpadów, lecz były przekazywane do odzysku lub unieszkodliwiania. Według badań Duńskiej Agencji Ochrony Środowiska wynika, że głównym źródłem (90%) narażenia zdrowotnego na kadm są baterie Ni-Cd

Przeciętnie w jednej tonie zużytych baterii spotkamy: dwutlenek manganu 270,0 kg; żelazo 210,0 kg; cynk 160,0 kg; grafit 60,0 kg; chlorek amonowy 35,0 kg; miedź 20,0 kg; wodorotlenek potasu 10,0 kg; rtęć (tlenek rtęci) 3,0 kg; kilka kilogramów niklu i litu; kadm 0,5 kg; srebro (tlenek srebra) 0,3 kg; niewielkie ilości kobaltu. Oprócz tego smołę, szkło, krzemionkę, papier i folię a nawet wodór. Zagrożenia zdrowotne istnieją przede wszystkim ze strony toksycznego działania metali ciężkich (ołowiu, kadmu i rtęci) ale również używane kwasy bądź zasady tworzące elektrolit mają właściwości żrące i korozyjne. Szkodzić mogą pozostałe związki o ile dostaną się do środowiska i naszych organizmów w większych stężeniach.

PRZYKŁADOWE SYSTEMY ISTNIEJĄCE Baterie w Unii PRZYKŁADOWE SYSTEMY ISTNIEJĄCE W KRAJACH ZACHODNICH

NIEMCY W Niemczech funkcjonują dwie organizacje zajmujące się zbiórką baterii. Stworzona sieć opiera się na ogólnie dostępnych 140 tysiącach punktów zbiórki w urzędach, centrach handlowych i miejscach prowadzących sprzedaż baterii. Za rok 2003 wskaźnik zbiórki wyniósł 140g baterii na jednego mieszkańca.

Samochód obsługujący zbiórkę baterii w Holandii (fot. STIBAT) HOLANDIA W Holandii funkcjonują dwie organizacje zajmujące się zbiórką baterii. Baterie dostarczane są z trzech źródeł. Jednym z nich jest handel. Baterie trafiają tutaj z 5000 punktów zbiórki sprzedaży detalicznej, ze 3600 szkół (w formie współzawodnictwa) oraz 400 obiektów rekreacyjnych (schroniska, kempingi, pensjonaty). Za rok 2003 wskaźnik zbiórki wyniósł 125g baterii na jednego mieszkańca. Samochód obsługujący zbiórkę baterii w Holandii (fot. STIBAT)

BELGIA Od 1995 roku w Belgii funkcjonuje jedna organizacja odpowiedzialna za zbiórkę i recykling baterii - Bebat. Kanałami zbiórki są przemysł - 31%, szkoły - 24%, handel – 17%, pojemniki komunalne - 22% oraz urzędy - 6%. Za rok 2003 wskaźnik zbiórki wyniósł 238g baterii na jednego mieszkańca. Stojak z pojemnikami i woreczkami na baterie w belgijskim sklepie (fot. BEBAT)

Punkt informacji turystycznej w Danii – dobre miejsce zbiórki baterii W Danii sytuacja wygląda nieco inaczej. Istnieje organizacja monitorująca zbiórkę baterii. Poprzez nią można zorientować się, gdzie rozmieszczone są pojemniki do zbiórki. Można także zamówić je i włączyć się do systemu zbiórki. DANIA * Osiągnięcie ustawowych obowiązków spoczywa na samorządach, działających poprzez 35 firm odpadowych i przedsiębiorstw komunalnych. Ich zadaniem jest umożliwienie zbiórki i odbioru baterii od wszystkich posiadaczy baterii. * Dominuje tu system zbiórki do oznaczonych pojemników. Ciekawostką jest, że takie pojemniki znajdują się również w aptekach. * Są także systemy selektywnej zbiórki w domach oraz do ogólnych pojemników z odpadami niebezpiecznymi. Punkt informacji turystycznej w Danii – dobre miejsce zbiórki baterii

Baterie w Polsce Nieco statystyki Ilość wprowadzanych na nasz rynek baterii corocznie się zwiększa, sięgając obecnie około 240 mln sztuk. Średni wskaźnik konsumpcji baterii na 1 mieszkańca w: - krajach europejskich 11 baterii na osobę - POLSCE 6 baterii na osobę Jeśli idzie o organizację sytemu zbiórki baterii stawiamy dopiero pierwsze kroki. Pomimo, że obowiązek zapewnienia selektywnej zbiórki odpadów ciążył od wielu lat na gminach niewiele z nich próbowało zorganizować zbiórkę baterii, a te przeprowadzone miały charakter akcyjny.

W Polsce inaczej niż jest to w krajach Unii powstało szereg podmiotów (organizacji odzysku i osób trzecich) oferujących przejęcie obowiązków importerów i producentów w zakresie uzyskania wymaganych rocznych poziomów odzysku i recyklingu baterii i akumulatorów małogabarytowych. Oto niektóre z nich:

Stoisko Firmy EURO recyclable– Targi POLEKO 2004 r. Zdjęcie wyk. E. Dzik

Stoisko Firmy REBA – Targi POLEKO 2004 r. Zdjęcie wyk. E. Dzik

Pojemniki na zużyte baterie – firmy REBA Zdjęcia wyk. E. Dzik

Zdjęcie wyk. E. Dzik

Zdjęcie wyk. E. Dzik

Baterie a środowisko

Pokaz przygotowała: Edyta Dzik wykorzystując materiały i informacje zamieszczone : na stronie internetowej www.eko.org.pl w publikacji Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju – „Baterie segregacja czy degradacja?”