KONTROLE W ZAKRESIE IDENTYFIKACJI I REJESTRACJI OWIEC I KÓZ opracowała: Ewa Camara, Główny Inspektorat Weterynarii

Podstawa prawna: ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1505/2006 z dnia 11 października 2006 r. wdrażające rozporządzenie Rady (WE) nr 21/2004 w zakresie minimalnego poziomu kontroli prowadzonych w związku z identyfikacją i rejestrowaniem owiec i kóz

Rozporządzenie obowiązuje od dnia 1 stycznia 2007 r.

Właściwy organ przeprowadza co roku kontrole obejmujące co najmniej 3 % gospodarstw, w których trzymane zwierzęta stanowią co najmniej 5 % zwierząt w danym państwie członkowskim.

Jeżeli jednak kontrole te ujawnią znaczny stopień niezgodności z rozporządzeniem (WE) nr 21/2004, w następnym rocznym okresie kontroli proporcje te są zwiększane.

Właściwy organ wybiera gospodarstwa do kontroli w oparciu o analizę ryzyka.

Parametry analizy ryzyka: liczba zwierząt w gospodarstwie; czynniki dotyczące zdrowia zwierząt, a w szczególności wystąpienie w przeszłości ognisk chorób zwierząt; kwota rocznej premii za owce i kozy, o którą gospodarstwo ubiegało się lub też która została mu wypłacona; znaczące zmiany w porównaniu z sytuacją we wcześniejszych okresach kontroli;

Parametry analizy ryzyka: wyniki kontroli przeprowadzonych we wcześniejszych okresach kontroli, w szczególności właściwe prowadzenie rejestru gospodarstwa i poprawność dokumentów przewozowych; poprawne przekazywanie informacji właściwemu organowi; inne kryteria określone przez państwo członkowskie.

Parametry analizy ryzyka w Polsce w 2007 r. parametr analizy ryzyka Lp. parametr analizy ryzyka waga 1 Zgłoszenia urodzeń zwierząt w terminie późniejszym niż 6 miesięcy 80 2 Sprzedaż zwierząt podmiotowi prowadzącemu działalność w zakresie obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupu zwierząt oraz prowadzenia miejsc gromadzenia zwierząt. 100 3 Kontrola 3% siedzib stad, w których trzymane zwierzęta stanowią co najmniej 5 % owiec i kóz w skali kraju. 4 Siedziby stad, w których przebywa w dniu typowania więcej niż 20 zwierząt 90 5 Siedziby stad, w których przebywają zarówno owce i bydło lub kozy i bydło, przy czym pod uwagę będą brane wyłącznie gospodarstwa, w których utrzymywane jest bydło, wytypowane do kontroli identyfikacji i rejestracji w 2007 roku

Sposób przeprowadzania kontroli

Właściwy organ z zasady przeprowadza kontrole bez uprzedzenia. W razie konieczności uprzedzenie o kontroli jest jednak dopuszczalne, nie wcześniej jednak niż na 48 godzin przed jej przeprowadzeniem. Kontrole mogą być przeprowadzane łącznie z wszelkimi innymi inspekcjami przewidzianymi w prawodawstwie wspólnotowym.

Właściwy organ kontroluje identyfikację wszystkich zwierząt w gospodarstwie. Jednak w przypadku gdy liczba zwierząt w gospodarstwie przekracza 20 sztuk, właściwy organ może podjąć decyzję o przeprowadzeniu kontroli identyfikacji na reprezentatywnej próbie tych zwierząt zgodnie z normami międzynarodowymi, pod warunkiem że liczba kontrolowanych zwierząt jest wystarczająca, aby wykryć nieprzestrzeganie wymogów rozporządzenia (WE) nr 21/2004 przez posiadaczy takich zwierząt o wartości 5 % przy poziomie ufności równym 95 %.

Wzór do obliczeń reprezentatywnej grupy zwierząt, w przypadku gdy liczba zwierząt w gospodarstwie przekracza 20 sztuk: A = 3.8416 PQW n = A / (E² + (A/N))

A = 3.8416 PQW n = A / (E² + (A/N)) n = minimalna liczba zwierząt do kontroli P = zakładane występowanie nieprawidłowości w populacji, w % = 50% = 0,5 (gdy nie jest podane, zakładamy, że wynosi 50% - w naszym przypadku zawsze 50%) Q = 100% – P = 100% – 50% = 50% = 0,5 N = liczba zwierząt w gospodarstwie

A = 3.8416 PQW n = A / (E² + (A/N)) E = maksymalny akceptowalny błąd przy wybieraniu próby, w % = 5% = 0,05 W = spodziewany efekt = 1,5 (przy wybieraniu próby zwierząt do kontroli zawsze >1 - w naszym przypadku zawsze 1,5) 3,8418 = (1,96)² - to wartość odczytana z tablic dla określonego poziomu ufności, czyli w naszym przypadku dla 95%

Przykłady: A = 3.8416 PQW = 3.8416x0.5x0.5x1.5 = 1.4406 Dla 33 zwierząt, n = A / (E² + (A/N)) = 1.4406/(0.05² + (1.4406/33)) = 31.21 próba = 32 zwierzęta Dla 94 zwierząt, n = A / (E² + (A/N)) = 1.4406/(0.05² + (1.4406/94)) = 80.84 próba = 81 zwierząt

Linki do wzorów do obliczania grupy zwierząt do kontroli http://www.jceh.co.uk/0953-6833/10/jceh_10_23_042.html http://www.sld.cu/galerias/pdf/sitios/revsalud/sample_size_calculations_in_randomised_trials_mandatory_and_mystical.pdf

W przypadku wykrycia w wyniku kontroli reprezentatywnej próby zwierząt, że posiadacz nie przestrzega wymogów dotyczących środków identyfikacji i rejestrowania przewidzianych w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 21/2004, kontrolą należy objąć wszystkie zwierzęta w danym gospodarstwie.

PROTOKÓŁ

Właściwy organ sporządza sprawozdanie z każdej kontroli w formacie ustalonym na poziomie krajowym przez państwo członkowskie. Wzór protokołu oraz zasady jego wypełnia znajdują się w Instrukcji wypełniania protokołu kontroli na miejscu w siedzibach stad bydła, owiec i kóz dla powiatowych lekarzy weterynarii.

Sposoby uzyskania protokołu: Wydrukowanie protokołu z przeglądarki internetowej https://giw.doplaty.gov.pl – od dnia 1 stycznia 2007 r. Złożenie wniosku o wydanie protokołu do OR ARiMR: Protokół w wersji papierowej – do dnia 31.12.06 r. lub w przypadku awarii przeglądarki, Protokół na nośniku elektronicznym – w przyszłości (nieokreślona data),

Protokół z przeglądarki internetowej Wydruk protokołu musi mieć miejsce nie wcześniej niż 3 dni robocze przed dokonaniem kontroli w danej siedzibie stada.

UWAGA! PROTOKOŁY W WERSJI ELEKTRONICZNEJ NIE BĘDĄ WYDAWANE W OR ARiMR OD POCZĄTKU 2007 R. Z CHWILĄ URUCHOMIENIA WW. USŁUGI PRZEZ ARiMR GŁÓWNY INSPEKTORAT WETERYNAII PRZEŚLE DO WOJEWÓDZKICH INSPEKTORATÓW WETERYNARII INFORMACJĘ O DACIE URUCHOMIENIA WW.USŁUGI.

W przypadku wnioskowania o protokół PLW wysyła wniosek o wydanie protokołu do OR ARiMR. Powiatowy lekarz weterynarii informuje, przesyłając wniosek o wydanie protokołów właściwy terytorialnie OR ARiMR o siedzibach stad przewidzianych do kontroli, w terminie co najmniej 14 dni roboczych przed datą planowanego wygenerowania protokołu. Wygenerowanie protokołu w wersji elektronicznej lub wydruk protokołu w OR ARiMR musi mieć miejsce nie wcześniej niż 14 dni roboczych przed dokonaniem kontroli w danej siedzibie stada.

ZASADY KONTROLI

Kontroli podlegają: Oznakowanie zwierząt, Księga rejestracji, Dokumenty przewozowe, Notyfikowanie zdarzeń zwierzęcych do ARiMR.

Zasady oznakowania owiec i kóz: znakowane indywidualnym numerem identyfikacyjnym; 2. każde zwierzę pochodzące z innego państwa członkowskiego zachowuje swoje oryginalne oznakowanie;

Zasady oznakowania owiec i kóz: 3. przywiezione z kraju trzeciego, podlegają oznakowaniu, gdy nie zostaną ubite w ciągu 5 dni od przeprowadzenia kontroli granicznej, 4. przywiezione z kraju trzeciego podlegają oznakowaniu, gdy przeznaczone są na chów, w ciągu 7 dni od przeprowadzenia kontroli granicznej, w gospodarstwie przeznaczenia, przed opuszczeniem gospodarstwa przeznaczenia; 5. znakowanie zastosowane w państwie trzecim jest zapisywane w księdze rejestracji wraz z kodem identyfikacyjnym przydzielonym mu przez państwo członkowskie przeznaczenia;

Zasady oznakowania owiec i kóz: Zwierzęta urodzone przed 9 lipca 2005 r. znakowane: niezwłocznie, nie później jednak niż przed dniem opuszczenia przez zwierzę gospodarskie siedziby stada; jeden kolczyk na lewej małżowinie usznej lub tatuaż (owce i kozy).

Zasady oznakowania owiec i kóz: Zwierzęta urodzone po 9 lipca 2005 r. znakowane zgodnie z obowiązującą ustawą o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt do 30 dni od urodzenia, przed opuszczeniem gospodarstwa; z zastosowaniem dwóch identyfikatorów.

Zasady oznakowania owiec i kóz: Dwa identyfikatory: kolczyk nałożony na małżowinę uszną oraz do wyboru: kolczyk nałożony na drugą małżowinę uszną z tym samym numerem - w przypadku owcy przeznaczonej do handlu tatuaż w małżowinie usznej - w przypadku owcy nie przeznaczonej do handlu; kolczyk nałożony na drugą małżowinę uszną z tym samym numerem lub opaska ze znakiem na pęcinie – tylko w przypadku kóz;

Zasady oznakowania owiec i kóz: Zwierzęta urodzone po 9 lipca 2005 r. znakowane: po nowelizacji ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt do 180 dni od urodzenia, przed opuszczeniem gospodarstwa; dwa kolczyki na obu małżowinach usznych (owce i kozy).

Zasady oznakowania owiec i kóz: Zwierzęta oznakowane do dnia 1 maja 2004 r. przez Polski Związek Owczarski (PZO) nie podlegają powtórnemu znakowaniu.

Kolczyk owiec i kóz

Księga rejestracji: przechowywana w gospodarstwie przez okres nie krótszy niż 3 lata od zaprzestania hodowli zwierząt; wzór zgodny z rozporządzeniem MRiRW z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji dla bydła, świń, owiec lub kóz (Dz. U. Nr 151, poz. 1268);

Kontrola księgi rejestracji: Obecności w gospodarstwie, Prowadzenia wpisów przez rolnika, zgodnie z zadami określonymi w ustawie o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz rozporządzeniu Komisji 21/2004;

Dokument przewozowy: wypełniany przez rolnika; od dnia 9 lipca 2005 r., stosowany w każdym przypadku, gdy zwierzę jest przewożone w obrębie terytorium państwa z jednego gospodarstwa do drugiego (zmiana miejsca pobytu);

Dokument przewozowy: przechowywany w gospodarstwie przez okres nie krótszy niż 3 lata; wzór zgodny z rozporządzeniem MRiRW z dnia 19 lipca 2005 r. w sprawie wzoru dokumentu przewozowego dla owiec i kóz (Dz. U. Nr 142, poz. 1195).

Kontrola dokumentu przewozowego: Obecności w gospodarstwie, Prawidłowości wypełnienia przez rolnika;

Notyfikowanie zdarzeń zwierzęcych do ARiMR. Urodzenie zwierzęcia w terminie 30 dni; Przemieszczenie zwierzęcia w terminie 7 dni; Ubój, padnięcie lub śmierć zwierzęcia; Wynik rocznego spisu zwierząt w terminie 7 dni;

RAPORTY

PLW sporządza raporty kwartalne z kontroli identyfikacji i rejestracji owiec i kóz: na podstawie protokołów z kontroli, zgodnie z Instrukcją sporządzania raportu z kontroli identyfikacji i rejestracji w siedzibach stad bydła, owiec i kóz dla powiatowych lekarzy weterynarii, w systemie kwartalnym, nienarastająco, wyłącznie na formularzu w wersji elektronicznej w formacie Excel.

Raport kwartalny powiatowy lekarz weterynarii przesyła drogą elektroniczną do właściwego wojewódzkiego inspektoratu weterynarii w terminie do 15 dnia kolejnego miesiąca po zakończeniu kwartału.

WLW sporządza raporty kwartalne z kontroli identyfikacji i rejestracji owiec i kóz: na podstawie raportów kwartalnych, przesłanych z PIWów zgodnie z KSIĄŻKĄ PROCEDUR - KONTROLA NA MIEJSCU SIEDZIB STAD BYDŁA, OWIEC I KÓZ w systemie kwartalnym, nienarastająco, wyłącznie na formularzu w wersji, elektronicznej w formacie Excel.

Raport kwartalny wojewódzki lekarz weterynarii przesyła drogą elektroniczną do Głównego Inspektoratu Weterynarii w terminie do 30 dnia kolejnego miesiąca po zakończeniu kwartału.

GLW sporządza kwartalny raport zbiorczy z kontroli 3% siedzib stad owiec i kóz dla całego kraju na podstawie raportów kwartalnych przysłanych z WIWów. Z raportów kwartalnych przesłanych z WIW-ów GLW sporządza zbiorczy raport roczny z kontroli 3% siedzib stad owiec i kóz, który przesyłany jest do Komisji Europejskiej.

Wzór raportu z kontroli identyfikacji i rejestracji w siedzibach stad owiec i kóz

1 . Ogólne informacje o gospodarstwach, zwierzętach i kontrolach   1.1. Ogólna liczba gospodarstw owiec i kóz zarejestrowanych na terytorium Polski na początku okresu sprawozdawczego/ kontrolnego 1.2. Ogólna liczba skontrolowanych gospodarstw 1.3. Ogólna liczba dokonanych kontroli 1.4. Ogólna liczba sztuk owiec i kóz zarejestrowanych na terytorium Polski na początku okresu sprawozdawczego/ kontrolnego 1.5. Ogólna liczba sztuk owiec i kóz w skontrolowanych gospodarstwach

1.2. Ogólna liczba skontrolowanych gospodarstw - liczba gospodarstw owiec i kóz, które zostały zwizytowane przez osobę przeprowadzającą kontrole. 1.3. Ogólna liczba dokonanych kontroli - liczba przeprowadzonych kontroli, tj. liczba wizytacji przeprowadzonych przez osobę przeprowadzającą kontrole w gospodarstwach (Uwaga! Ogólna liczba dokonanych kontroli musi być równa lub wyższa od ogólnej liczby skontrolowanych gospodarstw). 1.5. Ogólna liczba sztuk owiec i kóz w skontrolowanych gospodarstwach – liczba sztuk owiec i kóz w skontrolowanych gospodarstwach.

2. Stwierdzone naruszenia zgodnie z rozp. 21/2004 wg kategorii   Liczba zwierząt Liczba gospodarstw 2.1a. Niezgodności w zakresie identyfikacji owiec 2.1b. Niezgodności w zakresie identyfikacji kóz 2.2. Niezgodności w księdze rejestracji 2.3. Niezawiadomienie o przemieszczeniu 2.4. Nieprawidłowości w dokumentach przewozowych 2.5. Zwierzęta/gospodarstwa, których dotyczy tylko jedno naruszenie, wymienione w punktach 2.1-2.4 2.6. Zwierzęta/gospodarstwa, których dotyczy więcej niż jedno naruszenie, wymienione w punktach 2.1-2.4 2.7. Zwierzęta/gospodarstwa, których dotyczą naruszenia ogółem (pkt. 2.5 i 2.6)

Punkty od 2.1. do 2.4. Wpisywane są odpowiednie kody nieprawidłowości, zgodne z załącznikiem do Instrukcji sporządzania raportu z kontroli identyfikacji i rejestracji w siedzibach stad bydła, owiec i kóz dla powiatowych lekarzy weterynarii

2.5. Zwierzęta/gospodarstwa, których dotyczy tylko jedno naruszenie, wymienione w punktach 2.1-2.4: Liczba zwierząt – liczba zwierząt, w stosunku do których w protokole z kontroli odnotowano wyłącznie kody nieprawidłowości zaliczone do jednego typu nieprawidłowości (np.: nieprawidłowości w dokumentach przewozowych); Liczba gospodarstw - liczba gospodarstw, w których podczas kontroli stwierdzono wyłącznie kody nieprawidłowości zaliczone do jednego typu nieprawidłowości (np.: niezgodności w księdze rejestracji).

2.6. Zwierzęta/gospodarstwa, których dotyczy więcej niż jedno naruszenie, wymienione w punktach 2.1-2.4: Liczba zwierząt – liczba zwierząt, w stosunku do których w protokole z kontroli odnotowano kody nieprawidłowości zaliczone do co najmniej dwóch typów nieprawidłowości (np.: nieprawidłowości w dokumentach przewozowych + niezgodności w zakresie identyfikacji); Liczba gospodarstw - liczba gospodarstw, w których podczas kontroli stwierdzono kody nieprawidłowości zaliczone do co najmniej dwóch typów nieprawidłowości (np.: nieprawidłowości w dokumentach przewozowych + niezgodności w księdze rejestracji).

3. Nałożone kary   Zwierzęta, których dotyczy niezgodność Gospodarstwa, których dotyczy niezgodność Ogółem

Ogółem: Zwierzęta, których dotyczy niezgodność – liczba pojedynczych sztuk owiec i kóz, w stosunku do których zostało wdrożone postępowanie zgodnie art. 33 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. Nr 91, poz. 872, z późn. zm.); Gospodarstwa, których dotyczy niezgodność - liczba gospodarstw, w których w stosunku do pojedynczych sztuk owiec i kóz zostało wdrożone postępowanie zgodnie art. 33 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. Nr 91, poz. 872, z późn. zm.).

SZKOLENIE

PLW oraz pracownicy PIW wyznaczeni do spraw związanych z irz muszą: zostać przeszkoleni w zakresie obowiązujących aktów prawnych oraz instrukcji i procedur GLW dotyczących identyfikacji i rejestracji owiec i kóz, do dnia 31 grudnia 2006 r.; Złożyć podpis wraz z datą na liście osób przeszkolonych w ww. zakresie;

Osoby, które będą wykonywały kontrole w zakresie identyfikacji i rejestracji owiec i kóz, muszą: Zostać przeszkolone w zakresie obowiązujących aktów prawnych oraz instrukcji i procedur GLW dotyczących identyfikacji i rejestracji owiec i kóz, nie później niż przed przeprowadzeniem pierwszej kontroli; Złożyć podpis wraz z datą na liście osób przeszkolonych w ww. zakresie;

PLW przechowuje listę osób przeszkolonych w zakresie obowiązujących aktów prawnych oraz instrukcji i procedur GLW dotyczących identyfikacji i rejestracji owiec i kóz

Oświadczam, że zapoznałem/am się z niżej wymienionymi dokumentami oraz zostałem przeszkolony/na w zakresie kontroli identyfikacji i rejestracji owiec i kóz. Rozporządzenie Rady 21/2004/WE z dnia 17 grudnia 2003 r. ustanawiające system identyfikacji i rejestrowania owiec i kóz oraz zmieniające rozporządzenie nr 1782/2003 i dyrektywy 92/102/EWG i 64/432/EWG, Rozporządzenie Komisji 1505/2006/WE z dnia 11 października 2006 r. wdrażające rozporządzenie Rady (WE) nr 21/2004 w zakresie minimalnego poziomu kontroli prowadzonych w związku z identyfikacją i rejestrowaniem owiec i kóz

Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. Nr 91, poz. 872, z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 maja 2004 r. w sprawie sposobu oznakowania bydła, owiec i kóz oraz świń, określenia wzorów znaków identyfikacyjnych oraz wymagań i warunków technicznych kolczyków dla zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 136, poz. 1455, z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji dla bydła, świń, owiec lub kóz (Dz. U. Nr 151, poz. 1268),

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zamieszczanych w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych (Dz. U. Nr 152, poz. 1605), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 lipca 2005 r. w sprawie wzoru dokumentu przewozowego dla owiec i kóz (Dz. U. Nr 142, poz. 1195),

KSIĄŻKA PROCEDUR - KONTROLA NA MIEJSCU SIEDZIB STAD BYDŁA, OWIEC I KÓZ, Instrukcja wypełniania protokołu kontroli na miejscu w siedzibach stad bydła, owiec i kóz dla osób upoważnionych przez PLW/ dyrektora OR ARiMR (np.: wyznaczonych lekarzy weterynarii.

Instrukcje obowiązkowe wyłącznie dla PLW oraz pracowników PIW wyznaczeni do spraw związanych z irz Instrukcja sporządzania raportu z kontroli identyfikacji i rejestracji w siedzibach stad bydła oraz raportu z kontroli identyfikacji i rejestracji w siedzibach stad owiec i kóz dla powiatowych lekarzy weterynarii. Instrukcja wypełniania protokołu kontroli na miejscu w siedzibach stad bydła, owiec i kóz dla powiatowych lekarzy weterynarii.

Magdalena Nartonowicz Dziękuję za uwagę Magdalena Nartonowicz magdalena.nartonowicz@wetgiw.gov.pl tel.: +48 22 623 21 25