Analiza retoryki politycznej – kategorie analityczne i 8 kroków analizy Na podstawie: Analyzing Political Rhetoric autor: Martin Reisigl w książce: Wodak, R. and M. Krzyżanowski (2008) Qualitative Discourse Analysis in the Social Sciences. Palgrave Macmillan. opracowała: Danuta Przepiórkowska, ILS UW

Wybór kategorii analitycznych (1) Lingwistyczne konstruowanie aktorów społecznych (osób lub grup) poprzez nazywanie (nomination) Pozytywne/negatywne cechy i własności przypisywane lingwistycznie konstruowanym aktorom społecznym – orzekanie (predication)

Wybór kategorii analitycznych (2) Argumenty i schematy argumentacji (argumentation) stosowane do uzasadniania lub delegitymizacji twierdzeń zawierających określone przykłady nazywania i orzekania Punkt widzenia lub perspektywa, z jakiej wyrażane są te elementy – perspektywizacja (perspectivation)

Wybór kategorii analitycznych (3) Czy powyższe elementy są wyrażane w wypowiedziach wprost/jawnie, czy są intensyfikowane (intensification) lub tonowane (mitigation)? Kategorie: Nazywanie (nomination) Orzekanie (predication) Argumentacja (argumentation) Perspektywizacja (perspectivation) Intensyfikacja/tonowanie (intensification/mitigation)

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? Analiza retoryki politycznej w 8 krokach Nie ma jednoznacznej recepty na przeprowadzenie takiej analizy Nie da się jej zautomatyzować Dobra analiza zależy od kreatywności naukowej i poprawnej interpretacji danych, wymaga wiedzy teoretycznej

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? (1) Znajomość problemu społecznego i politycznego posiadającego aspekty lingwistyczne. Zgromadzenie istniejącej wiedzy na temat danego problemu.

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? (2) Zebranie i „stworzenie” danych dyskursywnych do analizy (obserwacja, rejestracja audiowiz. itp.) Zebranie informacji kontekstowych (archiwa, dane źródłowe itp.) Zbieranie danych może być ukierunkowane na: konkretne dyskursy makrotematy dyskursów konkretne dziedziny działalności politycznej konkretne media semiotyczne konkretne gatunki konkretnych aktorów politycznych konkretne obszary komunikacji lub wspólnoty konkretne okresy

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? (3) Przygotowanie i wybór danych do konkretnej analizy. Główne zadanie: przyjrzeć się danym i uporządkować je. W wypadku wypowiedzi ustnych – transkrypcja.

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? (4) Sformułowanie konkretnego pytania badawczego. Sformułowanie hipotez na podstawie wstępnego oglądu danych lub ich części.

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? (5) Jakościowa analiza pilotażowa. Cel: „dostrojenie” narzędzi analitycznych lub uszczegółowienie pytań badawczych.

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? (6) Szczegółowe analizy przypadków (jakościowe, ew. częściowo ilościowe). Różne poziomy analizy lingwistycznej (makro, mezo i mikro) oraz poziom kontekstu. Efekt: ogólna interpretacja wyników analizy w kontekście społecznym, historycznym i politycznym.

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? (7) Krytyka (critique) ukierunkowana na ujawnienie problematycznych strategii dyskursywnych, rozwiązanie problemów w komunikacji (instytucjonalnej), udoskonalenie komunikacji. Podstawa krytyki – zasady etyczne jak np. normy demokratyczne czy prawa człowieka. Wskazanie nieprzejrzystych, sprzecznych i manipulacyjnych relacji władzy, języka i struktur społecznych.

Jak przeprowadzić analizę retoryki politycznej? (8) Zastosowanie szczegółowych wyników analizy na podstawie sformułowanej krytyki. Np. publikacja książki, artykułów w czasopismach, pisemne rekomendacje, komentarze w prasie, szkolenia, kursy edukacyjne dla dorosłych, transmisje radiowe itp.