Wytyczne dla Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Katowice, 10 maja 2013 r.

Zakres prezentacji Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Strategia rozwoju subregionu jako podstawa planowania działań rozwojowych Programowanie i realizacja Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w ramach RPO WSL 2014-2020 Harmonogram prac

Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Na czym polega wymiar terytorialny interwencji w ramach Polityki Spójności 2014-2020? Zwiększenie wykorzystania potencjałów terytorialnych poprzez zintegrowane interwencje ukierunkowane na wybrane obszary. CEL: jak najlepsze wykorzystanie zasobów (w tym także zasobów ludzkich) oraz specjalizacji regionalnych/lokalnych.

Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Co się zmieni w realizacji wymiaru terytorialnego w województwie śląskim? 2007-2013 2014-2020 Programy Rozwoju Subregionów Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) Mniejszy nacisk na strategiczne podejście (często projekty punktowe) Zintegrowane podejście oparte o wspólną strategię rozwoju Ograniczony udział we wdrażaniu, w tym monitorowaniu i sprawozdawczości Większa odpowiedzialność - większy udział we wdrażaniu, rozszerzony monitoring i sprawozdawczość

Co jest ważne w nowym podejściu terytorialnym w latach 2014-2020? Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Co jest ważne w nowym podejściu terytorialnym w latach 2014-2020? NIE! TAK! STRATEGIA ROZWOJU SUBREGIONU LISTA PROJEKTÓW DO WSPARCIA STRATEGIA ROZWOJU SUBREGIONU LISTA PROJEKTÓW DO WSPARCIA NAJPIERW WSPÓLNE USTALENIA STRATEGICZNE, POTEM DOBÓR DZIAŁAŃ/PROJEKTÓW REALIZUJĄCYCH USTALENIA STRATEGICZNE I ZGODNYCH Z INTERWENCJĄ RPO WSL 2014-2020

Czym są Zintegrowane Inwestycje Terytorialne wg Komisji Europejskiej? Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Czym są Zintegrowane Inwestycje Terytorialne wg Komisji Europejskiej? Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to narzędzie do wdrażania strategii terytorialnych w sposób zintegrowany (efekt synergii) (art. 99 projektu Rozporządzenia Ogólnego) Działania wdrażane w ramach ZIT muszą wyraźnie przyczyniać się do osiągania celów osi priorytetowych programów operacyjnych (ZNACZĄCA ROLA WSKAŹNIKÓW) Zintegrowane podejście wymaga interwencji z co najmniej 2 Priorytetów programu/ów, w szczególności powiązania inwestycji „miękkich” z inwestycjami w infrastrukturę fizyczną (EFRR + EFS)

Jakie są wymagania Komisji Europejskiej wobec ZIT i jak je wypełnimy? Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jakie są wymagania Komisji Europejskiej wobec ZIT i jak je wypełnimy? KE WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE Obszary subregionów + Strategie Rozwoju Subregionów Wyznaczone terytorium oraz strategia rozwoju terytorialnego Plan działań ZIT wraz z listą projektów wybranych do realizacji w ramach RPO WSL 2014-2020 Pakiet działań do realizacji Ustalenia dotyczące zarządzania ZIT Plan działań ZIT + Porozumienie przedstawicieli ZIT z Instytucją Zarządzającą RPO WSL 2014-2020

Jaki jest cel realizacji ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020? Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jaki jest cel realizacji ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020? ZIT mają przyczynić się do zwiększenia efektywności realizacji RPO WSL 2014-2020 poprzez: Sprzyjanie integracji i współpracy na rzecz wspólnego wzmacniania potencjałów i rozwiązywania problemów Realizację projektów/przedsięwzięć „zintegrowanych” odpowiadających w sposób kompleksowy na potrzeby i problemy subregionów, w tym ich miast i obszarów funkcjonalnych oraz terenów wiejskich Zwiększanie udziału JST w zarządzaniu RPO WSL 2014-2020

Ile ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020? Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Ile ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020? ZIT dla Aglomeracji Górnośląskiej wraz z jej obszarem funkcjonalnym, obejmującym cały subregion centralny województwa śląskiego 1 Strategia Ile Planów działań ZIT ? 4 subregiony = 4 ZIT ZIT-y dla trzech ośrodków regionalnych tj. Częstochowy, Bielska-Białej, Rybnika wraz z ich obszarami funkcjonalnymi, obejmującymi całe obszary subregionów 1 Strategia 1 Plan działań ZIT dla każdego subregionu

Jakie obszary będą wspierane? Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jakie obszary będą wspierane? Z puli regionalnej: Obszary Strategicznej Interwencji (KSRR, ZUP): Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne Miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji Obszary wiejskie, w szczególności o najniższym dostępie do dóbr i usług Całe obszary subregionów Z puli krajowej w ramach rezerwy programowej: RPO WSL 2014-2020 ?

Jak będzie finansowany wymiar terytorialny? Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jak będzie finansowany wymiar terytorialny? RPO WSL 2014-2020 Środki regionalne z podstawowej alokacji RPO dla woj. śląskiego (wg algorytmu) [EFRR + EFS] Środki krajowe z tzw. rezerwy programowej programowane w RPO [EFRR + EFS]: 4,5% przeznaczonych na wsparcie zintegrowanych działań na obszarach funkcjonalnych miast wojewódzkich (subregion centralny) Negocjowane z MRR w ramach Kontraktu Terytorial-nego 3,5% na wsparcie zintegrowanych planów rewitalizacyjnych na terenie innych miast i planów poprawy jakości i dostępu do usług publicznych na obszarach wiejskich ?

ludność, jako jedyny czynnik algorytm stosowany przy PRS 2007-2013 Podział środków EFRR w zakresie ZIT Jaki będzie podział środków RPO WSL 2014-2020 na ZIT w Subregionach (alokacja regionalna)? Ok. 21 % środków w ramach PRO WSL 2014-2020 zostanie przeznaczonych na realizację projektów w ramach ZIT Algorytm podziału środków jest w trakcie ustalania: ludność, jako jedyny czynnik algorytm stosowany przy PRS 2007-2013 zaadoptowany „algorytm berliński” (algorytm berliński jest stosowany przy podziale środków przez UE oraz MRR przy dzieleniu środków na RPO) algorytm uwzględniający wskaźniki w zakresie włączenia społecznego i edukacji (odrębny dla EFS) Wstępny podział środków wg algorytmu zostanie przyjęty przez Zarząd Województwa Śląskiego w maju 2013 r. Ostateczny podział środków zostanie uwzględniony w RPO WSL 2014-2020 przyjętym przez KE.

Jakie są etapy programowania i realizacji ZIT? Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jakie są etapy programowania i realizacji ZIT? PRZYGOTOWANIE STRATEGII ROZWOJU SUBREGIONU POWOŁANIE REPREZENTACJI ZIT DLA SUBREGIONU (zapewnienie zdolności instytucjonalnej oraz zapewnienie sprawnej realizacji ZIT) PRZYGOTOWANIE PLANU DZIAŁAŃ ZIT DLA SUBREGIONU PODPISANIE POROZUMIENIA/UMOWY O REALIZACJI ZIT POMIĘDZY REPREZENTACJĄ ZIT A IZ RPO WSL 2014-2020 REALIZACJA ZIT W RAMACH RPO WSL 2014-2020

Strategia Rozwoju Subregionu Jak powinna zostać skonstruowana Strategia Rozwoju Subregionu aby zapewnić zintegrowane podejście terytorialne? 1 WSPÓLNA STRATEGIA ROZWOJU SUBREGIONU IDENTYFIKACJA ZASOBÓW SUBREGIONU (DIAGNOZA) WSKAZANIE POTENCJAŁÓW I BARIER W ROZWOJU SUBREGIONU OKREŚLENIE SPECJALIZACJI ROZWOJOWYCH SUBREGIONU WSPÓLNIE UZGODNIONE CELE ROZWOJOWE I KIERUNKI DZIAŁAŃ

Co należy uwzględnić przy opracowaniu Strategii Rozwoju Subregionu? Strategia Rozwoju Subregionu Co należy uwzględnić przy opracowaniu Strategii Rozwoju Subregionu? ZASADY OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU SUBREGIONU spójność z europejskimi, krajowymi i regionalnymi dokumentami strategicznymi (szczególnie Strategią „Śląskie 2020+” – dokument obecnie w konsultacjach społecznych) uwzględnienie zasady partnerstwa, w tym udział mieszkańców oraz partnerów społecznych i gospodarczych w konsultacjach dokumentu uwzględnienie obszarów funkcjonalnych - uwzględnienie specyfiki obszarów miejskich i wiejskich, w tym odniesienie do Obszarów Strategicznej Interwencji spójność z lokalnymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi – strategie lokalne, plany działań np. Lokalny Program Rewitalizacji

Co powinna zawierać Strategia Rozwoju Subregionu? Rozdz. Zakres Liczba str. 1. Definicja obszaru i ludności objętych strategią ok. 7-10 2. Analiza potencjałów, barier, wyzwań oraz specjalizacji terytorialnych ok. 5-6 3. Wskazanie i uzasadnienie spójności z unijnymi, krajowymi i regionalnymi dokumentami strategicznymi ok. 2-3 4. Opis zintegrowanego i innowacyjnego podejścia do rozwoju terytorialnego ok. 2 5. Opis strategii rozwojowej oraz określenie celów i kierunków działań ok. 10-15 6. Opis włączenia społeczności lokalnej oraz partnerów społecznych i gospodarczych ok. 3-4 7. Zarys systemu zarządzania i realizacji, w tym monitorowania i oceny wykonania 8. Źródła finansowania STRATEGIA POWINNA BYĆ SYNTETYCZNYM, KONKRETNYM DOKUMENTEM

Co jest wymagane dla sprawnej realizacji ZIT w Subregionach? Programowanie i realizacja ZIT Co jest wymagane dla sprawnej realizacji ZIT w Subregionach? Ważnym elementem realizacji ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020 jest zawiązanie zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa JST (Konieczne zawarcie Porozumienia/Umowy dot. współpracy) proponowane formy prawne Związku ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020 to np. porozumienie międzygminne, związek międzygminny, stowarzyszenie JST (gminy i powiaty) proponuje się powołanie ciała wykonawczego reprezentującego JST realizujące Plan działań ZIT, którego przewodniczącym będzie Lider danego subregionu (Pozwoli to na sprawną koordynację realizacji ZIT) lider koordynujący ZIT reprezentuje JST przed IZ RPO WSL 2014-2020 oraz nadzoruje realizację wymagań dotyczących wyboru projektów, monitoringu i sprawozdawczości w ramach Planu Działań ZIT

Jak Subregion i IZ sformalizują wzajemne zobowiązania? Programowanie i realizacja ZIT ZIT Jak Subregion i IZ sformalizują wzajemne zobowiązania? Zakres zadań Reprezentacji/Związku ZIT oraz ostateczne zasady i warunki realizacji ZIT zostaną określone w Porozumieniu/Umowie zawartej między Reprezentacją /Związkiem ZIT a IZ RPO WSL 2014-2020. Umowa IZ RPO WSL – ZIT określi m.in.: wysokość maksymalnej alokacji w poszczególnych Priorytetach/Działaniach dedykowanych ZIT danego subregionu uzgodniony wymagany poziom wskaźników do osiągnięcia przez ZIT (kamienie milowe oraz poziom docelowy) rolę, zasady i wymogi w zakresie udziału Reprezentacji/Związku ZIT w zarządzaniu ZIT, w tym zakres udziału we wdrażaniu, monitoringu i sprawozdawczości RPO WSL zasady realizacji i wartość środków pomocy technicznej przekazanej w ramach RPO WSL

Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (1/3)? Programowanie i realizacja ZIT Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (1/3)? Przygotowanie terenów inwestycyjnych typu „brownfield” (Priorytet III Wzmocnienie konkurencyjności MŚP) - EFRR Odnawialne źródła energii (OZE) i efektywność energetyczna (Priorytet IV Gospodarka niskoemisyjna i OZE) - EFRR Strategie niskoemisyjne, w tym zrównoważony transport (Priorytet IV Gospodarka niskoemisyjna i OZE) - EFRR Gospodarka odpadami (Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego i efektywne wykorzystanie zasobów) - EFRR Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego (Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego i efektywne wykorzystanie zasobów) - EFRR

Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (2/3)? Programowanie i realizacja ZIT Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (2/3)? Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej oraz poprawa środowiska miejskiego (Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego i efektywne wykorzystanie zasobów) - EFRR Kompleksowa rewitalizacja (Priorytet y: IX Włączenie społeczne, X Rewitalizacja) – EFRR + EFS Infrastruktura edukacyjna – przedszkola i szkolnictwo zawodowe (Priorytety: XI Wzmocnienie potencjału edukacyjnego, XII Infrastruktura edukacyjna) – EFRR + EFS ! W obszarze Kompleksowej rewitalizacji i Edukacji wiodąca jest interwencja EFS ! EFRR tylko w niezbędnym zakresie służącym rozwiązywaniu problemów społecznych

Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (3/3)? Programowanie i realizacja ZIT Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (3/3)? Rewitalizacja (Priorytet IX Włączenie społeczne) - EFS Edukacja (Priorytet XI Wzmocnienie potencjału edukacyjnego ) - EFS INTERWENCJA w obszarach wspieranych w ramach EFS może być uzupełniania interwencją EFRR w ramach cross-financingu

Po co Plan działań ZIT? Programowanie i realizacja ZIT Plan działań ZIT jest dokumentem przekładającym strategiczne założenia rozwojowe subregionu określone w Strategii rozwoju subregionu na konkretne działania programowe i projekty, mieszczące się w ramach interwencji i typach wsparcia poszczególnych Priorytetów RPO WSL 2014-2020 Plan działań ZIT obok Strategii rozwoju subregionu stanowi podstawę dla udzielenia wsparcia z Priorytetów/Działań/Poddziałań realizowanych w formule ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020

Co powinien zawierać Plan działań ZIT? Programowanie i realizacja ZIT Co powinien zawierać Plan działań ZIT? Rozdz. Zakres 1. Podstawa prawna Planu działań ZIT 2. Wskazanie i uzasadnienie spójności z unijnymi, krajowymi i regionalnymi dokumentami strategicznymi 3. Wskazanie celów rozwojowych spójnych ze Strategią rozwoju subregionu 4. Lista przedsięwzięć do realizacji na rzecz realizacji celów rozwojowych (w formie załącznika) – podstawowa i rezerwowa 5. Raport z przygotowania Planu działań ZIT (opis konsultacji) 6. Odniesienie do wymagań w zakresie Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko 7. Plan finansowy (wg wzoru IZ RPO WSL 2014-2020) 8. Opis systemu zarządzania i wdrażania (zgodnie z RPO WSL 2014-2020)

Programowanie i realizacja ZIT Jak zapewnić zintegrowane podejście do tworzenia list projektów do Planu działań ZIT? zaprogramowanie realizacji dużego zintegrowanego przedsięwzięcia, składającego się z jednego lub kilku znaczących powiązanych ze sobą projektów, realizowanych na obszarze całego lub większości obszaru danego subregionu KLUCZOWE KRYTERIUM kwalifikowania projektów do realizacji w formule ZIT stanowi zintegrowany charakter projektów. Zapewnienie zintegrowanego charakteru projektów zakłada w szczególności zastosowanie przy tworzeniu listy następujących podejść: zaprogramowanie realizacji wiązki mniejszych projektów, np. z zaangażowaniem partnerów społecznych i gospodarczych, przy czym z założeniem, że nawet jeśli każdy projekt jest realizowany na stosunkowo niewielkim obszarze i ma lokalne oddziaływanie, to oparty jest o wspólne podejście strategiczne 1 2

Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (1/3)? Programowanie i realizacja ZIT Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (1/3)? WYBÓR PROJEKTÓW W ramach ZIT dla RPO WSL 2014-2020 przewiduje się powierzenie minimalnego zakresu zarządzania tj. wyboru przedsięwzięć /projektów do dofinansowania Ponadto, Reprezentacja/Związek ZIT będzie uczestniczył w procesie przygotowania i akceptacji kryteriów wyboru projektów dla ZIT poprzez udział jego przedstawicieli w Komitecie Monitorującym RPO WSL 2014-2020 W przypadku poważnych opóźnień bądź nieprawidłowości w przygotowaniu lub wdrażaniu projektów ZIT, IZ RPO WSL 2014-2020 może podjąć decyzję o przesunięciu środków przewidzianych na ich realizację projektów ZIT do innych działań RPO WSL 2014-2020 ! W latach 2014-2020 planowana jest rezygnacja z oceny fiszek !

Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (2/3)? Programowanie i realizacja ZIT Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (2/3)? MONITORING I SPRAWOZDAWCZOŚĆ Reprezentacja/Związek ZIT zostaną mocniej zaangażowane w proces monitorowania realizacji rzeczowej i finansowej RPO WSL 2014-2020 w części dotyczącej ZIT oraz corocznie będą przygotowywały sprawozdanie z realizacji Planu działań ZIT w danym roku, które będzie elementem ogólnej sprawozdawczości Programu i będzie akceptowane przez KM RPO WSL 2014-2020, a w części dot. środków krajowych Podkomitet Monitorujący ZIT przy MRR Ustalenia dotyczące monitoringu i sprawozdawczości ZIT muszą umożliwić prowadzenie bieżącego monitorowania postępu realizacji Planu działań ZIT w odniesieniu do całego programu, osi priorytetowej oraz funduszu w celu umożliwienia oceny postępu na rzecz realizacji celów i rezultatów strategicznych programu

Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (3/3)? Programowanie i realizacja ZIT Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (3/3)? POMOC TECHNICZNA Koszty operacyjne zarządzania i realizacji Planu działań ZIT, włączając poniesione koszty instytucji zarządzających i administrujących ZIT (Liderów ZIT), mogą być pokryte: z PO PT 2014-2020 (na zarządzanie ZIT-em w miastach wojewódzkich i na ich obszarach funkcjonalnych), z pomocy technicznej RPO WSL 2014-2020. Instytucje odpowiedzialne za wdrażanie ZIT będą traktowane w zakresie dostępu do PT, podobnie jak inne instytucje w systemie realizacji instrumentów strukturalnych np. instytucje wdrażające tj. Śląskie Centrum Przedsiębiorczości

Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (1/4)? Programowanie i realizacja ZIT Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (1/4)? maj - czerwiec 2013 r. 1 etap Opracowanie projektu Strategii rozwoju subregionu Opracowanie wstępnej listy projektów do realizacji w ramach ZIT ! Opracowanie listy projektów do oceny IZ RPO WSL 2014-2020 powinno nastąpić po weryfikacji projektów przez subregiony w oparciu m.in. o Uszczegółowienie RPO WSL 2014-2020 oraz z uwzględnieniem podziału środków wg algorytmu IZ !

Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (2/4)? Programowanie i realizacja ZIT Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (2/4)? Przedłożenie projektu Strategii rozwoju subregionu do IZ RPO WSL koniec czerwca 2013 r. 2 etap Przekazanie wstępnej listy projektów do realizacji w ramach ZIT do IZ RPO WSL Opiniowanie projektu Strategii oraz list projektów przez IZ RPO WSL lipiec 2013 r. ! Ocena wstępnej listy projektów będzie prowadzona m.in. w oparciu o RPO WSL 2014-2020 oraz projekt Strategii Subregionu !

Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (3/4)? Programowanie i realizacja ZIT Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (3/4)? Podpisanie Porozumienia w/s współpracy przy realizacji ZIT w Subregionie maj-wrzesień 2013 r. (intensyfikacja prac: lipiec-wrzesień) 3 etap Przygotowanie projektu Planu działań ZIT wraz z listami projektów (podstawową i rezerwową) jako załączników do Planu Zatwierdzenie projektu Planu działań ZIT w Subregionie i przekazanie go do IZ RPO WSL koniec września 2013 r.

Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (4/4)? Programowanie i realizacja ZIT Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (4/4)? Przyjęcie Strategii rozwoju subregionu przez Subregion do końca 2013 r. 4 etap Ocena i zatwierdzenie projektu Planu działań ZIT z listami projektów przez IZ do końca 2013 r. Zaopiniowanie projektu Planu działań ZIT w MRR do ustalenia Podpisanie umowy/porozumienia pomiędzy IZ RPO WSL a Reprezentacją/Związkiem ZIT wraz z przyjęciem ostatecznej wersji Planu działań ZIT po przyjęciu RPO WSL 2014-2020 przez KE

Programowanie i realizacja ZIT Trwają prace nad pierwszą wersją dokumentu pt.: „Zasady uwzględniania wymiaru terytorialnego w ramach RPO WSL 2014-2020 w kontekście realizacji ZIT” Termin opracowania: maj 2013 r.

Wydział Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Zapraszam do dyskusji Wydział Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego www.rpo.slaskie.pl/Perspektywa 2014+ programowanie@slaskie.pl