Roztropnie, ku przyszłości zastosowań informatyki w administracji Jolanta Sala Gdańsk, 12.06.2008 Konferencja "Informatyka w pomorskiej administracji"

Agenda Społeczeństwo informacyjne i inne pojęcia Uwarunkowania zewnętrzne Uwarunkowania wewnętrzne Rola standardów (m.in. CAF, CPM, ITIL)

Elementarne pojęcia funkcjonowania społeczeństwa XXI wieku społeczeństwo informacyjne system informacyjny państwa e-administracja system informatyczny technologie informacyjno-komunikacyjne gospodarka globalna gospodarka elektroniczna

Społeczeństwo informacyjne Trwa szybki rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych Zaniedbanie zastosowania technologii ICT będzie stanowiło istotne bariery rozwoju w każdej dziedzinie życia oraz dla każdej społeczności państwowej, regionalnej i lokalnej Podstawą są: dokument elektroniczny i podpis elektroniczny oraz rejestry państwowe

Wieloaspektowość rozwoju społeczeństwa informacyjnego Społeczeństwo informacyjne przestrzeń cywilizacji - kultury (nauki, moralności, sztuki i religii) Usługi finansowe Administracja Dostawcy Rozwój ITS Wieloaspektowość rozwoju społeczeństwa informacyjnego

Roztropność i rozum Kierowanie Zarządzanie Człowiek roztropny korzysta z rozumu, który powinien dostarczać elementów osądu czy też kryteriów oceny. Potrafi też zasięgnąć rady u innych. Roztropność – cnota moralna, która polega na nawyku właściwego decydowania o tym, co w danym momencie należy czynić. W miarę kierowania samym sobą, nabywa się także zdolności do kierowania innymi osobami lub sprawami. Rozum - zdolność do operowania pojęciami abstrakcyjnymi lub zdolność analitycznego myślenia i wyciągania wniosków z przetworzonych danych. Używanie zdobytych doświadczeń do radzenia sobie w sytuacjach życiowych. Kierowanie Zarządzanie Źródło: Wikipedia

? Roztropnie, czyli jak? 5 lat 2-3 lata poprzez dobre praktyki standardy usług samoocenę i porównania doskonalenie jakości modelowanie procesów 2-3 lata rozpoznanie mitów 5 lat

Rozpoznanie faktów i mitów społecznych, ekonomicznych i technologicznych Joseph E. Stiglitz Jeremy Rifkin Francis Fukuyama Józef Oleński Tofler i inni … Analizy „szalonych” lat 90: dekady megainteresów, megawzrostu, megaskadali, apogeum finansów i fundamentalizmu rynkowego, pojawiła się nowa gospodarka – nadmuchana bańka, rozwinęła się ekonomia innowacji, pojawiła się ekonomia informacji Mity: redukcji deficytu budżetowego, że wojny są dobre dla gospodarki, bohatera, niewidzialnej ręki, znaczenia finansów, dużego złego państwa, globalnego kapitalizmu, zwycięskiego kapitalizmu w stylu amerykańskim (hipokryzji) Wnioski: potrzebna jest równowaga między państwem a rynkiem Cele: demokratyczny idealizm, a w tym m.in. świadome uczestnictwo obywateli, którzy muszą być dobrze poinformowani, fundamentalne prawo do informacji Ekonomia sektora publicznego Budowanie państwa: władza i ład międzynarodowy w XXI wieku

Mit technologii (komercyjny i/lub polityczny) Przebieg promowania powstających technologii ICT mniej niż dwa lata od dwóch do pięciu lat od pięciu do dziesięciu lat więcej niż dziesięć lat Okres do dojrzałości: Widzialność technologii Dojrzałość technologii Źródło: Gartner 2005

Nowa filozofia procesów biznesowych – BPA i BPM Potrzeby i oczekiwania klienta, pracownika i firmy Satysfakcja klienta potrzeby i oczekiwania klienta + potrzeby i oczekiwania pracownika Satysfakcja pracownika + potrzeby i oczekiwania firmy Wyniki działalności = Sukces biznesowy Źródło: LOVEM Overview, 07/2000 WT-1

Podnoszenie efektywności organizacji Świat (globalizm) Państwo Organizacja (system informacyjny) Proces biznesowy (proces informacyjny) Stanowisko pracy (człowiek)

Narzędzia do modelowania procesów Metoda ARIS HOUSE OF BUSINESS ENGINEERING została zastosowana w oprogramowaniu DGA Process DGA Tworzenie nowego projektu Struktura organizacyjna Zarządzanie użytkownikami Model procesów Drzewo funkcji Struktura procesów VACD (łańcuch wartości dodanej) Procesy (proces biurowy) Diagram ról Diagram właścicieli procesów (d. alokacji funkcji) Diagram instrukcji (tabela)

Mapa meta procesu świadczenia usług publicznych Narzędzia jakości: ISO 9000, nagrody jakości, ocena CAF, oferta usług, benchmarking … Proces legislacyjny Parlament ocena instytucjonalna wola polityczna Proces społeczno-polityczny „co ma być świadczone?” Proces społeczno-polityczny „w jaki sposób jest świadczona usługa?” zamówienie wybory klienta, ocena konsumenta, skargi i wnioski ocena Wartości (etyka), akty prawne, normy, zasoby finansowe Proces oceny społecznej Głos klienta, petenta, obywatela głosowanie, prasa, ocena Źródło: opracowane na podstawie S.Wysocki, Menedżerskie zarządzanie publiczne – europejskie wzorce, polskie doświadczenia

? Roztropnie, czyli jak? Narzędzia poprzez dobre praktyki standardy usług samoocenę i porównania doskonalenie jakości modelowanie procesów rozpoznanie mitów

Narzędzia do nadrobienia zaniedbań w rozwoju polskiego społeczeństwa informacyjnego Kierunki przemian podmiotów społeczno-gospodarczych w Polsce na przełomie XX i XXI wieku transformacje polskich organizacji po okresie PRL Kierunki rozwoju zastosowań technologii ICT w XXI wieku ECDL BPA i BPM – IT procesowe - nowa filozofia biznesu Systemy klasy CMS (Content Management System) Systemy klasy ERM (Employee Relationship Management) Portale korporacyjne Narzędzia do ciągłego rozwoju i doskonalenia zastosowań informatyki w administracji

Narzędzia do ciągłego rozwoju i doskonalenia zastosowań informatyki w administracji BPA i BPM (m.in. DGA Process) ISO serii 9000 CAF Benchmarking Benchlearning Metodyka realizacji projektów (CPM/ZCP) ITIL inne narzędzia do wspomagania zarządzania Reengiineering Outsourcing Lean management Organizacja ucząca się Organizacja inteligentna Zarządzanie strategiczne IT Źródło: L. Kowalczyk

Stymulatory e-administracji dane – informacje – wiedza - mądrość Droga do sukcesu zależność od kontekstu mądrość rozumienie zasad wiedza rozumienie wzorców informacja rozumienie relacji dane zrozumienie

Narzędzia do ciągłego rozwoju i doskonalenia zastosowań informatyki w administracji BPA i BPM (m.in. DGA Process) ISO serii 9000 CAF Benchmarking Bench-learning Metodyka realizacji projektów (CPM/ZCP) ITIL inne narzędzia do wspomagania zarządzania Reengiineering Outsourcing Lean management Organizacja ucząca się Organizacja inteligentna Zarządzanie strategiczne IT Źródło: L. Kowalczyk

Literatura J.Oleński, Ekonomika informacji, Metody, PWE, 2003 J.E.Stiglitz, Ekonomia sektora publicznego, PWN, 2004 J.E.Stiglitz, Szalone lata dziwięćdziesiąte, PWN, 2006 F.Fukuyama, Budowanie państwa: władza i ład międzynarodowy w XXI wieku, 2006 G.A.Rummler, A.P.B, Podnoszenie efektywności organizacji, PWE 2000 C. Kociński, A. Solecki, B. Turowski, S. Wysocki: Analiza możliwości wprowadzenia w polskiej administracji publicznej systemu zarządzania jakością, w: Efektywne metody zarządzania w administracji, praca zbiorowa. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2000. L.Kowalczyk, Propozycja stosowania nowoczesnych koncepcji zarządzania organizacjami publicznymi, AE Wrocław T.Buchacz, Zarządzanie jakością w sektorze publicznym, UMBRELLA S.Wysocki, Menedżerskie zarządzanie publiczne – europejskie wzorce, polskie doświadczenia, UMBRELLA, 2005 C.E.Bogan, M.J.English, Benchmarking jako klucz do najlepszych praktyk, Gliwice 2006 Zarządzanie Cyklem Projektu. Podręcznik, Komisja Europejska, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa 2004 http://www.equal.org.pl/kompendium.php?Page=2&CID=5&lang=pl Computerworld, Tygodnik Menedżerów i Informatyków, IDG, także nr 16

? Roztropnie, czyli jak? Dziękuję za uwagę poprzez dobre praktyki standardy usług samoocenę i porównania doskonalenie jakości modelowanie procesów Dziękuję za uwagę rozpoznanie mitów

Zarządzanie jakością w sektorze publicznym Orientacja na wyniki Odpowiedzialność publiczna Koncentracja na kliencie Przywództwo i stałość celów Rozwój partnerstwa Ciągłe uczenie się, doskonalenie i innowacje Zarządzanie poprzez procesy i fakty Rozwój i zaangażowanie pracowników Źródło: T.Buchacz, Zarządzanie jakością w sektorze publicznym, UMBRELLA,

Źródło: T.Buchacz, Zarządzanie jakością w sektorze publicznym, UMBRELLA,

Samoocena samoocena plan wdrożenie Kompleksowy, systematyczny i regularny przegląd działalności i wyników organizacji w oparciu o: Model EFQM lub CAF lub benchmarking samoocena lub bench-learning plan wdrożenie Źródło: T.Buchacz, Zarządzanie jakością w sektorze publicznym, UMBRELLA,

CAF - narzędzie do samooceny CAF Common Assessment Framework jako metoda samooceny w jednostkach sektora publicznego jako wsparcie lub alternatywa dla norm ISO serii 9000 CAF opracowano w wyniku porozumienia zawartego pomiędzy odpowiedzialnymi za administrację ministrami krajów członkowskich UE CAF jest dziełem roboczej grupy ekspertów na rzecz Innowacji w Usługach Publicznych (IPSG), której celem jest wymiana doświadczeń i współpraca w zakresie innowacyjnych sposobów modernizacji aparatu administracji i usług publicznych na bazie metody CAF 2006 powstało narzędzie elektroniczne do przeprowadzania samoocen pod nazwą The CAF Self Assessment e-Tool (w 2007 roku 1042 użytkowników z 33 krajów, w 2010 roku – ok. 2000 użyt.) więcej: www.eipa.nl

Zasadnicze cele CAF wprowadzanie i utrwalanie zasad kompleksowego zarządzania jakością w administracji publicznej, poprzez stosowanie i objaśnianie metody samooceny ułatwianie samooceny jednostki sektora publicznego, podejmowanej w celu sformułowania diagnozy i podjęcia działań doskonalących stworzenie pomostu łączącego różne modele stosowane w zarządzaniu jakością ułatwienie wzajemnego uczenia się i wymiany doświadczeń pomiędzy jednostkami sektora publicznego (bench-learning) Źródło: T.Papaj, CAF a normy ISO serii 9000, AE Katowice, UM WŚ, 2007,

Benchmarking i bench-learning metodyki, metody i wskaźniki pomiaru rozwoju społeczeństwa informacyjnego w UE Definicja 1 – benchmarking polega na dokonywaniu porównań z innymi organizacjami i uczeniu się tych porównań Definicja 2 – benchmarking to proces ciągłego pomiaru produktów, usług, praktyk w porównaniu z największym konkurentem lub firmami, które są liderami w danej branży (najlepsi w danej klasie) Definicja 3 – benchmarking to ulepszanie przez uczenie się od innych poprzez porównania Definicja 4 – bench-learning to metoda edukacyjna, której celem jest uzyskanie informacji na temat własnych działań poprzez ich porównanie z doświadczeniami innych Źródło: M.Kuta-Pałach, Oddziaływanie inwestycji ICT na rozwój regionalny – aspekty społeczne i ekonomiczne, Stowarzyszenie Miasta w Internecie, 2007

Promowanie benchmarkingu w UE Źródło: Duńskie Ministerstwo Finansów (2000), Benchmarking w sektorze publicznym

Metodyka realizacji projektów (CPM/ZCP) ZCP – Zarządzanie Cyklem Projektu Narzędzia: Matryca logiczna Drzewo problemów Drzewo celów Analiza strategii i inne CPM – Cycle Project Management LFA – Logical Framework Approach

Usługowy model informatyki Portfel usług systemów IT Portfel usług pojedynczego systemu Użytkownik Klient biznesowy System System System System System System System Źródło: M.Gmerski, Zarządzanie infrastrukturą IT wg ITIL, Infovide, 2005

Operacyjne zarządzanie IT w modelu usługowym Biznes Informatyka System CI CI CI Infrastruktura System CI Outsourcing Rozwój infrastruktury powinien być spójny, inaczej ryzykujemy efektem domina Infrastruktura to nie tylko systemy, ale także organizacja je utrzymująca