Europejskie instrumenty rozwoju umiejętności zawodowych Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Europejskie instrumenty rozwoju umiejętności zawodowych mgr Katarzyna Sławińska Ośrodek Pedagogiki Pracy Innowacyjnej Gospodarki Zakład Badań Edukacji Zawodowej Seminarium naukowe ITeE-PIB, dn. 10.02.2012

Obszar działalności Zakładu Badań Edukacji Zawodowej (ZBEZ) Plan prezentacji Obszar działalności Zakładu Badań Edukacji Zawodowej (ZBEZ) Europejska Rama Kwalifikacji (ERK) Polska Rama Kwalifikacji (PRK) Projekty europejskie realizowane w ZBEZ powiązane z ERK i PRK Dorobek naukowo-badawczy – perspektywa rozwoju 2/19

Ośrodek Pedagogiki Pracy Innowacyjnej Gospodarki Zakład Badań Edukacji Zawodowej prowadzi działalność naukowo-badawczą, projektową oraz wdrożeniową w obszarze pedagogiki pracy, kształcenia zawodowego i ustawicznego, w szczególności dotyczących: projektowania innowacyjnych, modułowych programów nauczania dla zawodów oraz pakietów edukacyjnych w systemie szkolnym oraz w ramach ustawicznej edukacji zawodowej, projektowania krajowych standardów kwalifikacji zawodowych, badań porównawczych europejskich systemów kształcenia zawodowego i ustawicznego oraz implementacji instrumentów wspierających kształcenie formalne, pozaformalne i nieformalne oraz kwalifikacji, kompetencji i umiejętności zawodowych w ramach uczenia się przez całe życie. 3/19

Komplementarność badań i prac projektowych OPPIG z europejskimi instrumentami VET Strategia uczenia się przez całe życie (LLL) Komunikat - New Skills for New Jobs Kompetencje kluczowe Europejskie instrumenty wspierające rozwój umiejętności zawodowych EQF/NQF Europejskie i krajowe ramy kwalifikacji Osiem kompetencji kluczowych: Porozumiewanie się w języku ojczystym i obcym; matematyczne; informatyczne; umiejętność uczenia się; społeczne i obywatelskie; inicjatywność i przedsiębiorczość; świadomość i ekspresja kulturalna ECTS / ECVET - Systemy punktów kredytowych w szkolnictwie wyższym oraz w kształceniu i szkoleniu zawodowym EUROPASS – Suplement do dyplomu Europejskie ramy odniesienia dla zapewniania jakości kształcenia i szkolenia zawodowego (EQAVET) 4/19

Przykłady literatury przedmiotu badań Źródło: CEDEFOP (Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego) www.cedefop.europa.eu 5/19

Europejska Rama Kwalifikacji (EQF) Europejska Rama Kwalifikacji jest wspólnym europejskim punktem odniesienia, wiążącym systemy kwalifikacji poszczególnych krajów. Rama funkcjonuje jako instrument przełożenia, dzięki któremu kwalifikacje stają się bardziej czytelne i łatwiejsze do zrozumienia w różnych państwach i systemach w Europie. Główne cele Ramy to: promocja mobilności obywateli pomiędzy krajami oraz ułatwianie im uczenia się przez całe życie. 6/19

Europejska Rama Kwalifikacji jako punkt odniesienia do EUROPEJSKIE RAMY KWALIFIKACJI JAKO PUNKT ODNIESIENIA DO KRAJOWYCH RAM KWALIFIKACJI ( zalecenie KE Europejska Rama Kwalifikacji jako punkt odniesienia do krajowych ram kwalifikacji (zalecenie KE z 23 kwietnia 2008) Krajowa/Polska Rama Kwalifikacji to system służący do opisu i klasyfikowania kwalifikacji ze względu na poziomy osiągnięć scharakteryzowane według przyjętych w danym kraju zestawów kryteriów (mających jednak jasne odniesienia do ram europejskich). Kraj A Kraj B Kwalifikacja B A EQF - Wiedza - Umiejętności - Kompetencje 26 krajów przyjęło 8 poziomów w tym Polska, Irlandia i Słowenia 10 poziomów, Szkocja 12 poziomów, Islandia i Norwegia 7 poziomów 7/19

Europejska Rama Kwalifikacji - definicje Kwalifikacja – formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany w sytuacji, w której właściwy organ stwierdza, że dana osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodne z określonymi standardami. Efekty uczenia się – określenie tego, co osoba ucząca się wie, rozumie i potrafi wykonać w wyniku uczenia się, które jest dokonywane w kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji. Wiedza – zbiór faktów, zasad, teorii i praktyk powiązanych z dziedziną pracy lub nauki. Umiejętności – zdolność do stosowania wiedzy i korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Kompetencje – udowodniona zdolność stosowania wiedzy, umiejętności i zdolności osobistych, społecznych lub metodologicznych ukazywana w pracy, nauce oraz w karierze zawodowej i osobistej. Źródło: zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/C 111/01/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie 8/19

9/19

Główne cele wprowadzenia Polskiej Ramy Kwalifikacji Przejście z systemu edukacji opartego na „nauczaniu treści programowych" do systemu opartego na „efektach uczenia się” Stworzenie systemu dogodnego dla realizacji strategii uczenia się przez całe życie Uelastycznienie systemu edukacji Zapewnienie większej integracji wszystkich trzech sektorów edukacji w Polsce: ogólnej, zawodowej, wyższej Stworzenie warunków ułatwiających uznawanie kwalifikacji nadawanych w Polsce w innych krajach, zwłaszcza w państwach członkowskich UE Zrealizowanie zobowiązań wynikających z uregulowań w ramach UE. 10/19

Poziomy kwalifikacji ERK/PRK w Polsce Polska zobowiązana jest do ustanowienia Krajowej Ramy Kwalifikacji do roku 2012 11/19

Korzyści wynikające z wprowadzenia Polskiej Ramy Kwalifikacji Większa przejrzystość krajowego systemu kwalifikacji i edukacji Wyższy poziom zaufania do jakości kwalifikacji nadawanych w Polsce Lepsze i łatwiejsze dopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy Wyższa zatrudnialność absolwentów i osób znajdujących się na rynku pracy Wyższa mobilność pracowników - europejska i krajowa 12/19

Wiedza ERK a projekt PRK (deskryptory uniwersalne) IBE, stan prac na dzień 20.01.2012 \ 13/19

Umiejętności ERK a PRK (deskryptory uniwersalne) IBE, stan prac na dzień 20.01.2012 14/19

Kompetencje ERK a PRK (deskryptory uniwersalne) IBE, stan prac na dzień 20.01.2012 15/19

Supporting system for nonformal and informal learning for low-skilled workers – System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla osób o niskich kwalifikacjach 16/19

Supporting system for nonformal and informal learning for low-skilled workers – System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla osób o niskich kwalifikacjach REZULTATY PROJEKTU Modułowy program szkolenia i pakiety edukacyjne - montaż systemów suchej zabudowy (3 poziom ERK) E-pakiet edukacyjny dostosowany do wymagań środowiska informatycznego (technologia e-learning) i do różnych form szkoleniowych, szczególnie w trybie pozaformalnym i nieformalnym Szkolenie pilotażowe z udziałem pracowników wykonujących montaż systemów suchej zabudowy Procedura walidacji kompetencji zawodowych na wzór rozwiązań istniejących w systemie ECVET 17/19

Process Industry LEarning Unit Project PILE UP – Efekty uczenia się w procesach przemysłowych PILE UP Cele i zadania projektu: transfer jednostek efektów uczenia się w kształceniu i szkoleniu zawodowym, które mają służyć podniesieniu kwalifikacji pracowników w profilach zawodowych: operator w przemyśle chemicznym oraz technik konserwator w przemyśle chemicznym. Rezultat końcowy: raport porównujący istniejące profile zawodowe, zadania zawodowe, jednostki efektów uczenia się, kwalifikacje na poziomie krajowym i europejskim dla: operatora w przemyśle chemicznym oraz dla technika konserwatora, we wszystkich krajach partnerskich (3-4 poziom ERK); pilotażowe wdrożenie (szkolenie) rozpoznanych jednostek efektów uczenia się w przemyśle poprzez badanie praktycznej przydatności dla pracowników w sektorze chemicznym. rekomendacje dotyczące wykorzystania efektów kształcenia i wdrożenia systemu ECVET. Partnerstwo: ROC West Brabant (Holandia) – koordynator, Kenteg (Holandia), SBG (Niemcy), BEMAS (Belgia), ITeE – PIB (Polska), NAVET (Bułgaria), Guido Walt (Szwajcaria). Czas realizacji: 01.11.2011 – 31.10.2013 r. 18/19

Udział w projektach międzynarodowych Globalization and opportunities – vocational education in transnational career Globalizacja a możliwości - kształcenie zawodowe drogą kariery międzynarodowej Leonardo da Vinci Partnerships Economic Literacy in Education – Umiejętności ekonomiczne w edukacji, Grundtvig Supporting system for nonformal and informal learning for low-skilled workers – System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla osób o niskich kwalifikacjach, Leonardo da Vinci Transfer Innowacji Process Industry LEarning Unit Project PILE UP - Efekty uczenia się w procesach przemysłowych PILE UP, Leonardo da Vinci – Transfer of Innovation Publikacje Gag M., Sławińska K., Sołtysiak M. (2011): Globalisation and Opportunities: Vocational Education for Transnational Careers. Radom ITeE-PIB, 210 stron. Charles B., Kozieł E., Sławińska K.(2011): Economic litearcy in Education. Radom ITeE-PIB, 138 stron. Kramek Z., Sławińska K.: System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla osób o niskich kwalifikacjach, Edukacja Ustawiczna Dorosłych nr 3/2011, s. 73-80. 19/19