Erasmus+ 2014-2020 Nowe perspektywy dla współpracy międzynarodowej w obszarze edukacji, szkolenia, młodzieży i sportu Ewelina Miłoń, Agata Nowacka Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Nowy program Unii Europejskiej na lata 2014-2020 Połączył w jedną całość 7 dotychczasowych programów:

Program Erasmus+ Czas trwania: 2014-2020 Zakres: wszystkie obszary i formy edukacji Podstawa prawna: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. Budżet: 14,7 mld euro (40-procentowy wzrost) Instytucje zarządzające: Komisja Europejska/Agencja Wykonawcza Narodowe Agencje (w Polsce Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji)

Dlaczego nowe podejście? Nowe wyzwania rosnące zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych pracowników, wysokie bezrobocie wśród młodzieży. Nowy program zintegrowany, bardziej przystępny, zorientowany na zdobywanie umiejętności niezbędnych dla zatrudnienia, nowe możliwości unowocześniania kształcenia i uczenia się, nowe partnerstwa miedzy światem edukacji i światem pracy. większe oddziaływanie na polityki edukacyjne krajów UE, większa integracja między kształceniem formalnym, nieformalnym i pozaformalnym, nacisk na korzyści ze współpracy międzynarodowej (europejska wartość dodana).

Większe oddziaływanie programu na polityki edukacyjne Strategiczne kierunki rozwoju (cele, dokumenty odniesienia) Na poziomie UE Europa 2020 Edukacja i szkolenia (ET) 2020 Europejska współpraca w obszarze młodzieży (2010-2018) Współpraca europejska w dziedzinie sportu Współpraca europejska, zwłaszcza w dziedzinie szkolnictwa wyższego i działań młodzieżowych Na poziomie krajowym Długookresowa strategia rozwoju kraju Strategia rozwoju kraju 2020 Strategia rozwoju kapitału społecznego Strategia rozwoju kapitału ludzkiego Perspektywa uczenia się przez całe życie 2030

Cele szczegółowe Erasmus+ podnoszenie poziomu kluczowych kompetencji i umiejętności, ich znaczenia dla rynku pracy, poprzez mobilność edukacyjną i współpracę między światem edukacji i pracy; podnoszenie jakości, innowacyjności i internacjonalizacji instytucji edukacyjnych poprzez wzmocnioną współpracę ponadnarodową; promowanie europejskiego obszaru uczenia się przez całe życie, modernizacja systemów edukacji poprzez wymianę dobrych praktyk oraz wykorzystanie europejskich narzędzi ułatwiających uznawanie i przenoszenie kwalifikacji; rozwijanie międzynarodowego wymiaru edukacji i szkoleń zwłaszcza poprzez współpracę instytucji z krajów uczestniczących w programie z instytucjami z krajów partnerskich programu w sektorze kształcenia i szkoleń zawodowych oraz szkolnictwa wyższego; promowanie nauczania i uczenia się języków, promowanie różnorodności językowej oraz świadomości międzykulturowej; [str. 26 Przewodnika po programie]

Priorytety programu Erasmus+ Rozwój umiejętności ogólnych i horyzontalnych, w szczególności związanych z przedsiębiorczością, technologiami komputerowymi (umiejętności cyfrowe), wielojęzycznością poprzez wykorzystanie innowacyjnych i zorientowanych na osobę uczącą metod i podejść pedagogicznych oraz rozwój odpowiednich metod oceny i certyfikacji opartych na efektach uczenia się. Lepsze wykorzystanie ICT w uczeniu się i nauczaniu poprzez dostęp do OZE (Otwartych zasobów edukacyjnych) w edukacji i szkoleniach; wspieranie nauczania i oceniania opartego na technologiach. Osiągnięcie spójności pomiędzy europejskimi i krajowymi narzędziami dotyczącymi uznawalności kwalifikacji i kompetencji. Dostosowania finansowania i inwestowania w edukację i szkolenia, zmiana podejścia do finansowania rozwoju umiejętności poprzez partnerstwa, stymulowanie debaty na temat efektywnych metod inwestowania w edukacje i szkolenia na poziomie europejskim i krajowym z udziałem wszystkich odpowiednich interesariuszy. [str. 27 Przewodnika po programie]

Uczestnicy programu Erasmus+ Kraje uczestniczące w programie (programme countries): 28 państw członkowskich UE Islandia, Liechtenstein, Norwegia Szwajcaria Turcja Była republika Jugosławii Macedonia Kraje partnerskie (partner countries): Kraje sąsiadujące z UE (podzielone na 4 regiony): Partnerstwo Wschodnie, Basen Morza Śródziemnego, Bałkany Zachodnie, Rosja Pozostałe kraje – udział uzależniony od akcji i obszaru (sektora), w tym Szwajcaria

Erasmus+ w liczbach (1) 2 mln studentów szkół wyższych będzie mogło studiować lub szkolić się za granicą; 450 tys. spośród nich odbędzie staże zawodowe; 650 tys. uczniów zawodu i uczestników szkolenia zawodowego otrzyma stypendia pozwalające uczyć się, szkolić lub pracować za granicą; 800 tys. nauczycieli, wykładowców, szkoleniowców, pracowników szkolnictwa i osób pracujących z młodzieżą będzie mogło nauczać lub szkolić się za granicą; 200 tys. studentów studiów magisterskich odbywających stacjonarne studia magisterskie w innym państwie skorzysta z systemu gwarancji kredytowych; ponad 500 tys. młodych osób będzie mogło odbyć wolontariat za granicą lub wziąć udział w wymianie młodzieży;

Erasmus+ w liczbach (2) 125 tys. podmiotów: szkół, instytucji kształcenia i szkolenia zawodowego, instytucji szkolnictwa wyższego i kształcenia dorosłych, organizacji młodzieżowych i przedsiębiorstw otrzyma środki finansowe na utworzenie 25 tys. partnerstw strategicznych, które promować mają wymianę doświadczeń i powiązanie edukacji z rynkiem pracy; 3,5 tys. instytucji edukacyjnych i przedsiębiorstw otrzyma wsparcie na utworzenie ponad 300 „sojuszy na rzecz wiedzy” i „sojuszy na rzecz umiejętności sektorowych”, zwiększających szanse na zatrudnienie, promujących innowacyjność i przedsiębiorczość; Wsparcie obejmie także 600 partnerstw w dziedzinie sportu, w tym niekomercyjne imprezy europejskie.

Budżet na lata 2014-2020: 14,7 mld euro Budżet programu Budżet na lata 2014-2020: 14,7 mld euro (40% wzrost w stosunku do budżetu na lata 2007-2014) z tego 77% na kształcenie i szkolenie, 10 % na młodzież Kształcenie, szkolenie i młodzież podział wg akcji Kształcenie i szkolenie podział wg sektora

Budżet programu (Polska) Budżet na rok 2014: ok. 1,4 mld EUR w tym 100.461.727 EUR dla Polski na dofinansowanie działań w 5 sektorach: Szkolnictwo wyższe (48,7%) 45.967.395 EUR Kształcenie i szkolenia zawodowe (29,1%) 27.501.787 EUR Edukacja szkolna (6,5%) 12.206.348 EUR Edukacja dorosłych (3,8) 3.574.686 EUR Młodzież (11,9%) 11.211.511 EUR

Ważne cechy nowego programu Program zwraca szczególną uwagę na: uznawanie nabytych umiejętności i kwalifikacji (Europass, Youthpass, Europejskie Ramy Kwalifikacji, ECVET) upowszechnienie i wykorzystanie rezultatów projektów, otwarty dostęp do materiałów edukacyjnych, dokumentów i mediów wyprodukowanych w programie, międzynarodowy wymiar, (min. Współpraca z Krajami Partnerskimi) wielojęzyczność, międzysektorowość, równe szanse i włączenie (dostęp do programu wszelkich grup z mniejszymi możliwościami i wymagających szczególnego wsparcia) ochronę i bezpieczeństwo uczestników programu.

Zasadnicze zmiany Mniejsza liczba akcji Wnioskowanie tylko elektroniczne – w postaci eForm Praktycznie brak kosztów rzeczywistych – dofinansowanie oparte na kosztach jednostkowych i ryczałtowych Lepsza synergia pomiędzy edukacją formalną, nieformalną, pozaformalną Lepsza synergia między sektorami edukacji szkolnej, zawodowej, wyższej, dorosłych i sektorem młodzieży Podkreślenie związku programu ze strategami i politykami UE w obszarze edukacji i młodzieży i zwiększenie efektywności ich wdrażania na poziomie europejskim i poziomach krajowych

Struktura programu Erasmus+ Obszary: Edukacja szkolna, Kształcenie i szkolenia zawodowe, Szkolnictwo wyższe, Edukacja dorosłych, Młodzież AKCJA 1 AKCJA 2 AKCJA 3 Mobilność edukacyjna (wyjazdy w celach edukacyjnych) Współpraca na rzecz innowacji i dobrych praktyk Wsparcie dla reform w obszarze edukacji oraz 2 akcje „specjalne”: Jean Monnet i Sport.

EDUKACJA SZKOLNA Akcja 1 | Akcja 2

Edukacja szkolna – Akcja 1. Mobilność kadry Główne działania: Uczestnictwo w zorganizowanych kursach i szkoleniach za granicą nauczycieli oraz kadry. Job shadowing w zagranicznej szkole partnerskiej i innych organizacjach/instytucjach z sektora edukacji szkolnej.

Edukacja szkolna – Akcja 2. Partnerstwa strategiczne Główne działania: Partnerstwa – współpraca między szkołami (obecnie PPS) lub / i innymi organizacjami np. prowadząca do rozwoju programów nauczania, wzmocnienia europejskiego wymiaru edukacji, nabywania podstawowych kompetencji życiowych, walki z przemocą w szkołach, wymiany grup uczniów (obecnie WIUC) na dłuższe okresy oraz na kursy i szkolenia w ramach projektu mające na celu np. rozwój umiejętności językowych i świadomości międzykulturowej, lokalne konsorcja (obecnie Regio) pomiędzy władzami lokalnymi /regionalnymi i szkołami w celu poprawy oferty edukacyjnej dla młodzieży, projekty eTwinning dla uczniów i warsztaty online z zakresu doskonalenia zawodowego dla nauczycieli, studentów i trenerów.

KSZTAŁCENIE I SZKOLENIA ZAWODOWE Akcja 1 | Akcja 2

Kształcenie i szkolenie zawodowe - Akcja 1. Mobilność uczniów i kadry Główne działania: Praktyki i staże za granicą dla osób kształcących się zawodowo, wyjazdy dla kadry odpowiedzialnej za kształcenie i szkolenia zawodowe.

Kształcenie i szkolenie zawodowe - Akcja 1. Mobilność uczniów Dla kogo? uczniowie szkół zawodowych, praktykanci (podobnie jak LdV-IVT), absolwenci (staż ma się rozpocząć w ciągu 1 roku po zakończeniu szkoły) brak możliwości udziału osób bezrobotnych (obecnie PLM). Czas trwania stażu od 2 tygodni do 12 miesięcy Gdzie? w przedsiębiorstwach, centrach szkoleniowych, organizacjach publicznych, organizacjach pozarządowych itp., w krajach uczestniczących w programie Kto wnioskuje o dofinansowanie? organizacja kształcenia i szkolenia zawodowego bądź koordynator konsorcjum organizacji wysyłających z kraju uczestniczącego w programie

Kształcenie i szkolenie zawodowe - Akcja 2. Partnerstwa strategiczne Możliwe działania: Wymiana doświadczeń, dobrych praktyk i innowacji w sektorze kształcenia i szkolenia zawodowego (dotychczas projekty wielostronne transferu innowacji w LdV). Wspieranie usystematyzowanej i długoterminowej współpracy między instytucjami kształcenia i szkolenia zawodowego a przedsiębiorstwami, władzami lokalnymi, organizacjami pozarządowymi a także uczelniami (dotychczas projekty partnerskie w programie LdV). Opracowywanie programów nauczania w odpowiedzi na potrzeby rynku pracy. Rozwój, testowanie i wdrażanie innowacyjnych metod w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego (dotychczas projekty transferu innowacji w LLP-LdV). Projekty promujące uczenie się w oparciu o pracę oraz promujące uczenie się w miejscu pracy. Projekty mające na celu ułatwienia uznawania kwalifikacji na poziomie UE. Nacisk na wspieranie współpracy międzysektorowej, zwłaszcza sektora kształcenia i szkolenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz kształcenia dorosłych.

Kształcenie i szkolenie zawodowe - Akcja 2. Partnerstwa strategiczne Dla kogo? Organizacje zajmujące się kształceniem, szkoleniem, młodzieżą oraz instytucje, których działanie ma wpływ na te dziedziny (władze lokalne/regionalne, instytucje uznawania kwalifikacji, izby gospodarcze, ośrodki doradztwa, związki zawodowe, organizacje kulturalne itp.). Możliwie jak największa różnorodność typów organizacji sprzyja większym korzyściom z różnorodnych doświadczeń, podejść oraz specyfiki działań. Partnerstwo strategiczne musi obejmować min. 3 organizacje z 3 różnych krajów uczestniczących w programie. Organizacje z krajów partnerskich mogą być partnerami w projektach, o ile ich udział wnosi istotną wartość dodaną. Czas trwania projektu? 2 lub 3 lata, Kto wnioskuje o dofinansowanie? Jeden z członków partnerstwa (zarejestrowany w kraju uczestniczącym w programie) wnioskuje w imieniu całego partnerstwa.

Kształcenie i szkolenie zawodowe Akcja 2. Sojusze na rzecz umiejętności Możliwe działania: Identyfikowanie potrzeb i wypełnianie luk w zakresie umiejętności w poszczególnych branżach (sektorach), zbliżanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, tworzenie innowacyjnych programów kształcenia. Dla kogo? Organizacje zajmujące się kształceniem lub szkoleniem zawodowym, (szkoły zawodowe, techniczne, uczelnie, centra kształcenia i doskonalenia zawodowego, działy szkoleń w przedsiębiorstwach itp.) Organizacje posiadające wiedzę ekspercką z zakresu danego sektora ekonomicznego (organizacje branżowe, zawodowe, stowarzyszenia pracodawców, izby gospodarcze, handlowe, rzemieślnicze, ośrodki badawcze, centra doskonalenia umiejętności, agencje rozwoju) Instytucje mające funkcje regulacyjne w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego (władze lokalne/regionalne, instytucje uznawania kwalifikacji, certyfikujące, a także ośrodki doradztwa itp.), Partnerstwo musi obejmować min. 3 organizacje z 3 różnych krajów uczestniczących w programie. Organizacje z krajów partnerskich mogą być partnerami w projektach, o ile ich udział wnosi istotną wartość dodaną.

SZKOLNICTWO WYŻSZE Akcja 1 | Akcja 2

Szkolnictwo wyższe – Akcja 1. Mobilność zagraniczna studentów część studiów w uczelni partnerskiej, praktyki w zagranicznym przedsiębiorstwie (credit mobility), programy wspólnych studiów drugiego stopnia (Joint Masters Degree), system gwarancji spłaty pożyczek zaciągniętych w celu zrealizowania studiów drugiego stopnia za granicą. Mobilność pracowników uczelni prowadzenie zajęć dydaktycznych w partnerskich uczelniach za granicą (w tym wizyty specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw w celu prowadzenia zajęć dla studentów polskich uczelni), wyjazdy w celach szkoleniowych (podnoszenie umiejętności i kompetencji).

Szkolnictwo wyższe – Akcja 2 Szkolnictwo wyższe – Akcja 2. Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk Główne działania: Wdrażanie innowacyjnych i projakościowych zmian w szkołach wyższych (związanych z programami kształcenia oraz rozwiązaniami instytucjonalnymi), Współpraca z przedsiębiorstwami (otoczeniem zewnętrznym) w celu lepszego dostosowania programów kształcenia do potrzeb społeczeństwa, Wprowadzanie zróżnicowanych metod i narzędzi dydaktycznych (np. z wykorzystaniem otwartych zasobów edukacyjnych), Uelastycznienie sposobu studiowania (np. zastosowania różnorodnych form kształcenia (niestacjonarne, modułowe, połączone z nauką w miejscu pracy).

EDUKACJA DOROSŁYCH Akcja 1 | Akcja 2

Edukacja dorosłych – Akcja 1. Mobilność kadry dla edukacji dorosłych Główne działania: Udział w zorganizowanych kursach i szkoleniach za granicą. Job shadowing w instytucjach sektora edukacji dorosłych za granicą.

Edukacja dorosłych – Akcja 2. Partnerstwa strategiczne Główne działania: Wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk między organizacjami z sektora edukacji dorosłych. Rozwój, testowanie i zatwierdzanie nowych programów nauczania, metod nauczania oraz innowacyjnych podejść do nauczania. Projekty dotyczące nabywania podstawowych umiejętności (czytania, pisania, liczenia i umiejętności informatycznych). Zwiększanie dostępu do edukacji dorosłych. Opracowywanie strategii współpracy między instytucjami z sektora edukacji dorosłych a władzami lokalnymi i regionalnymi.

MŁODZIEŻ Akcja 1 | Akcja 2 | Akcja 3

Młodzież – akcja 1 Mobilność młodzieży Projekty mobilności młodzieży (młodych ludzi i pracowników młodzieżowych): Wymiany młodzieży, Wolontariat Europejski (EVS), Szkolenia, seminaria kontaktowe, wizyty studyjne, Job shadowing lub staż w organizacji młodzieżowej za granicą. Projekty mobilności złożone przez krajowe/regionalne instytucje publiczne i organizacje działające w zakresie odpowiedzialności społecznej. Projekty Wolontariatu Europejskiego realizowane przy dużych wydarzeniach międzynarodowych.

Młodzież – Akcja 2. Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk Główne działania: Wzmocnienie współpracy między organizacjami w celu wymiany praktyk, rozwój, testowanie i wdrażanie innowacyjnych praktyk w dziedzinie młodzieży, edukacji i szkoleń, walidacja kompetencji nabytych na drodze kształcenia pozaformalnego i nieformalnego na poziomie krajowym, poprzez odniesienie ich do „europejskich ram odniesienia” oraz korzystanie z unijnych instrumentów dokumentacji (takich jak Europass i Youthpass), współpraca pomiędzy organizacjami młodzieżowymi a władzami publicznymi, współpraca organizacji młodzieżowych z organizacjami sektora kształcenia i szkoleń, przedstawicielami biznesu i rynku pracy oraz organizacjami pozarządowymi, podniesienie potencjału rad młodzieżowych oraz władz krajowych, regionalnych i lokalnych zajmujących się młodzieżą w krajach partnerskich.

Młodzież – Akcja 3. Wsparcie reform Główne działania: Wsparcie dla dialogu usystematyzowanego, Wsparcie dla Europejskiego Forum Młodzieży, Implementacja narzędzi przejrzystości i uznawalności kompetencji (Youthpass) Organizacja Europejskiego Tygodnia Młodzieży.

AKCJE ZARZĄDZANE CENTRALNIE

Akcje Zarządzane Centralnie Jean Monnet Założenia i cele: Promowanie wysokiego poziomu szkolnictwa wyższego. Wzmocnienie współpracy i promowanie wyników badań na wysokim poziomie. Odkrywanie różnorodnych metodologii, promowanie międzynarodowej dyskusji i refleksji. Zwiększenie liczby nauczycieli wyspecjalizowanych w tematyce Unii Europejskiej oraz rozszerzenie oferty szkoleniowej w tym zakresie. Zachęcanie do udziału w badaniu procesu integracji europejskiej.

Akcje Zarządzane Centralnie Jean Monnet Działania: Moduły europejskie. Katedry Jean Monnet. Centra doskonałości Jean Monnet (np. międzywydziałowe centra wiedzy – eksperci, literatura, dokumenty, programy dla studentów różnych kierunków). Wsparcie instytucjonalne (np. studia europejskie, centra dokumentacji europejskiej). Sieci i projekty Jean Monnet (dialog polityka-akademia).

Akcje Zarządzane Centralnie Sport Założenia i cele: Rozwiązanie zagrożeń dla uczciwości sportu, takich jak: doping, ustawianie meczów, przemoc na trybunach, nietolerancja, dyskryminacja, promowanie i wspieranie dobrego zarządzania w sporcie, promowanie wolontariatu, integracji społecznej i wyrównywania szans, wraz z szerzeniem świadomości dobrego wpływu aktywności fizycznej na poprawę zdrowia (HEPA) oraz równego dostępu do sportu dla wszystkich. Możliwe działania: Partnerstwa współpracujące (min. 5 organizacji), Europejskie Imprezy Sportowe non-profit (min. 12 krajów).

KONKURS 2015 Terminy składania wniosków Najbliższy termin składania wniosków - 4 lutego 2015 r., dla: Akcji 1. - Mobilność osób w dziedzinie młodzieży, Akcji 2. - Partnerstwa strategiczne w dziedzinie młodzieży, Akcji 3. - Spotkanie młodych ludzi z osobami odpowiedzialnymi za wyznaczanie kierunków polityki w dziedzinach związanych z młodzieżą. Pozostałe terminy dostępne na: www.erasmusplus.org.pl/o-programie/terminy

KONKURS 2015 Kluczowe dokumenty Kluczowe dokumenty i inne informacje dostępne na stronach: www.ec.europa.eu/erasmus-plus/ www.erasmusplus.org.pl

Kontakty Erasmus+ Edukacja szkolna (dawniej Comenius) tel. 22 463 10 40 e-mail: se@erasmusplus.org.pl Erasmus+ Kształcenie i szkolenia zawodowe (d. Leonardo da Vinci)  tel. 22 463 10 70 e-mail: vet@erasmusplus.org.pl Erasmus+ Szkolnictwo wyższe (d. Erasmus) tel. 22 463 10 50 lub e-mail: he@erasmusplus.org.pl Erasmus+ Edukacja dorosłych (d. Grundtvig) tel. 22 463 10 60 e-mail: ae@erasmusplus.org.pl Erasmus+ Młodzież (d. „Młodzież w działaniu”) tel. 22 463 10 80 e-mail: yia@erasmusplus.org.pl Aby być na bieżąco z informacjami dotyczącymi programu Erasmus+, zachęcamy do subskrybowania newslettera: www.erasmusplus.org.pl/newsletter