System finansowy zadań zleconych wykonywanych przez urzędy stanu cywilnego Warszawa, 25 kwiecień 2015 r.
Analiza obowiązujących przepisów prawa począwszy od Konstytucji RP (art. 166 ust.2) poprzez przepisy ustaw: o samorządzie gminnym (art. 8 ust. 1); o finansach publicznych (art. 126); o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (art. 49) ukazuje, że system dotacji celowych na zadania zlecone jest zdefiniowany zbyt ogólnie i nie odpowiada dzisiejszym wymaganiom funkcjonalnym.
Dostępne źródła uwidaczniają zarówno w wymiarze czasowym jak i przestrzennym, że istnieją znaczące dysproporcje pomiędzy rzeczywistymi kosztami ponoszonymi przez gminy w związku z realizacją zadań zleconych a wysokością dotacji celowych otrzymywanych na ten cel.
Przeprowadzone w gminach województwa lubuskiego badania w 2013 roku na przykładzie funkcjonowania urzędów stanu cywilnego potwierdziły, że gminy w celu zapewnienia optymalnych warunków realizacji zadań zleconych zmuszone są do przekazywania na ten cel środków pochodzących z dochodów własnych.
W każdym z badanych urzędów otrzymywana dotacja celowa nie pozwalała na pokrycie wszystkich kosztów zadań zleconych. Średni udział dochodów własnych gminy w kosztach funkcjonowania usc wynosił od 40 do 60%.
Ukazane dysproporcje stanowią znaczące zagrożenie w sprawnej realizacji nowego sposobu funkcjonowania ewidencji ludności, rejestru dowodów osobistych oraz urzędów stanu cywilnego.
Zmiany wewnątrz jednostek samorządu terytorialnego, wywołane przez trzy nowe ustawy (EL, DO i POASC) mają charakter globalny i dotyczą każdego wymiaru funkcjonowania struktur realizujących zadania zlecone. Uzasadnia to konieczność gruntownej przemiany systemu dotacji celowych do aktualnych potrzeb gmin.
Dziękuję za uwagę Sławomir Wojciechowski Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w Nowej Soli