Przykłady analiza i projektowanie
Opis funkcjonowania sklepu komputerowego Zadaniem sklepu jest sprzedaż sprzętu komputerowego klientom oraz świadczenie napraw związanych z tym sprzętem. Termin „zestaw” będziemy używali do określenia pełnych zestawów komputerowych. Poszczególne części wchodzące w ich skład (drukarki, klawiatury, dyski twarde, monitory, skanery itp.) będą nazywane podzespołami. Klient z pomocą sprzedawcy ustala interesującą go konfigurację sprzętu. Po jego skompletowaniu tworzone jest przez sprzedawcę zamówienia, czyli dokument opisujący wybraną przez klienta konfigurację zestawu. W takiej formie jest on następnie przekazywany monterowi. Po złożeniu zestawu jest on przekazywany bezpośrednio klientowi w sklepie lub dostarczany do jego domu przez dostawcę sprzętu. Dodatkowo łącznie z wydaniem sprzętu, sprzedawca sporządza odpowiednie dokumenty sprzedaży (rachunek, gwarancję). Wszystkie podzespoły służące do montażu zestawów są dostarczane do sklepu przez dostawcę na podstawie dokumentu dostawy (zamówienia) wystawionego przez zaopatrzeniowca. Po dostarczeniu przez dostawcę nowej partii podzespołów, są one odpowiednio ewidencjonowane przez magazyniera. Dodatkowo sklep świadczy usługi polegające na serwisie sprzedanych zestawów komputerowych. Po zgłoszeniu naprawy przez klienta sprzedawca sporządza formularz naprawy. Uszkodzony sprzęt, łącznie z formularzem naprawy, jest dostarczany serwisantowi, który usuwa uszkodzenie. Po wykonaniu naprawy sprzedawca przekazuje zestaw klientowi.
Identyfikacja aktorów dla systemu „Sklep komputerowy” Dostawca Klient Dla tego systemu można wyodrębnić aktorów: Klienta i Dostawcę. Aktor Klient korzysta z usług systemu biznesowego Sklep komputerowy kupując zamówiony zestaw komputerowy lub jego poszczególne elementy . Jest on również elementem składowym środowiska zewnętrznego firmy (jej otoczenia). Podobną pozycję zajmuje aktor Dostawca. Jego interakcja z systemem polega na dostarczaniu zamówionych podzespołów i otrzymaniu za nie zapłaty. Aktorzy – z uwagi na to, iż nie należą do systemu – są umieszczani na zewnątrz modelowanego przedsięwzięcia
Model przypadków użycia dla systemu sklep komputerowy Aktorami są Klient i Dostawca. Przypadki użycia to Sprzedaż zestawu, Naprawa zestawu, Zakup urządzeń Sprzedaż zestawu Przedstawiciel Handlowy dziedziczy po Kliencie, Więc Przedstawiciel Handlowy może korzystać z przypadku użycia Złóż zamówienie, a także Przygotuj raport o sprzedaży. Klient może korzystać tylko ze Złóż zamówienie. Złóż zamówienie przez WWW dziedziczy zachowanie po złóż zamówienie i dodaje swoje własne zachowanie. Klient Naprawa zestawu Zakup urządzeń Aktor i przypadek użycia mogą być powiązani związkiem komunikacji. Kierunek strzałki pozwala stwierdzić, kto rozpoczyna przypadek użycia. Przedstawiciel Handlowy rozpoczyna Przygotuj raport o sprzedaży. Nie wiemy, kto rozpoczyna Złóż zamówienie. Dostawca Prostokąt wokół przypadku użycia oznacza granice systemu. Wewnątrz tego prostokąta umieszcza się nazwę systemu lub podsystemu.
Opis przebiegu przypadku użycia Przypadek użycia: Sprzedaż zestawu Po wejściu klienta do sklepu, sprzedawca podchodzi do niego i pyta o plany zakupu. Klient – z pomocą sprzedawcy – wybiera określoną konfigurację zestawu. Wówczas sprzedawca, na podstawie ustalonej konfiguracji, sporządza zamówienie. Jednocześnie ustalane są szczegóły związane z ceną zestawu, terminem jego złożenia oraz sposobem dostarczenia. Następnie lista z konfiguracją jest przekazywana monterowi, którego zadaniem jest złożenie zestawu z podzespołów oraz jego zapakowanie. Gotowy zestaw jest odbierany przez klienta w sklepie lub dostarczany do domu przez dostawcę sprzętu. Jednocześnie wypisywane zostają niezbędne dokumenty sprzedaży (np. rachunek, gwarancja). Przypadek użycia: Zakup urządzeń Pierwszą czynnością jest wysłanie zamówienia na podzespoły przez zaopatrzeniowca do dostawcy. Po przyjeździe dostawcy z towarem jest on składowany w magazynie sklepu a następnie ewidencjonowany przez magazyniera. Ostatnią czynnością jest uregulowanie spraw związanych z dokumentami dostawy (podpisanie, zapłacenie). Przypadek użycia: Naprawa sprzętu Klient, po wejściu do sklepu, zgłasza naprawę sprzętu komputerowego zakupionego w sklepie. Sprzedawca sporządza formularz naprawy w którym są podstawowe dane dotyczące usterki, przewidywanych kosztów jej naprawy oraz czasu realizacji naprawy. Naprawa jest przeprowadzana przez serwisanta. Po jej realizacji, sprzedawca przekazuje sprzęt klientowi.
Model obiektów Model obiektów przedstawia architekturę wewnętrzną systemu. Model jest zbudowany z obiektów oraz powiązań i komunikacji między nimi. Obiekty dzieli się na trzy typy: obiekty interfejsu, obiekty encji i obiekty sterujące. Obiekty interfejsu – osoby lub urządzenia w obrębie firmy, z którymi komunikuje się aktor w trakcie realizacji przypadku użycia. Obiekty encje – produkty, dokumenty, rzeczy itp. (elementy bierne systemu), które są niezbędne do wykonania przypadku użycia. Obiekty sterujące – aktywne elementy systemu, nie komunikujące się bezpośrednio z aktorami, ale wykonujące inne ważne czynności, niezbędne do przeprowadzenia przypadku użycia.
Przykłady obiektów dla różnych przedsięwzięć biznesowych Restauracja Fabryka części metalowych Obiekty interfejsu Kelner Szatniarz Zaopatrzeniowiec Sprzedawca Pracownik transportu Obiekty encje Menu Formularz zamówienia posiłku Rachunek Formularz zamówienia produktów Posiłek Surowce Druk zamówienia Dokument sprzedaży Dokument zakupu Towary do sprzedaży Ewidencja klienta Obiekty sterujące Kucharz Magazynier Pracownik księgowości