Kultura świętowania na ziemiach polskich w XIX wieku – spotkanie z etnografią.
Z życia naszych pradziadów Głównym celem zajęć podczas Dni Otwartych Szkoły, 3 marca 2015 r. było przybliżenie młodzieży obyczajów związanych z karnawałem i Wielkim Postem na Mazowszu w XIX stuleciu.
Wieczory taneczne „Przez cały karnawał, w każdą sobotę młodzież wyprawia sobie taniec wieczorem aż do późnej nocy w miejscu, gdzie się i z innych wsi schodzą chłopcy. (…) Dziewczęta zapraszane bywają przez jednego z młodzieńców, który chodzi do domu, gdzie się znajduje panna i prosi rodziców o pozwolenie jej pójścia na taniec. (…) Każda z zaproszonych dziewcząt, ubrawszy się starannie, przychodzi na taniec sama i bawi się wraz z drugiemi. (…) Po dziewczęta z dalszych wsi przyjeżdżają chłopcy bryczkami lub saniami i zabierają je ze sobą. Zgromadzeni bawią się do godziny 4 rano”. Oskar Kolberg, „Dzieła wszystkie”, t.28, Mazowsze, s. 77.
Zapusty, czyli trzy ostatnie dni karnawału „Wtedy to jedni do drugich spieszą w odwiedziny i na zabawę. Zamawiają muzykę u jednych w niedzielę, u drugich w poniedziałek, u trzecich we wtorek do północy. Jadła i napoju bywa wszędzie do syta. Do potraw wtedy rozdawanych należą: różne mięso pieczone, kiełbasy, placki oraz pampuchy (ciasto z pszennej mąki na drożdżach rozczynione pieczone na słoninie w rondlu lub na patelni)”. „W ciągu tych dni odbywają się także często u szlachty zamożniejszej k u l i k i, które odprawiają wedle stanu pogody sankami lub bryczkami; konie mają u szyi zawieszone dzwonki”. „Około 10 godziny rozchodzą się każdy do swojego domu, gdzie przed północą bywa uczta domowników. Z uderzeniem 12 wstają od stołu i każdy idzie na spoczynek, mówiąc: post, post!” Tamże, s. 78.
Popielec, zwany Środą Wstępną „We środę idą rano o godz. 8-mej na popielec do kościoła. Tam, po nabożeństwie, ksiądz posypuje im głowy popiołem (z tacki branym). Młodzież zaś posypuje się w domu popiołem z garści”. Tamże, s. 80.
Popularne pieśni wielkopostne „W czasie wielkiego postu śpiewają i tu jak wszędzie nabożne pieśni, znane powszechnie, między innymi dają się słyszeć często i następujące: Tamże, s. 81 -82. Marysia Grajewska z klasy I a liceum zagrała je a vista na forum klas I a i b.
Jak widać, kultura świętowania naszych przodków wyznaczona była przez naturalny rytm pór roku oraz wpisany weń kalendarz liturgiczny związany z tradycją chrześcijańską. Na pytanie, czy w dobie uniformizacji stylu życia warto kultywować tradycje kultury ludowej, młodzież miała odpowiedzieć samodzielnie w formie pracy domowej. Pomysł i realizacja zajęć: wychowawczyni klasy I b liceum Dorota Kasperowicz, autorka prezentacji.