Różnorodność Biologiczna Za dużo czy za mało? Anna Kalinowska Uniwersytet Warszawski Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem i Zrównoważonym Rozwojem ucbs@uw.edu.pl 18. 9.2014

Co to jest RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA ? To pojęcie wprowadzone do szerokiego obiegu przez Prof. Edwarda Wilsona w połowie lat 80. XX w. Obejmuje CAŁE zróżnicowanie żywego świata- w obrębie gatunku, między gatunkami i ekosystemami. To nie tylko „dzika przyroda” ale też ta, która ukształtowana została przez człowieka. Różnorodność obejmuje CAŁOŚĆ życia i bogactwo jego procesów..

różnorodność biologiczna obejmuje także różnorodność ras i odmian wyhodowanych przez człowieka

Ile gatunków żyje na Ziemi? Najnowsze szacunki: ok. 8,7 milionów 2,2 miliona żyje w oceanach, 6,5 na lądach

Z kim dziś dzielimy Ziemię? Z 7 miliardami ludzi (z 9 miliardami w roku 2040). Z 1.5 miliona znanych gatunków Z 8,7 milionami a może nawet - 100 milionami gatunków, których jeszcze nie znamy

Ile gatunków żyjących na Ziemi poznano? Pierwotniaki - 40 000 Glony- 40 000 Rośliny - 270 000 Grzyby- 70 000 Zwierzęta- Kręgowce- 45 000 Bezkręgowce 1045 000 Wszystkich poznanych gatunków 1,5 miliona

Dużo czy mało gatunków w Polsce? W Polsce 60 000 gatunków W tym : 9 100 gatunków roślin 435 gatunków ptaków z czego 199 gniazduje 105 gatunków ssaków

Płazów dużo czy mało? Na świecie 4300 gatunków W Polsce 19

Gatunki endemiczne- za dużo czy za mało?

Naukowcy biją na alarm- różnorodność biologiczna zmniejsza się w tempie jak nigdy dotąd W wyniku niszczenia i zajmowania różnych środowisk przez miasta, drogi i przemysł znikają miejsca życia gatunków, kurczy się przestrzeń dla przyrody. Zachłanność człowieka doprowadza do wycinania lasów i zagłady setki gatunków ryb, ptaków i ssaków

Ile gatunków jest zagrożonych? W Czerwonych Księgach Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) opisano ponad 60 tysięcy zagrożonych gatunków z których niemal połowa jest na granicy wymarcia

Lądy - to tereny upraw, lasów i miast Lądy - to tereny upraw, lasów i miast. Różnorodności biologicznej grozi tu: Zniszczenie i fragmentacja siedlisk Rozprzestrzenianie się miast Gatunki inwazyjne Zatrucie gleby i wód Pustynnienie Zniszczenie w wyniku nadmiernej eksploatacji Zmiany klimatu

Morza i oceany – najbardziej zagrożone nieznane gatunki Morza i oceany dostarczają ludzkości 20% białka i leków- tu też obserwuje się najszybsze tempo zmian w wyniku skażenia, przełowienia, zmian klimatu

Nowe gatunki- za dużo czy za mało?

Za mało czy za dużo? gatunek obcy- nawłoć kanadyjska

Za dużo czy za mało? Leki z zielonej apteki

Różnorodność środowisk i odmian roślin ozdobnych

Za dużo czy za mało? Inspiracja dla artystów

Różnorodność miejsca pochodzenia gatunków udomowionych

Różnorodność roślin z których korzystamy

Substancje medyczne zawarte w zjadanych pokarmach Przeciwutleniacze w owocach i warzywach Kwasy tłuszczowe- omega w mięsie z bydła wypasanego Substancje zapobiegające zawałom w skórce winogron

Ekonomiczny i społeczne znaczenie raf koralowych Korzyści ekonomiczne z raf (rozwój turystyki, zasilanie łowisk narybkiem, pożywienie, produkty medyczne) czerpie ponad 500 milionów ludzi . Zyski z samej turystki w Azji Wschodniej to ponad 2700 dolarów na hektar rocznie źródło utrzymania i zachowania tożsamości kulturowej ludności lokalnej

Bioróżnorodność w świadomości społecznej Wyniki badań wskazują, że wprawdzie co trzeci mieszkaniec Europy słyszał o różnorodności biologicznej, ale zaledwie 5% wie dobrze co ten termin oznacza. Niezbędna jest więc powszechna edukacja

Za mało czy za dużo? Zmniejsza się liczba odmian by zwiększyć ich plony

Usługi ekosystemów-niewymierne korzyści poza materialne Przeżycia estetyczne Inspiracja twórcza Badania naukowe Wypoczynek Rozwój duchowości

Usługi regulacyjne Ochrona przed erozją Ochrona przed powodziami

Korzyści z ekosystemów - świadczone usługi wspierające rolnictwo Produkcja pierwotna Krążenie pierwiastków Zapylanie

Usługi zaopatrzeniowe Opał, materiały do budowy Pokarm, skóry, leki

Za mało czy za dużo? „Chwasty”- świadkowie zmian kultury rolniczej- to też część różnorodności biologicznej 160 gatunków- ponad 1/3 wymarłych lub ustępujących z naszych pól Kanianka lnowa, Życica lnowa, Lnicznik Bniec Wronóg grzebieniast, Kurzyślad błekitny Kiksja zgiętoostrogowa Komosa mierzliwa

Zachowanie różnorodność biologicznej jest warunkiem dobrostanu ludzkości Pojęcie różnorodności biologicznej wiąże całość zasobów żywych Ziemi z życiem człowiek Jakość ludzkiego życia zależy od tego co daje nam bogactwo żywej przyrody To pożywienie, opał, lekarstwa zapewniające zdrowie, materiały używane do budowy i okrycia To możliwość wypoczynku, radość i natchnienie płynące z kontaktu z pięknem przyrody. . To tlen, ochrona przed powodzią, suszą i erozją

DZIĘKUJEMY!