ArcMap Wodociąg i kable

Wykorzystanie GIS w inżynierii i zarządzaniu sieciami przesyłowymi Piotr Kosz I MU GIS gr. 1 2013/2014

Sieci przesyłowe są „krwiobiegiem” gospodarki. Trudno wyobrazić sobie życie bez nich. Do tych sieci zalicza się zarówno sieci rurociągowe, jak i kablowe: Wodociągowa Kanalizacyjna Gazowa Ciepłownicza Naftowa (zarówno ropa naftowa, jak i produkty) Związki chemiczne (np. amoniak) Elektroenergetyczna Telekomunikacyjna (telefoniczna, komputerowa, telewizja kablowa) Poczta pneumatyczna … i inne

Budowa, utrzymanie i zarządzanie sieciami przesyłowymi wymagają dużej dokładności i kompletności danych. Dane o sieciach tych muszą być także dostępne dla różnych podmiotów. Stwarza to idealne wręcz warunki do zastosowania GIS – można powiedzieć że w tej dziedzinie jest to oczywiste rozwiązanie.

Wielką zaletą systemów GIS jest możliwość swobodnego dodawania atrybutów (danych) dla obiektów – w tym przypadku: przewodów sieci i związanych z nimi urządzeń. Można podać średnicę\ rurociągu, materiał z jakiego jest wykonany, własność, maksymalne ciśnienie, rok położenia itp. Treść mapy może być wzbogacona o warstwy dotyczące własności gruntów i odbiorców (kataster), czy pokrycia terenu (co ma znaczenie np. w energetyce, gdzie drzewa pod i obok linii napowietrznej mogą grozić uszkodzeniem sieci)

GIS Podmioty i przedmioty tworzące GIS w omawianej dziedzinie Oprogramowanie (do pozyskania danych, przetwarzania, wizualizacji itp.) Dane (przebieg rurociągów i współrzędne, rodzaj, parametry, informacje o własności itp.) GIS Osoby – wykonawcy i użytkownicy (operatorzy sieci, firmy budowlane, administracja wykonująca zadania z zakresu geodezji i kartografii) Sprzęt (komputery, przyrządy geodezyjne) Podmioty i przedmioty tworzące GIS w omawianej dziedzinie

Mapa zasadnicza Mapa zasadnicza – podstawowe opracowanie będące elementem państwowego zasobu geodezyjno-kartograficznego. Prowadzenie powierzone zostało starostwom powiatowym. Istotnym elementem jej treści są właśnie dane uzbrojeniu terenu (instalacje pod-, na- i nadziemne). Według art. 53b Ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, mapy zasadnicze mogą być prowadzone w formie analogowej jedynie do 31 grudnia 2013 r.

Mapa zasadnicza – w formie cyfrowej. (Źródło: Wikimedia Commons)

GESUT Geodezyjna Ewidencja Sieci Uzbrojenia Terenu - zbiór danych geograficznych o przewodach sieci uzbrojenia terenu i podziemnych budowlach (przedmioty), o ich właścicielach oraz administratorach (podmioty). Wśród wielu danych o przewodach sieci wyróżnia się: materiał, wymiary: poziomy i pionowy odcinka przewodu, status, przebieg, źródło danych o jego położeniu.

Oprócz mapy zasadniczej, sieci uzbrojenia terenu, a także punkty osnowy geodezyjnej znajdują się w Bazie Danych Topograficznych w formie \ wektorowej.

Częściowo przebieg sieci wrysowany jest w warstwie topo (Baza Danych Obiektów Topograficznych) Geoportalu CODGIK (http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/)

Informacja topograficzna dostępna w Bazie Danych Topograficznych jest niezbędna w pierwszych etapach projektowania – umożliwia analizę ogólnej sytuacji terenowej. Pozwala to na wybór obszaru odpowiadającego kryteriom planistycznym. Takie analizy pozwalają na wskazanie obszarów szczególnego zainteresowania dla których później konieczne będzie pozyskiwanie danych z Ewidencji Gruntów i Budynków czy GESUT.

Prace inżynieryjne wykonuje się w nawiązaniu do osnowy geodezyjnej. Obecnie powszechne jest wykorzystanie urządzeń GPS i innych elektronicznych przyrządów geodezyjno-mierniczych podczas prac. Pozwala to na szybkie i dokładne pozyskanie współrzędnych nowej konstrukcji – a tym samym wrysowanie jej na mapę zasadniczą czy mapę konkretnej sieci.

CAD a GIS W inżynierii często spotykamy CAD – Computer- Aided Drafting – Komputerowo Wspomagane Kreślenie. Systemy CAD pozwalają m.in. stworzyć schemat sieci. Główne różnice między CAD i GIS dotyczą współrzędnych (odpowiednio: rysunku; geograficzne) i liczby obiektów dla których tworzy się model (CAD: zwykle jeden, GIS – całe zbiory).

Bentley PowerMap Jest to jeden z najpopularniejszych programów GIS dla infrastruktury. Można tworzyć w nim mapy 2D i 3D, umożliwia pracę na plikach: DGN lub DWG, referencje plików w formacie SHP i szerokiego zakresu standardowych plików rastrowych i wektorowych. Wykorzystuje model topologiczny Oracle Spatial i posiada wiele wspólnych funkcji z programem Bentley Map: XML Feature Modelling, analizy przestrzenne, rzutowanie map i zamiana układu współrzędnych, współpraca z innymi formatami GIS (ESRI, MapInfo…). PowerMap pozwala na kilka sposobów przechowywania danych – np. trójwarstwowe połączenie z ArcGIS (potrzebny jest jednak ArcGIS Connector). Bentley Systems znane jest jednak przede wszystkim z programu CAD MicroStation którego kolejne wersje tworzone są od lat 80.

Inne programy: Microstation GeoGraphics (Bentley) Map 3D (Autodesk) GeoMedia (Intergraph) GE Smallworld Electric Office

Bibliografia: 1. Longley P., Goodchild M., Maguire D. Rhind D., 2006: GIS: Teoria i Praktyka. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2. Gotlib D., Iwaniak A., Olszewski R., 2007: GIS: Obszary zastosowań. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 3. Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne: Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 4. http://www.gedigitalenergy.com/geospatial 5. http://www.intergraph.com/sgi/products/default.aspx 6. http://www.bentley.com/pl-pl/