Rodzice 6-latków: uwarunkowania decyzji posłania sześciolatka do I klasy dr Magdalena Czub Zespół Wczesnej Edukacji, Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie dr Joanna Matejczuk, prof. dr hab. Elżbieta Hornowska Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Cele i pytania badawcze Cel nadrzędny: zidentyfikowanie przyczyn decyzji rodziców dotyczących posłania i nieposłania sześciolatka do pierwszej klasy szkoły podstawowej Przyczyny decyzji rodzicielskiej dotyczące posłania sześciolatka do I klasy Źródła, z jakich rodzice czerpią informacje Oczekiwania rodziców sześciolatków względem szkoły / przedszkola Obawy rodziców związane z posłaniem sześciolatka do I klasy Refleksje dotyczące słuszności decyzji posłania sześciolatka do I klasy/ oddziału przedszkolnego/ przedszkola

Osoby badane Grupa 1 – rodzice 6-latków, którzy posłali dziecko do I klasy szkoły podstawowej Grupa 2 - rodzice 6-latków, którzy posłali dziecko do przedszkola/ oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej Grupa 3 - rodzice 6-latków, którzy posłali dziecko do I klasy szkoły podstawowej (50%) oraz rodzice 6-latków, którzy posłali dziecko do przedszkola/ oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej (50%). W spotkaniach łącznie wzięło udział 195 respondentów, w tym: 1 grupa – 10 osób, 3 grupy – po 9 osób, 18 grup – po 8 osób, 2 grupy - po 7 osób

Narzędzia badawcze Zogniskowany wywiad grupowy (ang. Focus Group Interview) moderowana dyskusja grupy respondentów na zadany przez badacza temat mająca na celu ujawnienie poglądów, motywów, opinii, ocen, uczuć i deklarowanych postaw osób badanych względem określonego problemu Scenariusz lista wątków, które będą omawiane czas spotkania 90 – 120 min

organizacja badań styczeń – luty 2013 roku 24 wywiady 12 na terenach wiejskich 12 w miastach liczących pow. 100 tys. mieszkańców 4 spotkania każdej z trzech typów grup

Przyczyny podejmowanych decyzji Przyczyny społeczno-emocjonalne Przyczyny praktyczne III. związane z przekonaniami na temat systemu II. związane ze sposobem postrzegania funkcji rodzicielskich I. związane ze sposobem postrzegania dziecka V. związane z organizacją życia rodziny IV. związane z przygotowanie m placówki

Sposób spostrzegania dziecka 1 Zainteresowanie nauką i szkołą 2 Samodzielność i odpowiedzialność 3 Radzenie sobie ze stresem 4 Poziom aktywności i koncentracja 5 Otwartość i odwaga 6 Umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi 7 Czynniki zdrowotne

Sposób spostrzegania funkcji rodzicielskich 1 Rozwój społeczno-emocjonalny vs rozwój intelektualny 2 Motywacja do pomocy w nauce Przekonania na temat systemu edukacji 1 Organizacja systemu oświaty 2 Program nauczania

Czynniki związane z przygotowaniem placówki edukacyjnej 1 zapewnienia bezpieczeństwa i poczucia komfortu psychicznego 2 oferta placówki dotycząca istnienia świetlicy 3 odpowiednia aranżacji przestrzeni 4 liczebności klas pierwszych 5 zapewnienie jednorodności wiekowej w klasach pierwszaków. 6 gwarancja całodziennej opieki nad dzieckiem 7 kompetencjach kadry pedagogicznej do pracy z 6-latkami kontrola nad regularnością posiłków

Czynniki związane z organizacją życia rodziny 1 czynniki logistyczne, związane z organizacją dnia i wygodą rodziców. 2 lokalizacji szkoły lub brak konieczności dowożenia dziecka 3 możliwość pozostawienia dziecka pod dobrą opieką przez cały dzień 4 mniejsze obciążenie budżetu domowego wynikającego z posłania dziecka do szkoły

Źródła informacji ważne dla rodziców 6. znajomi 5. media 4. rodzina 3. spotkania informacyjne w przedszkolu i szkole 2. opinia psychologa 1. opinia wychowawcy przedszkola

Oczekiwania i obawy rodziców dzieci 6-letnich Wstępna percepcja sytuacji Doświadczenia dziecka Funkcjonowanie placówki Ocena Refleksja na temat słuszności podjętej decyzji Refleksja

Oczekiwania odnośnie placówki edukacyjnej Edukacja i wychowanie Opanowanie programu Samoregulacja i kompetencje poznawcze Rozwój społeczny Wyposażenie i organizacja placówki Oferta świetlicy Zapewnienie opieki Kontakt z rodzicami Najbardziej znaczące oczekiwania

Obawy rodziców odnośnie szkoły RODZICE DZIECI W I KLASIE ruchliwość dziecka, nieumiejętność skupienia zagubienie dziecka w nowym otoczeniu duży zakres materiału do opanowania zbyt duża różnica między 6 a 7-latkiem kłopoty z integracją i kontaktami w grupie niechęć dziecka do nauki, szkoły niska samodzielność dziecka niezdyscyplinowanie dziecka RODZICE DZIECI W PRZEDSZKOLU zagrożenia wynikające z kontaktów ze starszymi uczniami zagubienie dziecka w nowym otoczeniu niewystarczająca opieka nad dzieckiem duży zakres materiału do opanowania zahamowanie rozwoju dziecka zbyt duża różnica między a 7- latkiem

Pozytywne i negatywne doświadczenia 6-latka 6-latek w I klasie 6-latek w przedszkolu Zyski i pozytywne zmiany dojrzałość emocjonalna wzrost wiedzy i umiejętności pewność siebie, odwaga samodzielność odpowiedzialność, sumienność zdyscyplinowanie uspołecznienie nowe znajomości „lepszy start w życiu” pewność siebie przygotowanie do nauki w szkole przedłużone dzieciństwo zapewnione bezpieczeństwo mniej obowiązków rodzicielskich Starty i negatywne zmiany skrócenie dzieciństwa narażenie na stres mniejsze poczucie bezpieczeństwa niecenzuralne słownictwo zwiększenie obowiązków rodzicielskich (zadania domowe) możliwie spowolnienie lub zahamowania rozwoju dziecko (słaby program nauczania) brak samodzielności i obowiązkowości

Refleksje na temat słuszności podjętej decyzji Ogólna ocena Większość badanych pozytywnie ocenia podjętą decyzję Niewielka ilość osób deklaruje podjęcie błędnej lub niedającej się jednoznacznie ocenić decyzji Rodzice w większości deklarują zadowolenie dzieci z uczęszczania do danej placówki; dzieci pozytywnie odnoszą się do zajęć Respondenci częściej zwracają uwagę na mocne strony placówki niż na jej wady Pozytywna ocena infrastruktury i wyposażenia placówek Pozytywna ocena kadry pedagogicznej, przygotowania nauczycieli do pracy Pozytywny wpływ nauczycieli na rozwój dziecka i zainteresowanie nauką

Refleksje na temat słuszności podjętej decyzji 6-latek w I klasie SP 6-latek w przedszkolu Argumenty potwierdzające słuszność podjętej decyzji Atrakcyjna oferta żywieniowa Programy żywieniowe polskie i unijne Pozytywna ocena zajęć dodatkowych Jednozmianowy plan zajęć Pozytywna ocena zajęć dodatkowych Atrakcyjna oferta żywieniowa Argumenty niepotwierdzające słuszności podjętej decyzji Dziecko nie radzi sobie z obowiązkowością, niezdyscyplinowanie Brak zainteresowania nauką Zagubienie w szkole Niezaspokojona potrzeba zabawy Skrócenie czasu edukacji szkolnej o rok Brak drzemki i tęsknota za kolegami z przedszkola (nieliczne głosy) Brak