Praca z uczniem trudnym
Przyczyny niepowodzeń szkolnych Tkwiące w samym uczniu Spowodowane przez nauczyciela Ekonomiczno- społeczne Tkwiące w systemie szkolnym Free Template from www.brainybetty.com
Przyczyny tkwiące w samym uczniu Obniżone możliwości intelektualne Deficyt funkcji percepcyjno- manualnych (wzrok, słuch) Niska wydolność psychofizyczna Zaburzenia sfery emocjonalnej (nadpobudliwość psychoruchowa ADHD, nadruchliwość, impulsywność) Problemy wieku dojrzewania Free Template from www.brainybetty.com
Przyczyny spowodowane przez nauczyciela Zła organizacja lekcji (brak dokładnie sprecyzowanych celów lekcji, jednostronna ocena) Niski poziom wiedzy i umiejętności merytorycznych i pedagogicznych nauczyciela Niewłaściwe metody nauczania (metody podające) Złe formy pracy (jednolita dla wszystkich uczniów) Słabe wykorzystywanie wiedzy w praktyce Słaba kontrola i ocena przyswojonego materiału (ocenianie stanu, a nie przyrostu wiedzy, niesystematyczność) Słaba znajomość uczniów Brak dostatecznej opieki nad uczniami mniej zdolnymi (np. zróżnicowanie zadań na sprawdzianie, opieka pedagogiczna) Niewłaściwa atmosfera na lekcji (nauczyciel zbyt surowy lub zbyt liberalny) Free Template from www.brainybetty.com
Przyczyny ekonomiczno- społeczne Złe warunki domowe Brak zrozumienia ze strony rodziców Problemy finansowe rodziców Niski poziom intelektualny rodziców Rozpad rodziny Patologia rodzinna Free Template from www.brainybetty.com
Przyczyny tkwiące w systemie szkolnym Nieprzystosowanie programów nauczania do możliwości uczniów Brak pomocy dydaktycznych Nadmierna ilość uczniów w klasie Zła organizacja procesu nauczania (zły rozkład zajęć lekcyjnych) Free Template from www.brainybetty.com
Skutki niepowodzeń szkolnych Drobne luki w materiale powodują wzrost niechęci do nauki Znaczne luki powodują wzrost agresji, kłamstwa, tracenie ambicji, wagary itp. Potęgują zaburzenia rozwoju, które były pierwotną, główną lub wspierającą przyczyną niepowodzeń Powodują powstanie nowych zaburzeń Pogarszają ogólną sprawność umysłową uczniów Obniżają zainteresowanie nauką- spadek motywacji Obniżają odporność nerwową i tolerancję na stres Free Template from www.brainybetty.com
Zadania nauczyciela Nauczyciel wobec trudnego ucznia wykorzystuje w swojej pracy pedagogicznej: Profilaktykę pedagogiczną (zapobieganie opóźnieniom) Diagnozę pedagogiczną (wykrycie luk w wiadomościach) Terapię pedagogiczną (likwidację luk Free Template from www.brainybetty.com
Zadania nauczyciela w ramach zapobiegania niepowodzeniom szkolnym: Wnikliwa obserwacja uczniów na początku roku szkolnego Wywiad z rodzicami Poznawanie uczniów podczas procesu nauczania; diagnozowanie potrzeb, zainteresowań i celów poszczególnych uczniów Analizowanie dokumentacji dotyczącej ucznia Stworzenie zespołu wyrównawczego Kontakt z pedagogiem i psychologiem Stosowanie różnorodnych metod i materiałów Free Template from www.brainybetty.com
Zadania nauczyciela- c.d. Stały kontakt z rodzicami Wdrażanie uczniów do systematycznej pracy Organizowanie pomocy koleżeńskiej Dopasowywanie ogólnych celów nauczania do indywidualnych uczniowskich zainteresowań i celów Racjonalne organizowanie lekcji powtórzeniowych Jawne ocenianie wyników nauczania Włączanie organizacji uczniowskich w walkę z niepowodzeniami Wydłużanie czasu pracy uczniów słabych w stosunku do pozostałych uczniów Dopuszczanie różnych form referowania wiadomości przez ucznia Systematyczna kontrola prac domowych i przyrostu wiedzy Free Template from www.brainybetty.com
Zadania nauczyciela- c.d. Nauczanie problemowo grupowe (łączenie w 3-5 osobowych grupach uczniów słabych z lepszymi w celu wspólnego rozwiązywania problemów) Wykorzystywanie pomysłów zaproponowanych przez uczniów Indywidualizowanie procesu nauczania (prowadzenie lekcji na kilku poziomach, zróżnicowane prace domowe i zadania na sprawdzianie, indywidualne zalecenia wyrównawcze) Życzliwa, cierpliwa praca z każdym uczniem Free Template from www.brainybetty.com
Zadania nauczyciela- c.d. Tworzenie klimatu korzystnego dla uczniów zainteresowanie rozwojem KAŻDEGO ucznia, wiara w sukces ucznia, umiejętność przebaczania i zapominania, zauważanie wszelkich pozytywów, konsekwentne i zdecydowane stanowisko w sprawach reguł i ich przekraczania, bez poniżania uczniów, szacunek dla starań ucznia, świadomość, że uczniowie nie są doskonali, poczucie humoru Free Template from www.brainybetty.com
Zasady budowania dobrej atmosfery wychowawczej Uczniowi nie udzielaj tylko kar, nie ukazuj tylko słabych stron jego osobowości. Jeśli ucznia nie chwalisz nigdy, nie spodziewaj się pozytywnego oddźwięku na krytykę. Nie porównuj zachowania uczniów; wyzwala to zawiść i nieufność do ideału. Nie mów: "postąpiłeś gorzej od kolegi", mów raczej: "postąpiłeś poniżej swoich możliwości, gorzej, niż na to pozwala Twoje lepsze Ja". Nie poniżaj godności ucznia. Unikaj złośliwości, przesady i sarkazmu w swojej ocenie. Jeśli uwagi Twoje mają być skuteczne, muszą być zwięzłe, zrozumiałe, nie za często stosowane, a ich wykonanie kontrolowane. Ponadto winny one oddziaływać uspokajająco, łagodzić konflikty i napięcia. Podkreślaj postępy, choćby minimalne, jakie zauważysz w zachowaniu ucznia. Free Template from www.brainybetty.com
c.d. Staraj się odpowiadać na oczekiwania uczniów, nawiązując z nimi bliskie kontakty, obdarowując ich życzliwością, zaufaniem, uśmiechem. Uśmiech łagodzi obyczaje, uspokaja, dodaje otuchy, pobudza do działania, uodparnia na niepowodzenia. Wspomagaj ucznia w odkrywaniu i rozwijaniu tego, co posiadają najwartościowszego. Rozwijaj w uczniach siłę ducha, przekonanie, że w życiu niczego nie osiągnie się bez walki, cierpliwości i wysiłku; że wszelkie zwycięstwa naukowe i moralne są owocem drobnych zwycięstw odnoszonych w małych sprawach dnia codziennego. Ucz ich odporności na niepowodzenia, a także na niechęć i zawiść otoczenia. Wdrażaj uczniów do porządku i punktualności. Ukazuj im, że porządek ułatwia życie, odciąża pamięć, oszczędza czas, kształci odczucia, wyzwala kulturalne zachowania, punktualność zaś jest jedną z najcenniejszych form ładu i uprzejmości. Buduj autorytet nauczycielski własnym postępowaniem, prestiżem, sprawnością zawodową. Uczniowie obserwują wnikliwie, czy utożsamiasz się z tym, czego od nich żądasz i czy potrafisz skutecznie rozwiązać własne trudności i problemy. Free Template from www.brainybetty.com
Winę za niepowodzenia szkolne uczniów ponoszą osoby dorosłe Winę za niepowodzenia szkolne uczniów ponoszą osoby dorosłe. (Frydel 2001\2002) Free Template from www.brainybetty.com
Wszelkie frustracje dziecka biorą się z braku akceptacji i doceniania w domu rodzinnym i otaczającym je środowisku. Free Template from www.brainybetty.com
Brak należytej troski i ciepła ze strony rodziców niweczy nawet najlepsze pozytywne oddziaływania ze strony szkoły. Free Template from www.brainybetty.com
Uczeń trudny MUSI mieć kogoś wspierającego jego działania w szkole. Free Template from www.brainybetty.com
Energię i niezadowolenie trudnego ucznia dobry pedagog kieruje na pożyteczne działania, co umacnia u ucznia wiarę we własne siły. Free Template from www.brainybetty.com
Otwartość i życzliwość są podstawą do nawiązania porozumienia, a serdeczność i szczere zainteresowanie stwarza możliwość wpływania na wyniki nauczania uczniów. Free Template from www.brainybetty.com
Rolą nauczyciela jest dodawać uczniom odwagi, by wyrobili w sobie tendencje do podejmowania ryzyka w trakcie nauki. Podejmowanie ryzyka pomaga przezwyciężyć negatywne skutki szkolnych doświadczeń, takie jak znudzenie czy strach przed porażką. Free Template from www.brainybetty.com
Nauczyciel winien nieść pomoc uczniom w dotarciu do wiedzy oraz doradzać w nauce i porządkowaniu informacji. Powinien być osobą, która planuje kształcenie, uwzględnia różnorodne formy organizacyjne, ale też być wzorcem osobowym, ukazującym uczniom jak stać się ekspertami i jak dzielić się swoją wiedzą z innymi. Free Template from www.brainybetty.com