 Otyłość to stan nadmiernego gromadzenia się tłuszczu w ustroju spowodowany brakiem równowagi pomiędzy ilością energii pobieranej przez organizm, a ilością energii przez niego wydatkowanej.

 Przyczyny otyłości nie są dokładnie zbadane, choć wielu naukowców zajmuje się tym zagadnieniem, gdyż jest to najczęstszy problem zdrowotny związany z odżywianiem (a w związku z jego rozmiarem, również i społeczny).

 Powszechnie uważa się, że otyłość wywoływana jest czynnikami zewnątrz- i wewnątrzpochodnymi.

 małą aktywność ruchową  nadmierne odżywianie  zmianę standardu życiowego  negatywne stany psychiczne

 Otyłość taka rozwija się pod wpływem otoczenia, rodziny, zwyczajów i przyzwyczajeń w odżywianiu. Niebezpieczne są czynniki psychiczne dotyczące świadomości i podświadomości. Są ludzie, którzy nie akceptują norm społecznych i zdrowotnych. Świadomie jedzą obfite posiłki, wzbraniają się przed ćwiczeniami fizycznymi uznając, że otyłość nie wpływa na ich samopoczucie i zdrowie.

 Zewnętrzne bodźce ( wizualne, zapachowe, smakowe ) prowadzą ich do nałogowego objadania się, a w parze z tym idzie nawyk siedzenia przed telewizorem. Równie niebezpieczny jest nawyk "nagradzania się" jedzeniem np. w kinie, na festynach, wesołym miasteczku, u babci lub cioci.

 dziedzicznymi (ale dziedziczy się tylko skłonność, a nie otyłość)  hormonalnymi (uaktywniającymi się w okresie pokwitania, poporodowym i w okresie klimakterium)  genetycznym  nerwowym (w ośrodku kory mózgowej występują zaburzenia sytości i głodu)

 W przypadku doznawania negatywnych przeżyć psychicznych (rozpacz, stres) może powstać otyłość. Jedzenie staje się wówczas rekompensatą negatywnych stanów psychicznych.

 Otyłość można zatem zdefiniować jako szczególną kondycję człowieka, a jej genezę rozumieć jako efekt konfliktu między wewnętrznym a zewnętrznym środowiskiem ustroju. Obecnie jednak nie jest to problem wyłącznie zdrowotny, ale wielki problem społeczny.

 W latach oszacowano, że na otyłość zaawansowaną cierpi % osób. W postaci umiarkowanej występuje u około % osób żyjących w strefie cywilizacji przemysłowej. W USA na otyłość cierpi aż 30 % Amerykanów, a w Polsce wg danych Instytutu Żywności i Żywienia ( opublikowanych przez Szponara w 1997 r ) częstość nadwagi u młodych kobiet wynosiła 13 %, u mężczyzn 26 %. Podsumowując można stwierdzić, że prawie co drugi Polak ma nadwagę lub jest otyły.

 Wszystkie te dane nie miałyby może większego znaczenia poza problemem natury psychicznej i estetycznej gdyby nie fakt, że otyłość jest szkodliwa dla zdrowia i zwiększa znacznie ryzyko zachorowalności

 Ponieważ otłuszczenie w wieku szkolnym ma znaczący wpływ na stan zdrowia w wieku dorosłym ( bo w tym czasie ustala się poziom otłuszczenia na podstawie którego, mimo modyfikacyjnego wpływu trybu życia, można z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć stopień otłuszczenia w dorosłym życiu ) w latach 77/78 : 87/88 przeprowadzono badania mające na celu zbadanie wpływu warunków ekonomiczno - społecznych na grubość tkanki tłuszczowej u dzieci i młodzieży. Brano pod uwagę poziom wykształcenia rodziców, miejsce zamieszkania, liczebność rodziny.

 Zarówno w 1978 jak i 1988 roku otłuszczenie dzieci malało wraz z obniżaniem się poziomu wykształcenia rodziców a także wraz ze wzrostem liczby dzieci w rodzinie. Zaobserwowano tendencję w kierunku zmniejszania się różnic społecznych w poziomie otłuszczania u dzieci rodziców z wyższym wykształceniem w porównaniu z dziećmi z pozostałych grup społecznych.

 W 1998 roku podobne badania przeprowadzono w Kielcach pod kierunkiem Zakładu Antropologii Pedagogiki WSP i przy współudziale Poradni Medycyny Szkolnej. Zakres badań rozszerzono, ponieważ do oceny zróżnicowania stopnia nadwagi u dzieci i młodzieży oprócz wykształcenia rodziców i liczby dzieci w rodzinie brano pod uwagę również miejsce zamieszkania ( wieś, małe miasto i Kielce ) oraz źródła utrzymania rodziny w odniesieniu do dzieci zamieszkałych w środowisku wiejskim, gdzie na podstawie zawodu wykonywanego przez ojca wyróżniono 3 typy rodzin ( rolnicza, chłopo - robotnicza i nierolnicza ).

 W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że nadwaga wśród dziewcząt jest większa niż u chłopców oraz w środowisku miejskim ( 7,8 % ) niż wiejskim ( 6,8 % ). Chłopcy mieszkający w mieście mają większą nadwagę, niż chłopcy ze wsi ( podobnie dziewczyny ).

 Chłopcy ojców z wyższym wykształceniem są szczuplejsi ( podobnie dziewczyny ).

 Dziewczęta pochodzące z rodzin, w których matki miały tylko podstawowe wykształcenie miały największą nadwagę, a u chłopców zasadnicze zawodowe. Najmniejsza nadwaga zarówno u chłopców jak i u dziewczyn występowała w rodzinach jednodzietnych. W środowisku wiejskim u wszystkich badanych nadwaga zmniejszała się wraz ze wzrostem liczby dzieci w rodzinie. Najmniejszą nadwagę miały córki nierolników i synowie chłopo - robotników. Największą nadwagę miały dziewczyny z rodzin rolniczych i chłopo - robotniczych.

 Walka z nadwaga u dzieci jest trudna i wymaga wysiłku całej rodziny (koncentracja wszystkich na problemie) lepiej jest zatem dbać o prawidłowy jego rozwój. Sądzę że podnoszący się poziom kultury zdrowotnej wpłynie na ograniczenie tego zjawiska. Jeżeli nie, to następne pokolenie będą pokoleniami grubasów atakowanymi przez wiele chorób skracającymi życie.

 Dziękuję.