Polityka finansowania projektów ze środków unijnych w latach 2014-2020 Edyta Pęcherz Dyrektor Biura OKIP

Dokumenty strategiczne Wspólne Ramy Strategiczne Umowa partnerska Programy operacyjne

Polityka Spójności 2014-2020 349,6 mld euro 82,5 Fundusz Spójności Regiony słabiej rozwinięte 162,6 Regiony przejściowe 39,0 Regiony rozwinięte 53,1 Współpraca 11,7 Regiony peryferyjne i słabo zaludnione 0,9 Razem 349,6

Umowa Partnerstwa: Umowa Partnerstwa: dokument opisujący strategię wykorzystania środków UE do realizacji celów rozwojowych kraju) Krajowe Programy Operacyjne w ramach polityki spójności Krajowe Programy Operacyjne w ramach WPR i WPRyb Regionalne Programy Operacyjne w ramach polityki spójności Programy EWT 15 RPO w regionach słabiej rozwiniętych RPO dla Mazowsza 4

Programy operacyjne Główny element zarządzania i monitoringu w ramach polityki spójności. Kraje Członkowskie miały wybór poziomu programowania. Generalną zasadą było stworzenie programów dla EFRR i EFS na poziomie NTS 2. Programy operacyjne mogą być tworzone na poziomie regionalnym jak i krajowym. Programy operacyjne wspierane z Funduszu Spójności – tylko na poziomie krajowym. Programy dzielone na priorytety. Oś priorytetowa obowiązkowo jednofunduszowa (nawet w przypadku programu wielofunduszowego): EFRR: 1 oś priorytet. = 1 lub kilka inwestycji priorytetowych =1cel tematyczny EFS: 1 oś priorytetowa = 1 lub kilka inwestycji priorytetowych = 1 lub kilka celów tematycznych

Programy operacyjne . Program Fundusz Szacunkowa alokacja na program (w %) Instytucja zarządzająca Polityka Spójności 1. Program dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw EFRR[1] 10 Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju 2. Program dotyczący gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego EFRR, FS[2] 39 3. Program dotyczący rozwoju cyfrowego; EFRR 3 4. Program pomocy technicznej; 1 5. Program dotyczący Polski Wschodniej – program ponadregionalny 6. Program dotyczący rozwoju kompetencji i umiejętności oraz dobrego rządzenia; EFS[3] 4 7. Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej* 8. Regionalne Programy Operacyjne EFRR, EFS Zarządy województw suma 100 Wspólna Polityka Rolna i Rybacka Program dotyczący rozwoju obszarów wiejskich EFRROW [4] 96 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Program dotyczący rozwoju obszarów morskich i rybackich EFMR[5] * Ich liczba zostanie przesądzona w wyniku ustaleń międzynarodowych [1

Krajowe programy

Podział alokacji na krajowe programy operacyjne  Alokacja po przeliczeniu na ceny bieżące (mln euro)  Infrastruktura i Środowisko  27 513,9  Inteligentny Rozwój  8 614,1  Wiedza Edukacja Rozwój  4 419,3  Polska Wschodnia  2 117,2  Polska Cyfrowa  2 255,6  Pomoc Techniczna  700,1  Razem  45 620,1

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POiŚ) 2014-2020 24,158 mld euro, czyli ponad 100 mld zł zostanie przeznaczone w najbliższych latach na  wsparcie gospodarki niskoemisyjnej, ochronę środowiska, przeciwdziałania i adaptację do zmian klimatu, transport, bezpieczeństwo energetyczne, ochronę zdrowia i kulturę.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POiŚ) 2014-2020 Najwięcej, bo ponad 17,5 mld euro, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju planuje przeznaczyć na sektor transportu, czyli na drogi, koleje, transport miejski, lotniczy i morski. Drugi w kolejności będzie sektor środowiska – ponad 3,4 mld euro. Na znaczeniu, w porównaniu do obecnej perspektywy, zyskają energetyka i zdrowie.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POiŚ) 2014-2020 Beneficjentami POIiŚ 2014-2020 będą: podmioty publiczne (w tym jednostki samorządu terytorialnego) prywatne (przede wszystkim duże przedsiębiorstwa).

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Celem POIR jest zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki, wyrażające się głównie wzrostem nakładów prywatnych na B+R. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez koncentrację działań Programu na: wsparciu powiązań między przedsiębiorstwami i nauką; wsparciu i rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw; wzmocnieniu jakości badań oraz pozycji krajowych jednostek naukowych w ramach Europejskiej Przestrzeni Badawczej.

Mapa pomocy regionalnej dla Polski na lata 2014–2020 w.

Pozostałe krajowe Programy Operacyjne Wiedza Edukacja i Rozwój (POWER) Program powstał w odpowiedzi na potrzeby reform w obszarach zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji, szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia. Będzie też wspierał innowacje społeczne i współpracę ponadnarodową w wymienionych obszarach oraz wdrażanie w Polsce Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych.

Pozostałe krajowe Programy Operacyjne Polska Wschodnia dodatkowy instrument wsparcia finansowego 5 województw, który będzie uzupełnieniem i wzmocnieniem działań prowadzonych w ramach regionalnych i krajowych programów operacyjnych.

RPO - Wstępnie wybrane inteligentne specjalizacje Województwo Dolnośląskie ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, chemia, przemysł wydobywczy kujawsko -pomorskie ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy, przemysły kreatywne, logistyka i inżynieria wodna i lądowa, tworzywa sztuczne lubelskie ICT, multimedia, biogospodarka, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka (w tym OZE) lubuskie Biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, przemysł drzewny i meblarski łódzkie ICT, multimedia, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka (w tym OZE), przemysł włókienniczy i wzornictwo, budownictwo małopolskie ICT, multimedia, biegospodarka, energetyka ( w tym OZE), chemia mazowieckie ICT, multimedia, zdrowa żywność, usługi dla biznesu, wysoka jakość życia opolskie Zdrowa żywność, przemysł maszynowy i metalowy, energetyka w tym (OZE), chemia i budownictwo podkarpackie ICT, multimedia, wysoka jakość życia, lotnictwo i kosmonautyka podlaskie Biogospodarka, brama na Wschód pomorskie ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka, energetyka (w tym OZE), przemysły kreatywne, usługi dla biznesu, logistyka i inżynieria wodna i lądowa, technologie offshore śląskie ICT, multimedia, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka ( w tym OZE) świętokrzyskie Zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy warmińsko- mazurskie Zdrowa żywność, ekonomia wody, przemysł drzewny i meblarski wielkopolskie ICT, multimedia, produkcja żywności, procesy przemysłowe i transport zachodniopomorskie Biogospodarka, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, usługi dla biznesu, logistyka i inżynieria wodna

Podział alokacji na regionalne programy operacyjne Województwo  Alokacja po przeliczeniu na ceny bieżące (mln euro)  dolnośląskie 2 250,4   kujawsko-pomorskie 1 901,7   lubelskie 2 228,8   lubuskie 906,1   łódzkie 2 253,9   małopolskie 2 875,5   mazowieckie 2 087,9   opolskie 944,1  podkarpackie  2 112,2 podlaskie  1 212,4  pomorskie  1 863,0  śląskie  3 473,6  świętokrzyskie 1 363,2   warmińsko-mazurskie 1 726,6   wielkopolskie 2 447,9   zachodniopomorskie  1 599,7  Razem  31 246,9 Podział alokacji na regionalne programy operacyjne

Fundusze w latach 2014-2020 – główne kierunki Transport Inwestycje transportowe Koleje i drogi Środowisko Projekty związane z ochroną środowiska Efektywność energetyczna Innowacyjność MŚP JST Działania wspierające innowacyjność gospodarki i jej trwałe powiązanie z nauką Firmy, zwłaszcza te dopiero rozpoczynające działalność Przedsięwzięcia realizowane przez samorządy

Instrumenty wsparcia – usługi publiczne W ramach planu wykonawczego do KSRR podjęto działania nad utworzeniem systemu wspierania podstawowych usług publicznych. Zgodnie z KSRR system miałby objąć następujące kategorie usług: Edukacyjne Zdrowotne Kulturalne Komunikacyjne Komunalne Założenia systemu: Utworzenie list rankingowych, szeregujących powiaty pod kątem stopnia osiągnięcia wskaźników dostępności i jakości usług. Skierowanie interwencji publicznej do podmiotów świadczących usługi na obszarach o najgorszych wartościach pięciu wskaźników syntetycznych

Ile funduszy na politykę spójności? Wysokość budżetu i podział funduszy pomiędzy Państwa Członkowskie UE to nie jedyne ustalenia szczytu. Podjęto także inne istotne decyzje dotyczące perspektywy 2014-2020: Podatek VAT w projektach dofinansowanych z Funduszy Europejskich będzie kosztem kwalifikowalnym, co oznacza utrzymanie możliwości jego refundacji, Poziom dofinansowania unijnego w wysokości 85 proc. (dla regionów mniej rozwiniętych) oraz 80 proc. dla Mazowsza.

Granty w zasadzie tylko dla innowacji W raporcie Komisji Europejskiej nt. spójności, który zawiera m.in. propozycje zmian w finansowaniu polityki strukturalnej w ramach budżetu na lata 2014- 2020, jako jeden z pięciu instrumentów służących lepszemu wydatkowaniu środków z funduszy strukturalnych podaje się znacznie większe zastosowanie instrumentów inżynierii finansowej (zwrotnych instrumentów finansowych). W przypadku środków dla firm wprost mówi się, że dla prostych projektów inwestycyjnych będą stosowane zwrotne instrumenty finansowe, granty bezzwrotne mają być zarezerwowane wyłącznie dla projektów wysoko innowacyjnych, gdyż tego rodzaje inwestycje mogą mieć problem z uzyskaniem finansowania zwrotnego.

Instrumenty zwrotne SZANSE ZAGROŻENIA Zwiększenie liczby beneficjentów ostatecznych Ryzyko związane z brakiem popytu ze strony beneficjentów ostatecznych Wzrost dostępności do finansowania zewnętrznego Ryzyko związane z brakiem zainteresowania ze strony pośredników finansowych Wzrost efektywności wydatkowanych środków Skomplikowany proces uruchamiania i obsługi Ograniczanie ryzyka inwestycji z uwagi na większe zaangażowanie kapitałowych własnych środków przez beneficjentów ostatecznych Ograniczanie negatywnych skutków dotacji na konkurencję i mechanizm rynkowy Źródło: IBnGR.

Wg ekspertyzy dla MRR (Danuta Jabłońska) Wydaje się, że optymalny podział środków na interwencje w zakresie przedsiębiorczości to 60% środków na dotacje oraz 40% na instrumenty zwrotne. Oznacza to, że do systemu instrumentów zwrotnych do 2020 r. trafiłoby dodatkowo około 17 mld PLN, zwiększając środki na wsparcie zwrotne przedsiębiorstw do około 21,5 mld PLN. Należy założyć, że zastosowanie instrumentów zwrotnych dotyczyć może takich obszarów jak wsparcie przedsiębiorstw, projekty z zakresu energetyki, efektywności energetycznej, energii odnawialnej i ochrony środowiska, w tym ochrony zdrowia, a także transportu publicznego, rewitalizacji miast i rozwoju lokalnego, a także technologii telekomunikacyjnych i sieci szerokopasmowych.

Jednostki samorządu terytorialnego oraz ich spółki. JST oraz ich przedsiębiorstwa zależne mogą być beneficjentami projektów z zastosowaniem instrumentów zwrotnych w zakresie realizacji ich statutowych zadań związanych z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty (w tym m.in. z zakresu ochrony środowiska, gospodarki wodno – ściekowej, lokalnego transportu zbiorowego, telekomunikacji, ochrony zdrowia czy edukacji publicznej). Dodatkowej analizy wymagałaby kwestia, w jaki sposób pożyczka lub gwarancja dla jst, udzielona z funduszy strukturalnych, zwiększy poziom zadłużenia jst. Materiały szkoleniowe dla Banku Gospodarstwa Krajowego,

Kredyty pomostowe Prognozy IBnGR wskazują, że do końca 2013 roku banki w Polsce udzielą ok. 24 mld zł kredytów. Wzrostowi kredytowania przez banki projektów unijnych sprzyja ogromna skala funduszy strukturalnych dostępnych w nowej perspektywie finansowej oraz brak wolnych środków w budżetach jednostek samorządu terytorialnego i przedsiębiorstw. Z kolei popyt na kredyt będzie ograniczany poprzez system zaliczkowania, który wpłynie na ograniczenie skali kredytów pomostowych.

Polityka klastrowa 2014-2020 Wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki w oparciu o intensyfikację współpracy, interakcji i przepływów wiedzy w ramach klastrów oraz wspieranie strategicznych specjalizacji gospodarczych (klastrów kluczowych).

RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ firmy ośrodki naukowe samorządy zorganizowane działania zainteresowanych podmiotów mające na celu przyspieszenie rozwoju i konkurencyjności w regionie ośrodki naukowe samorządy

MOCNE STRONY KLASTRA zwiększenie konkurencyjności i innowacyjności regionów inicjowanie współpracy z władzami regionalnymi zbudowanie sieci powiązań promocja produktów oraz firmy wykorzystanie w biznesie zasobów jednostek naukowych wspólne pozyskiwanie dotacji z Unii Europejskiej

Edyta Pęcherz tel. 501 433 632 E-mail: edyta.pecherz@klasterip.pl Dziękujemy za uwagę! Edyta Pęcherz tel. 501 433 632 E-mail: edyta.pecherz@klasterip.pl