POJĘCIE I ISTOTA RYNKU Autor: Ewelina Boroń

CELE LEKCJI Uczeń: rozumie pojęcie rynku w różnych ujęciach, zna funkcje rynku, wymienia i charakteryzuje elementy rynku, definiuje podmiot i przedmiot rynku, wymienia i charakteryzuje poszczególne rodzaje rynku, rysuje strukturę układu rynkowego.

RYNEK Rysunek 1. miejsce miejsce spotykania się wymiany kupujących i sprzedających w celu dokonywania transakcji miejsce wymiany dóbr i usług całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków ich przebiegu zespół mechanizmów umożliwiający kontakt producentów z konsumentami

RYNEK Rynek to ogół stosunków wymiennych pomiędzy sprzedającymi, oferującymi dobra i usługi (reprezentującymi podaż), a kupującymi, zgłaszającymi zapotrzebowanie na określone dobra i usługi, poparte odpowiednimi środkami płatniczymi (reprezentującymi popyt).

RYNEK Rynek – zespół wszystkich kupujących i sprzedających, których decyzje -nawzajem od siebie uzależnione – kształtują układ sprzężonych ze sobą elementów, takich jak: podaż, popyt i cena.

ELEMENTY RYNKU Rysunek 2. popyt (zgłaszane przez kupujących zapotrzebowanie na dobra i usługi), cena (wartość dobra wyrażona w pieniądzu) podaż (zaoferowane przez sprzedających dobra i usługi do zakupu)

PODMIOT I PRZEDMIOT RYNKU Rysunek 3. PODMIOT I PRZEDMIOT RYNKU Podmiotami rynku są między innymi: gospodarstwa domowe i konsumenci, przedsiębiorstwa produkcyjne, handlowe oraz usługowe, a także państwo. Przedmiotem rynku są produkty (dobra materialne, usługi, idee, organizacje).

RODZAJE RYNKU wg rodzaju dóbr będących przedmiotem obrotu Rysunek 4. rynek towarów rynek czynników produkcji rynek dóbr konsumpcyjnych rynek finansowy rynek dóbr przemysłowych rynek usług

wg zasięgu geograficznego: RODZAJE RYNKU wg zasięgu geograficznego: Rysunek 5. lokalny światowy narodowy międzynarodowy regionalny

RODZAJE RYNKU wg relacji popytu do podaży: Rysunek 6. rynek nabywcy rynek sprzedawcy

RODZAJE RYNKU wg stopnia zaspokojenia potrzeb: producenta - oczekiwania nabywców znacznie przewyższają oferowaną do sprzedaży ilość produktów (popyt jest większy niż podaż), toteż sprzedawcy nie zabiegają o konsumenta, a nabywcy muszą rywalizować w ich zdobywaniu; konsekwencją takiego stanu rzeczy może być korupcja, wprowadzanie reglamentacji sprzedaży, przydziałów, talonów i wreszcie dystrybucja za pomocą systemu kartkowego

RODZAJE RYNKU wg stopnia zaspokojenia potrzeb: konsumenta - ilość produktów przeznaczonych do sprzedaży przewyższa zapotrzebowanie klientów, przedsiębiorstwa produkują to, co znajduje aprobatę nabywców i właściwie zaspokaja ich potrzeby, a pozyskanie klienta jest wynikiem marketingu

RODZAJE RYNKU wg kryterium skali lub wielkości transakcji Rysunek 7. hurtowy detaliczny (półhurt)

Rysunek 8.

kupujący sprzedający potrzeby ujawnione towary Rysunek 9. Struktura układu rynkowego kupujący sprzedający wycena wartości wymiennych transakcje wymienne przejaw podaży przejaw popytu potrzeby ujawnione towary zdolność zaspokajania potrzeb

PODSUMOWANIE Rynek to podstawowa kategoria ekonomiczna. Jest to zarówno miejsce, jak i ogół stosunków wymiennych między kupującym a sprzedającym. Rynek porządkuje pewne elementy, tj. podaż i popyt poprzez cenę. Spełnia zarazem wiele użytecznych funkcji. Opracowano na podstawie: Limański A., Śliwińska K., Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2002. s. 12. Hodoly A., Wstęp do badań rynku, PWG, Warszawa 1961, s. 11. http://pl.wikipedia.org/wiki/Rynek_(ekonomia) http://portalwiedzy.onet.pl/66529,haslo.html http://portalwiedzy.onet.pl/42963,,,,struktury_rynkowe,haslo.html