1 ZACHODNIOPOMORSKIE FORUM PEŁNOMOCNIKÓW DS. NGO KOŁOBRZEG r. Warsztaty z pisania programów współpracy, przygotowywania uchwał w sprawie sprawozdań z ich realizacji, konsultacji społecznych

Program współpracy z organizacjami pozarządowymi Program współpracy z organizacjami pozarządowymi

Co to jest program współpracy? W samorządach program współpracy jest uchwałą organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego (np. rady miasta, gminy, powiatu, sejmiku wojewódzkiego) – podstawowym dokumentem, który opisuje zasady współpracy pomiędzy władzami samorządowymi a działającymi na danym terenie organizacjami pozarządowymi. Przepisy wymagają (art. 5a ust 1), aby przed uchwaleniem program był konsultowany z organizacjami pozarządowymi. Najlepiej, gdy program jest tworzony wspólnie przez władze lokalne i sektor pozarządowy. 3

Program wieloletni Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przewiduje także możliwość uchwalania przez samorządy wieloletnich programów współpracy (art. 5a ust. 2), przy czym ustawa nie określa, ile lat mogą obowiązywać programy uchwalane przez samorząd. 4

Termin uchwalenia programu Przepisy wymagają, by roczny program współpracy był uchwalony do 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu (art. 5a ust.1). Oznacza to, że pracę nad programem należy zaplanować tak, aby korespondowała ona z pracami nad budżetem samorządu i aby uwzględniała czas niezbędny na przeprowadzenie konsultacji. Uchwalając program współpracy przed budżetem, władze lokalne mają możliwość wpisania jego konsekwencji, czyli kwot zapisanych w programie do projektu budżetu. Takie rozwiązanie ma pozytywny wymiar zarówno w sferze politycznej, jak i merytorycznej. Wcześniejsze uchwalenie programu daje możliwość wcześniejszego ogłaszania konkursów. 5

Zasady tworzenia programu współpracy Program współpracy dotyczy organizacji pozarządowych w ogóle, a nie wyłącznie organizacji pożytku publicznego. Program współpracy ma charakter obligatoryjny. Proces budowania programu współpracy musi być efektem współpracy dwóch podmiotów: właściwej jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych działających na jej obszarze. Program współpracy dotyczyć powinien różnorodnych form współpracy, a nie jedynie zlecania zadań. 6

Co powinien zawierać program? cel główny i cele szczegółowe, zasady współpracy, zakres przedmiotowy, formy współpracy, priorytetowe zadania publiczne, okres realizacji programu, sposób realizacji programu, wysokość środków planowanych na realizację programu, sposób oceny realizacji programu, informację o sposobie tworzenia programu oraz o przebiegu konsultacji, tryb powoływania i zasady działania komisji konkursowych do opiniowania ofert w otwartych konkursach ofert 7

Co dodatkowo może zawierać program? zasady konsultowania z sektorem pozarządowym projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej organizacji, tryb powoływania członków oraz organizację i tryb działania Rady Działalności Pożytku Publicznego zasady udostępniania, użyczania, dzierżawy, najmu na preferencyjnych warunkach lokali i budynków komunalnych, stanowiących uszczegółowienie zasad, wynikających z przepisów Ustawy o gospodarce nieruchomościami, zasady powołania i funkcjonowania centrów wspierania dla sektora pozarządowego, zasady udzielania pożyczek i poręczeń organizacjom pozarządowym, inicjatywa lokalna 8

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego

Konsultacje są narzędziem umożliwiającym dwukierunkową komunikację organizacji pozarządowych z administracją. Sprawnie prowadzone konsultacje pomagają urzeczywistniać idee społeczeństwa obywatelskiego uspołeczniając proces podejmowania ważnych dla miasta decyzji. Wyniki konsultacji nie są prawnie wiążące. 10

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz z późn. zm.) nakłada na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek konsultowania z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego (tam, gdzie powstaną) projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej organizacji 11

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego Czym są akty prawa miejscowego? Organy samorządu terytorialnego wydają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze ich działania. Zasady i tryb ich wydawania określają: ustawa o samorządzie gminnym (art ); ustawa o samorządzie powiatowym (art ) oraz ustawa o samorządzie województwa (art ). Organy gmin, powiatów i województw wydają więc liczne, „lokalne” akty prawne. Część z nich – te o największym znaczeniu dla mieszkańców, przedsiębiorców, inwestorów, NGO – to tzw. akty prawa miejscowego. Dotyczą one np. planów zagospodarowania przestrzennego, podatków lokalnych, statutów, regulaminów świadczenia usług komunalnych itp. 12

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego Konsultacje to nie tylko poinformowanie organizacji o treści projektu uchwały. Informacja taka winna być ogólnodostępna dla wszystkich zainteresowanych za pośrednictwem m.in. Biuletynu Informacji Publicznej, ale nie spełnia ona jeszcze wymogu konsultacji. Zasady konsultacji uchwalane przez organ stanowiący, winny zawierać cztery podstawowe elementy: 13

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego sposób przekazywania środowisku organizacji lub radzie pożytku projektów uchwał (np.: wysyłka, poczta elektroniczna, strona internetowa, spotkania podczas których projekty są przedstawiane); sposób zbierania uwag ze strony sektora pozarządowego (np.: skrzynka w urzędzie, adres poczty elektronicznej, osoba wyznaczona do przyjmowania uwag, spotkania poświęcone wysłuchaniu opinii); sposób procedowania nad uzyskanymi uwagami (np.: przedłożenie ich komisjom rady, rozpatrzenie przez wójta, jako wnioskodawcę uchwały); sposób przekazania organizacjom informacji zwrotnej o tym, czy ich uwagi zostały przyjęte, a jeśli nie to dlaczego. 14

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego Tylko przy zapewnieniu powyższych warunków konsultacje będą przynosiły rzeczywiste efekty w postaci dobrych i ogólnie akceptowanych zapisów prawa miejscowego, a także będą stanowiły element wzajemnej edukacji i wymiany doświadczeń pomiędzy sektorem pozarządowym a władzami samorządowymi. 15

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego Jak nie konsultować, czyli najczęstsze powody utrudniające przeprowadzenie konsultacji? zbyt mała ilość czasu na przeprowadzenie konsultacji; brak dostatecznej wiedzy dotyczącej przedmiotu konsultacji, skomplikowana materia dokumentu, język dokumentu – nazbyt skomplikowany, techniczny; złe doświadczenia z poprzednich konsultacji - łamanie zasad, przepisów prawnych, niskie standardy działania, błędy w dokumentach, opóźnienia, brak odpowiedzi na zgłoszone uwagi; brak informacji o podmiocie odpowiedzialnym za przeprowadzane konsultacje, bałagan kompetencyjny; trudności z uzyskaniem dodatkowych informacji, danych i dokumentów w toku procesu konsultacyjnego. 16

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego Efektywne konsultacje mogą także dać następujące rezultaty o istotnym znaczeniu społeczno – politycznym: wzrost wzajemnego zaufania i zrozumienia w relacjach państwo obywatel; większe prawdopodobieństwo przyjmowania udanych i efektywnych programów publicznych; większa świadomość złożoności problemów; promowanie zrozumienia i tolerancji dla innych poglądów i stanowisk w życiu społecznym, a także wzajemnego zrozumienia uwarunkowań i potrzeb sektora publicznego i społeczeństwa obywatelskiego; stworzenie kanału przepływu wiedzy społecznej, często nieodstępnej w inny sposób. 17

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego ZADANIE PROSZĘ PRZYGOTOWAC TREŚĆ OGŁOSZENIA W SPRAWIE KONSULTACJI PROJEKTU UCHWAŁY W SPRAWIE PRZYJĘCIA PROGRAMU WSPÓŁPRACY SAMORZĄDU Z NGO

Sprawozdanie z realizacji programu współpracy z organizacjami pozarządowymi Sprawozdanie z realizacji programu współpracy z organizacjami pozarządowymi

Sprawozdanie z realizacji programu Władze wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego nie tylko odpowiadają za przygotowanie programu współpracy i jego realizację. Mają także obowiązek (art. 5a ust 3) przedłożyć organowi stanowiącemu (radzie, sejmikowi) sprawozdanie z realizacji programu współpracy za rok poprzedni. Muszą to zrobić nie później niż do 30 kwietnia każdego roku. Ponadto mają obowiązek opublikowania tego sprawozdania w Biuletynie Informacji Publicznej. Również do 30 kwietnia każdego roku. 20

Sprawozdanie z realizacji programu Odzwierciedlenie w sprawozdaniu z realizacji programu znajdą przyjęte w programie sposoby oceny realizacji programu. 21

Dziękujemy za uwagę 22 Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Wydział Współpracy Społecznej ul. Korsarzy Szczecin Wieloosobowe stanowisko ds. organizacji pozarządowych Magdalena Pieczyńska tel. 91/ Małgorzata Kuncewicz tel. 91/