Jest to zorganizowane i świadome działanie państwa i innych organizacji, czyli normowanie, zapobieganie i planowanie w różnych dziedzinach w celu kształtowania stosunków międzyludzkich, warunków życia i pracy majce na celu m.in. zapewnienie świadczeń socjalnych, zaspokojenie potrzeb i zapewnienie porządku społecznego, usuwanie nierówności społecznych oraz podnoszenie kultury życia.

Do podstawowej grupy potrzeb należą: praca zgodna z kwalifikacjami, odpowiedni dochód z pracy, bhp, ochrona zdrowia, odpowiednie warunki mieszkaniowe, możliwość wypoczynku. Pomoc w zaspokojeniu tych potrzeb jest realizowana przez wiele dziedzin np. emerytalno-rentowa, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, rodziny, socjalizacyjna i zatrudnienia.

- sumę działań na rzecz postępu społecznego (def. wg. Konstantego Krzeczkowskiego) - działalność państwa, samorządów i organizacji pozarządowych na istniejący układ stosunków społecznych, zmierzająca do poprawy warunków życia i pracy, ograniczenia nierówności społecznych oraz podniesienia ogólnego poziomu kultury życia (Antoni Rajkrewicz)

- to działalność państwa, samorządów i organizacji pozapaństwowych, której celem jest poprawa sytuacji materialnej, asekuracja przed ryzykami życiowymi, wyrównanie szans życiowych ekonomicznie i socjalnie najsłabszych (William Ajlejter). Polityka społeczna jako nauka bada historię ludzkości, problemy i sposoby ich rozwiązywania w przeszłości, opisuje i ocenia zachowania jednostek w trudnych sytuacjach oraz szuka rozwiązań na przyszłość.

- utrzymanie równowagi między wolnością i równością wszystkich obywateli - poprzez szereg dotacji i uprawnień zaspokaja potrzeby człowieka oraz podnosi poziom kultury życia - wspieranie rozwoju gospodarczego - zachowanie godności człowieka zwłaszcza starego i niepełnosprawnego

- zajmuje się aspektami pracy i zatrudnienia, które związane są z potrzebami człowieka tzn. zajmuje się doradztwem dla bezrobotnych i absolwentów, pomaga w znalezieniu nowych miejsc pracy, zapewnia świadczenia społeczne dla bezrobotnych i ochronę prawną przed utratą pracy - zapewnienie wszystkim równych szans do ochrony zdrowia, zapobiegania i leczenia chorób i niepełnosprawności

- utrzymywanie systemu nauki, edukacji i kultury - zapobieganie konfliktom międzyludzkim i utrzymanie ładu społecznego - udzielanie pomocy każdemu obywatelowi państwa w momencie wystąpienia trudnych warunków w życiu (np. pomoc społeczna, system ubezpieczeń) - kreowanie rozwoju społecznego poprzez kształtowanie potrzeb i dostępu do dóbr i usług - walka ze zjawiskami patologii społecznej (alkoholizm, narkomania, przestępczość, hazard itp.)

Przy wykorzystaniu różnych metod badawczych, polityki rządu, organizacji pozarządowych oraz wiedzy z innych dziedzin (np. historia, ekonomia, socjologia, psychologia, statystyka) polityka społeczna realizuje swoje zadanie tj. stara się utrzymać sprawiedliwość w społeczeństwie i zapewnić ludziom godne życie bez względu na ich pozycje społeczną czy wykształcenie. W polityce społecznej można wyróżnić kilka dziedzin, które realizują jej zadania m.in. polityka społeczna w zakresie zabezpieczenia społecznego, ochrony zdrowia, polityka społeczna wobec problemów zatrudnienia i bezrobocia.

Obowiązek prowadzenia przez państwo polityki społecznej wynika z Konstytucji RP, art. 2 stanowi, że Rzeczpospolita Polska jest państwem „urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Należy również wspomnieć, iż zadania polityki społecznej są ściśle związane z Unią Europejską, ponieważ w związku z członkostwem Polski w Unii Europejskiej działalność polityki społecznej na rzecz ładu społecznego musi się dostosować do wymogów Wspólnoty.

Przedmiotem szczególnej uwagi polityki społecznej są przeszkody, które hamują możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb ludzkich. Przeszkody te pojawiają się w trudnych sytuacjach w życiu jednostek i występują na masową skalę. W Polsce organizacje badające sytuację społeczną uważają, że największymi zagrożeniami dla postępu społecznego są: bezrobocie, ubóstwo, patologie, kwestia mieszkaniowa, niedopracowana polityka ochrony zdrowia i braki w edukacji.

Poprzez szereg różnych organizacji i instytucji działania polityki społecznej zmierzają do ograniczenia zagrożeń tak, by możliwe było zapewnienie dobrobytu i podniesienie kultury życia społeczeństwa.

- zaspokajanie potrzeb człowieka, początkowo niezbędnych do przeżycia, a później potrzeb duchowych wyróżniamy dwie podstawowe grupy potrzeb: materialne (ochrony zdrowia, miejsca zamieszkania, dochodu z pracy) i niematerialne (bezpieczeństwa, szacunku, poczucia godności) - promowanie życia rodzinnego - eliminacja ubóstwa i niedostatku

- tworzenie równych szans rozwoju społeczeństwa, nacisk na edukację młodego pokolenia - usuwanie nierówności społecznych, dążenie do tolerancji i pokoju - podnoszenie kultury życia - pomoc finansowa i zapewnienie dostępu do usług w sytuacji wystąpienia choroby, inwalidztwa, utraty pracy itp.

a) organizacje państwowe i pozarządowe - Sejm - Ministerstwo Zdrowia - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - Ministerstwo Edukacji Narodowej - Ministerstwo Sprawiedliwości - Zakład Ubezpieczeń Społecznych - policja - związki zawodowe - kościół - urzędy pracy - pomoc społeczna

b) organizacje międzynarodowe - ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych - FAO - Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa - ILO (MOP) – Międzynarodowa Organizacja Pracy - UNESCO - WHO – Światowa Organizacja Zdrowia i inne.

 Polityka społeczna jest to działanie państwa, które skierowane jest do wszystkich społecznych grup w społeczeństwie. Ma ono na celu zabezpieczenie ich bytu oraz podstawowych potrzeb niematerialnych oraz materialnych.  Szczególną grupą w tej dziedzinie jest rodzina, którą uznaje się za podstawową komórkę polityki społecznej.

Można powiedzieć, iż w codziennym życiu co krok mamy do czynienia z polityką społeczną. Zajmuje się ona bowiem problemami, które spotykają i dotyczą każdego z nas. Są to problemy: - ubóstwa, a więc stanu gdzie jednostce lub jakiejś grupie społecznej brakuje środków do życia, które są jej niezbędne do tego aby mogła zaspokoić swoje podstawowe potrzeby. Za podstawowe potrzeby uznaje się te, które w danym społeczeństwie są niezbędne do prawidłowego, normalnego funkcjonowania.

- bezrobocie - problemy rodzinne oraz problemy dzieci - bezdomność - za bezdomnych uznaje się ludzi, którzy w wyniku wypadków losowych lub w wyniku własnych zachowań znalazły się na najgłębszym skraju biedy, ubóstwa. - sprawami mieszkaniowymi - niepełnosprawnością - niepełnosprawność od paru lat stała się powszechnie uznawanym problemem społecznym, a to głównie z tej racji, iż zaczęła ono wyodrębniać ludzi, którzy dotknięci zostali niepełnosprawnością i przy braku właściwej i odpowiedniej edukacji spycha niepełnosprawność na społeczny margines.

 Głównym i podstawowym podmiotem polityki społecznej jest tzw. publiczna władza, a więc przede wszystkim państwo.  To właśnie władza ustawodawcza stanowi i wyznacza pewne ramy dla polityki społecznej, ona tez wytucza jej podstawowe cele oraz sposób ich finansowania.

 Natomiast władza wykonawcza ma za zadanie wypełnianie tych ram, poprzez powoływanie organizacyjnych struktur. Ona też zasila je w odpowiednie materialne środki.

 Jeśli chodzi o te sądy, to w Polsce funkcjonuje taka procedura, iż funkcjonują one w strukturze powszechnych sądów i mają one prawo rozpatrywać sprawy zarówno procesowe ale też nieprocesowe.  W sprawach, które związane są z władzą rodzicielską oraz opieką - to sądy opiekuńcze działają jako - mediator.

 Sądy te pełnią również obok orzekania bardzo ważne funkcje profilaktyczno- wychowawcze, a także socjalizacyjne.  Jeśli chodzi o sprawy procesowe to należą do nich kwestie rozwodowe, ustalania ojcostwa, przysposobienia, o ustalenie opiekuna, ale też o wykonywanie ograniczenia, zawieszenia, pozbawienie lub przywrócenie rodzicielskiej władzy również o zakazaniu osobistej styczności z dzieckiem czy odebranie dziecka.

 Wśród pozapaństwowych podmiotów polityki społecznej wymienia się przede wszystkim te organizacje, które mają na celu wspierać lub uzupełniać działania państwa w zakresie wyrównywania różnic i nierówności społecznych, a także szans życiowych poszczególnych jednostek lub całych grup obywateli.

 Są to: stowarzyszenia, fundacja oraz związki które, poprzez swoje działania dążą do poprawy sytuacji osób, które doświadczyły subiektywnie odczuwalnej krzywdy. Na przykład: Caritas, Monar, Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci, Polski Czerwony Krzyż, Akcja Humanitarna, Towarzystwo im. Brata Alberta, Polski Komitet Pomocy Społecznej, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.

 Masowe bezrobocie - bardzo rozległe ubóstwo, brak mieszkań, spontanicznie występujące ruchu migracyjne. Współcześnie bardzo poważną kwestia społeczną jest także narkomania, przestępczość o charakterze zorganizowanym, patologie rodzinne. Problemy te stanowią bardzo poważne zagrożenie dla społeczeństwa.

Jest to przede wszystkim psychologia, socjologia oraz pedagogika. Istotne znaczenie ma również znajomość prawa, gdyż w polityce społecznej duże znaczenie ma stanowienie praw, i obowiązków, a także sankcji.

 Kolejnymi naukami to nauki ekonomiczne. Również chcąc odpowiednio precyzyjnie ustalić minimalne standardy oraz główne zadania i cele polityki społecznej należy odwołać się również do nauk medycznych oraz demograficznych, a także do wiedzy i doświadczenia na temat wpływu stosunków przestrzennych i środowiska naturalnego.

 Podstawowym zadaniem jakie realizuje polityka społeczna to badanie przeszłości. Jest to po prostu analiza przeszłości nazywana także - postgnozą, dzięki niej możemy poznać i zrozumieć wiele istotnych kwestii, jak na przykład: dlaczego aktualnie jest tak, jak jest, jakie czynniki na to wpłynęły?

 Po drugie trzeba ustalić jak jest - czyli diagnoza. To diagnoza ma za zadanie ustalenie dostatecznej wiedzy na przykład: o stanie sytemu emerytalnego i ukazanie jakie są swobody w działaniu reformatorskim oraz jaka jest siła moralna wszystkich za i przeciw oraz jakie są warianty danej reformy.  Trzecim krokiem jest prognozowanie, czyli konieczność przewidzenia jak może być, jakie będą skutki i inne warianty.