DOPUSZCZANIE DO EKSPLOATACJI POJAZDÓW KOLEJOWYCH W ASPEKCIE MODERNIZACJI TABORU KOLEJOWEGO Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa Plan prezentacji Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji. Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych. Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków producenta/dysponenta: modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym. Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka: nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa; znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa; znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa. Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009: role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki; zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka. Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą. Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany. Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części, poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na której będzie eksploatowany pojazd kolejowy O zamiarze przeprowadzenia modernizacji mającej wpływ na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18 rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji, zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych z TSI). W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji. W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego odstępowania od ich wykonywania. Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia  352/2009 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa znaczące - wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy rozporządzenia 352/2009, nie jest wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa nieznaczące - wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem: w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji podsystemów strukturalnych gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu zarządzania ryzykiem oraz jego wyników Jednostka oceniająca przedstawia wnioskodawcy raport w sprawie oceny bezpieczeństwa Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009 Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.: Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009 JEDNOSTKA OCENIAJĄCA Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.: pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym: wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą – inna organizacja lub dział wewnętrzny Niezależna i kompetentna Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Rozporządzenie 352/2009 – do 21 maja 2015 r. Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013 Rozporządzenie 352/2009 – do 21 maja 2015 r. Rozporządzenie 402/2013 – od 21 maja 2015 r. Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013 Odnowienie/modernizacja (np. większa wymiana lub modyfikacja powodująca konieczność poinformowania Prezesa UTK), która nie wymaga nowego zezwolenia Brak konieczności uzyskania zezwolenia, o ile Prezes UTK to stwierdzi – pozostałe przypadki są na wyłączną odpowiedzialność dokonującego zmiany! Do tej kategorii zalicza się zmiany powodujące modyfikację podstawowych parametrów projektowych pojazdu Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania nowego zezwolenia Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS. Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych przepisów i innych kryteriów. Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia. Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO Dziękuję za uwagę URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO Al. Jerozolimskie 134 02-305 Warszawa e-mail: utk@utk.gov.pl www.utk.gov.pl W prezentacji wykorzystano grafikę ogólnie dostępną na portalu http://pixabay.com.