Afrykański pomór świń (ASF) I. Informacje ogólne

ASF Afrykański pomór świń (ang. African Swine Fever – ASF) to wysoce zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa, występująca w warunkach naturalnych u świń domowych wszystkich ras oraz u dzików. Chorobę charakteryzują objawy kliniczne i zmiany sekcyjne podobne do ostrej postaci pomoru klasycznego świń, a zwłaszcza wysoka gorączka, znaczne powiększenie śledziony, dużego stopnia wybroczynowość oraz sięgająca 80-100% śmiertelność.

ASF Na zakażenie wirusem ASF wrażliwe są świnie domowe wszystkich ras, bez względu na wiek, kondycje czy warunki środowiskowe. Wszystkie inne gatunki zwierząt domowych poza świnią domową i świnią dziką są niewrażliwe na wirus ASF. Głównym rezerwuarem choroby są zamieszkujące Afrykę dzikie afrykańskie świnie tj. guźce, świnie rzeczne i świnie leśne, które są bezobjawowymi nosicielami choroby.

Rezerwuary i źródła infekcji dziki europejskie; dzikie świnie afrykańskie (bush pigs); guźce (wart hogs); chore świnie; produkty mięsne i odpadki poubojowe; wektory mechaniczne ASFV - kleszcze CSFV - nasienie

ASF Rozprzestrzenianie się: Wirus rozprzestrzenia się w wyniku bezpośredniego kontaktu z zarażonymi świniami, ozdrowieńcami lub dzikimi świniami afrykańskimi będącymi bezobjawowymi nosicielami i siewcami zarazka. Do zakażenia dochodzi również poprzez kontakt z zakażonym materiałem tj. krew, tkanki, wydzieliny lub wydaliny chorych lub padłych zwierząt lub poprzez skarmianie zakażonych odpadów kuchennych. Większość przypadków przenoszenia ASF pomiędzy krajami była związana z karmieniem resztkami pożywienia pochodzącymi z międzynarodowych lotnisk lub portów morskich. W Afryce, Australii, Hiszpanii oraz na Sardynii rezerwuarem wirusa ASF były lub są kleszcze i one również mogą stanowić wektor przenoszenia choroby. Do chwili obecnej w Federacji Rosyjskiej, na Ukrainie oraz Białorusi nie stwierdzono przenoszenia choroby przez kleszcze, a głównym czynnikiem rozprzestrzeniania choroby było karmienie świń zakażonymi odpadami oraz skażone pasze.

ASF Wrażliwość wirusa: wirus jest bardzo oporny, przeżywa w szerokim zakresie ph (pH 3,9-11,5) i w niskiej temperaturze. Może przetrwać w zakażonych kojcach dla świń, przez co najmniej jeden miesiąc, a także przetrwać przez wiele miesięcy w surowym, nie przetworzonym mięsie. Świnie mogą pozostawać nosicielami wirusa, nawet przez całe życie. Wirus wrażliwy jest na wysoką temperaturę, w temperaturze 56°C ginie po 70 minutach, natomiast w temp. 60°C ginie po 20 minutach. Ponadto wrażliwy jest także na eter i chloroform.

PRODUKT PRZEŻYWALNOŚĆ (DNI) Odkostnione mięso 105 Mięso z kością Mięso mielone Solone mięso odkostnione 182 Solone mięso z kością Gotowane mięso odkostnione Gotowane mięso z kością Mięso konserwowane Suszone mięso odkostnione 300 Suszone mięso z kością Wędzone mięso odkostnione 30 Mięso mrożone 1000 Chłodzone mięso odkostnione 110 (5 m-cy) Chłodzone mięso z kością 110 Suszony tłuszcz Podroby Skóra/tłuszcz

Występowanie i szerzenie ASF

2009 CSF Europa

2010 CSF Europa

2011 CSF Europa

2012 CSF Europa

Występowanie ASF 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Sardynia Pierwszy raz stwierdzona w Europie PORTUGALIA 1957r. 2005 2006 2007 2008 Pierwszy raz stwierdzona KENIA 1921r. 2009 Sardynia 2007 r. - 30 ognisk 2008 r. - 8 2009 r. - 4 2010 r. - 1 (88) 2011 r. - 3 2012 r. - 118 (17 u dzików) 2013 r. - 4 (4) (na dzień 30.04. 2013 r.) 2010 2011 2012 ASF pierwszy raz notowany w Kenii w 1921 r. Do 2012 r. występuje endemicznie w krajach afrykańskich leżących na południe od Sahary. Źródło: OIE .

Złożona sytuacja epidemiologiczna: Występowanie ognisk ASF u świń w Afryce Złożona sytuacja epidemiologiczna: mało typowy obraz kliniczny: często przebieg bezobjawowy; brak Ig; niski poziom Ag; infekcje przetrwałe; trudności w kontrolowaniu choroby mnogość genotypów

Portugalia 1957, 60-99 Hiszpania 1960-1995 92 mln USD Francja 1964, 1967, 1977 Włochy 1967, 69, 80, 93 ZSSR 1977 Malta 1978 Belgia 1985 Holandia 1986 Каukaz i Rosja 2007-2013 Sardynia 1982-2013 Dominikana: 1978, 1981 Haiti: 1979, 1984 Кuba: 1971, 1980 Аngola 1957 Kenia 1921 Brazylia 1978, 1981

Afrykański pomór świń (ASF) Niekorzystna sytuacja epidemiologiczna 2014

ASF w Polsce – 14 ognisk!!! Od lutego 2014 r. w Polsce stwierdzono 13 przypadków ASF u dzików i dwa ogniska tej choroby u świń domowych. Wszystkie te przypadki zlokalizowane są na Podlasiu – w powiecie białostockim i sokólskim. Wirusa pomoru stwierdzano wyłącznie u dzików padłych znalezionych tuż przy granicy lub maksymalnie kilka kilometrów od granicy z Białorusią. Niestety chorobę zdiagnozowano również u świń domowych. Z analizy dochodzenia epizootycznego przeprowadzonego w gospodarstwach woj. Podlaskiego wynika , że właściciele gospodarstw utrzymujących świnie nie przestrzegają podstawowych zasad bioasekuracji, co może przyczynić się do niekontrolowanego przenoszenia choroby na świnie.

14 przypadków ASF u dzików i dwa przypadki zdiagnozowane u świń domowych w Polsce

Znaczenie ASF dla gospodarki Zasadnicze straty związane z wystąpieniem ASF w krajach eksportujących świnie lub wieprzowinę związane są z całkowitym zablokowaniem wywozu świń oraz mięsa wieprzowego, w tym produktów spożywczych zawierających w składzie mięso wieprzowe, a także innych produktów jak np. farmaceutyków, nasienia a nawet w szczególnych przypadkach owoce, warzywa itp., z krajów dotkniętych ASF do krajów wolnych od tej choroby a niekiedy dotkniętych tą chorobą. Polska jest jednym z największych producentów żywności w UE. W ciągu 2013 r. roku dynamika naszego eksportu wyniosła ok. 13 proc., ale mieliśmy jeszcze duży potencjał do wykorzystania. Nadwyżka handlowa sektora rolnego wyniosła w 2012 roku 4,3 mld euro. Według ministerstwa rolnictwa 2013 r. może to być nawet do 5 mld euro. Wynika to z tego, że przy wzroście sprzedaży polskich towarów rolnych za granicę spada jednocześnie dynamika importu. Głównymi partnerami handlowymi Polski w 2012 w tym sektorze były przede wszystkim kraje Unii Europejskiej. Największym rynkiem zbytu dla polskiej żywności za granicą są Niemcy, do których polscy eksporterzy sprzedali towary o łącznej wartości 3,8 mld euro. Drugim rynkiem jest Wielka Brytania, do której wyeksportowano towary o wartości 1,3 mld euro, a na trzecim miejscu plasują się Czechy, które importowały towary spożywcze z Polski o wartości ok. 1,1 mld euro. Najdynamiczniej rozwijającym się rynkiem zbytu była natomiast Rosja, w której import polskiej żywności wzrósł w 2012 roku o ponad 30 proc. rdr i wyniósł również około 1,1 mld euro. Poza Rosją rośnie polski eksport żywności na inne rynki poza UE przede wszystkim w Azji, na Bliskim i Dalekim Wschodzie. W ciągu ostatnich czterech lat uzgodnione zostały warunki dostępu polskich produktów żywnościowych do rynków m.in. Japonii, Chin, Wietnamu, Singapuru”.

Znaczenie ASF dla gospodarki

II. Podstawy prawne i zadania służb i jednostek administracyjnych przy zwalczaniu chorób zakaźnych

Zwalczanie ASF ASF należy do chorób podlegających ustawowemu obowiązkowi zgłaszania i zwalczania. Z uwagi na brak szczepionki przeciw ASF, zwalczanie choroby odbywa się wyłącznie metodami administracyjnymi poprzez wybijanie zwierząt, oczyszczanie i dezynfekcję pomieszczeń, nałożenie restrykcji w przemieszczaniu zwierząt. Bezpośrednie koszty zwalczania szacuje się nawet na 100-200 mln zł.

Ograniczenia w handlu wg. OIE Zwalczanie ASF Ograniczenia w handlu wg. OIE Według Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE), państwo, w którym wystąpił ASF może odzyskać wolność po: Przeprowadzeniu akcji zwalczania ASF, oraz Odczekaniu 40 dni (wymóg polskiego i unijnego prawodawstwa) przed repopulacją stada i wygaszeniem ogniska, oraz Odczekaniem 3 (wymóg OIE) miesięcy przed ogłoszeniem wolności. Nie jest to jednoznaczne z odzyskaniem wszystkich rynków i wznowieniem handlu.

Polski Weterynaryjny Plan Gotowości Zwalczania Afrykańskiego Pomoru Świń na poziomie powiatu wejherowskiego - procedury ASF – PLAN 2014

Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt Art. 42 Ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt: 1. W przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, a w szczególności poronienia u bydła, świń, owiec i kóz, objawów neurologicznych u zwierząt, znacznej liczby nagłych padnięć, zmian o charakterze krost, pęcherzy, nadżerek lub wybroczyn na skórze i błonach śluzowych zwierząt kopytnych oraz podwyższonej śmiertelności zwierząt akwakultury, posiadacz zwierzęcia jest obowiązany do:

Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt niezwłocznego zawiadomienia o tym organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta); 1a.) Posiadacz zwierząt gospodarskich natychmiast informuje powiatowego lekarza weterynarii o każdym przypadku padnięcia świń, bydła, owiec lub kóz.

Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt Wójt (burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie informuje organ Inspekcji Weterynaryjnej o otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.

Tworzenie planów gotowości - informacje Opracowanie planów reagowania kryzysowego przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt: tworzenie planu gotowości wynika z art. 54 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt zwanej dalej „ustawą weterynaryjną”.

Obowiązki organów i podmiotów Obowiązkiem organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów prowadzących działalność w zakresie pozyskiwania, wytwarzania, przetwarzania lub obrotu niejadalnymi produktami pochodzenia zwierzęcego, ubocznymi produktami zwierzęcymi, produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego oraz podmiotów dysponujących środkami materiałowymi i technicznymi, których udział jest niezbędny przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, jest współpraca z organami Inspekcji Weterynaryjnej przy opracowaniu i realizacji planów gotowości. Realizacja zadań wynikających z planów gotowości jest finansowana ze środków budżetu państwa.

Obowiązki organów i podmiotów Zasady współpracy organów administracji rządowej i samorządowej oraz innych podmiotów w zakresie tworzenia planów gotowości zwalczania chorób zakaźnych określono w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 maja 2004 r. w sprawie zakresu i warunków współpracy organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów w tworzeniu planów gotowości zwalczania chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. Nr 129, poz. 1372).

Zakres współpracy Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego niezwłocznie przekazują organom Inspekcji Weterynaryjnej informacje niezbędne w celu opracowania projektów planów gotowości i uaktualnienia tych planów. Organy Inspekcji Weterynaryjnej w celu realizacji zadań określonych w planach gotowości mogą: zawierać umowy i porozumienia z organami administracji rządowej i jednostkami samorządu terytorialnego oraz innymi podmiotami; współpracować z zespołami reagowania kryzysowego tych organów. Przedstawiciele zespołów kryzysowych organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego na wniosek organu Inspekcji Weterynaryjnej biorą udział w szkoleniach i ćwiczeniach wynikających z planów gotowości. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz ich przedstawiciele w przypadku wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt współpracują z organami Inspekcji Weterynaryjnej przy realizacji działań określonych w planach gotowości. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego w celu skutecznego zwalczania chorób zakaźnych zwierząt mogą, w uzasadnionych przypadkach, zapewnić zespołom kryzysowym pomieszczenia wyposażone w środki łączności, sprzęt komputerowy, mapy i w inne środki techniczne oraz obsługę merytoryczną i techniczną.

Reagowanie na kryzys Reagowanie na kryzys – klęskę żywiołową odbywa się w Polsce na trzech poziomach: centralnym wojewódzkim powiatowym. Obejmuje organy odpowiedzialne za zdrowie zwierząt i zarządzanie reagowaniem kryzysowym a także wszystkie konieczne służby, straże i inspekcje oraz wszystkie podmioty prawa i organizacje niezbędne do likwidacji kryzysu.

ASF Strategia kontrolowania choroby Strategia walki z chorobą polega na zlikwidowaniu wirusa w jak najkrótszym możliwym czasie. Obejmuje ona: zabicie i utylizację zwierząt chorych i podejrzanych o zakażenie, kwarantannę i kontrolę przemieszczania się zwierząt, ludzi, produktów i sprzętu, kontrolę wektora - kleszczy oczyszczanie i dezynfekcję skażonych pomieszczeń i sprzętu, prowadzenie dochodzenia epizootycznego, perlustracji mających na celu określenie zasięgu choroby tworzenie stref dla oddzielenia obszarów zapowietrzonych, zagrożonych i wolnych od tej choroby. Dotychczas nie opracowano odpowiedniej szczepionki przeciwko ASF ze względu na dużą zmienność genetyczną wirusa.

Zasady finansowania zwalczania afrykańskiego pomoru świń Ogólna zasada finansowania zwalczania chorób zakaźnych: Zapłata z budżetu państwa za wszelkie udokumentowane koszty i czynności wykonywane z polecenia Inspekcji Weterynaryjnej na podstawie decyzji administracyjnej. Rezerwa budżetowa na wypadek nieprzewidzianych wydatków: Środki finansowe na pokrycie wydatków, wykraczających poza normalne koszty bieżące funkcjonowania inspekcji weterynaryjnej, a związane ze zwalczaniem ognisk choroby pochodzą z rocznej rezerwy budżetowej państwa. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi posiada rezerwę celową na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt zawartą w ustawie budżetowej określającej środki na dany rok budżetowy, zapisane jako rezerwy celowe. Dodatkowe źródła finansowania w sytuacjach klęski żywiołowej: W przypadku utrzymującej się lub szerzącej zarazy, istnieje potrzeba sfinansowania zwalczania przez Skarb Państwa, który zabezpieczy niezbędne inne źródła pozyskania środków finansowych – dodatkowych, a nieprzewidzianych w budżecie rocznym, uruchamiane odrębnym aktem prawnym wprowadzającym zmiany w ustawie budżetowej.

Zapłata za lokalizację, budowę, utrzymanie i eksploatację grzebowisk Lokalizację, utrzymanie i eksploatację grzebowisk zapewniają samorządy gmin ze swoich środków budżetowych - zgodnie z ustawą z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Jednocześnie gminy mogą otrzymać refundację z budżetu państwa za rzeczywiście poniesione koszty eksploatacji grzebowisk i przygotowania miejsc do ewentualnego spalania zwłok zwierzęcych i ich części w okresie zwalczania epizoocji.

Zadania związane z gotowością zwalczania ASF na poziomie powiatu Odpowiedzialność Powiatowego Lekarza Weterynarii: PLW odpowiada za przyjęcie zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia ASF oraz za czynności mające na celu wykrycie lub wykluczenie wystąpienia ASF. Odpowiedzialność za zwalczanie i eradykację afrykańskiego pomoru świń: odpowiedzialność za zwalczanie i eradykację afrykańskiego pomoru świń w powiecie spoczywa na Staroście lub Prezydencie Miasta, który ceduje odpowiedzialność funkcjonalną z tytułu takich działań na właściwego Powiatowego Lekarza Weterynarii; za nadzór i koordynację akcji oraz zapewnienie jednolitych środków kontroli w przypadku wybuchu epidemii na obszarze powiatu odpowiada Powiatowy Lekarz Weterynarii.

Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii Po przyjęciu zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia ASF: zarejestrowanie zgłoszenia o podejrzeniu wystąpienia ASF, powiadomienie Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii o zgłoszeniu podejrzeniu wystąpienia ASF oraz aktywacja PZK, wysłanie grupy PLW do ogniska celem jego „opracowania”, wydanie decyzji o podejrzeniu wystąpienia ASF.

Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii Po potwierdzeniu wystąpienia ASF w ognisku: przekazanie informacji o stwierdzeniu ASF Staroście, który aktywuje Powiatowy Zespól Zarządzania Kryzysowego (PZZK). PLW zostaje członkiem Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego (PZZK), na podstawie art. 44 „ustawy weterynaryjnej” wydanie decyzji o stwierdzeniu ogniska lub ognisk choroby, raportowanie do Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii i Głównego Lekarza Weterynarii, przeprowadzanie analizy stanu zagrożenia, przedstawia Wojewódzkiemu Lekarzowi Weterynarii zasięg obszarów zapowietrzonych i zagrożonych oraz wprowadzenia ograniczenia określonych w art. 45 „ustawy weterynaryjnej”, a w przypadku gdy zasięg obszarów przekracza obszar jednego powiatu informuje o tym natychmiast właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii o podjęcie działań na podstawie art. 46 „ustawy weterynaryjnej”, występowanie o odpowiednie środki finansowe z rezerw budżetu wojewody na zwalczanie choroby,

Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii wnioskowanie o wsparcie PZK przez WZK, ścisła współpraca z Wojewódzkim Zespołem Kryzysowym przy Wojewódzkim Lekarzu Weterynarii, dokonywanie wyceny wartości użytkowej zwierząt, nadzorowanie i koordynowanie wybijania zwierząt, nadzorowanie i koordynowanie utylizacji zwłok zwierzęcych, koordynowanie możliwości uboju zwierząt rzeźnych uwzględniając dobrostan zwierząt, nadzorowanie i koordynowanie prowadzenia zabiegów oczyszczania I dezynfekcji, prowadzenie szkolenia pracowników fachowych i innych niezbędnych Służb jak także przedstawicieli związków i organizacji rolniczych i producenckich oraz Kół Łowieckich, współdziałanie z instytucjami i organizacjami niezbędnymi do zwalczenia choroby, zabezpieczenie przepływu informacji i sporządzanie raportów dla Głównego Lekarza Weterynarii i Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, opracowanie materiałów informacyjnych dla mediów. Komunikat zostaje przekazany do wiadomości mediów po akceptacji WLW.

Odpowiedzialność za szkolenie i przygotowanie organizacyjne W gestii odpowiedzialności Powiatowego Lekarza Weterynarii leży zapewnienie stałego przygotowania służb weterynaryjnych powiatowych pod względem organizacyjnym, zasobów oraz poziomu przeszkolenia, do szybkiego i efektywnego reagowania w sytuacji kryzysowej związanej z wystąpieniem choroby. Powiatowy Lekarz Weterynarii, w zakresie wykonywania swoich obowiązków, jest w każdym czasie wspierany przez pracowników Powiatowego Inspektoratu Weterynarii.

Schemat organizacyjny Powiatowego Zespołu Kryzysowego przy Powiatowym Lekarzu Weterynarii - PZK

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Zadania Starosty Powiatu: przewodniczenie PCZK, koordynacja wszystkich służb działających w ramach PCZK, współdziałanie z jednostkami administracji samorządowej oraz podmiotami gospodarczymi w zakresie wykorzystania ich sił i środków do zwalczania ASF, wydawanie zarządzeń, obwieszczeń i upoważnień, zawieranie umów, realizacja polityki medialnej.

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii – Zastępcy Przewodniczącego PCZK: odpowiedzialność merytoryczna za prawidłowość prowadzenia zwalczania ASF, wydawanie decyzji administracyjnych, przygotowanie druków (projekty zarządzeń, opracowania , analizy dla Starosty ) zarządzanie, nadzorowanie i koordynowanie pracy PZK, prowadzenie szkoleń okresowych oraz szkoleń w sytuacji zagrożenia epizootycznego na każdym szczeblu Powiatowego Centrum dowodzenia dla:pracowników Urzędów Gmin, sołtysów i rolników (o sposobie zachowania się i przestrzegania warunków weterynaryjnych w terenie zapowietrzonym i zagrożony personelu w Powiatowym Centrum Dowodzenia (kształcenie w ramach Powiatowego Centrum Kryzysowym), szkolenie osób powołanych do Zespołów operacyjnych biorących udział w likwidacji ognisk ASF. Szkolenia powinny zawierać w swoim programie m.in. wiadomości na temat obecnej sytuacji epizootycznej w powiecie i kraju, ogólne wiadomości dotyczące chorób zaraźliwych (zapobieganie, zwalczanie) oraz informacje o dezynfekcji, deratyzacji i dezynsekcji – wszystkie Instrukcje.

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Komendant Powiatowy Policji: zabezpieczenie i blokada wjazdowych i wyjazdowych dróg w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym, kontrola ruchu kołowego i pieszego w obszarze zakażonym i zagrożonym. Komendant Miejskiej / Powiatowej Straży Pożarnej: prowadzenie dezynfekcji wraz z ekipą dezynfekcyjną w obszarze zapowietrzonym i w razie potrzeby w zagrożonym, wsparcie w wykonaniu zadań związanych z utylizacją zwłok zwierzęcych. Powiatowy Inspektor Sanitarny: kontrola obrotu detalicznego mięsa w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym, zabezpieczenie obiektów podlegających nadzorowi przed rozprzestrzenianiem ASF.

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Miejski / Powiatowy Zarząd Dróg i Mostów: oznakowanie przy współudziale powiatowej policji dróg wjazdowych i wyjazdowych w obszarze zakażonym i zagrożonym, wykorzystanie ciężkiego sprzętu do kopania dołów na grzebowiskach dla zwierząt. Zakład Oczyszczania Miasta (Zakład Gospodarki Komunalnej): wywóz nieczystości pochodzących z obszaru zakażonego i zagrożonego i ich dezynfekcja lub utylizacja. Ekipy dezynsekcji i deratyzacji: prowadzenie dezynsekcji i deratyzacji w obszarze zakażonym i zagrożonym.

Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Stacja Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej: określenie charakterystyki meteorologicznej w powiecie (ustalenie siły i kierunków wiatrów, wilgotności i temperatury), opracowywanie szczegółowych prognoz dla przedstawionego terenu. Biuro Mediów - Rzecznik prasowy: współpraca z lokalnymi sieciami telewizyjnymi i radiowymi wykaz mediów, poligrafia, kolportaż plakatów i druków informacyjnych, informowanie o bieżącej sytuacji epizootycznej w obszarze zakażonym i zagrożonym, informowanie o planowanych i podejmowanych działaniach służb, weterynaryjnych innych działających w ramach PCZK w celu zwalczania ASF. Wójtowie i Sołtysi: pomoc w zakresie pozyskiwania szczegółowych informacji dotyczących miejscowości, gospodarstw, zasad współżycia społeczności lokalnej, współpraca z lekarzami weterynarii w trakcie prowadzenia zwalczania ASF (logistyka– zapewnienie zaopatrzenia i funkcjonowania miejscowości i poszczególnych gospodarstw domowych).

Obszary zapowietrzony i zagrożony Zadania

Obszar zagrożony i zapowietrzony Nadzór nad obszarami zapowietrzonym i zagrożonym – regularne kontrolowanie obiektów, przemieszczania się zwierząt, ludzi i środków transportu w celu ustalenia obecności lub nieobecności choroby oraz zablokowania możliwości ucieczki choroby z terenu występowania.

„ AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ - WSTĘP SUROWO WZBRONIONY”. Obszar zapowietrzony Utworzony o promieniu min 3 km wokół ogniska choroby: na granicy obszaru zapowietrzonego przy drogach publicznych, przejazdach i przejściach należy w miejscach widocznych umieścić tablice z wyraźnym i trwałym napisem: „ AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ - WSTĘP SUROWO WZBRONIONY”. OBSZAR ZAPOWIETRZONY WPROWADZANIE (WPĘDZANIE, WWOŻENIE) i PRZEPROWADZANIE ZWIERZĄT WZBRONIONE

Obszar zapowietrzony Drogi przechodzące przez obszar zapowietrzony, po uprzednim uzgodnieniu z zarządem właściwym dla tych dróg, należy zamknąć dla ruchu publicznego ustalając jednocześnie drogi objazdowe – przez ustawienie odpowiednich znaków drogowych, z podaniem trasy objazdów. Przy tych drogach, przejazdach, przejściach itp. należy umieścić: u wylotu miejscowości maty na całą szerokość dróg, długości co najmniej 3 m. O ile można należy założyć szlabany po uprzednim uzgodnieniu z zarządem dróg. Przed matami, na granicach OBSZARU ZAPOWIETRZONEGO, należy ustawić w odpowiedniej odległości znaki ostrzegawcze „uwaga niebezpieczeństwo”, naczynia (bańki, wiadra, konewki) oraz odpowiednią ilość środków dezynfekcyjnych do polewania mat, które stale należy utrzymywać w stanie wilgotności, maty przed sklepami, szkołami, świetlicami i innymi miejscami gromadzenia się ludzi, warty dla dopilnowania i sprawdzania wykonania tych czynności.

Obszar zapowietrzony Przed każdą zagrodą wolną od choroby zakaźnej, a szczególnie przed i wewnątrz pomieszczeń dla zwierząt wrażliwych, powinny być położone maty dezynfekcyjne oraz ustawione naczynia z roztworami 1% i 2% sody żrącej do dezynfekcji rąk i obuwia. Roztwory sody żrącej powinny być zabezpieczone przed dostępem zwierząt.

Obszar zagrożony Obszar o promieniu co najmniej 10 km wokół ogniska choroby. Oznakowanie i zabezpieczenie obszaru zagrożonego: na granicy obszaru zagrożonego przy drogach publicznych, przejazdach i przejściach należy w miejscach widocznych umieścić tablice z wyraźnym i trwałym napisem: „AFRYKANSKI POMÓR ŚWIŃ – OBSZAR ZAGROŻONY WPROWADZANIE (WPĘDZANIE, WWOŻENIE) i PRZEPROWADZANIE ZWIERZĄT WZBRONIONE” tablica i napis na niej ma mieć takie wymiary aby była czytelna z odległości co najmniej 100 metrów.

Obszar zagrożony Przy tych drogach, przejazdach, przejściach itp. należy umieścić: na granicach obszaru zagrożonego maty na całą szerokość dróg, długości co najmniej 3 m. Przed matami, na granicach OKRĘGU ZAGROŻONEGO, należy ustawić w odpowiedniej odległości znaki ostrzegawcze „uwaga niebezpieczeństwo”; naczynia (bańki, wiadra, konewki) oraz odpowiednią ilość środków dezynfekcyjnych do polewania mat, które stale należy utrzymywać w stanie wilgotności; maty przed sklepami, szkołami, świetlicami i innymi miejscami gromadzenia się ludzi, Instrukcja dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji

ASF u dzików na Litwie Dnia 29 stycznia 2014 r. weszła w życie decyzja Komisji Europejskiej 2014/43/UE z dnia 27 stycznia 2014 r. dotycząca niektórych tymczasowych środków ochronnych w odniesieniu do ASF na Litwie, które określa obszar objęty restrykcjami – litewskie rejony: w okręgu wileńskim: rejon solecznicki rejon trocki w okręgu olickim: rejon olicki rejon druskienicki rejon łoździejski rejon orański

III. Działania prewencyjne i profilaktyczne Informowanie obywateli

Działania prewencyjne Prowadzenie akcji informacyjnej do ludności, zwłaszcza do osób opuszczających terytorium UE i posiadaczy świń: drukowanie i kolportaż ulotek informacyjnych o ASF i drogach szerzenia, w tym o produktach stwarzających potencjalne ryzyko zawleczenia choroby; utworzenie punktów informacyjnych w urzędach (Starostwo Powiatowe, Urzędy Miejskie i Gminne) informowanie petentów podczas realizowania codziennych spraw urzędowych; przekazanie informacji obywatelom o krajach i regionach, w których wystąpił ASF – wysokie ryzyko zawleczenia choroby; podniesienie świadomości społeczeństwa w zakresie zakazu żywienie świń odpadkami np. ze stołówek i innych zakładów żywienia zbiorowego ludzi – źródło ASF i CSF; aktywizacja Ośrodków Doradztwa Rolniczego w zakresie informowania o ASF.

Zwierzęta padłe Obowiązek usunięcia tuszy zwierząt, które zginęły w zderzeniu z pojazdami, spoczywa na służbie zarządcy drogi. W przypadku dróg krajowych jest to generalny dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, dróg wojewódzkich –  zarząd województwa, dróg powiatowych – zarząd powiatu, a w przypadku dróg gminnych – wójt, burmistrz i prezydent miasta.

Zwierzęta padłe W myśl art. 4 pkt 20 ustawy z 21 maja 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r. Nr 0, poz. 260 ze zm.) przez utrzymanie drogi należy rozumieć wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu. Natomiast zapis art. 20 pkt 4 przywołanej ustawy stanowi, że do zarządcy drogi należy utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą. Zarządca może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy.

Zwierzęta padłe Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i m.in. na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 15 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2013 r. nr 0, poz. 1399 ze zm.) zapewniają zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie. Każda gmina powinna mieć podpisaną umowę z firmą utylizacyjną, która musi w określonym czasie usunąć martwe zwierzę i je zutylizować.

Patrochy Utylizacja bezpośrednio z łowiska w sposób zabezpieczający możliwość rozwleczenia zarazy.

Prowadzenie akcji informacyjnej wśród posiadaczy świń Zadania samorządów – ulotka ASF

Prowadzenie akcji informacyjnej wśród ludności Zadania samorządów

ŻYWNOŚĆ Przywożona żywność zawierająca produkty pochodzenia zwierzęcego może zawierać patogeny powodujące niektóre choroby zakaźne zwierząt, w tym afrykański pomór świń.

ZAPAMIĘTAJ!!! Kraj, w którym wystąpi ASF, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, powodowane upadkami świń, kosztami likwidacji ognisk choroby, a także wstrzymaniem obrotu i eksportu świń, mięsa wieprzowego oraz produktów pozyskiwanych od świń.

Dziękuję za uwagę