KONKURENCJA NIEDOSKONAŁA: konkurencja monopolistyczna, oligopol

POWTÓRKA Cechy charakterystyczne dla rynku doskonałej konkurencji. Jak wygląda krzywa popytu u doskonałego konkurenta? Co powinna zrobić firma, gdy: P<AVC Jaka powinna być spełniona zależności u doskonałego konkurenta, żeby firma mogła produkować? Kiedy doskonały konkurent realizuje zysk ekonomiczny? Jaki jest popyt na produkty w gałęzi monopolistycznej?

POWTÓRKA Co oznacza pojęcie efektywność produkcyjna? Co oznacza pojęcie efektywność alokacyjna? Kiedy na rynku mamy do czynienia z siłą rynkową po stronie popytu? Kiedy mamy do czynienia z monopolem naturalnym? Co oznacza dyskryminacja cenowa? Z jakimi rodzajami dyskryminacji cenowej można się spotkać?

W 1989r. „Detroit Free Oress” oraz „Detroit Daily News” (jedyne gazety codzienne w mieście) uzyskały zgodę na połączenie się, co było odstępstwem od reguł prawa antymonopolowego. Powstałe w ten sposób przedsiębiorstwo nadal wydawało obie gazety. Przed fuzją oba pisma ponosiły straty w wysokości po około 10 mln dol. rocznie. Jakich zmian spodziewasz się po fuzji? Dlaczego? Przed połączeniem obie gazety dokonały znacznych obniżek cen za zamieszczane w nich reklamy. W jaki sposób można by wyjaśnić takie postępowanie? Jakich stawek za publikację reklam należy oczekiwać po dokonaniu fuzji?

Konkurencja monopolistyczna

KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA – występuje wówczas, gdy na rynku funkcjonuje względnie duża liczba producentów (sprzedających), oferujących podobne, lecz nie identyczne produkty.

Cechy konkurencji monopolistycznej: względnie duża liczba sprzedających, zróżnicowanie produktów, konkurencja niecenowa, względnie łatwe wejście na rynek nowych podmiotów, posiadanie przez producentów i konsumentów pełnej informacji o rynku.

Cechy równowagi długookresowej w konkurencji monopolistycznej: produkcja nie odbywa się po minimalnych kosztach ATC, cena równowagi przewyższa poziom kosztu krańcowego MC (P>MC), firma nie generuje w długim okresie zysków ekonomicznych (P=ATC).

Podobieństwa do konkurencji doskonałej: istnienie wielu małych firm oraz swoboda wejścia i wyjścia z gałęzi. Różnice od konkurencji doskonałej: każde z przedsiębiorstw ma do czynienia z opadającą krzywą popytu. Produkty różnych firm tworzących daną gałąź są bowiem mniej lub bardziej zindywidualizowane i zróżnicowane.

W długim okresie konkurencja między istniejącymi producentami oraz możliwość pojawienia się nowych konkurentów eliminują możliwość osiągania zysku nadzwyczajnego. Przy optymalnej skali produkcji (MR = MC) następuje zrównanie utargu przeciętnego z kosztem przeciętnym (AR=P=ATC).

Jest to tzw. równowaga w punkcie styczności: MC ATC P D MR Q W konkurencji monopolistycznej głównym sposobem walki jest różnicowanie produktu (a nie konkurencja cenowa).

Oligopol

OLIGOPOL gałąź, w której działa niewiele przedsiębiorstw, wytwarzających (sprzedających) produkt jednorodny (standardowy) lub zróżnicowany.

Cechy oligopolu: niewielu sprzedających (kilku), wielu kupujących, poważne bariery wejścia na rynek (ekonomiczne lub technologiczne), produkt jednorodny (standardowy) lub zróżnicowany, współzależność oznaczająca, że oligopoliści są wzajemnie od siebie uzależnieni, ponieważ decyzje podejmowane przez każdego z nich mają wpływ na pozostałych, producenci i konsumenci mają pełną informację.

OLIGOPOL ZRÓWNOWAŻONY występuje wówczas, gdy firmy znajdujące się w branży wytwarzają podobne, niemal identyczne produkty oraz gdy udziały rynkowe tych firm są podobne

Oligopol z porozumieniem W przypadku zawarcia efektywnego porozumienia i utworzenia kartelu, oligopol zachowuje się podobnie jak wielozakładowy monopol — w pierwszej kolejności stara się zmaksymalizować łączny zysk całej grupy. Dopiero po wyznaczeniu optymalnej skali produkcji i optymalnego poziomu ceny dla całego kartelu, jego uczestnicy mogą szukać dla siebie najkorzystniejszych rozwiązań, ale w ramach ograniczeń narzuconych przez wspólną politykę produkcyjną i cenową.

Oligopol z dominującym przedsiębiorstwem – liderem LIDER – to przedsiębiorstwo w danej branży, które poprzez duży udział w sprzedaży rynkowej przewodzi pozostałym firmom. Dominacja polega na tym, że ustanawia on swoje ceny, do których dostosowują się pozostali uczestnicy rynku – naśladowcy. Lider zazwyczaj powstaje w branżach, w których możliwe do osiągnięcia są bardzo duże korzyści skali, pozwalające wyprzeć z rynku wszystkich dużych konkurentów.

DUOPOL – szczególny rodzaj oligopolu, w którym funkcjonuje dwóch silnych dostawców.

Oligopol bez porozumienia Każde z przedsiębiorstw działa na własną rękę, dążąc do maksymalnego zysku dla siebie. Między przedsiębiorstwami działającymi w danej gałęzi toczy się bezwzględna walka konkurencyjna. Niekiedy przyjmuje ona postać wyniszczającej wojny cenowej.

Szanowni studenci ekonomii menedżerskiej w następnym tygodniu otrzymają Państwo informacje o uzyskanych plusach i proponowanej ocenie z ekonomii menedżerskiej. Proszę zaglądać na stronę internetową naszego przedmiotu, z wyrazami szacunku Dr Agnieszka Kiernożycka-Sobejko Wasz Wykładowca Ekonomii Menedżerskiej