Nowe sposoby radzenia sobie z trudnymi zachowaniami uczniów, czyli jak promować wartość czytania we współczesnej szkole, by przyniosła prawdziwe efekty? Karina Mucha
Współczesna edukacja bardzo dużo zmian w bardzo krótkim czasie duże wymagania wobec nauczycieli i dyrektorów nowe kompetencje dla nauczycieli szum informacyjny, brak czasu na studiowanie nowych aktów prawnych brak praktycznych rozwiązań
ewaluacja wewnętrzna koncepcja pracy placówki Ważne słowa spędzające sen z powiek dyrektorom i nauczycielom diagnoza pomoc psychologiczno- pedagogiczna monitorowanie podstawy programowej ewaluacja wewnętrzna koncepcja pracy placówki
Czym jest promocja czytania i dlaczego tak ważna jest motywacja? Długotrwałe zaplanowane działania ukazujące wartość literatury w wielu jej wymiarach (estetycznym, społecznym, edukacyjnym, biblioterapeutycznym), zachęcanie do czytania od najmłodszych lat przez całe życie. Promocja czytania to wspólne działania państwa (programy rządowe proponowane przez poszczególne ministerstwa), bibliotek, ośrodków kultury, szkół różnych typów, wydawców, księgarzy, instytucji pozarządowych, w tym fundacji.
Dlaczego trzeba promować czytanie? Według badań Biblioteki Analiz liczba odbiorców książek utrzymuje się na stałym poziomie – tylko około 50% Polaków deklaruje, że przeczytało co najmniej jedną książkę w roku. Łukasz Gołębiewski, Kuba Frołow, Rynek książki w Polsce /2006 Biblioteka Analiz
Rodzina zasiada wspólnie przy stole Trochę historii… Rodzina zasiada wspólnie przy stole
Rodzina zasiada wspólnie przed telewizorem Połowa XX wieku… Rodzina zasiada wspólnie przed telewizorem
każdy w rodzinie zasiada przed swoim monitorem XXI wiek… szybkość zmian wielość informacji indywidualizacja działań każdy w rodzinie zasiada przed swoim monitorem
Co zagraża naszym dzieciom i młodzieży? brak dobrych relacji z innymi ludźmi nadmierny pośpiech i brak czasu na refleksję - stres brak przestrzeni i wolności współczesna toksyczna kultura nadmiar bodźców płynących z mediów wszelkiego typu
Najnowsze badania - świat ogląda coraz więcej telewizji! Źródło: Eurodata TV Worldwide
Polacy są prawdziwymi telemaniakami Statystyczny Polak spędza dziennie przed telewizorem 245 minut 4 godziny i 5 minut
Wartości, które są dla nas najważniejsze miłość rodzina szczęście Ale co innego mówią rodzice, a co innego dzieci…
Oto ja – Kasia
Oto ja – Damian
Oto ja - Alicja
OTO JA - Kamil
Oto ja - Marlena
Oto ja – Michał
Oto ja – Daniel
Oto ja - Karolina
Rodzice komunikują się z dziećmi…
Koło emocji podstawowych i pochodnych zaproponowane przez amerykańskiego psychologa Roberta Plutchik’a
W wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym rolę ważnych mechanizmów obronnych pełnią uczucia: strachu, złości, gniewu, smutku. Wyrażanie ich przybiera różnorodne formy, od sprzeciwu czy biernego oporu, poprzez głośny krzyk, machanie rękami, kopanie nogami, po atakowanie osób czy niszczenie przedmiotów. Siła tych reakcji zależy od stopnia pobudzenia dziecka, jego temperamentu, a także od dotychczasowych doświadczeń.
Biologiczne konsekwencje stresu ODRUCH OCHRONY ŚCIĘGNA zagrożenie walka ucieczka ścięgno Achillesa – pięta – łydka – kolano – część krzyżowa kręgosłupa – część piersiowa kręgosłupa – szyja – głowa Odruch ochrony ścięgna u naszych przodków trwał kilka sekund, ale dziś wiele osób ma tak wysoki poziom stresu, że ten odruch jest cały czas aktywny.
Czynniki zagrażające bezpieczeństwu emocji dziecka i nauczyciela zewnętrzne presja środowiska, przytłaczająca ilość zajęć, zmiana szkoły lub mieszkania, złe warunki do uczenia się i pracy, monotonia nauki i pracy. wewnętrzne (tkwiące w jednostce) nierealistyczne oczekiwania, brak poczucia sprawowania kontroli, przynależności, kwalifikacji, kompleksy, nieodpowiednie nawyki.
Źródła wewnętrzne braku poczucia bezpieczeństwa wczesne zagrożenie poczucia opieki i bezpieczeństwa brak harmonii pomiędzy światem zewnętrznym a wewnętrznym, dawaniem i braniem egocentryzm, próżność i duma nieharmonijne więzi międzyludzkie zaborczość ocenianie innych ludzi ambicja i rywalizacja brak stawiania sobie nowych celów, stagnacja
STRACH WYZWALA LĘK
w supermarkecie, bicie, choroba, krzyk itp. LĘK WYTWÓRCZY powstaje na bazie wyobraźni dziecka, wytwarza się w nim np. na podstawie obejrzanej bajki, filmu, programu, opowiadań o „czarnej ręce” lub św. Mikołaju. LĘK ODTWÓRCZY powstaje jako następstwo silnego przeżycia np. traumy: śmierć rodzica, wypadek, zaginięcie w supermarkecie, bicie, choroba, krzyk itp.
Inteligencja emocjonalna ma większy wpływ na losy człowieka niż inteligencja intelektualna. Daniel Goleman
w nowej podstawie programowej? Na co zwracać uwagę w nowej podstawie programowej? Na trzy podstawowe cele kształcenia ujęte w formie wymagań ogólnych: 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. 2. Analizę i interpretację tekstów kultury. 3. Tworzenie wypowiedzi.
Diagnozowanie w szkole – na co zwracać uwagę? rozwój sprawności motorycznej i manualnej rozwój percepcji słuchowej rozwój mowy rozwój spostrzegania wzrokowego rozwój pamięci i operacji myślowych rozwój emocji i zachowań społecznych umiejętność czytania i pisania
Każdy człowiek ma w sobie emocjonalny zbiornik, oby był zawsze pełen… potrzeby fizyczne i materialne (ruch, przestrzeń w klasie) potrzeby emocjonalne (bezpieczeństwo, zaciekawienie, przygoda) potrzeby duchowe (wchodzenie w świat symboli i znaczeń, myślenie, kojarzenie, odkrywanie swojej tożsamości)
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu, szkole i placówce polega na: • rozpoznawaniu możliwości psychofizycznych • rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów.
WYRÓWNYWANIE SZANS EDUKACYJNYCH zapisy z rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym W szkole lub placówce diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów, uwzględniając ich możliwości rozwojowe. W szkole lub placówce są prowadzone działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów, uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. Nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. Informacja o postępach w nauce otrzymana w wyniku oceniania uczniów pomaga im uczyć się i planować swój indywidualny proces uczenia się. Uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości.
rozwój emocji od urodzenia do pełnoletności 0-18 miesięcy istnienie budowa więzi 18 m – 3 lata stawanie się odkrywanie świata 3-4 lata bycie określanie własnej tożsamości 4-7 lat działanie kompetencja 7-13 lat dbanie troska 13-19 lat kochanie intymność
poczucie własnej wartości 0-18 miesięcy istnienie budowa więzi adaptacja do złego przebiegu fazy: minimalista dziecko emocjonalnie odcięte dorosły unikający maksymalista dziecko klejące się dorosły przyssany poczucie własnej wartości
ciekawość poznawcza 18 m – 3 lata stawanie się odkrywanie świata adaptacja do złego przebiegu fazy: minimalista dziecko dystansujące się dorosły izolujący się maksymalista dziecko bojaźliwe, ambiwalentne dorosły zachłanny ciekawość poznawcza
określanie własnej tożsamości 3-4 lata bycie określanie własnej tożsamości adaptacja do złego przebiegu fazy: minimalista dziecko spięte dorosły sztywny kontroler maksymalista dziecko niewidzialne, kompulsywny aktor dorosły uległy, kameleon kultura osobista
gotowość do podejmowania inicjatywy 4-7 lat działanie kompetencja adaptacja do złego przebiegu fazy: minimalista dziecko konkurujące dorosły kompulsywny współzawodnik maksymalista dziecko bezradne, manipulujące dorosły manipulant kreatywność, gotowość do podejmowania inicjatywy
szacunek dla innych ludzi 7-13 lat dbanie troska adaptacja do złego przebiegu fazy: minimalista dziecko samotne dorosły sztywny samotnik maksymalista dziecko służebne dorosły pełen poświęcenia opiekun szacunek dla innych ludzi
adaptacja do złego przebiegu fazy: 13-19 lat kochanie intymność adaptacja do złego przebiegu fazy: minimalista dziecko wzorowe dorosły konformista maksymalista dziecko zbuntowane dorosły buntownik poczucie własnej wartości odpowiedzialność
Wartości w podstawie programowej W procesie kształcenia ogólnego szkoła podstawowa kształtuje u uczniów postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej.
Wychowujemy i uczymy w oparciu o wartości Najpierw wychowanie! Ja rozwijamy emocje dziecka Ja – inni uczymy dzieci współpracy z innymi Ja – świat kształtujemy charakter dziecka Ja – świat kultury pomagamy dziecku pięknie przeżyć życie Wychowujemy i uczymy w oparciu o wartości
Najlepszy sposób na harmonijne i bezpieczne rozwijanie emocji dzieci to CZYTANIE
książki z kolekcji nowej literatury dla dzieci i młodzieży kora CO WARTO CZYTAĆ? książki z kolekcji nowej literatury dla dzieci i młodzieży kora
Lektury – klasyka i nowoczesność W każdej klasie proponujemy sześć książek z listy lektur z nowej podstawy programowej (po trzy na semestr). Nauczyciel ma prawo wyboru nie mniej niż czterech lektur w roku. 6 + 6 + 6 = 18 omówionych lektur (na 12 do obowiązkowego wyboru) Opracowaliśmy lektury dotąd nie omawiane w szkole podstawowej, dając nauczycielowi świetne narzędzia do pracy. Nie zapomnieliśmy o lekturowej klasyce: proponujemy nowe rozwiązania metodyczne do lektur omawianych w szkole od lat.
Z czego składa się pakiet do każdej klasy? semestr I semestr II podręcznik i ćwiczenia podręcznik i ćwiczenia
1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. rozwijanie umiejętności uważnego słuchania i czytania zarówno krótkich informacji, jak i dłuższych form narracyjnych ukazywanie różnorodnych kontekstów sytuacyjnych, w których informacja ustna lub pisemna może być wykorzystana w miarę potrzeb ucznia kształtowanie umiejętności szukania potrzebnych informacji i wykorzystywania ich w dobry sposób
2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. rozwijanie emocji poprzez teksty, które są bliskie dziecku i stawiają mu ważne pytania motywowanie do czytania dla przyjemności odkrywanie znaczeń dosłownych i ukrytych w tekście kształtowanie wrażliwości i gustu estetycznego budowanie hierarchii wartości poprzez teksty literackie
3. Tworzenie wypowiedzi. rozwijanie umiejętności dobrego słuchania i mówienia na różne tematy motywowanie do opisywania rzeczywistości i posługiwania się wyobraźnią budowanie wrażliwości na piękno języka i dobór odpowiedniego stylu do formy wypowiedzi kształtowanie umiejętności tworzenia tekstów pisanych
plansze otwierające poszczególne rozdziały wprowadzają w krąg tematyczny inspirują do rozmowy w klasie pozwalają na aktywizowanie doświadczeń dzieci
kształcenie literackie i kulturowe różnorodność gatunkowa: fragmenty książek opowiadania wiersze komiksy formy dziennikarskie: krótkie informacje wywiady znakomicie przygotowane lekcje literackie przemyślany dobór fragmentów literackich i ilustracji: teksty bliskie dziecku, rozbudzające jego emocje i zainteresowania, odwołujące się do doświadczenia, rozwijające wyobraźnię i wrażliwość na słowo, ilustracje wchodzą w dialog z tekstem, same w sobie są również dziełem sztuki
podręcznik jest również źródłem wiedzy o kulturze, liczne odwołania do współczesnych zjawisk, słowniki tematyczne, informacje „Warto wiedzieć” poszerzają wiedzę dziecka w podręczniku znajduje się wiele przykładów różnorodnych tekstów kultury z przygotowanymi pytaniami i zadaniami, które mają na celu motywować dzieci do stawiania pytań, rozwijania swoich pasji i zainteresowań
Jak z dziećmi szukać informacji i uczyć je komunikacji we współczesnym świecie? szukanie informacji to podstawa działania we współczesnym świecie: wykorzystujemy wszystkie sytuacje, kiedy informacja nie jest ważna sama dla siebie, ale czemuś służy, na przykład dyskusji w klasie na temat imion w podręczniku znajduje się mnóstwo przykładów praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce
rozwijamy zdolności pisarskie każdego dziecka nietypowe wprowadzenie poszczególnych form gatunkowych wypowiedzi pisemnych, np. „gwiazda pięciu pytań” przy zaproszeniu ciekawe zadania redakcyjne i kompozycyjne aktywizujące uczniów
specjalne podrozdziały poświęcone poszczególnym formom pisarskim zintegrowane tematycznie z tekstami literackimi i kulturowymi liczne przykłady omawianych form pisarskich, aby ukazać ich różnorodność stylistyczną i graficzną oraz zainspirować dziecko do własnego kreatywnego poszukiwania formy
Jak kształtujemy umiejętności poprzez niezależne moduły podręcznika?
Jak kształtujemy umiejętności poprzez niezależne moduły podręcznika?
Dlaczego warto pracować z „O to chodzi!”? podręcznik bliski każdemu dziecku XXI wieku podręcznik nowy, pisany pod nową podstawę programową dużo ćwiczeń stylistycznych, redakcyjnych i ortograficznych konstrukcja podręcznika ułatwia indywidualizację pracy z każdym dzieckiem gramatyka nastawiona na komunikację znakomicie dobrane teksty kultury, ukazana zależność pomiędzy nimi nowe i klasyczne lektury opracowane w podręczniku
Komentarz do badań międzynarodowych PIRLS i PISA Profesor Krzysztof Konarzewski (opracował polską część badań): większą biegłość w czytaniu mają uczniowie, którzy czytają dłuższe teksty prozatorskie; tymczasem w większości polskich szkół w klasach I-III czyta się głównie wierszyki i krótkie opowiadania. biegłość w czytaniu rośnie wtedy, gdy dzieci czytają nie tylko w szkole, ale i poza nią. Polska szkoła sprowadza czytanie do czynności swoiście szkolnej, podobnej do noszenia mundurka. Czyta się przede wszystkim teksty z podręcznika lub zeszytu ćwiczeń; nie czyta się za to w domu.
Powodzenia w pracy z dziećmi! Karina Mucha