URZĄDZENIA i INSTALACJE ELEKTRYCZNE W PRZESTRZENIACH ZAGROŻONYCH WYBUCHEM

www.ochrona.net.pl

Instalacja piorunochronna obiektów budowlanych powinna zostać zaprojektowana i wykonana zgodnie z obowiązującymi normami i zaleceniami.

NORMY I ZALECENIA - Ochrony odgromowej obiektów budowlanych. - Instalacji elektrycznej w obiekcie budowlanym. - Ograniczników przepięć przeznaczonych do montażu w instalacji elektrycznej. - Koordynacji izolacji urządzeń elektrycznych w układach niskiego napięcia. - Poziomów odporności udarowej chronionych urządzeń elektrycznych i elektronicznych.

Normy i zalecenia

Normy i zalecenia Ochrona odgromowa

PN-86/E-05003/01: Ochrona odgromowa obiektów budowlanych PN-86/E-05003/01: Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne. PN-89/E-05003/03: Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona obostrzona PN-92/E-05003/04: Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona specjalna.

PN - IEC 61024-1:2001, Ochrona odgromowa obiektów budowanych. Część 1 PN - IEC 61024-1:2001, Ochrona odgromowa obiektów budowanych. Część 1. Zasady ogólne. PN-IEC 61024-1-1:2001, Ochrona odgromowa obiektów budowanych. Zasady ogólne. Wybór poziomów ochrony dla urządzeń piorunochronnych. PN-IEC 61024-1-2:2002, Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne. Przewodnik B – Projektowanie, montaż, konserwacja i sprawdzanie urządzeń piorunochronnych.

PN-IEC 61312-1:2001: Ochrona przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym Część 1. Zasady ogólne. PN-IEC/TS 61312-2:2002, Ochrona przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym (LEMP).Część 2:Ekranowanie obiektów połączenia wewnątrz obiektów i uziemienia PN-IEC/TS 61312-3:2003, Ochrona przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym. Część 3. Wymagania urządzeń do ograniczania przepięć (SPD).

PN-IEC 61024-1:2001/Ap1 grudzień 2002, Ochrona odgromowa obiektów budowanych. Część 1. Zasady ogólne. PN-IEC 61024-1-1:2001/Ap1 grudzień 2002, Ochrona odgromowa obiektów budowanych. Zasady ogólne. Wybór poziomów ochrony dla urządzeń piorunochronnych.

Elementy instalacji piorunochronnej PN-EN 50164-1:2002U, Elementy urządzenia piorunochronnego (LPS) Część 1: Wymagania stawiane elementom połączeniowym. PN-EN 50164-2:2003(U) Elementy urządzenia piorunochronnego (LPS). Część 2: Wymagania dotyczące przewodów i uziomów

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 7 kwietnia 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – Dz. U. Nr 109, poz.1156 § 329. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Instalacja piorunochronna § 53. Budynek, odpowiednio do potrzeb wynikających z jego przeznaczenia, powinien być wyposażony w wewnętrzną instalację elektryczną. 2. Budynek należy wyposażyć w instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych. Obowiązek ten odnosi się do budynków wyszczególnionych w Polskiej Normie dotyczącej ochrony odgromowej obiektów budowlanych.

Instalacja piorunochronna § 184. 3. Instalacja piorunochronna, o której mowa w § 53 ust. 2, powinna być wykonana zgodnie z Polską Normą dotyczącą ochrony odgromowej obiektów budowlanych.

Normy międzynarodowe IEC z zakresu ochrony odgromowej

IEC 62305 – Ochrona Odgromowa IEC 62305 –1 Protection against lightning Part 1: General principles IEC 62305 –2 Protection against lightning Part 2: Risk management IEC 62305 –3 Protection against lightning Part 3: Physical damage to structures and life hazard

IEC 62305 – Ochrona Odgromowa IEC 62305 –4 Protection against lightning Part 4: Electrical and Electronic Systems within structures IEC 62305 –5 Protection against lightning Part 5: Services

Ochrona przed przepięciami Normy i zalecenia Ochrona przed przepięciami

Wymagania zawarte w normach i zaleceniach ochrony przed przepięciami w instalacji elektrycznej PN-IEC 60364-4-443:1999, Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przez przepięciami. Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi i łączeniowymi. PN-IEC 60364-4-444. Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami. Ochrona przed zakłóceniami elektromagnetycznymi (EMI) w instalacjach obiektów budowlanych.

Norma PN-IEC 60364-4-443:1999, dotyczy „ ochrony instalacji elektrycznej przed przepięciami atmosferycznymi przenoszonymi przez rozdzielczą sieć zasilającą oraz ochrony przed przepięciami łączeniowymi, powstającymi w urządzeniach przyłączonych do instalacji”. Norma nie dotyczy przypadków bezpośredniego wyładowania piorunowego w linie niskiego napięcia sieci zasilającej lub instalacje elektryczne budynków.

Urządzenia gospodarstwa domowego, elektryczne narzędzia przenośne oraz inne odbiorniki przyłączane do instalacji elektrycznej w obiekcie budowlanym zaliczane są do II kategorii wytrzymałości udarowej. (wytrzymywane znamionowe napięcie udarowe 2500 V - tak sugerują norma PN-IEC 60364-4-443)

PN-IEC 60364-5-534:2003, Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Urządzenia do ochrony przed przepięciami. Zawiera postanowienia dotyczące doboru i montażu urządzeń do ograniczania przepięć w instalacjach elektrycznych obiektów budowlanych. Dotyczy przepięć atmosferycznych przenoszonych przez sieć zasilającą i przepięć generowanych przez urządzenia wewnątrz instalacji.

PN-EN 50160:2002, Parametry napięcia zasilającego w publicznych sieciach rozdzielczych. W normie zdefiniowano przejściowe przepięcie jako „ krótkotrwałe oscylacyjne lub nieoscylacyjne przepięcie, zwykle silnie tłumione, trwające kilka milisekund lub krócej. Przepięcia są zwykle spowodowane wyładowaniami atmosferycznymi, operacjami łączeniowymi lub zadziałaniem bezpieczników. Czas narastania przejściowego przepięcia może zmieniać się w przedziale od mniej niż milisekunda do kilku milisekund.

PN-EN 50160:2002, Parametry napięcia zasilającego w publicznych sieciach rozdzielczych. W normie PN-EN 50160:2002 określając wartości przepięć przejściowych stwierdzono, że „ przejściowe przepięcia pomiędzy przewodami pod napięciem a ziemią z reguły nie przekraczają 6 kV wartości szczytowej, jednakże sporadycznie występują wartości większe.

Wymagania określane przez normę dotyczącą koordynacji izolacji w układach niskonapięciowych Uzupełniające wymagania znajdują się w normie: PN-EN 60664-1:2003(U), Koordynacja izolacji urządzeń elektrycznych w układach niskiego napięcia. Część 1: Zasady, wymagania i badania.

W SPRAWIE WARUNKÓW TECHNICZNYCH, JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ BUDYNKI Dz. U. 2002 nr 75 poz. 690 - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. W SPRAWIE WARUNKÓW TECHNICZNYCH, JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ BUDYNKI I ICH USYTUOWANIE Zmiany: Dz.U. 2003 nr 33 poz. 270 - obowiązują od 16.12.2002 r. Dz.U. 2004 nr 109, poz. 1156 - obowiązują od 21.04.2004 r. § 183. W instalacjach elektrycznych należy stosować: ….. 10) urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej

Zarządzenie Nr 56 Prezesa Zarządu TP S. A. z dnia 18 grudnia 1997 Zarządzenie Nr 56 Prezesa Zarządu TP S.A. z dnia 18 grudnia 1997. Warszawa 1998. Zalecenia dla instalacji elektrycznych w obiektach telekomunikacyjnych TP S.A. z punktu widzenia kompatybilności elektromagnetycznej.

Zarządzenie Nr 56 Prezesa Zarządu TP S. A. z dnia 18 grudnia 1997 Zarządzenie Nr 56 Prezesa Zarządu TP S.A. z dnia 18 grudnia 1997. Warszawa 1998. System ochrony przeciwprzepięciowej instalacji elektrycznej zasilającej budynek powinien składać się z następujących stopni zabezpieczeń: -  stopień zabezpieczenia pierwotnego, znajdujący się przy wejściu kabla zasilającego do budynku, ewentualnie w rozdzielni głównej, zawierający ochronniki dostosowane do udarów o względnie dużej energii (szczytowe wartości prądu udaru rzędu 100kA), przy krytycznych wymaganiach odnośnie czasu odpowiedzi na udar; -  wtórne stopnie zabezpieczeń, znajdujące się w wybranych punktach instalacji, zawierające ochronniki dostosowane do względnie mniejszej energii udarów, ale charakteryzujące się krótkim czasem odpowiedzi na udar, - dalsze stopnie ograniczające i filtrujące stany przejściowe, powstałe w wyniku działanie dwóch pierwszych stopni zabezpieczeń (ochronniki przeznaczone do ograniczania nanosekundowych zakłóceń impulsowych oraz filtry przeciwzakłóceniowe).

Wymagania zawarte w normie dotyczącej ograniczników przepięć Ograniczniki należy badać zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w normie EN 61643-11, i jej polskim odpowiedniku PN-EN 61643-11 Urządzenia ograniczające napięcia dołączone do sieci rozdzielczych niskiego napięcia. Wymagania techniczne i metody badań.

PN-EN 61643-11 Urządzenia ograniczające napięcia dołączone do sieci rozdzielczych niskiego napięcia. Wymagania techniczne i metody badań. Podział ograniczników · ograniczniki typu I (klasy I) - ochrona przed bezpośrednim działaniem prądu piorunowego (wyrównanie potencjałów w obiekcie) oraz wszelkiego rodzaju przepięciami, · ograniczniki typu II (klasy II) - ochrona przed przepięciami atmosferycznymi indukowanymi, przepięciami łączeniowymi, przepięciami przepuszczonymi przez ograniczniki klasy · ograniczniki typu III (klasy III) – ochrona przed przepięciami łączeniowymi powstającymi w obiekcie budowlanym.

W normie PN EN 61643-11 stwierdzono, że: - „ próba klasy I przewidywana jest do symulacji przepływu części prądu piorunowego” , - urządzenia ochrony przepięciowej badane zgodnie z wymogami próby klasy I (ograniczniki typu I) powinny być stosowane w przypadku dużego zagrożenia np. w instalacjach elektrycznych w obiektach posiadających urządzenia piorunochronne, -  ograniczniki typu I powinny być stosowane w miejscach dużego narażenia udarowego, np. w miejscach wprowadzania instalacji do obiektów budowlanych, - ograniczniki typ II i III badane są udarami o krótszych czasach trwania w porównaniu z udarami stosowanymi do badań ograniczników klasy I, - ograniczniki typ II i III stosowane są w miejscach o mniejszym zagrożeniu.

PN-T-83020. Ochronnik telefoniczny abonencki  PN-T-83020. Ochronnik telefoniczny abonencki. Ogólne wymagania i badania. Czerwiec 1996. Zakres normy - norma obejmuje wymagania dotyczące ochronników abonenckich przeznaczonych do ochrony końcowych stacji abonenckich przed przepięciami i przetężeniami pochodzącymi z linii abonenckiej ·   ochronniki jednostopniowe - zawierające odgromnik trójelektrodowy lub dwa odgromniki dwuelektrodowe oraz zabezpieczenie prądowe, ·   ochronniki wielostopniowe - zawierające odgromnik trójelektrodowy lub dwa dwuelektrodowe oraz dodatkowe elementy zmniejszające dynamiczne napięcie zapłonu.

PN-T-45000-1. Uziemienia i wyrównywanie potencjałów w obiektach telekomunikacji radiofonii i telewizji. Wymagania i badania. Terminologia PN-T-45000-2. Uziemienia i wyrównywanie potencjałów w obiektach telekomunikacji radiofonii i telewizji. Wymagania i badania. Systemy uziemiające w obiektach telekomunikacji przewodowej PN-T-45000-3. Uziemienia i wyrównywanie potencjałów w obiektach telekomunikacji radiofonii i telewizji. Wymagania i badania. Systemy uziemiające w obiektach radiofonii i telewizji.