„Innowacja pedagogiczna w praktyce szkolnej” 30 października 2017r. Spotkanie w sieci współpracy Małgorzata Chodura konsultant PODN
INNOWACJE PEDAGOGICZNE źródła, rodzaje, uregulowania prawne oraz przykłady
AUTONOMIA SZKOŁY społeczność szkolna, posiadając duży zakres autonomii, tworzy wizje i plany rozwoju szkoły, wprowadza najbardziej dla niej korzystne zmiany, które będą prowadzić do coraz lepszej szkoły…
Innowacja to robienie czegoś innego, to robienie czegoś inaczej. Wśród wielu pojęć związanych z kategorią zmiany najczęściej spotykane jest pojęcie innowacji. Innowacja to robienie czegoś innego, to robienie czegoś inaczej.
Podstawowe kryteria innowacyjności Pionierstwo Prekursorstwo Odkrywczość Wynalazczość Odejście od stereotypów - wyjście poza ramy obowiązującego systemu edukacji, pozostające w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego. Podstawowe kryteria innowacyjności
INNOWACJE PEDAGOGICZNE i EKSPERYMENTY MOGĄ DOTYCZYĆ: programów kształcenia metod nauczania-uczenia się sposobu oceniania uczniów sposobów organizowania klasy, szkoły sposobów kontaktu między uczniami, uczniami i nauczycielami, nauczycielami i rodzicami rozwiązywania problemów wychowawczych doskonalenia nauczycieli
Każdą działalność innowacyjną powinna cechować: celowość rozumiana jako: zmiana rozważna, wynikająca z uzasadnionej potrzeby przekształcania stanu istniejącego. Towarzyszyć jej powinna świadomość przyczyn stanu rzeczy, a także wyobrażenie przyszłych przewidywanych efektów. Każdą działalność innowacyjną powinna cechować:
Każdą działalność innowacyjną powinna cechować: planowość rozumiana jako: określenie kto?, co?, kiedy?, jak?, w jakim czasie? Należy wyodrębnić osoby , zadania, określić sposoby realizacji. Każdą działalność innowacyjną powinna cechować:
Każdą działalność innowacyjną powinna cechować: użyteczność rozumiana jako: działalność uzasadniona racjonalnie, służąca rozwiązywaniu określonego problemu praktycznego, zmieniająca istniejący stan rzeczy na lepsze Każdą działalność innowacyjną powinna cechować:
Czym się kierować, planując innowację w szkole? Innowacją pedagogiczną (...) prowadzoną w publicznych szkołach i placówkach, (...) są nowatorskie rozwiązania programowe, organizacyjne lub metodyczne, mające na celu poprawę jakości pracy szkoły. * Innowacja (…) wszystkie lub wybrane zajęcia edukacyjne, całą szkołę oddział lub grupę. Czym się kierować, planując innowację w szkole?
programowe-dotyczą celów, treści i wymaganych osiągnięć w zakresie kształcenia metodyczne-zmiany w sposobie nauczania, techniki przekazu, egzekwowania wiedzy szkolnej organizacyjne-zmiany strukturalne np. w zakresie zarządzania RODZAJE INNOWACJI:
ROZPORZĄDZENIE z dn. 9 kwietnia 2002 r ROZPORZĄDZENIE z dn. 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej (...) Zapisy tego rozporządzenia straciły moc 1 września 2017 r. ale mogą pomóc w planowaniu działań przez szkołę oraz dokumentowaniu przebiegu innowacji.
Nowe regulacje prawne dotyczące działalności innowacyjnej szkoły przeniesiono na poziom ustawy, tj. ustawy Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 60). Akcentuje się w niej, że działalność innowacyjna szkoły jest integralnym elementem działalności szkoły. INNOWACJA PO NOWEMU
Zmiany polegają na: zniesieniu konieczności zgłaszania innowacji pedagogicznej kuratorowi oświaty i organowi prowadzącemu, zniesieniu wymagań formalnych warunkujących rozpoczęcie działalności innowacyjnej.
Oznacza to, że szkoła będzie samodzielnie podejmowała decyzję, jakie innowacje będzie realizowała, dokumentowała itp. Szkoły nie mają obowiązku zgłaszania do kuratora oświaty innowacji pedagogicznych.
ZAPROPONOWANE W USTAWIE REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ OKREŚLAJĄ: konieczność zapewnienia przez system oświaty kształtowania u uczniów postaw przedsiębiorczości i kreatywności, sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym, w tym poprzez stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych (art. 1 pkt 18),
ZAPROPONOWANE W USTAWIE REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ OKREŚLAJĄ: obowiązek tworzenia przez szkoły i placówki warunków do rozwoju aktywności, w tym kreatywności uczniów (art. 44 ust. 2 pkt 3), wspieranie nauczycieli, w ramach nadzoru pedagogicznego, w realizacji zadań służących poprawie istniejących lub wdrożeniu nowych rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu nowatorskich działań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów oraz nauczycieli (art. 55 ust. 1 pkt 4),
ZAPROPONOWANE W USTAWIE REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ OKREŚLAJĄ: obowiązek stwarzania przez dyrektora szkoły warunków do działania w szkole lub placówce: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki (art. 68 ust. 1 pkt 9),
ZAPROPONOWANE W USTAWIE REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ OKREŚLAJĄ: warunki, na jakich w szkole lub placówce mogą działać, z wyjątkiem partii i organizacji politycznych, stowarzyszenia i inne organizacje, a w szczególności organizacje harcerskie, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki (art. 86 ust. 1).
INNOWACJE PLANOWANE OD 2017/2018 ROKU
WNIOSKI- PODSUMOWANIE Przepisy nie określają, czy i jaką procedurę powinna przyjąć szkoła w sprawie wprowadzania innowacji po 1 września 2017 r. Innowacje wymagające dodatkowych środków finansowych muszą być uzgodnione z organem prowadzącym, jak każde działanie wykraczające poza plan finansowy. Przepisy nie określają także, czy nauczyciele nadal mają wyrażać zgodę, jednak takie zabezpieczenie także wydaje się uzasadnione.
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943) – art. 41 ust. 1 pkt 3. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) – art. 1 pkt 18, art. 44 ust. 2 pkt 3, art. 55 ust. 1 pkt 4, art. 68 ust. 1 pkt 9, art. 86 ust. 1.
KOMUNIKAT W SPRAWIE INNOWACJI PEDAGOGICZNYCH 1 września 2017 r. traci moc rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez szkoły i placówki (Dz. U. 2002 r., nr 56, poz. 506 z późn. zm). W związku z powyższym nie należy przesyłać do Kuratorium Oświaty w Katowicach kart zgłoszenia innowacji pedagogicznych. Kuratorium Oświaty w Katowicach nie będzie prowadzić i upubliczniać wykazu innowacji. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 poz. 59 ze zm.) działalność innowacyjna ma być integralnym elementem działalności szkoły/placówki, a poprzez zniesienie wymogów formalnych, warunkujących według dotychczas obowiązujących przepisów, realizację innowacji, wyzwolić kreatywność uczniów i nauczycieli. W ustawie – Prawo oświatowe nie określono wymagań formalnych warunkujących rozpoczęcie działalności innowacyjnej w szkole ani nie wskazano konieczności zgłaszania innowacji pedagogicznej kuratorowi oświaty i organowi prowadzącemu Kuratorium Oświaty w Katowicach
Innowacje programowe dotyczą: Poszerzania programów o nowe treści bez naruszania podstawy programowej. Integrowania nauczania wokół bloków edukacyjnych (np. sztuka). Uzupełniania programu o moduły tematyczne. Realizacji programu własnego nauczanego przedmiotu, bądź tylko jego części.
Innowacje organizacyjne polegają na: Zmianie liczby uczniów w klasie. Wprowadzeniu zmiany czasu trwania lekcji. Opracowaniu sposobów wykorzystania czasu lekcji. Tworzeniu zespołów problemowych w klasie. Powoływaniu nowych stanowisk wśród pracowników pedagogicznych (logopedy, terapeuty).
Innowacje organizacyjne polegają na: Wprowadzaniu nowych technik zarządzania. Zmianach w kontaktach z rodzicami. Opracowaniu doskonalenia nauczycieli. Innowacje organizacyjne polegają na:
Innowacje metodyczne dotyczą: Stosowania nowych metod nauczania – uczenia się. Technik przyspieszonego uczenia się. Metod oceniania. Kontroli osiągnięć uczniów. Form pracy w zakresie utrwalania lub sprawdzania wiadomości. Stosowania środków dydaktycznych.
Zalecana dokumentacja związana z rozpoczęciem innowacji: - zgody nauczycieli, którzy będą uczestniczyć w innowacji - opinię rady szkoły - pisemną zgodę autora lub zespołu autorskiego innowacji na jej prowadzenie w szkole, w przypadku gdy założenia innowacji nie były wcześniej opublikowane
Jeżeli innowacja wymaga przyznania szkole dodatkowych środków, należy uzyskać pisemną zgodę organu prowadzącego na finansowanie planowanych działań.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 poz Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 poz. 59 ze zm.) W statucie szkoły powinny znaleźć się zapisy na temat prowadzenia przez szkołę działań o charakterze innowacyjnym lub eksperymentalnym, ale bez szczegółowych zapisów zawartych w innej dokumentacji prowadzonej przez placówkę.
Tytuł/nazwa innowacji pedagogicznej. Autor innowacji. Rodzaj innowacji (programowa, organizacyjna, metodyczna). Zakres innowacji, w tym informacja na temat: Kto zostanie objęty innowacją – cała szkoła, klasa, grupa uczniów itp. Jakich zajęć edukacyjnych dotyczy innowacja. Obszar tematyczny innowacji. PROPONOWANA DOKUMENTACJA DOTYCZĄCA PROWADZONEJ W SZKOLE INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ
Zapewnienie odpowiednich warunków kadrowych i organizacyjnych, niezbędnych do realizacji planowanych działań innowacyjnych. Przewidywany czas realizacji innowacji – od .................................. do ...................... Źródło działań innowacyjnych, w tym np. wyniki diagnozy poprzedzającej wprowadzenie innowacji. Cel innowacji (spodziewane efekty). Spełnienie podstawowych kryteriów innowacyjności (pionierstwo, prekursorstwo, odkrywczość, wynalazczość, odejście od stereotypów, wyjście poza ramy obowiązującego systemu edukacji).
Sposób prowadzenia ewaluacji działań innowacyjnych. Krótki opis nowatorskich rozwiązań programowych, metodycznych, organizacyjnych. Sposób prowadzenia ewaluacji działań innowacyjnych. PROPONOWANA DOKUMENTACJA DOTYCZĄCA PROWADZONEJ W SZKOLE INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ
STRUKTURA INNOWACJI PROGRAMOWEJ: założenia dydaktyczne i organizacyjne cele ogólne i szczegółowe materiał kształcenia oczekiwane osiągnięcia ucznia procedury osiągania celów projekt ewaluacji STRUKTURA INNOWACJI PROGRAMOWEJ:
PRZYKŁADY INNOWACJI Edukacja prawna. Program nauczania przedmiotu uzupełniającego dla klasy II liceum ogólnokształcącego. – metod., progr. Tworzenie gier komputerowych z elementami modelowania i teksturowania- org., progr. Chemia na poziomie rozszerzonym na Platformie Moodle – org., metod. Fizyka dla przyrodników- metod., org., progr. Programowanie z wykorzystaniem platformy APPKI.ORG w przygotowaniu uczniów do konkursów informatycznych. – org., metod.
http://wre.ko.poznan.pl/innowacje/ Przykłady innowacji
Dziękuję za uwagę!