PODSTAWY LOGISTYKI Sylwia.Konecka@edu.wsl.com.pl (061) 850 47 92 rok akademicki 2008/2009 Sylwia.Konecka@edu.wsl.com.pl (061) 850 47 92 Dyżur – środy od 11:00-12:00, KPL ul. Szyperska 3/6

Charakterystyka przedmiotu Celem wykładów i ćwiczeń jest zapoznanie studentów z podstawami zarządzania logistycznego i istotą systemowego podejścia do logistyki oraz przedstawienia: – głównych elementów przekroju funkcjonalnego (ogólna charakterystyka obsługi zamówień, gospodarki magazynowej, gospodarki zapasami, transportu, opakowania), – głównych elementów przekroju fazowego (logistyka zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji), – aspektów instytucjonalnych logistyki. Przedmiot stanowi wprowadzenie do zagadnień związanych z integracją logistyki i systemową interakcją z innymi funkcjami zarządzania podmiotami oraz organizacjami gospodarczymi. 2 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 2

Charakterystyka przedmiotu Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z podstawowymi technikami obliczeniowymi dotyczącymi: gospodarki magazynowej, gospodarki zapasami, transportu, logistyki produkcji, i dystrybucji oraz z technikami rozwiązywania zagadnień outsourcingu logistycznego i informacji logistycznej. 3 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 3

Tematy Gospodarka zapasami Gospodarka magazynowa Transport Logistyka produkcji Logistyka dystrybucji Informacja i komunikacja w systemach logistycznych Outsourcing logistyczny 4 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 4

Literatura Cole J.J., Bardi E.J., Langley C.J. Jr, Zarządzanie logistyczne, PWE, Warszawa 2002 Krzyżaniak Stanisław, Podstawy zarządzania zapasami w przykładach, ILiM, Biblioteka Logistyka, P-ń 2005 Fertsch Marek, Podstawy zarządzania przepływem materiałów w przykładach, ILiM, Biblioteka Logistyka, P-ń 2003 Gubała Marek, Popielas Jan, Podstawy zarządzania magazynem w przykładach, ILiM, Biblioteka Logistyka, P-ń 2005 Dembińska-Cyran Izabella, Gubała Marek, Podstawy zarządzania transportem w przykładach, ILiM, Biblioteka Logistyka, P-ń 2005 5 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 5

Zaliczenie Studia stacjonarne: Każdy temat (7) zakończony kolokwium - 1 pytanie teoretyczne + 1 zadanie Punktacja: pytanie 1 punkt, zadanie 2 punkty 7*3=21pkt Obecność obowiązkowa, jeśli ktoś nie pisał kolokwium, a ma usprawiedliwienie może rozwiązać zaległe testy na ostatnich zajęciach, Na zaliczenie przedmiotu 60% punktów tj.12,5 pkt. Studia niestacjonarne: Test zaliczeniowy na ostatnich zajęciach. 6 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 6

POTENCJALNE MIEJSCA UTRZYMYWANIA ZAPASÓW W KANALE LOGISTYCZNYM   GOSPODARKA ZAPASAMI POTENCJALNE MIEJSCA UTRZYMYWANIA ZAPASÓW W KANALE LOGISTYCZNYM DOSTAWCA 2 DOSTAWCA 3 DOSTAWCA 1 DOSTAWCAn MAGAZYN ZAKŁAD/PRODUKCJA ZAKŁAD/ MAGAZYN U dostawcy w magazynie np.materiałów i w obiektach fabrycznych lub produkcyjnych występują takie zapasy jak: ZAPASY surowców, podzespołów, półprzewodników, art. naprawczo-konserwacyjnych, natomiast w zakładzie, magazynie wyrobów gotowych, zorientowanych rynkowo centrach dystrybucji oraz punktach sprzedaży detalicznej lub punktach usługowych są: ZAPASY wyrobów gotowych lub półproduktów. CD 2 CENTRUM DYSTRYBUCJI 1 CD 3 CDn PUNKT SPRZEDAŻY DETALICZNEJ 1 PDSn PDS 3 PSD 2 PDS 4 7 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka   7

Przyczyny utrzymywania zapasów GOSPODARKA ZAPASAMI Przyczyny utrzymywania zapasów w zaopatrzeniu możliwość uzyskania oszczędności na zakupach (ekonomia skali), możliwość oszczędności na transporcie, konieczność utrzymywania zapasu bezpieczeństwa, zakupy spekulacyjne, sezonowość podaży, ustalone źródła dostaw w dystrybucji uzyskanie oszczędności na transporcie, oszczędności na skali produkcji, sezonowość popytu, potrzeba zapewnienia pożądanego poziomu obsługi klienta, stabilizacja zatrudnienia i zapewnienie wystarczającej ilości towarów do sprzedaży 8 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 8

Podział zapasów na: surowce i materiały, produkcję w toku, GOSPODARKA ZAPASAMI Podział zapasów na: surowce i materiały, produkcję w toku, wyroby gotowe 9 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 9

Funkcjonalny podział zapasów GOSPODARKA ZAPASAMI Funkcjonalny podział zapasów zapas bieżący (cykliczny), zapas w produkcji (produkcja w toku), zapas bezpieczeństwa (zapas buforowy), zapas sezonowy, zapas promocyjny, zapas spekulacyjny, zapas martwy. 10 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 10

Problemy decyzyjne zarządzania zapasami GOSPODARKA ZAPASAMI Problemy decyzyjne zarządzania zapasami 1. Wybór pozycji, których zapasy powinny być utrzymywane, 2. Określenie wielkości zamówionych partii, 3. Określenie czasu składania zamówień, 4. Opracowanie systemu kontroli zapasów. 11 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 11

GOSPODARKA ZAPASAMI Koszty zapasów 1.  Koszt zakupu lub wyprodukowania konkretnych pozycji zapasów, 2.  Koszt zamówienia lub przestawienia produkcji, 3. Koszty utrzymywania zapasów a) koszt kapitału (alternatywny) – ile kosztuje firmę zamrożenie kapitału w zapasach, b) koszt składowania (= koszt utrzymywania magazynów), c) koszty starzenia się, psucia, strat (koszty ryzyka związanego z zapasami), d) koszty obsługi zapasów – ubezpieczenia i podatki, 4. Koszt wyczerpania się zapasów. 12 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 12

GOSPODARKA ZAPASAMI Analiza ABC Odsetek sprzedaży łącznej (w %) 100 95 15% 80 C B 80% A zaledwie 20% pozycji asortymentowych zapewnia 80% sprzedaży – pozycje grupy A, pozycje grupy B – stanowią ok. 50% całej produkcji, ale dają dodatkowo tylko 15% sprzedaży, pozostałe 30% pozycji asortymentowych – to grupa C, która daje zaledwie 5% sprzedaży 20 50 100 20% 30% 50% Odsetek danej pozycji w asortymencie (w %) 13 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 13

Klasyczne modele sterowania zapasami GOSPODARKA ZAPASAMI Klasyczne modele sterowania zapasami Dwa modelowe systemy zamawiania: system oparty na poziomie informacyjnym zmienne cykle składania zamówień zapas bezpieczeństwa: kiedy zamawiać? stała wielkość zamówień system przeglądu okresowego zmienne wielkości zamówień zapas bezpieczeństwa: ile zamawiać? stałe cykle składania zamówień 16 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 16

System oparty na poziomie informacyjnym GOSPODARKA ZAPASAMI System oparty na poziomie informacyjnym Elementy przeglądu opartego na poziomie informacyjnym: stała wielkość zamówień i dostaw (WD = const) zmienny cykl pomiędzy zamówieniami (t) znajomość stanu zapasu wolnego po każdej transakcji magazynowej (Z) obliczony poziom informacyjny (poziom ponownego zamówienia (ZI) decyzja o zamówieniu jako wynik porównania zapasu wolnego Z z poziomem informacyjnym (ZI); zamówienie następuje w przypadku gdy Z<ZI 17 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 17

System oparty na poziomie informacyjnym GOSPODARKA ZAPASAMI System oparty na poziomie informacyjnym A - przegląd ciągły (dużo zamówień o stosunkowo małej wielkości) Q Q Q T T T ZI 18 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 18

System oparty na poziomie informacyjnym GOSPODARKA ZAPASAMI System oparty na poziomie informacyjnym Normy sterowania: - poziom zapasu informacyjnego (ZI) ZI = PT + ZB (ZB = PT) - wielkość zamawianej partii (Q) ω – współczynnik bezpieczeństwa dla przyjętej wielkości poziomu obsługi klienta, σ – odchylenie standardowe 19 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 19

PT = T2 P2 + P2 T System oparty na poziomie informacyjnym GOSPODARKA ZAPASAMI System oparty na poziomie informacyjnym Zapas zabezpieczający: ZB = (POK)PT PT = T2 P2 + P2 T 20 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 20

System oparty na poziomie informacyjnym GOSPODARKA ZAPASAMI System oparty na poziomie informacyjnym Zadanie 1 (przykład 6.1 str.110) Zapotrzebowanie tygodniowe za ostatni rok na pewien typ śrub ma charakter stacjonarny i daje się opisać rozkładem normalnym o wartości średniej P=1250 sztuk, przy odchyleniu standardowym σP= 325 sztuk. Śruby te są utrzymywane w zapasie uzupełnianym okresowo zakupami u producenta. Zamówienie (zazwyczaj 1000 szt) jest realizowane w przeciągu tygodnia, a termin ten jest na ogół dotrzymywany. Dopuszczalne ryzyko braku w zapasie określono na poziomie 5%. Proszę zaplanować poziom zapasu zabezpieczającego na następny okres. 21 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 21

System oparty na poziomie informacyjnym GOSPODARKA ZAPASAMI System oparty na poziomie informacyjnym Jak zmienić ZB dla danych z zadania, jeśli czas cyklu odnowienia zapasu wydłuży się dwukrotnie, do T= 2 tygodni ? Jak zmienić ZB dla danych z zadania, jeśli czas cyklu odnawiania zapasu zacznie wykazywać zmienność o odchyleniu standardowym σT=0,5 tygodnia? 22 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 22

System oparty na poziomie informacyjnym GOSPODARKA ZAPASAMI System oparty na poziomie informacyjnym Zadanie 2 Zapotrzebowanie tygodniowe na wieczne pióra można opisać rozkładem normalnym o wartości średniej 60 sztuk i zmienności równej 12 sztuk. Towar utrzymuje się w zapasie uzupełnianym zakupami u hurtownika, który realizuje zamówienia w ciągu 24 dni. Jeżeli wiadomo, że sklep otwarty jest 6 dni w tygodniu, zaplanuj wielkość zapasu, która zabezpieczy sklep przed wahaniami popytu i brakiem zapasu, oraz oblicz poziom zapasu, przy którym wygenerowane zostanie zamówienie do hurtownika, przy założonym poziomie obsługi klienta 95% (współczynnik bezpieczeństwa dla przyjętej wielkości poziomu obsługi klienta wynosi 1,645). 23 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 23

Poziom obsługi klienta GOSPODARKA ZAPASAMI Poziom obsługi klienta Poziom obsługi klienta (POK 1) to prawdopodobieństwo, że w danym cyklu uzupełniania zapasów zostaną w pełni i terminowo zrealizowane wszystkie zlecenia klientów na dany artykuł (prawdopodobieństwo nie wystąpienia braku w zapasie w danym cyklu uzupełniania). Poziom obsługi klienta (POK 2) to stopień realizacji zamówień mierzony jako stosunek ilości artykułów wysłanych do wszystkich ilości zamówionych przez klientów (stopień ilościowej realizacji zamówień). 24 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 24

System przeglądu okresowego GOSPODARKA ZAPASAMI System przeglądu okresowego Elementy przeglądu okresowego: stały cykl przeglądu zapasów i składania zamówień (t= T0 = const) zmienna wielkość poszczególnych zamówień (WD) znajomość stanu zapasu wolnego w chwili cyklicznego przeglądu (Z) obliczony tzw. poziom maksymalny zapasu (ZMax) wielkość zamawianej dostawy równa: WD = ZMax - Z 25 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 25

System przeglądu okresowego GOSPODARKA ZAPASAMI System przeglądu okresowego B - przegląd okresowy (stosowany na przykład w supermarketach) ZMax T T T T T T0 T0 T0 T0 T0 26 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 26

ZMax = PT + T0) + ZB (ZB = PT) GOSPODARKA ZAPASAMI System przeglądu okresowego Normy sterowania: - poziom zapasu maksymalnego (Zmax) ZMax = PT + T0) + ZB (ZB = PT) - optymalny cykl zamawiania (T0) 27 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 27

PT = T2 P2 + P2 T+ T0) System przeglądu okresowego GOSPODARKA ZAPASAMI System przeglądu okresowego Zapas zabezpieczający: ZB = (POK)PT PT = T2 P2 + P2 T+ T0) 28 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 28

GOSPODARKA ZAPASAMI Wyznaczanie optymalnej wielkości dostawy (ekonomicznej wielkości zamówień – EWZ) Czyli takiej, której łączne koszty zakupu i utrzymania zapasów są najmniejsze. Łączne koszty (KC) składają się z: – rocznych kosztów magazynowania (utrzymania zapasów) KRM = iQC/2 – rocznych kosztów dostawy (zamawiania) KRD = PS/Q KC = KRM + KRD   KC = ½ iQC + SP/Q Q – wielkość zamówienia (dostawy) P – popyt roczny (wielkość popytu (zużycia) w roku), C – jednostkowy koszt zakupu bądź sprzedaży (koszt jednostki towaru (produktu)), S – koszt na zamówienie bądź na dostawę (koszt zamówienia), i – stopa określająca relację między kosztami utrzymania zapasów a ich wartością (= współczynnik rocznego kosztu utrzymania zapasu = można podać jako udział procentowy kosztów utrzymania zapasów w rocznej wartości zapasu)   29 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 29

Wyznaczanie EWZ - wykresy GOSPODARKA ZAPASAMI Wyznaczanie EWZ - wykresy KC KR KRM = iQC/2   KRD = PS/Q EWZ Q 30 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 30

Wyznaczanie EWZ - obliczenia GOSPODARKA ZAPASAMI Wyznaczanie EWZ - obliczenia Znalezienie wielkości optymalnej zamówienia polega na znalezieniu minimum funkcji KC KC = ½ iQC + PS/Q min = 0 EWZ możemy określić przez zróżniczkowanie funkcji KC względem Q ½ iC + (- PS/Q2) = 0 ½ iC = PS/Q2 /•2Q2 iCQ2 = 2PS /:iC Q2 = 2PS/iC /√ Q = √2PS/iC 31 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 31

Wyznaczanie EWZ - przykład GOSPODARKA ZAPASAMI Wyznaczanie EWZ - przykład Przy danych: P = 1000, S = 5, C = 2, i = 0,4 można obliczyć koszty dla Q od 50 do 200 Aby określić Q trzeba zrównoważyć relacje między kosztami utrzymania zapasów a kosztami zamawiania. Q P/Q SP/Q KRD iCQ/2 KRM KC 50 80 100 112 125 145 175 200 20 13 10 9 8 7 6 5 63 45 40 35 30 25 32 58 70 120 95 90 93 105 32 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 32

GOSPODARKA ZAPASAMI Zadanie 1   Tygodniowy popyt na Fiata 126p wynosi 22 sztuki, koszt utrzymania jednostki Fiata wynosi 25% ceny zakupu. Cena zakupu wynosi 50 zł. Koszt zakupu jednej partii dostaw wynosi 100 zł. Oblicz EWZ Fiata. Znając optymalne Q (EWZ) można obliczyć optymalny czas między zamówieniami (optymalny cykl dostawy - T0opt) i optymalną liczbą dostaw (ldopt). Ile zakupu mamy dokonać na rok? (optymalna liczba zamówień w ciągu roku) ldopt = P0/EWZ Co ile dni? T0opt=365/ ldopt,   33 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 33

GOSPODARKA ZAPASAMI Zadanie 2   Zapotrzebowanie na zapałki wynosi 20 pudełek na miesiąc. Koszt przypadający na zamówienie wynosi 60 zł, a jednostkowy koszt zakupu pudełka zapałek wynosi 18 zł. EWZ=? Zadanie 3 Zapotrzebowanie na długopisy wynosi w kwartale pierwszym 1200 szt., drugim 1500 szt., trzecim i czwartym łącznie 3000 szt. Cykl produkcyjny determinuje liczbę partii w ciągu roku (ile cykli tyle dostaw tzn. cztery dostaw). Koszt na dostawę wynosi 450 zł. Roczne koszty magazynowania wynoszą 10 000 zł. EWZ=? 34 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 34

EWZ dla czekolady wynosi? GOSPODARKA ZAPASAMI Zadanie 4 Roczny popyt na czekoladę wynosi 1200 szt. W ciągu roku z fabryki wyjeżdżają comiesięczne dostawy). Koszt każdej z dostaw wynosi 100 zł. W tym roku fabryka planuje 2-miesięczny przestój maszyn (12-2 =10). Roczne koszty magazynowania stanowią sumę kosztów poniesionych w trzech okresach: w I-szym 150 zł, w II-gim 120 zł., w III-cim 100 zł.   EWZ dla czekolady wynosi? 35 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 35

GOSPODARKA ZAPASAMI Zadanie 5 Firma dystrybucyjna X planuje dostawy pewnego artykułu, zamawianego u dostawcy w systemie opartym na poziomie informacyjnym. Planowana wielkość zakupu, zgodna z roczna prognozą wynosi 28 500 sztuk. Koszt związany z obsługą (zamówienie, przyjęcie dostawy)jednego zamówienia wynosi 600 złotych. Cena zakupu jednej jednostki wynosi 200 zł, a współczynnik rocznego kosztu utrzymania zapasu jest równy 20 % (i = 0,2). Oblicz ekonomiczną wielkość zamówienia. 36 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 36

GOSPODARKA ZAPASAMI Mini słowniczek Zapas rotacyjny (ZR) to zapas gromadzony w celu pokrycia oczekiwanego zapotrzebowania w cyklu uzupełniania zapasów. Planowany ZR jest równy oczekiwanej sprzedaży w okresie. Zapas bezpieczeństwa (ZB) to zapas gromadzony jako rezerwa w celu pokrycia ewentualnej nadwyżki sprzedaży ponad jej oczekiwaną wartość. Jest to podstawowy regulator poziomu obsługi klienta. Zapas maksymalny (ZMax) – poziom zapasu występujący w momencie nadejścia kolejnej partii dostawy. Cykl dostawy – odstęp czasu między dwoma kolejnymi dostawami liczony w dniach. 37 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 37

Gospodarka magazynowa to: Działalność obejmująca zespół środków, czynności organizacyjnych, technicznych i zadań ekonomicznych związanych z przechowywaniem zapasów magazynowych. Przez zapas magazynowy rozumie się taką ilość dóbr materialnych, które gromadzone w magazynie zapewniają prawidłową i rytmiczną działalność handlową, usługową czy produkcyjną. 38 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 38

GOSPODARKA MAGAZYNOWA Magazyn to: Jednostka funkcjonalno-organizacyjna przeznaczona do magazynowania dóbr materialnych (zapasów) w wyodrębnionej przestrzeni budowli magazynowej według ustalonej technologii, wyposażona w odpowiednie urządzenia i środki techniczne, zarządzana i obsługiwana przez zespół ludzi. Według polskiej normy PN-84/N-01800 39 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 39

Magazynowanie to: Zespół czynności związany z czasowym przyjmowaniem, GOSPODARKA MAGAZYNOWA Magazynowanie to: Zespół czynności związany z czasowym przyjmowaniem, składowaniem, przechowywaniem, kompletowaniem, przemieszczaniem, konserwacją, ewidencjonowaniem, kontrolowaniem i wydawaniem dóbr materialnych (zapasów), realizowanych przez etatowych pracowników magazynu, w przystosowanych do tego poszczególnych strefach magazynu i przy spełnieniu określonych warunków organizacyjnych procesu magazynowego. 41 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009– mgr Sylwia Konecka 41

GOSPODARKA MAGAZYNOWA Dwa podstawowe cele: Maksymalizacja wykorzystania przestrzeni składowej, Minimalizacja operacji – manipulacji wewnętrznych. 42 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 42

Podział magazynów – możliwe podejścia GOSPODARKA MAGAZYNOWA Podział magazynów – możliwe podejścia Ze względu na wpływ otoczenia magazyny dzielimy na: budowle otwarte, budowle półotwarte, budowle zamknięte. Ze względu na mobilność: magazyny stacjonarne, magazyny ruchome (polowe). Ze względu na wymogi składowania: magazyny materiałów niebezpiecznych, magazyny specjalistyczne. 43 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 43

Podział magazynów – możliwe podejścia GOSPODARKA MAGAZYNOWA Podział magazynów – możliwe podejścia Ze względu na postaci ładunków: magazyny jednostek ładunkowych, magazyny ładunków zbiornikowych, place składowe. Ze względu na przeznaczenie rozróżniamy: magazyny przemysłowe, magazyny sieci dystrybucyjnych, magazyny usługowe, magazyny rolnicze, magazyny spedycyjne, magazyny celne, magazyny rezerw państwowych. 44 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 44

Podział magazynów – możliwe podejścia GOSPODARKA MAGAZYNOWA Podział magazynów – możliwe podejścia Ze względu na rodzaj zapasów: magazyny surowcowe, magazyny produkcyjne, magazyny produktów produkcji w toku, magazyny części zamiennych, magazyny materiałów pomocniczych, magazyny ubiorów ochronnych i sprzętu ochrony osobistej, magazyny wyrobów handlowych, magazyny opakowań, magazyny odpadów i inne. 45 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 45

Typy magazynów ze względu na układ technologiczny GOSPODARKA MAGAZYNOWA Typy magazynów ze względu na układ technologiczny przepływie prostym = przelotowy, przepływie powrotnym = workowy lub typu U, przepływie kątowym: lewoskrętny lub prawoskrętny wejście wyjście wejście wyjście wyjście wejście wejście wyjście 46 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 46

Fazy magazynowania przyjmowanie, składowanie, kompletacja, wydawanie. GOSPODARKA MAGAZYNOWA Fazy magazynowania przyjmowanie, składowanie, kompletacja, wydawanie. O możliwości realizacji tych czterech podstawowych faz magazynowania decyduje struktura magazynu. 47 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 47

Przyjmowanie obejmuje: GOSPODARKA MAGAZYNOWA Fazy magazynowania Przyjmowanie obejmuje: rozładunek środków transportu, sortowanie, identyfikację, kontrolę ilościową i jakościową, przygotowanie towarów do składowania, przekazywanie dostawy do strefy składowania. 48 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 48

Składowanie obejmuje: GOSPODARKA MAGAZYNOWA Fazy magazynowania Składowanie obejmuje: odbiór towarów ze strefy przyjęć, rozmieszczenie towarów w strefach składowych podzielonych w zależności od: - typu jednostki ładunkowej w składowaniu, - wielkości obrotu grupy asortymentowej, - wymogów przechowalniczych, przekazanie towarów do strefy kompletacji. 49 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 49

Fazy magazynowania Kompletacja to: GOSPODARKA MAGAZYNOWA Fazy magazynowania Kompletacja to: przygotowanie jednostek ładunkowych dla potrzeb kompletacji, kompletowanie według zamówień, kontrola ilościowa, przemieszczenie do strefy wydań. 50 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 50

Fazy magazynowania Wydawanie GOSPODARKA MAGAZYNOWA Fazy magazynowania Wydawanie pakowanie i formowanie jednostek transportowych, kontrola wydania, przygotowanie do wysyłki, załadunek środków transportu. 51 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 51

Metody kompletacji zamówień GOSPODARKA MAGAZYNOWA Metody kompletacji zamówień „kompletujący do asortymentu” polega na gromadzeniu obok siebie poszczególnych asortymentów uczestniczących w procesie kompletacji, a pracownik kompletujący przechodzi od asortymentu do asortymentu, pobierając odpowiednie ilości zgodnie ze zleceniem oraz układa je na palecie lub w pojemniku zbiorczym. Po zrealizowaniu całego zlecenia paleta lub pojemnik zbiorczy są przemieszczane do strefy wydań. 52 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 52

Metody kompletacji zamówień GOSPODARKA MAGAZYNOWA Metody kompletacji zamówień „asortyment do kompletującego” polega na rozmieszczeniu w strefie kompletacyjnej stałych stanowisk kompletacyjnych wyposażonych w wózki o prowadzeniu ręcznym lub automatycznym, a poszczególne asortymenty uczestniczące w procesie kompletacji są systematycznie dostarczane do stanowisk kompletacyjnych. 53 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 53

Wybór optymalnego systemu składowania GOSPODARKA MAGAZYNOWA Wybór optymalnego systemu składowania Różne zasady lokowania towarów na magazynie: według grup asortymentowych, według częstotliwości wydań i przyjęć, według ciężaru i gabarytów, według dostawców i odbiorców, według przynależności do kompletów. 54 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 54

Wybór optymalnego systemu składowania GOSPODARKA MAGAZYNOWA Wybór optymalnego systemu składowania System stałych lokalizacji składowania - lokalizacje składowania są przypisane do konkretnego towaru.  przejrzystość magazynu, uproszczenie ewidencji materiałowej  nieoptymalne wykorzystanie przestrzeni. System zmiennych lokalizacji składowania – lokalizacje składowania są przypisywane ad hoc do składowanych towarów losowo lub według zdefiniowanych reguł.  optymalne wykorzystanie przestrzeni magazynu,  konieczność prowadzenia skomplikowanej ewidencji materiałowej uwzględniającej lokalizacje (adresy) składowanego towaru. 55 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 55

Wybór optymalnego systemu składowania GOSPODARKA MAGAZYNOWA Wybór optymalnego systemu składowania Mieszany system składowania – to połączenie obu powyższych metod polegające na luźnym przyporządkowywaniu lokalizacji do towaru ale w ramach wybranych sektorów przeznaczonych pod konkretne grupy towarowe. Grupa towarowa powinna by w miarę jednolita pod względem takich cech jak: rotacja, warunki przeładunku i transportu, gabaryty, masa, postać fizyczna i sposób pakowania, warunki przechowywania. 56 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 56

Technologie składowania jednostek ładunkowych GOSPODARKA MAGAZYNOWA TECHNOLOGIE SKŁADOWANIA STATYCZNEGO TECHNOLOGIE SKŁADOWANIA DYNAMICZNEGO SKŁADOWANIE REGAŁOWE W REGAŁACH: PÓŁKOWYCH WJEZDNYCH WSPORNIKOWYCH W REGAŁACH: PRZESUWNYCH PRZEPŁYWOWYCH SKŁADOWANIE W STOSACH: RZĘDOWYCH BLOKOWYCH UKOŚNYCH NA ŚRODKACH TRANSPORTOWYCH 57 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 57

Składowanie w stosach rzędowych blokowych ukośnych GOSPODARKA MAGAZYNOWA Składowanie w stosach rzędowych blokowych ukośnych 58 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 58

Cele i zasady rozplanowania przestrzennego magazynu GOSPODARKA MAGAZYNOWA Cele i zasady rozplanowania przestrzennego magazynu możliwie krótkie przepływy materiałowe po linii prostej, unikanie niepotrzebnego powtarzania czynności (np. segregowanie przesyłek), optymalne wykorzystanie przestrzeni i pracochłonność i koszt, elastyczność magazynu, efektywny system składowania, minimalizacja przestrzeni potrzebnej na przejęcia/przejazdy, maksymalne wykorzystanie wysokości budynku dostosowanie liczby miejsc załadunku/rozładunku do potrzeb. 59 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 59

Zadanie 1 Oblicz powierzchnię i przestrzeń składowania GOSPODARKA MAGAZYNOWA Zadanie 1 Oblicz powierzchnię i przestrzeń składowania Dane wejściowe Typ jednostki ładunkowej Wymiary jednostki ładunkowej w metrach Liczba jednostek ładunkowych Dopuszczalna liczba warstw w stosie (nw) Szerokość [m] Długość [m] Wysokość [m] EUR 0,8 1,2 0,97 120 6 80 4 X 1,6 200 5 Y 1,0 2,3 50 2 60 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 60

Powierzchnia jednostki ładunkowej w m2 GOSPODARKA MAGAZYNOWA Zadanie 1 Oblicz powierzchnię i przestrzeń składowania Typ jł Wymiary jednostki ładunkowej w metrach Powierzchnia jednostki ładunkowej w m2 Kubatura jednostki ładunkowej w m3 Szerokość [m] Długość [m] Wysokość [m] EUR 0,8 1,2 0,97 0,96 0,9312 1,152 X 1,6 1,92 1,536 Y 1,0 2,3 2,76 61 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 61

Zadanie 1 Oblicz powierzchnię i przestrzeń składowania GOSPODARKA MAGAZYNOWA Zadanie 1 Oblicz powierzchnię i przestrzeń składowania Powierzchnie i kubatury stosów zblokowanych Typ jł Powierzchnia wszystkich jł w jednej warstwie w m2 Powierzchnia stosu zblokowanego ze wszystkich jł w m2 Kubatura wszystkich jł w m3 EUR 115,2 19,2 111,744 76,8 92,16 X 384 307,2 Y 60 30 138 Razem 636 145,2 649,104 62 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 62

GOSPODARKA MAGAZYNOWA Zadanie 2 Policz powierzchnię i przestrzeń składowania (faktycznie zajmowaną przez towar) na podstawie danych z tabeli. Typ jednostki ładunkowej Wymiary jednostki ładunkowej w metrach Liczba jednostek ładunkowych Dopuszczalna liczba warstw w stosie (nw) Szerokość [m] Długość [m] Wysokość [m] EUR 0,8 1,2 0,97 220 8 380 X 1,6 200 9 Y 1,0 2,3 550 7 63 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 63

Moduł magazynowy M = (2d + G) • l [m2] GOSPODARKA MAGAZYNOWA Moduł magazynowy M = (2d + G) • l [m2] To podstawowa jednostka projektowa w strefie składowej magazynu. Obejmuje on powierzchnię dwóch rzędów jednostek ładunkowych wraz z luzami manipulacyjnymi przy składowaniu w stosach (szerokość gniazda regałowego przy składowaniu w regałach) oraz szerokość drogi manipulacyjnej pomiędzy nimi. Pomaga on w ustaleniu normatywów dwuwymiarowych, jak i trójwymiarowych. Gdzie: M – powierzchnia modułu magazynowego, d – długość lub szerokość palety z luzem manipulacyjnym, b – moduł szerokości magazynu, l – moduł długości magazynu, G – szerokość drogi manipulacyjnej (między regałowej) zależy od zastosowanych technik i środków do obsługi pól odkładczych w stosach lub regałach d G d l b 64 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 64

GOSPODARKA MAGAZYNOWA Moduł magazynowy Jeżeli bierzemy pod uwagę długość lub szerokość jednostki ładunkowej z luzem manipulacyjnym tzn., że oprócz faktycznych wymiarów długości i szerokości mamy do czynienia z wymiarami o 100 mm powiększonymi (40 mm na przewis i 60 mm na manipulacje). Jeżeli moduł jest rozpatrywany w trzech wymiarach to należy brać pod uwagę normatywy ograniczające manipulacyjne i konstrukcyjne. 400 mm – h0 minimalna odległość pomiędzy najniższym punktem podciągu a górną powierzchnią stosu lub regału 200 mm 100 mm – luz manipulacyjny 100 mm – belka 100 mm 75 mm 65 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 65

Oblicz powierzchnię i przestrzeń składową magazynu GOSPODARKA MAGAZYNOWA Zadanie 3 Oblicz powierzchnię i przestrzeń składową magazynu Wiemy, że towary są piętrzone bezpośrednio przy maksymalnym wykorzystaniu istniejących norm, stosy są obsługiwane przez wózek z widłami czołowymi wysuwnymi (G = 2500 mm), paletowe jednostki ładunkowe w stosach ułożone są poprzecznie (krótszym bokiem do drogi). Składowanych ma być: 1200 palet EUR o wymiarach: szer. 0,8 m, dł. 1,2 m, wys. 0,97 m, (nw=6); 800 palet EUR o wymiarach: szer. 0,8 m, dł. 1,2 m, wys. 1,2 m, (nw=4); 500 jednostek ładunkowych Y o wymiarach: szer. 1 m, dł. 1,2 m, wys. 2,3 m, (nw=2); 66 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 66

Wymiary miejsca paletowego GOSPODARKA MAGAZYNOWA Rozwiązanie Wymiary miejsca paletowego Jedna warstwa Szer. [m] Dł. [m] Wys. [m] 0,9 1,3 0,97 4,6 4,5 600 100 459 2671,38 6,22 1,2 5,5 400 2203,2 5,2 1,1 2,3 5,6 12,9 250 125 701,25 3225,75 5 Liczba modułów spiętrzonych Powierzchnie spiętrzonych modułów magazynowych Kubatury spiętrzonych modułów magazynowych Wysokość modułów z luzem Kubatura modułu Liczba modułów Powierzchnia modułu 67 PODSTAWY LOGISTYKI rok akademicki 2008/2009 – mgr Sylwia Konecka 67