Polityka spójności po 2020 r Polityka spójności po 2020 r. Robert Dzierzgwa, Dyrektor Departamentu Strategii Rozwoju I Posiedzenie Konwentu Marszałków Województw RP – Mazowsze 2018, 22-24 sierpnia 2018 r., Płock

Główne założenia propozycji KE wyjściowa propozycja KE - ostateczne kwoty ulegną zmianie konieczna transparencja - dane w cenach stałych z 2018 r. redukcja budżetu PS 2021-2027 o ok. 10% (z 367, 5 do 330,6 mld EUR) redukcja polskiej koperty o ok. 23% (z 83,9 mld EUR do 64,4 mld EUR) PL spada na 10 pozycję pod względem intensywności pomocy (239 EUR per capita) obniżony tzw. capping z 2,35% do 1,55% PKB, stąd zmodyfikowana metodologia berlińska nie ma faktycznie znaczenia dla PL Polska pozostaje największym beneficjentem PS (19,4% budżetu PS) zaburzona logika podziału środków na PCz w kontekście celów PS, redukcja kopert dotknęła przede wszystkim kraje EŚW

Zmiana paradygmatu PS budżet UE odzwierciedla bieżące priorytety polityczne, brak następczyni strategii Europa 2020 polityka spójności silniej powiązana z zarządzaniem gospodarczym, reformami strukturalnymi, Europejskim Filarem Praw Socjalnych, wartościami UE, nowymi wyzwaniami (integracja migrantów) dotychczasowy cel zmniejszania dysproporcji w rozwoju społ.-gosp. regionów UE relatywnie traci na znaczeniu widać to m.in. w logice podziału środków, alokacjach na fundusze i nowej warunkowości realizacja nowego paradygmatu będzie wymuszać centralizację polityki spójności

Koszyk funduszy Zapotrzebowanie PL – przede wszystkim środki z Funduszu Spójności i EFRR (transport, energia, B+R, szkolnictwo, zdrowie, kultura, obszary miejskie) oraz relatywnie mniejsze zapotrzebowanie na realizację projektów miękkich Propozycja KE niekorzystna dla PL: 27 % ESF + w łącznym budżecie PS redukcja budżetu Funduszu Spójności o 46% (udział w alokacji krajowej max. 1/3) brak EFRROW w rozporządzeniu ogólnym zachwianie dotychczasowej równowagi pomiędzy alokacjami na poszczególne fundusze PS, co ogranicza możliwości realizacji projektów rozwojowych w kraju i regionach konieczna większa elastyczność w przesuwaniu środków pomiędzy funduszami (znacznie powyżej 5%) oraz rozszerzenie ESF+ o komponent infrastrukturalny

Zakres tematyczny PS i poziomy dofinansowania Zakres i koncentracja tematyczna 5 celów politycznych zamiast 11 celów tematycznych – szeroki zakres tematyczny, aczkolwiek liczne niejasności i wyłączenia dla projektów EFRR Koncentracja tematyczna odzwierciedla priorytety budżetu UE – innowacyjność, gospodarka niskoemisyjna – ring-fencingi dla celów polityki 1 i 2 Poziomy współfinansowania UE → wzrost współfinansowania krajowego o 10-15 pp. 70% dla regionów słabiej rozwiniętych (poniżej 75% średniej UE-27 PKB per capita) 55% dla regionów przejściowych (pomiędzy 75% a 100%) 40% dla regionów lepiej rozwiniętych (pow. 100% średniej) 5 celów politycznych zamiast 11 celów tematycznych: Inteligenta Europa (Smarter Europe) Zielona, nisko-emisyjna Europa (Greener, carbon free Europe) Bardziej skomunikowana Europa (A more connected Europe) Europa Społeczna (Social Europe) Europa bliska obywatelom (Europe close to citizens) Koncentracja tematyczna odzwierciedla priorytety budżetu UE: wsparcie innowacji, rozwój technologii cyfrowych, budowa gospodarki o obiegu zamkniętym, gospodarka niskoemisyjna włączenie społeczne, integracja migrantów Kryteria koncentracji tematycznej będą obowiązywać na szczeblu krajowym i zależą od poziomu Dochodu Narodowego Brutto (DNB): • 1 grupa krajów: DNB równy lub przekraczający 100% średniej UE – należy przeznaczyć co najmniej 85% całkowitej kwoty swoich środków z EFRR na CP 1 i 2 w ramach priorytetów innych niż pomoc techniczna, w tym co najmniej 60% na CP 1; • 2 grupa krajów: DNB równy lub przekraczający 75% i niższy niż 100% średniej UE - należy przeznaczyć co najmniej 45% całkowitej kwoty swoich środków z EFRR na CP 1 i co najmniej 30% na CP 2, w ramach priorytetów innych niż pomoc techniczna; • 3 grupa krajów: DNB niższy niż 75% średniej UE - należy przeznaczyć co najmniej 35% całkowitej kwoty swoich środków z EFRR na CP 1 i co najmniej 30% na CP 2, w ramach priorytetów innych niż pomoc techniczna. 6% na obszary miejskie (projekty partnerstw lokalnych) Koncentracja EFS+ - relatywnie więcej projektów na działania miękkie - min. 25% środków na włączenie społeczne i walkę z ubóstwem, w tym integrację imigrantów - 10% środków na walkę z bezrobociem wśród młodzieży w ramach oddzielnej osi priorytetowej (jeśli wskaźnik NEET dla grupy 15-29 wśród młodych przekroczy w PCz średnią UE) - min. 2% środków na pomoc materialną dla najbardziej potrzebujących w ramach oddzielnej osi priorytetowej lub oddzielnego PO Wyłączenia dla EFRR z zakresu (np.): bezpieczeństwa energetycznego, w tym energii z paliw kopalnych taboru kolejowego infrastruktury lotniczej kultury dużych przedsiębiorstw w B+R

Plusy i minusy planowanych rozwiązań dla PS Zalety Wady uproszczenia w programowaniu (np. możliwość przesunięcia 5% wartości priorytetu bez zmiany PO) wprowadzenie celu terytorialnego podział programowania perspektywy na 5+2 możliwość certyfikowania wydatków uzależniona od spełnienia warunków podstawowych brak desygnacji brak certyfikacji powrót do zasady n+2 uproszczenia w raportowaniu (np. brak raportów rocznych) relatywnie mniejsze zorientowanie na rezultaty: brak ewaluacji ex-ante, rezerwy wykonania, niejasności w zakresie wspólnych wskaźników - brak przepisów dot. dużych projektów - brak przepisów dot. projektów generujących dochody brak projektów parasolowych wprowadzenie kosztów uproszczonych dla projektów poniżej 200 tys. euro niższe zaliczki Wnioski Proponowane niekorzystne rozwiązania mogą prowadzić do podwyższonego ryzyka utraty płynności finansowej w programach i projektach (ryzyko zablokowania wniosku o płatność w całym okresie programowym w przypadku niespełnienia warunkowości wstępnej i podstawowej)

Dotychczasowe prace nad pakietem dla WRF i polityki spójności 2021-2027 oraz harmonogram dalszych działań

Prace nad WRF 2021-2027 – poziom UE Regularne informacje na posiedzeniach GAC – najbliższy state of play 18 września oraz na posiedzeniach COREPER II Grupa ad-hoc ds. WRF 2021-2027 – powołana w maju 2018, dotychczas odbyło się 12 posiedzeń W sierpniu – prace pcz nad kwestionariuszem nt WRF. Na jesieni prace nad aspektami przyszłych WRF, w których utrzymują się rozbieżności między stanowiskami pcz. Prace we właściwych grupach roboczych nad poszczególnymi rozporządzeniami sektorowymi – pakiet dla polityki spójności na Grupie roboczej ds. działań strukturalnych (B.05) Założenie – osiągnięcie kompromisu tak szybko jak to możliwe, KE chciałaby jeszcze przed wyborami do PE w maju 2019 r. Stanowisko PL odnośnie tempa negocjacji: Polska jest przekonana, że prace nad przyszłym budżetem UE powinny być prowadzone sprawnie, jednak przedkłada jakość ostatecznego porozumienia ponad tempo negocjacji.

Prace nad WRF 2021-2027 – poziom krajowy Opracowanie i przyjęcie stanowisk Rządu: do pakietu WRF 2021-2027 – przyjęcie przez KSE 7 czerwca 2018 r. do pakietu dla polityki spójności – przyjęcie przez KSE 29 czerwca br. i zatwierdzenie przez Parlament - 17 lipca br. (Komisja Sejmowa), 24 lipca br. (Komisja Senacka) Regularne spotkania Zespołu roboczego KSE ds. negocjacji WRF po 2020 r. na poziomie ministrów i dyrektorów lipiec 2018 - określenie sposobu ujęcia elementów aktów sektorowych, które są zależne od horyzontalnego porozumienia państw członkowskich ws. WRF (m.in. wielkość alokacji dla PL, poziom dofinansowania, kwalifikowalność VAT, budżet EFS+, budżet FS i transfer do CEF)

Bloki negocjacyjne w polityce spójności Blok 1 – Podejście strategiczne i programowanie (cele polityki, zasady, umowa partnerstwa, programy, wymiar terytorialny, pomoc techniczna). Blok 2 – Warunki podstawowe i ramy wykonania Blok 3 – Monitorowanie, ewaluacja, komunikacja i rozpoznawalność Blok 4 – Formy wsparcia z funduszy Blok 5 – Zarządzanie i kontrola Blok 6 – Zarządzanie finansowe Blok 7 – Definicje, przekazywanie uprawnień, przepisy przejściowe i końcowe Blok 8 – Ramy Finansowe

Prace na Grupie B.05 w zakresie PS czerwiec 2018 – prezentacja poszczególnych rozporządzeń lipiec – sierpień 2018 ogólna analiza rozporządzenia ogólnego oraz struktury pakietu przez pcz (bardziej szczegółowe omówienia tematów: programowanie oraz zarządzanie i kontrola). możliwość zgłoszenia komentarzy na piśmie przez pcz do pakietu rozporządzeń – do 31 sierpnia. wrzesień – październik 2018 omówienie dwóch bloków negocjacyjnych – programowanie oraz zarządzanie i kontrola debata orientacyjna nt. rozporządzeń funduszowych omówienie fiszek nt. pomocy technicznej, kwalifikowalności VAT, przeglądu śródokresowego, wymiaru terytorialnego seminarium nt warunkowości podstawowej

Dziękuję za uwagę