„Pomorski Model Współpracy na Rzecz Aktywizacji Społeczno – Zawodowej osób pozostających bez pracy” Regionalna Polityka Rynku Iwona Szułdrzyńska Wydział Programów Rynku Pracy Pracy Gdańsk, 25 stycznia 2018 r.

Praktyczne możliwości wspólnego działania Osoby w trudnej sytuacji na rynku pracy wspólni klienci OPS i PUP. Aktywizacja społeczna i zawodowa wspólnego klienta realizowana przez poszczególne instytucje w ramach dostępnych im narzędzi aktywizacji i środków finansowych. Najczęściej są to działania nieskoordynowane i realizowane odrębnie, niezależnie od działań innych organizacji i instytucji z uwagi na przepisy prawne oraz specyfikę finansową stosowanych narzędzi. Najbardziej optymalne rozwiązanie objęcie wspólnego klienta skoordynowanymi działaniami w zakresie aktywizacji społecznej i zawodowej.

Praktyczne możliwości wspólnego działania Główną oś działań i współpracy PUP i OPS powinna stanowić ścieżka reintegracji społeczno – zawodowej, określona wspólnie przez obie instytucje. Wspólną ścieżkę powinny tworzyć współgrające, uzupełniające się narzędzia wsparcia i środki finansowe. Aby proces aktywizacji osób bezrobotnych i korzystających z pomocy społecznej był bardziej skuteczny, w ścieżce należy koniecznie wykorzystać możliwości wsparcia innych organizacji (np. NGO, CIS, KIS) oraz potencjał podmiotów ekonomii społecznej. Dzięki kumulacji sił i środków finansowych aktywizacja osób w trudnej sytuacji na rynku pracy będzie bardziej skuteczna.

Praktyczne możliwości wspólnego działania Ścieżka reintegracji społeczno – zawodowej powinna poprzedzać aktywizację zawodową lub prowadzić do aktywizacji aby: ułatwić przygotowanie do wejścia na otwarty rynek pracy, umożliwić korzystanie z oferowanych przez służby zatrudnienia usług (poradnictwa zawodowego, szkoleń, pośrednictwa pracy) oraz instrumentów wspierających zatrudnienie (staży, zatrudnienia subsydiowanego, uczestnictwa w programach regionalnych, dotacji na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej), umożliwić „zakotwiczenie” na rynku pracy.

Narzędzia aktualnie przydatne w procesie aktywizacji społeczno – zawodowej osób w trudnej sytuacji Narzędzia OPS: Praca socjalna Kontrakt Socjalny Inne narzędzia, metody i techniki pracy socjalnej Programy, projekty (w tym pozakonkursowe, konkursowe) Narzędzia PUP: Program Aktywizacja i Integracja (PAI) Prace społecznie użyteczne Zatrudnienie wspierane Programy specjalne Narzędzia WUP: Usługi poradnictwa zawodowego Działania aktywizacyjne

Narzędzia aktualnie przydatne w procesie aktywizacji społeczno – zawodowej osób w trudnej sytuacji Narzędzia PCPR: Programy finansowane z funduszy PFRON Programy, projekty (w tym pozakonkursowe, konkursowe) Narzędzia CIS: Indywidualny Program Zatrudnienia Socjalnego Zajęcia w ramach reintegracji społecznej Zajęcia w ramach reintegracji zawodowej Narzędzia KIS: Prowadzenie poradnictwa psychologicznego, terapeutycznego, zawodowego, prawnego Działania edukacyjno – pomocowe Działania zatrudnieniowe

Możliwości łączenia narzędzi różnych instytucji i organizacji w ścieżki reintegracji społeczno -zawodowej W planowanie ścieżki reintegracji w aktywizacji społeczno- zawodowej wspólnego klienta OPS i PUP, powinni być zaangażowani pracownicy obu instytucji. Ścieżki należy tworzyć w oparciu o autentyczne potrzeby różnej liczebności grup osób bezrobotnych. Należy tak ustalać i łączyć ze sobą formy wsparcia z poszczególnych instytucji i organizacji aby się nawzajem uzupełniały o brakujące możliwości i prowadziły do określonego celu. W realizację ścieżki reintegracji aktywizacji społeczno-zawodowej mogą być zaangażowane różne instytucje i organizacje pozarządowe, np. CIS, KIS, lokalne organizacje, podmioty ekonomii społecznej dysponujące możliwościami w zakresie aktywizacji społecznej i zawodowej. 7

Możliwości łączenia narzędzi różnych instytucji i organizacji w ścieżki reintegracji społeczno-zawodowej Pewne elementy powinny być obligatoryjne. Ścieżka powinna rozpoczynać się w OPS pracą socjalną i w razie potrzeby kontraktem socjalnym, natomiast kończyć się zatrudnieniem subsydiowanym lub zatrudnieniem na otwartym rynku pracy. Od rozpoczęcia pracy socjalnej do momentu zatrudnienia, formy wsparcia powinny płynnie przechodzić od aktywizacji społecznej do aktywizacji zawodowej lub przenikać się w zależności od potrzeb indywidualnych wspólnego klienta. 8

Przykłady ścieżek reintegracji w procesie aktywizacji społeczno-zawodowej I przykład - istnieje potrzeba aktywizacji grupy wspólnych klientów OPS i PUP. Praca socjalna realizuje OPS Ustalenie ścieżki reintegracji społeczno – zawodowej OPS i PUP Kontrakt Socjalny realizuje OPS Program Aktywizacja i Integracja realizuje PUP we współpracy z organizacją pozarządową Zajęcia w ramach reintegracji społeczno-zawodowej realizuje CIS Zatrudnienie wspierane realizuje CIS przy wsparciu PUP Włączenie spółdzielnia socjalnej „zakotwiczenie” na rynku pracy

Przykłady ścieżek reintegracji w procesie aktywizacji społeczno-zawodowej II przykład - PUP przygotowuje się do realizacji programu specjalnego dla osób bezrobotnych z III profilu. Spotkanie pracowników OPS i PUP planowanie i wybór uczestników Praca socjalna realizuje OPS Program specjalny realizuje PUP we współpracy z pracodawcami

Przykłady ścieżek reintegracji w procesie aktywizacji społeczno-zawodowej III przykład - przygotowanie grupy osób bezrobotnych do udziału w działaniach aktywizacyjnych realizowanych przez agencję zatrudnienia wybraną przez WUP Ustalenie ścieżki reintegracji społeczno - zawodowej realizuje OPS i PUP Praca socjalna realizuje OPS Zajęcia w ramach reintegracji społeczno-zawodowej realizuje w razie konieczności CIS Działania aktywizacyjne realizuje agencja zatrudnienia

Przykłady ścieżek reintegracji w procesie aktywizacji społeczno-zawodowej Wszystkie ścieżki powinny przygotować i prowadzić do zatrudnienia. Jednak dla części uczestników poważnym problemem będzie nie tylko podjęcie pracy lecz również jej utrzymanie. Końcowy etap ścieżek reintegracji dalsze wsparcie uczestników w celu utrzymania zatrudnienia Wsparcie umożliwi radzenie sobie z trudnymi sytuacjami w pracy, w rozwiązywaniu konfliktów interpersonalnych, zmianie pracy w celu polepszenia warunków itp.. Wsparcie może być organizowane w oparciu o posiadane zasoby, a w zależności od nawiązania współpracy z różnymi instytucjami może mieć charakter: grup wsparcia indywidualnego mentoringu Coachingu dalszej terapii (jeśli jest konieczna) lub wsparcia psychologa.

Przepływ informacji Podstawą do współpracy i podejmowania wspólnych działań jest przepływ informacji. Działania OPS i PUP na rzecz wspólnych klientów często mogą się powielać nie można wtedy przeprowadzić najbardziej optymalnych i kompleksowych dla klienta działań. Obszary wymiany informacji i doświadczeń wspólna realizacja programów i projektów, poradnictwo i działania na rzecz aktywizacji społeczno-zawodowej klientów, uczestnictwo w szkoleniach dla pracowników, realizacja badań i diagnoz w związku z opracowywaniem dokumentów strategicznych. Kluczowe narzędzie ułatwiające przepływ informacji Samorządowa Elektroniczna Platforma Informacyjna (SEPI).

Przepływ informacji SEPI usprawnia wymianę informacji pomiędzy PUP a OPS, gromadzenie w jednym miejscu wielu informacji zbieranych przez te instytucje. W użytkowania systemu ujawniają się również niedogodności związane z ograniczeniami przepisów dotyczących ochrony danych osobowych: problemy z przekazywaniem informacji z PUP do OPS o profilu bezrobotnego, doradcy zawodowi w PUP nie mają dostępu do informacji OPS dotyczących, środowiska, barier rozwoju wspólnego klienta, a jest to kluczowe aby zastosować indywidualny plan działania, problemy z doborem uczestników do różnych przedsięwzięć, sprzeczne informacje które przekazują wspólni klienci PUP i OPS. Wymiana informacji na temat poszczególnych klientów i realizowanych działań umożliwia skuteczniejsze przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu społecznemu.

Dziękuję za uwagę. Iwona Wolanin - Szułdrzyńska Wydział Programów Rynku Pracy Kontakt Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku Ul. Podwale Przedmiejskie 30 80-824 Gdańsk tel.: 58 32 61 830 email: i_szuldrzynska@wup.gdansk.pl faks: 58 326 48 94