AMERYKA PÓŁNOCNA położenie geograficzne kontynentu Ewelina Litra Wydział Nauk o Ziemi

Informacje ogólne Kontynent na półkuli zachodniej (kilka wysp archipelagu Aleutów leży na półkuli wschodniej). Do Ameryki Północnej jest zaliczana Ameryka Środkowa, składająca się z Ameryki Centralnej na lądzie stałym i Indii Zachodnich na wyspach. Ameryka Północnej obejmuje (z Ameryką Środkową) 24 państwa i 13 terytoriów zależnych. Powierzchnia 24,2 mln km2, tj. 16,2% pow. lądowej Ziemi; Wraz z Ameryką Południową nosi nazwę Nowego Świata.

Położenie Leży między O. Spokojnym, O. Arktycznym, O. Atlantyckim, z Zat. Meksykańską i M. Karaibskim; Z Ameryką Południową łączy się wąskim (47 km) Przesmykiem Panamskim; Na północnym wschodzie wąska (ok. 35 km) Cieśnina Beringa oddziela Amerykę Północną od Azji.

Rozciągłość Rozciągłość południkowa Ameryki Północnej (7170 km) zbliżona jest do równoleżnikowej (wg różnych źródeł ok. 6700 km— ok. 5600 km).

Linia brzegowa Dobrze rozwinięta linia brzegowa (75,5 tys. km), zwłaszcza na północy (Archipelag Arktyczny). Średnia odległość od morza wynosi 470 km, maksymalnie - powyżej 1680 km.

Linia brzegowa Największe zatoki wcinające się w ląd Ameryki Północnej - Hudsona na północy i Meksykańska na południu - mają charakter samodzielnych akwenów morskich. Zatoka Meksykańska wraz z Morzem Karaibskim i systemem cieśnin morskich określana jest niekiedy mianem Amerykańskiego Morza Śródziemnego. Na północ od Zatoki Hudsona, pomiędzy stałym lądem, wyspami Archipelagu Arktycznego i Grenlandią, występuje złożony system zatok i cieśnin morskich, należący do Morza Arktycznego. Na wschodzie głęboko wcina się w ląd Zatoka Świętego Wawrzyńca. Na wybrzeżu zachodnim gł. zatokami są: podłużna Zatoka Kalifornijska na południu i rozległa zatoka Alaska na północy.

Najdalej wysunięte punkty Na stałym lądzie Ameryki Północnej najdalej na północ (71°58’N) wysunięty jest Przylądek Murchisona na półwyspie Boothia w Kanadzie, na południu (7°12’N) przylądek Mariato na półwyspie Azuero w Panamie, najdalej na wsch. (55°40’W) przylądek Saint Charles na półwyspie Labrador w Kanadzie, na zachodzie (168°04’W) Przylądek Księcia Walii na półwyspie Seward w Stanach Zjednoczonych.

Najdalej wysunięte punkty Jeśli uwzględnić wyspy, Ameryka Północna sięga na północy do 83°69′N (przyl. Morris Jesup na Grenlandii), na wschodzie do 11°40′W (Przyl. Północno-Wschodni na Grenlandii), a na zachodzie do 172°25′E (przyl. Wrangell na wyspie Attu w archipelagu Aleutów);

Udział w powierzchni półwyspów oraz wysp Ameryka Północna jest kontynentem silnie rozczłonkowanym. Wyspy stanowią 16,7% (Grenlandia, Ziemia Baffina, W. Wiktorii, W. Ellesmere’a, Nowa Fundlandia, Kuba, Haiti i in.), półwyspy — 8,7% (Labrador, Floryda, Kalifornijski, Jukatan, Alaska, Nowa Szkocja i in.).

Półwyspy 1 Labrador 1,5 mln km2 2 Jukatan 150 tys. km2 3 Kalifornijski LP. PÓŁWYSPY (8,7%) POWIERZCHNIA 1 Labrador 1,5 mln km2 2 Jukatan 150 tys. km2 3 Kalifornijski 144 tys. km2 4 Floryda 110 tys. km2 5 Malville'a 63 tys. km² 6 Seward 50 tys. km² 7 Nowa Szkocja 45 tys. km² 8 Alaska

Wyspy LP. WYSPY (16,7%) POWIERZCHNIA 1 Grenlandia 2,2 mln km2 2 Archipelag Arktyczny łącznie 1,3 mln km2 3 Nowa Fundlandia 113 tys. km2 4 Wielkie Antyle i Małe Antyle łącznie 221 tys. km2 5 Bahamy 14,3 tys. km2 6 Vancouver 31,3 tys. km2 7 Archipelag Aleksandra 36,8 tys. km2 8 Aleuty 37,8 tys. km2

Ukształtowanie terenu Amerykę Północnej cechuje charakterystyczny południkowy układ gł. jednostek orograficznych; Kordyliery tworzą rozległy, składający się z szeregu pasm system górski o długości ponad 8000 km, ciągnący się od Morza Beringa na północy po Przesmyk Panamski na południu.

Ukształtowanie pionowe Ameryka Północna cechuje się wielkim urozmaiceniem ukształtowania pionowego. Średnia wysokość wynosi 781 m n.p.m., bez wysp 677 m n.p.m. Ponad 64% powierzchni leży powyżej 300 m. (w tym 7% — powyżej 2000 m). Ponad 1/4 powierzchni leży powyżej 1000 m n.p.m., natomiast ponad 60% powierzchni kontynentu zajmują obszary położone poniżej 500 m n.p.m.

Ukształtowanie pionowe Wysokość maksymalna wynosi 6194 m n.p.m. (McKinley).

Ukształtowanie pionowe Wysokość minimalna wynosi 86 m p.p.m. (Badwater w Dolinie Śmierci).

Krzywa hipsograficzna Ameryki Północnej

BIBLIOGRAFIA http://portalwiedzy.onet.pl/ http://encyklopedia.pwn.pl/ http://www.edukator.pl/ http://www.geozone.pl/ Atlasy geograficzne

DZIĘKUJĘ 