Satysfakcja i wartościowanie zadań rozwojowych przez młodych dorosłych Alicja Malina Instytut Psychologii Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Wprowadzenie Inspiracją do podjęcia eksploracji tematu radzeniu sobie z realizacją zadań rozwojowych okresu wczesnej dorosłości była refleksja nad procesami zmian, jakie zachodzą w funkcjonowaniu młodych dorosłych ludzi we współczesnym świecie. Obserwacje aktywności młodych dorosłych kobiet i mężczyzn pozwoliły na postawienie ogólnej hipotezy, że reagują oni w istotnie odmienny względem siebie sposób na zmiany rozwojowe zachodzące w ich życiu. Okres wczesnej dorosłości stanowi obiektywnie jeden z najtrudniejszych psychologicznie okresów rozwojowych w cyklu życia człowieka. Transformacja społeczno-kulturowa stanowi dla młodych dorosłych źródło dodatkowych wyzwań, nowych możliwości, ale i zagrożeń. Jednym ze wskaźników efektywnego radzenia sobie jest subiektywne doświadczanie satysfakcji z realizacji określonego zadania. Z kolei ocena ważności poszczególnych zadań może decydować momencie ich podejmowania i jakości wywiązywania się z nich. Teoria zakłada, że waga i rodzaj doświadczanego kryzysu życiowego nakreśla kontekst dla poszczególnych działań zaradczych. Jak jednak wskazują badania, na sam wybór strategii zaradczych i poziom zadowolenia z sytuacji kryzysowej mają wpływ między innymi czynniki demograficzne kształtujące dotychczasowe doświadczenia osobnicze człowieka (Moos 1988, za: Budzińska 1998). Wyniki H2: Młodzi dorośli mężczyźni różnią się od młodych dorosłych kobiet pod względem efektywnego radzeniem sobie z realizacją poszczególnych zadań rozwojowych na wymiarze satysfakcji. Metodologia Cel badania: Celem badania jest dokonanie analizy różnic w zakresie satysfakcji i oceny ważności zadań rozwojownych okresu wczesnej dorosłości, w zależności płci osób badanych.    Hipotezy badawcze: H1 Młodzi dorośli mężczyźni różnią się od młodych dorosłych kobiet pod względem satysfakcji czerpanej z realizacji poszczególnych zadań rozwojowych. H2 Młodzi dorośli mężczyźni różnią się od młodych dorosłych kobiet pod względem oceny ważności poszczególnych zadań rozwojowych. Metoda: Badani poproszeni zostali o przypisanie wartości punktowej (1-5) każdemu z ośmiu zadań rozwojowych okresu wczesnej dorosłości - wybór współmałżonka, uczenie się współżycia z nim, założenie rodziny, wychowanie dzieci, prowadzenie domu, rozpoczęcie pracy, podjęcie obowiązków obywatelskich oraz znalezienie pokrewnej grupy społecznej  (Havighurst, 1981) w zależności o czerpanej z jego realizacji satysfakcji i oceny jego ważności. Dobór próby: W badaniu wzięło udział 620 osób w tym 332 kobiety i 288 mężczyzn. Średnia wieku badanych wynosiła 25 lat. 454 deklarowało w momencie badania posiadanie stałego partnera, z czego 256 osób było w związku małżeńskim. 207 spośród przebadanych osób posiadało dzieci. Badani byli również zróżnicowani pod względem wykształcenia i miejsca zamieszkania. W analizach dotyczących realizacji zadania uczenie się życia z partnerem brano zatem pod uwagę 454 badanych (w tym 245 kobiet i 209 mężczyzn). Analizami dotyczącymi zadania wychowanie dzieci objęto z kolei 207 badanych (w tym 114 kobiet i 93 mężczyzn).   Wyniki analizy statystycznej wskazują na istnienie istotnych różnic miedzy młodymi dorosłymi kobietami a młodymi dorosłymi mężczyznami w zakresie efektywnego radzeniem sobie z realizacją poszczególnych zadań rozwojowych na wymiarze satysfakcji z ich realizacji. Analizy dowiodły istnieniu wspomnianych różnic w zadaniach: uczenie się współżycia z współmałżonkiem/partnerem i rozpoczęcie pracy. Wyższą satysfakcję z realizacji tych zadań czerpią mężczyźni. Podobnie jest w przypadku zadań podjęcie obowiązków obywatelskich oraz wybór współmałżonka/partnera. Dane zawarte w tabeli wskazują również na istnienie istotnych statystycznie różnic w zakresie efektywności z realizacji zadania prowadzenie domu na wymiarze satysfakcji. To zadanie przynosi więcej satysfakcji kobietom niż mężczyznom. Wniosek ogólny Płeć okazała się zmienną istotnie różnicującą badanych pod względem efektywności radzenia sobie z realizacją zadań rozwojowych okresu wczesnej dorosłości. Jak wykazały przeprowadzone analizy mężczyźni i kobiety różnią się od siebie w zakresie efektywności radzenia sobie z realizacją zadań rozwojowych okresu wczesnej dorosłości zarówno na wymiarze rzeczywistego poziomu realizacji zadania, jak i na wymiarze satysfakcji. Bibliografia Tomaszewski T. (1975). Człowiek i otoczenie [w:] Tomaszewski T. (red.) Psychologia. Warszawa: PWN. Levinson D. (1986). A conception of adult development. American Psychologist, Vol. 41, No. 1., p. 3-13. Wojciechowska J. (2005). Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? [w:] Brzezińska A. (red.) Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: GWP. Liberska H., Matuszewska M. (2006). Role małżeńskie w procesie rozwoju dorosłych. Psychologia Rozwojowe. Wybrane aspekty rozwoju społecznego człowieka w ciągu życia, Tom 11, nr 4, s. 25-34. Budzińska E. (1998). Style radzenia sobie osób w sytuacji bezrobocia. Folia Psychologica, Nr 2, s. 113-121. Kasprzak E. (2000). Osobowość młodych bezrobotnych a sukces i porażka na rynku pracy. Czasopismo Psychologiczne, Tom 6, Nr 1-2, s. 55-61. Obuchowski K., Paluchowski W. (red.) (1982). Efektywność i osobowość. Wrocław: Ossolineum. Gurba E. (2005). Wczesna dorosłość [w:] Harwas-Napierała B., Trempała J. (red.) Psychologia rozwoju człowieka. T.2. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: PWN. Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (2000). Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Warszawa: PWN. Havighurst R. (1981). Developmental Tasks and education. New York: Longmans. Malina A. (2012). Initial works over the construction of a tool for examining the effectiveness of realisation of developmental tasks during early adulthood connected with marital and family life [In:] Liberska H. (Ed.) Relations in marriage and family: genesis, quality and development. Wydawnictwo UKW (w druku).