Źródła leków w środowisku naturalnym Źródła farmaceutyków przedostających się do wód powierzchniowych i pitnych Marta Próba(1), Elżbieta Włodarczyk(1) (1) Instytut Inżynierii Środowiska Politechniki Częstochowskiej, ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa, tel. +48 34 3250917 Szybki rozwój przemysłu farmaceutycznego i duża liczba leków sprzedawanych bez recepty, przyczynił się do przedostawania się substancji farmaceutycznych do ścieków i wód powierzchniowych. Farmaceutyki mogą też przedostawać się do wód pitnych. Najczęściej występujące w wodach grupy farmaceutyków to: niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki psychotropowe i przeciwdepresyjne, hormony, antybiotyki oraz leki weterynaryjne. Do zanieczyszczeń wód farmaceutykami dochodzi najczęściej podczas przedostawania się ścieków komunalnych do środowiska naturalnego, podczas nielegalnych zrzutów nieczystości czy podczas produkcji i utylizacji produktów przemysłu farmaceutycznego. Leki przedostają się również do środowiska w postaci odcieków ze składowisk odpadów czy nekropolii. Porównanie terapeutycznej dawki leku z tą spożywaną z wodą pitną S. Webb i in: Indirect human exposure to pharmaceuticals via drinking water, Toxicology Letters, 2003, 142(3):157-67 Źródła leków w środowisku naturalnym ŚRODOWISKO NATURALNE Ścieki przemysłowe Cmentarze Gospodarstwa: Rybne Hodowlane Rolne Składowiska odpadów Ścieki szpitalne Ścieki komunalne Ścieki nieskanalizowane Oczyszczalnie ścieków Szlam ściekowy Osady ściekowe Na podstawie: B. Czech, Usuwanie farmaceutyków z wód i ścieków z wykorzystaniem metod adsorpcyjnych i katalizy, Adsorbenty i Katalizatory – Wybrane Technologie a Środowisko 2, 2012, 453-466. Jak zmniejszyć ilość farmaceutyków przedostających się do środowiska? Ograniczyć konsumpcję leków bez recepty Zwiększyć świadomość społeczeństwa Określenie prawnie dopuszczalnych maksymalnych stężeń farmaceutyków Usprawnić oczyszczalnie ścieków komunalnych