Bankowość Zajęcia 5 Wydział Zarządzania UW, Aleksandra Luterek

Ryzyko Nieodłączny element każdej działalności Przedsięwzięcie, którego wynik jest nieznany Zagrożenie nie osiągnięcia zamierzonego celu, ale także osiągnięcie zysków nadzwyczajnych

Przyczyny występowania ryzyk Brak pełnych informacji podczas podejmowania decyzji Występowanie czynników niezależnych np. makroekonomicznych, społecznych, politycznych, demograficznych, technologicznych

Przykładowe klasyfikacje ryzyka bankowego Ze względu na przedmiot podlegający zmianom, wg Fedorowicza: Ryzyko kapitałowe Ryzyko dochodowe Ze względu na źródła powstawania, wg Cramera: Ryzyko zdeterminowane przez klientów Ryzyko zdeterminowane przez rynek Ryzyko w obszarze techniczno-organizacyjnym Wg Kuglera: Ryzyko pierwotne – z punktu widzenia przyczyn Ryzyko wtórne – z punktu widzenia skutków

Ryzyko wg Zawadzkiej Ryzyko bankowe r. operacyjne r. strategiczne r. finansowe r. techniczno-organizacyjne r. wyniku r. płynności r. związane z r. rynkowe partnerem

Ryzyka obszaru finansowego Ryzyko płynności Ryzyko wyniku Ryzyko związane z partnerem transakcji Ryzyko kredytowe Ryzyko niewypłacalności (w transakcjach bilansowych, niebilansowych, instrumentami pochodnymi) Ryzyko starty z tytułu spadku wartości dłużnych papierów wartościowych Ryzyko straty z tytułu niewypłacania dywidend Ryzyko rynkowe/cenowe Ryzyko stopy procentowej Ryzyko walutowe Ryzyko spadku kursu akcji Ryzyko surowcowe/towarowe Ryzyko z tytuły transakcji pozabilansowych

Ryzyko w obszarze techniczno-organizacyjnym Ryzyko popełnienia błędu przez pracowników Ryzyko celowych niekorzystnych działań pracowników Ryzyko o charakterze technicznym, np. awaria systemu Ryzyko o charakterze operacyjnym, np. niewłaściwe procedury Ryzyko zdarzeń zewnętrznych

Ryzyko wg prof. Górskiego Ryzyko wyniku Ryzyko płynności Ryzyko wypłacalności Ryzyko związane z wyceną aktywów i pasywów Ryzyko związane z niewypłacalnością należności Ryzyko związane ze strukturą należności i zobowiązań Ryzyko rynkowe Ryzyko kredytowe Ryzyko wycofania wkładów Ryzyko spadku cen papierów wartościowych Ryzyko stopy procentowej Ryzyko walutowe Ryzyko związane z klientem Ryzyko utraty zaufania Źródło: M. Górski Rynkowy System Finansowy

Podział ryzyka wg Komitetu Bazylejskiego Ryzyko kredytowe Ryzyko płynności Ryzyko rynkowe Ryzyko kraju i transferu Ryzyko znacznych zaangażowań Ryzyko stopy procentowej Ryzyko operacyjne Ryzyko prawne Ryzyko utraty reputacji

Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego W jego skład wchodzą przedstawiciele władz nadzoru bankowego i banków centralnych Zajmuje się wprowadzaniem nowych regulacji, modyfikacją lub eliminacją istniejących by odpowiadały uwarunkowaniom rynku, zapewniały bezpieczeństwo finansowe Umowa Kapitałowa – dokument określający wymogi kapitałowe, adekwatność kapitałową w aspekcie podejmowanego ryzyka kredytowego; cel: ujednolicenie regulacji, stabilność bankowa

Nowa Umowa Kapitałowa (Bazylea II) Rozwinięcie Umowy Kapitałowej Uzupełnienie o inne ryzyka Dostosowanie do rozwijającego się rynku 3 filary: Filar I – minimalne wymogi kapitałowe Filar II – proces analizy nadzorczej Filar III – dyscyplina rynkowa

Bazylea III Odpowiedź na kryzys w 2008 roku Opublikowana w grudniu 2010 roku, wprowadzana stopniowo do 2019 r. Wprowadziła nowe wymogi kapitałowe Ma za zadanie poprawić płynność Wprowadziła nowe zalecenia dotyczące współczynnika wypłacalności Ma poprawić stabilność banków i zwiększyć bezpieczeństwo środków

Zmiany Dodatkowy bufor kapitałowy – docelowo 2,5%, na pokrywanie strat Bufor kapitałowy antycykliczny – zależny od sytuacji państwa (0-2,5%) Zwiększenie wymogów kapitałowych, rezerw celowych Współczynnik wypłacalności - dwuwarstwowy Współczynnik lewarowania – ograniczenie finansowania przy niewielkim udziale kapitału podstawowego https://www.knf.gov.pl/Images/M_Brzozowski_tcm75-26427.pdf

Zarządzanie ryzykiem Charakter planowy i celowy, systematyczny i długofalowy Etapy zarządzania: Rozpoznanie ryzyk Informacje o ryzykach Pomiar ryzyk Kontrola ryzyk Zabezpieczenie przez ryzykami Ograniczanie ryzyk

Współczynnik wypłacalności Wskaźnik pozwalający określić kondycję finansową banku Określany jest procentowo, jako stosunek funduszy własnych netto do aktywów ważonych ryzykiem; W Polsce istnieją obecnie 4 podstawowe wagi ryzyka (0%, 20%, 50% i 100% - Art. 43 Dyrektywa 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego) przypisywanych odpowiednim aktywom jednak mogą być nadawane także wyższe, np. 150% dla spółek o najniższym raitingu (dodana przez NUK) Wskazuje on na zdolność ochrony przed ryzykiem ponoszonym przez bank za pomocą kapitałów własnych Minimalna wartość współczynnika, która została przyjęta przez Międzynarodowy Komitet Nadzoru Bankowego wynosi 8 proc.; to znaczy, że kapitał własny banku powinien wynosić co najmniej 8 proc. aktywów ważonych ryzykiem. Im wyższa wartość współczynnika wypłacalności tym ryzyko kredytowe ponoszone przez bank jest mniejsze.

Współczynnik wypłacalności Całkowity wymóg kapitałowy - suma wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka; głównie ryzyko kredytowe i operacyjne

Ryzyko płynności Płynność – zdolność do terminowego regulowania zobowiązań Ryzyko płynności – utrata zdolności regulowania bieżących zobowiązań Płynność podmiotu ustalana jest na podstawie bilansu (A – terminy zapadalności, P – terminy wymagalności) oraz rachunku przepływów pieniężnych (prognoza zapotrzebowania na gotówkę)

Metoda luki Bada narażenie podmiotu na ryzyka związane ze strukturą AOR (aktywów określonego rodzaju) i POR (pasywów określonego rodzaju) Pozycja bilansowa zamknięta, brak luki bilansowej (AOR = POR) Pozycja bilansowa otwarta: Długa, dodatnia luka (AOR>POR) Krótka, ujemna luka (AOR<POR)

Podstawowe reguły Złota reguła bankowa – inwestowanie pozyskanego kapitału na ten sam okres, na który został pozyskany Reguła osadzania się wkładów – w długim okresie depozyty nie spadają poniżej pewnego poziomu Reguła przesunięć – możliwość wcześniejszego upłynnienia niektórych instrumentów finansowych

Dziękuję