„Trafność oceny gotowości szkolnej szansą na sukces edukacyjny dziecka " Ostrołęka, 7 marca 2014r.

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 28 maja 2010 r Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. Nr 97, poz. 624, ze zm.) § 3 ust. 5: Przedszkole, szkoła podstawowa, w której zorganizowano oddział przedszkolny, zespół wychowania przedszkolnego i punkt przedszkolny wydają rodzicom dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Informację wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej. § 4 ust.7: Informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej wydaje się na podstawie dokumentacji prowadzonych obserwacji pedagogicznych dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej, punkcie przedszkolnym lub zespole wychowania przedszkolnego.

Podjęcie obowiązku szkolnego Decyzję o wcześniejszym przyjęciu dziecka do szkoły podstawowej podejmuje dyrektor szkoły po zasięgnięciu opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej – art. 16 ust.1 i 2 ustawy o systemie oświaty W przypadkach uzasadnionych ważnymi przyczynami rozpoczęcie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego może być odroczone, nie dłużej jednak niż jeden rok. Decyzję w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego podejmuje dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, po zasięgnięciu opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej – art. 16 ust. 3 i 4 ustawy o systemie oświaty

Gotowość szkolna = dojrzałość szkolna= przygotowanie do szkoły „ Dojrzałość szkolna to taki stopień rozwoju dziecka, jaki pozwala mu podjąć obowiązki szkolne”(Barbara Wilgocka -Okoń, 1972). Odniesienie do aktualnej podstawy programowej. Niebezpieczeństwo – patrzenia na dziecko 6- letnie przez pryzmat dziecka 7 – letniego → uczeń kl. I Niejednorodność przygotowania do nauki przez różne przedszkola i oddziały przedszkolne ( rola nauczyciela i dyrektora placówki).

Diagnoza dojrzałości a rozkład normalny krzywej Gaussa Źródło : http://www.zarz.agh.edu.pl/

Ranga decyzji o podjęciu obowiązku szkolnego Trafna i rzetelna diagnoza jest obarczona ryzykiem ( im więcej informacji o dziecku, tym ryzyko popełnienia błędu mniejsze). Prognozujemy potencjał dziecka u progu jego kariery , czyli decydujemy o jego ok. 12 latach w roli ucznia – ale określamy gotowość na aktualnym poziomie rozwoju. Przyspieszenie , a dalsze losy edukacyjne ( cudowne dziecko musi się borykać z prozaicznymi obowiązkami) . Odroczenie – kara czy szansa? Dobro dziecka? Interes szkoły czy ambicje lub obawy rodziców?

Co musimy wziąć pod uwagę diagnozując gotowość szkolną ? 1) gotowość rodziny ( rodzice , dziadkowie, rodzeństwo), 2) gotowość dziecka, 3) gotowość środowiska lokalnego, 4) gotowość szkoły i nauczycieli.

Dlaczego ten rok jest niezwykły ? obniżenie wieku podjęcia obowiązku szkolnego niezgodność terminów rekrutacji w przedszkolach i szkołach a diagnoza gotowości szkolnej opór różnych środowisk - ryzyko czy sukces zmiany ? postawa lękowa rodziców ( własne obawy /zmiana rytmu dnia, nowe obowiązki, nowe relacje z nauczycielem i innymi dziećmi/ oraz własna wygoda, brak rzetelnej informacji, przygotowanie szkoły /klasy i nauczyciele/, niedobre doświadczenia własne)

1. Kompetencje poznawcze: percepcja – odbiór informacji, DZIECKO MOŻEMY UZNAĆ ZA GOTOWE DO ROZPOCZĘCIA NAUKI W SZKOLE JEŚLI SPEŁNIA WYMAGANIA ZAWARTE W NASTĘPUJĄCYCH 4 OBSZARACH: 1. Kompetencje poznawcze: percepcja – odbiór informacji, pamięć- przechowywanie informacji, myślenie- przetwarzanie informacji , uwaga ( dowolna, trwała) , koncentracja, mowa ( wymawia wszystkie głoski) . Na brak gotowości rzutują : zaburzenia zmysłów, deficyty percepcyjne, obniżenie procesów pamięci ( poniżej norm wiekowych), utrzymująca się wcześniejsza faza myślenia sensoryczno- motorycznego (działanie /0- 2 r.ż./) brak myślenia przedoperacyjnego (3-7 r.ż.) . zburzenia uwagi ( uwaga mimowolna , brak trwałości), problemy z artykulacją, niski zasób słownictwa, problemy z budowaniem zdań i mowy opowieściowej, brak uwzględnia kolejności zdarzeń i zależności przyczynowo-skutkowych.

Podnoszenie kompetencji poznawczych Diagnostyka i leczenie/korekta wad wzroku i słuchu, terapia SI , usprawnianie percepcji wzrokowej i słuchowej w ramach indywidualizacji pracy i zajęć korekcyjno-kompensacyjnych; Doskonalenie procesów pamięci – wzrokowej ( co się zmieniło , czego brakuje, memory, opis obrazka z pamięci ) i słuchowej (piosenki, wiersze, rymy, wyliczanki) . Usprawnianie myślenia ( zabawy logiczne, zagadki, łamigłówki, historyjki obrazkowe). Stopniowe wydłużanie uwagi i czasu koncentracji ( dzielenie na części a później wydłużanie) , mobilizowanie do kończenia zadań, usuwanie dystraktorów. Terapia logopedyczna.

O braku gotowości mogą świadczyć : DZIECKO MOŻEMY UZNAĆ ZA GOTOWE DO ROZPOCZĘCIA NAUKI W SZKOLE JEŚLI SPEŁNIA WYMAGANIA ZAWARTE W NASTĘPUJĄCYCH 4 OBSZARACH: 2. Aktywność: zabawa tematyczna, dziecko potrafi do niej powrócić, pełni w niej różne role- wymiana, zwiększona potrzeba ruchu ( sprawność dużej motoryki) , zabawy konstrukcyjne( budowanie wg planu), rysunki ( uproszczony schemat rozbudowuje się, złożoność, duża ilość elementów dekoracyjnych, ornamentów, prace są coraz bardziej kolorowe - najczęstsze tematy to postać ludzka i dom). O braku gotowości mogą świadczyć : zabawy indywidualne ,naśladownictwo, niechęć do zabaw ruchowych, trudności z koordynacją i równowagą, niska precyzja ruchów – trudności z planowaniem ruchu, zabawy konstrukcyjne metodą prób i błędów, niechęć do rysowanie, prace ubogie w szczegóły, głowonogi, trudności w kolorowaniu w konturze.

Podnoszenie aktywności dziecka różnorodność dostępnych zabawek – nawiązujące do życia codziennego, wrażanie do zabawy grupowej z pełnieniem różnych ról, przestrzeganie kolejności w grze, usprawnianie dużej motoryki- gry i zabawy ruchowe, place zabaw, zachęcanie do zabaw konstrukcyjnych, odtwarzanie wg wzoru( np. mozaiki) , zachęcanie do rysowania, malowanie i rysowanie na dużych formatach, odtwarzanie po śladzie, kalkowanie, kolorowanie, uzupełnianie rysunków, usprawnianie manualne- lepienie, wydzieranie, wyklejanie, wycinanie, nawlekanie.

DZIECKO MOŻEMY UZNAĆ ZA GOTOWE DO ROZPOCZĘCIA NAUKI W SZKOLE JEŚLI SPEŁNIA WYMAGANIA ZAWARTE W NASTĘPUJĄCYCH 4 OBSZARACH: 3. Odporność emocjonalna: umiejętność pokonywania trudności, podporządkowanie się regułom, motywacja i zainteresowanie aktywnością poznawczą, umiejętność kontrolowania emocji i ich okazywania, wytrwałość w pracy, radzenie sobie z zakłóceniami i przeszkodami, poddawanie się ocenie. O braku odporności emocjonalnej mogą świadczyć: zaburzenia nerwowe, niekonsekwencje i błędy wychowawcze ( ustępowanie, chronienie przed trudnościami, wykonywanie za dziecko), nieprzestrzeganie reguł, rozpoczynanie i nie kończenie zadań czy zabaw, niska odporność na zakłócenia.

Kształtowanie odporności emocjonalnej wdrażanie dzieci do rozumienia komunikatów werbalnych i niewerbalnych drugiej osoby, uczenie sposobów radzenia sobie z zakłóceniami i przeszkodami utrudniającymi wykonanie zadania ( modelowanie) , kształtowanie nawyku doprowadzania do końca rozpoczętych zadań i wzmacnianie wytrwałości w dążeniu do celu ( pochwały i wzmocnienia za pożądaną aktywność) , hartowanie - organizowanie dla dziecka sytuacji trudnych, ale dostosowanych do aktualnych możliwości dziecka tak, aby potrafiło je samodzielnie pokonać ( np. gry) . czytanie przedszkolakom baśni ( ukazują one bohaterów w wielkich tarapatach, ale zawsze znajduje się rozwiązanie problemu) , bajki terapeutyczne, pozwalanie na samodzielne próby rozwiązywania problemów, niektórych rzeczy dziecko musi nauczyć się na własnych błędach, dzielenie zadań na etapy i przestrzeganie ich ukończenia.

DZIECKO MOŻEMY UZNAĆ ZA GOTOWE DO ROZPOCZĘCIA NAUKI W SZKOLE JEŚLI SPEŁNIA WYMAGANIA ZAWARTE W NASTĘPUJĄCYCH 4 OBSZARACH: 4. Sprawność psychomotoryczna ( sprawność dużej i małej motoryki, percepcji wzrokowej i słuchowej): pozwalająca na na opanowanie nauki pisania ( prawidłowy chwyt pisarski, koordynacja wzrokowo- ruchowa, właściwe kreślenie liter z zachowaniem kierunku pisma), umożliwiająca dziecku dzielenie zdania na wyrazy, wyraz na sylaby oraz łączenie sylab w wyraz,wyróżnianiu rymów, różnicowania słuchowego wyrazów zbliżonych, podawania głoski w nagłosie ), pozwalająca na różnicowaniu pozornie takich samych elementów, uzupełnianiu braków w rysunkach, dobieranie takich samych rysunków i elementów graficznych), opanowany schemat ciała i przestrzeni. O obniżonej sprawności psychomotorycznej mogą świadczyć: niechęć do rysowania, brzydkie, ubogie w szczegóły rysunki, wychodzenie poza linię, trudności z odtwarzaniem wzorów, szlaczków, trudności w podawaniu rymów, dzieleniu i scalaniu z sylab, niechęć do puzzli, trudności w różnicowaniu i uzupełnianiu drobnych detali , mylenie stron i relacji przestrzennych

Kształtowanie sprawności psychomotorycznej ćwiczenie koordynacji wzrokowo- ruchowej i grafomotoryki ( układnie wg wzoru, rysownie po śladzie, korygowanie chwytu pisarskiego, szlaczki litreropodobne), doskonalenie dzielenia zdania na wyrazy, wyrazów na sylaby oraz łączenie sylab w wyraz,wyróżnianiu rymów, podawania wyrazów zaczynających się od tej samej głoski w nagłosie ), porównywanie pozornie takich samych rysunków ( znajdź 5 różnic) , odnajdywanie drobnych elementów na rysunkach lub ukrytych( np. figura – tło), uzupełnianiu braków w rysunkach, dobieranie takich samych rysunków i elementów graficznych, utrwalanie stronności i orientacji w przestrzeni ( opisywanie obrazków, układnie zabawek wg instrukcji) .

KIEDY DZIECKO SZEŚCIOLETNIE NIE JEST GOTOWE ABY PÓJŚĆ DO SZKOŁY? Gdy ma zaburzone procesy poznawcze ( utrudniające lub uniemożliwiające osiągnięcia technik szkolnych), Gdy ma trudności emocjonalne, Zaburzona jest komunikacja (nie mówi, ma trudności z porozumieniem się z rówieśnikami i nauczycielami - wstyd, działanie poniżej możliwości, trudności w budowaniu wypowiedzi),

Działania nauczycieli przedszkoli Z początkiem roku szkolnego poprzedzającego możliwe rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej (w październiku - listopadzie) należy przeprowadzić analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna). Zaplanowany i wdrożony indywidualny program wspomagania i korygowania rozwoju dziecka. Ocena podjętych działań. GOTOWOŚĆ SZKOLNĄ dziecko osiąga w przedszkolu, oddziale przedszkolnym, lub innej formie wychowania przedszkolnego. Bardzo ważna dla jej oceny jest informacja od nauczyciela opracowana dla rodziców, a wydana do końca kwietnia ( nie ma obowiązku przedkładania jej w szkole).

Kiedy i w jakim celu dokonać diagnozy w poradni ? Przesiewowe badania logopedyczne, psychologiczne i pedagogiczne – w celu określenia mocnych stron dziecka i obszarów do dalszej pracy ( np. terapia logopedyczna, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne). Styczniowa ocena przeprowadzona jest w celu oceny , z którymi dziećmi należy pracować intensywniej , aby pomóc w osiągnięciu wymaganych przez szkołę umiejętności ( często zalecane są badania kontrolne). Majowo – czerwcowe ( a nawet sierpniowe) badania służą ocenie gotowości szkolnej .

Co jeszcze może zrobić przedszkole/odział przedszkolny ? Obniżyć poziom lęku u rodziców i zmienić ich nastawienie: pokazać pozytywy zmiany, zorganizować spotkanie z nauczycielem wychowawcą przyszłej klasy I ( wymagania programowe) , zaprosić na obejrzenie budynku szkoły, sal lekcyjnych przygotowanych dla przyszłych pierwszoklasistów ( rodzice i dzieci) , zorganizować spotkanie z dyrektorem szkoły , który zaprezentuje swoją ofertę edukacyjną, organizować wspólne przedsięwzięcia , imprezy, przedstawiać mocne strony dziecka i jego potencjał, rzetelnie informując o obszarach do pracy i sposobach pomocy dziecku.

obejmujemy teren powiatu ostrołęckiego ul. Dzieci Polskich 5 07-430 Myszyniec e-mail: pppmysz@go2.pl tel./fax: (0-29) 77 21 132 obejmujemy teren powiatu ostrołęckiego jesteśmy we wszystkich 11 gminach zatrudniamy wysokiej klasy specjalistów (2 surdopedagogów, surdologpedę, tyflopedagoga,3 oligofrenopedagogów, 3 pedagogów terapeutów, 2 rehabilitantów , 2 terapeutów SI, 3 neurologopedów,7 psychologów) prowadzimy wczesne wspomaganie rozwoju ( 65 dzieci) .

Zapraszamy także na naszą stronę internetową: www.ppp.myszyniec.pl Dziękuję za uwagę