ROLA MOTYWACJI W ROZWOJU OSOBOWYM UCZNIA dr Monika Wróblewska Zakład Psychologii Społecznej i Rozwoju Człowieka Uniwersytet w Białymstoku

ISTOTA MOTYWACJI Motywacja to wewnętrzny mechanizm, który uruchamia i organizuje ludzkie zachowanie oraz kieruje na osiągnięcie celu (Reykowski,1986) Stanowi proces regulacji psychicznej, od którego zależy kierunek ludzkich czynności

PROCES MOTYWACJI MOTYWY MOTYWY SĄ KONIECZNE UKIERUNKOWUJĄ DZIAŁANIA Określenie celu Analiza celów Podjęcie działania Osiągnięcie celu Potrzeba MOTYWY UKIERUNKOWUJĄ DZIAŁANIA MOTYWY SĄ KONIECZNE DO REALIZACJI CELÓW

Motywowanie siebie (motywacja) – jeden z pięciu aspektów Inteligencji Emocjonalnej (IE) Inteligencja Emocjonalna czyli zdolność dostrzegania i rozumienia własnych oraz cudzych uczuć a także zdolność regulowania i kontrolowania emocji

Inteligencja emocjonalna(EQ) Inteligencja emocjonalna czyli zdolność dostrzegania i rozumienia własnych oraz cudzych uczuć a także zdolność regulowania i kontrolowania emocji Wyróżnia się 5 aspektów kompetencji emocjonalnej : poznawanie własnych emocji (samoświadomość) panowanie nad swoimi emocjami (samoregulacja) motywowanie siebie (motywacja) rozpoznawanie emocji u innych (empatia) panowanie nad związkiem z drugim człowiekiem (umiejętności społeczne)

(EQ) Inteligencja emocjonalna jest podstawą osiągania sukcesów

Motywacja Poznawcza /ukształtowanie postawy badawczej i eksploracyjnej Potrzeba poznawcza Ciekawość świata Zdziwienie Zadawanie pytań Analizowanie zdarzeń Poszukiwanie informacji Rozwiązywanie problemów

Nieustanne pragnienie poznawania świata towarzyszy człowiekowi przez całe życie

Potrzeba kompetencji W wieku szkolnym pojawia się potrzeba bycia kompetentnym: Dążenie do zdobycia uznania Potrzeba osiągania pozytywnych rezultatów Dążenie do robienia rzeczy dobrze Pracowitość Wytrwałość w realizacji celów

Poczucie kompetencji Zajęcia szkolne powinny być szansą wykazania się dla każdego ucznia – aby mógł doświadczyć powodzenia w jakiejś dziedzinie Doznawane sukcesy w sferze zadaniowej i kontaktach społecznych prowadzą do rozwoju poczucia kompetencji

Poczucie kompetencji prowadzi do budowania przekonania o efektywności własnych działań podejmowanych w przyszłości

Kompetencje działania / nasz stosunek do zadań, wyzwań i działań Motywacja: własne zaangażowanie, skłonności emocjonalne, które prowadzą do nowych celów lub ułatwiają ich osiągnięcie, dążenie do osiągnięć, inicjatywa i optymizm

TEORIA MOTYWACJI R.M. Ryana i E.L. Deciego (2001) Zachowanie wewnętrznie motywowane – to zachowanie ukierunkowane przez potrzeby: skuteczności i samodecydowania Ludzie mają wrodzoną skłonność do podejmowania wyzwań i stawiania sobie celów DWA TYPY OSÓB AKTYWNI i Zaangażowani PASYWNI i Zdystansowani

MOTYWACJA WEWNĘTRZNA Poszukiwanie nowości, wyzwań Podejmowanie aktywności Poszerzanie swoich możliwości REZULTATY: Poczucie sprawstwa Dążenie do przyswajania wiedzy Satysfakcja z podejmowanych aktywności Zadanie ma wartość samo w sobie Prowadzi do działań efektywnych

PROAKTYWNA MOTYWCJA POSTAWA OTWARTOŚCI NA ZMIANY PROAKTYWNOŚĆ – osoba jest źródłem motywacji, jest zdolna formułować i realizować cele oraz sprawować kontrolę nad swoim życiem POSTAWA OTWARTOŚCI NA ZMIANY Gotowość podjęcia wyzwania Wytrwałość Świadomość trudności Wizualizacja zmiany

PROAKTYWNOŚĆ podstawowy nawyk skutecznie działających ludzi (Stephen R PROAKTYWNOŚĆ podstawowy nawyk skutecznie działających ludzi (Stephen R. Covey) JĘZYK jest bardzo dobrym wskaźnikiem stopnia, w jakim postrzegamy siebie jako ludzi proaktywnych: „Popatrzmy, co da się zrobić’ „Mogę” „Wybieram” „Podejmę próbę” „Zrobię”

Ludzie reaktywni: „Nic nie mogę zrobić” „Muszę to zrobić” „Nie mogę” „Zrobiłbym to, gdyby…” Język ludzie reaktywnych uwalnia ich od odpowiedzialności (St.R. Covey, 7 nawyków skutecznego działania,2012)

NIC NIE MOTYWUJE DO DALSZEGO DZIAŁANIA LEPIEJ NIŻ ŚWIADOMOŚĆ CZYNIONYCH POSTĘPÓW

WIZUALIZACJA CELU – TWÓRCZE WYKORZYSTANIE WYOBRAŹNI Wyobrażenie tego, co chcemy osiągnąć Przekształcenie celu – w realny obraz Rzeczywiste pobudzenie do działania

MOTYWACJA BĘDZIE MIAŁA MAKSYMALNE NATĘŻENIE gdy prawdopodobieństwo sukcesu i porażki będzie równe (=) SUKCES TO - 20% UMIEJĘTNOŚCI 80 % STRATEGII

Źródło sukcesu jest we mnie – „Nie dlatego brakuje nam odwagi, iż rzeczy są za trudne; to rzeczy są trudne dlatego, że brakuje nam odwagi” Źródło sukcesu jest we mnie – zasoby osobiste

Co wzmacnia motywację i ułatwia osiąganie sukcesu? Pozytywna ocena rezultatów własnej pracy Wiara w sukces Wytrwałość i systematyczność Podejmowanie kolejnych prób mimo niepowodzeń Odwaga w działaniu Brak lęku przed porażką Umiejętność rozwiązywania problemów Twórcza wizualizacja celów Pojęcie możliwości bez pojęcia optymizm ma bardzo małe znaczenie (Seligman, 1999)

USKRZYDLENIE Forma wykorzystania EMOCJI w dążeniu do OSIĄGNIĘĆ H USKRZYDLENIE Forma wykorzystania EMOCJI w dążeniu do OSIĄGNIĘĆ H. Gardnera (2002) Powinniśmy wykorzystywać pozytywne stany psychiczne dzieci w przyciąganiu ich do nauki w dziedzinach, w których mogą rozwijać swoje zdolności. Uskrzydlenie jest stanem psychicznym, który oznacza, że dziecko zajmie się właściwym działaniem. Trzeba znaleźć coś, co się lubi i trzymać się tego. Najbardziej przykładasz się do nauki, gdy jest to coś na czym ci zależy i zajmowanie się tym sprawia ci przyjemność. H. Gardner (2007) Inteligencje Wielorakie. Nowe horyzonty w teorii i praktyce

MYŚLĘ, ŻE POTRAFIĘ. WIERZĘ, ŻE MOGĘ. UFAM, ŻE UMIEM.

Dziękuję za uwagę